Gardna Wielka, marzec 2018 1
Na podstawie art. 179. Ustawy z dn. 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (tekst jednolity: Dz. U. z 2017 r. poz. 697 z późniejszymi zmianami), zwanej dalej ustawą Wójt Gminy Smołdzino składa Radzie Gminy roczne sprawozdanie z realizacji zadań z zakresu wspierania rodziny wraz z potrzebami związanymi z realizacją zadań. Zgodnie z udzielonym pełnomocnictwem Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Smołdzinie z siedzibą w Gardnie Wielkiej jest upoważniony do prowadzenia postępowań w sprawach z zakresu wspierania rodziny oraz wydania w tych sprawach decyzji (zgodnie z art. 178 ustawy). W ramach otrzymanych środków Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Smołdzinie z siedzibą w Gardnie Wielkiej w 2017 roku wsparciem w różnych formach pomocy społecznej objął 396 osób ze 186 środowisk, w tym z powodu bezradności w sprawach opiekuńczo wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego 8 rodziny oraz w rodzinach niepełnych 10 rodziny. Tabela 1. Rodziny korzystające z pomocy GOPS w Smołdzinie z powodu bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych w latach 2014 2017 Bezradność w sprawach opiekuńczo - wychowawczych 2014 r. 2015 r. 2016 r. 2017 r. rodzin, w tym: 24 23 50 18 rodziny niepełne 22 21 19 10 rodziny wielodzietne 2 2 9 0 Inne rodziny z problemami opiekuńczo - wychowawczymi liczba dzieci zapisanych do Świetlicy w Żelazie 0 0 22 0 19 21 18. I. ZADANIA WŁASNE W ramach ZADAŃ WŁASNYCH, nałożonych na gminę art. 176 ustawy, w 2017 r. podjęto następujące działania: 1. OPR A C O W A N I E I R E A L I Z A C J A 3-L E T N I C H G M I N N Y C H P R O G R A M Ó W W S P I E R A N I A R O D Z I N Y Uchwałą VI/25/2015 Rady Gminy Smołdzino z dnia 4 lutego 2015 r. przyjęto Gminny Program Wspierania Rodziny w Gminie Smołdzino na lata 2015 2017. W 2017 roku program był nadal realizowany i na bieżąco monitorowany. 8 2. T W O R Z E N I E M O Ż L I W O Ś C I P O D N O S Z E N I A K W A L I F I K A C J I P R Z E Z A S Y S T E N T Ó W R O D Z I N Y W 2017 r. asystenci podnosili swoje kwalifikacje w zakresie pracy z dziećmi lub z rodziną, ale bez konieczności ponoszenia dodatkowych kosztów przez GOPS. 2
Tabela 2. Szkolenia asystentów rodziny w 2017 r. Lp. Termin szkolenia Tematyka szkoleń w zakresie pracy z dziećmi lub z rodziną Asystent rodziny I II 1 10.02.2017 r.,,dziecko krzywdzone - Symptomy i metody pracy. X X 2 12.05.2017 r.,,dam radę praca na zasadach dziecka X X 3. T W O R Z E N I E O R A Z R O Z W Ó J S Y S T E M U O P I E K I N A D D Z I E C K I E M, W T Y M P L A C Ó W E K W S P A R C I A D Z I E N N E G O O R A Z P R A C A Z R O D Z I N Ą P R Z E Ż Y W A J Ą C Ą T R U D N O Ś C I W W Y P E Ł N I A N I U F U N K C J I O P I E K U Ń C Z O - WY C H O W A W C Z Y C H P R Z E Z: A. ZAPEWNIENIE RODZINIE PRZEŻYWAJĄCEJ TRUDNOŚCI WSPARCIA I POMOCY ASYSTENTA RODZINY ORAZ DOSTĘPU DO SPECJALISTYCZNEGO PORADNICTWA W GOPS w 2017 r. było zatrudnionych dwóch asystentów rodziny w ramach umowy zlecenia. Asystenci współpracowali z 13 rodzinami przeżywającymi trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo - wychowawczych. Wśród rodzin, do których skierowany został asystent nie było rodzin zobowiązanych przez sąd do współpracy z asystentem. W 2015 roku z usług asystenta korzystało 18 rodzin, w roku 2016 było ich 17, zaś w roku 2017 liczba rodzin spada do 13. W dn. 15.11.2017 r. Gmina Smołdzino podpisała umowę (nr 93/A/2017) w sprawie udzielenia dotacji celowej na realizację Programu asystent rodziny i koordynator rodzinnej pieczy zastępczej na rok 2017. W ramach umowy Gmina Smołdzino otrzymała 14.760,00 zł dotacji na realizację zadania Asystent rodziny w ramach ww. programu, która została wydatkowana w kwocie 14.750,00 zł. Na asystentów rodziny wydatkowano w 2017 r. kwotę 31.170,00 zł, w tym w ramach: budżetu gminy - na kwotę 16.420,00 zł; dotacji z MPiPS - na kwotę 4.870,70 zł; środków Funduszu Pracy na kwotę 9.879,30 zł. 3
Wykres 1 Finansowanie asystentów rodziny w 2017 r. 32% 15% 53% środki własne gminy dotacja z MPiPS Fundusz Pracy Asystent rodziny kierowany był na wniosek pracowników socjalnych. W 2017 r. współpracę z asystentem kontynuuje 13 rodzin. W 2017 r. współpracę z asystentem zakończyły 4 rodziny ze względu na osiągnięcie celów. Dodatkowo pracownicy Ośrodka w ramach wsparcia dla rodzin cyklicznie organizują zbiórki art. szkolnych, zabawek czy ubrań Tablica wzajemności tablica ogłoszeniowa umożliwiająca wymianę informacji między mieszkańcami gminy, którzy chcą oddać lub potrzebują danego sprzętu, ubrań, mebli, etc. Poza tym członkowie rodzin przeżywających trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo - wychowawczych mieli możliwość skorzystania z poradnictwa specjalistycznego w ramach działalności UG - porady prawne, GKRPA - spotkania z psychologiem. B. ORGANIZOWANIE SZKOLEŃ I TWORZENIE WARUNKÓW DO DZIAŁANIA RODZIN WSPIERAJĄCYCH W 2017 r. nie przeszkolono żadnej rodziny wspierającej w związku z brakiem zainteresowanych rodzin. Zgodnie z harmonogramem Programu wspierania rodziny w Gminie Smołdzino na lata 2017 2020 zadanie ma być realizowane przez kolejne lata. C. PROWADZENIE PLACÓWEK WSPARCIA DZIENNEGO ORAZ ZAPEWNIENIE W NICH MIEJSC DLA DZIECI W ramach zadania Gmina Smołdzino prowadzi placówkę wsparcia dziennego Świetlicę w Żelazie. Placówka funkcjonuje w strukturach GOPS, jako jego komórka organizacyjna od 01.06.2015 r. Świetlica w Żelazie jest placówką wsparcia dziennego o charakterze opiekuńczym i specjalistycznym, działającą przez cały rok w dni robocze, od wtorku do czwartku, w godzinach od 16.00 - do 19.00. 4
W okresie przerw w nauce szkolnej (wakacje, ferie) świetlica pracuje w godzinach ustalonych przez Kierownika GOPS. Zajęcia w świetlicy odbywają się zgodnie z tygodniowym harmonogramem zajęć, który wpisuje się w miesięczny plan pracy, a ten z kolei tworzy roczny plan zajęć w placówce. Tygodniowy harmonogram pracy: Wtorek - zajęcia z edukacji (plastyczne, profilaktyczne, plastyczne, twórcze), Środa - edukacja przyrodnicza, - zajęcia ruchowe (spacery zabawy na placu zabaw z wykorzystaniem sprzętu sportowego), Czwartek - popołudnie z filmem, bajką, książką lub zajęcia kulinarne Zajęcia edukacyjno - wychowawcze i profilaktyczne wpisują się w program wychowawczy realizowany systematycznie w ciągu całego roku i poruszają następujące obszary tematyczne: I. Moja grupa, II. Rodzina w życiu człowieka, III. Rola autorytetu w moim życiu, IV. Ja w społeczeństwie rozwój samorządności, V. Znam i szanuję kulturę regionalną, VI. Budujemy pozytywny obraz samego siebie, VII. Drogi i bezdroża- współczesne zagrożenia VIII. Zdrowy tryb życia, IX. Przyroda wokół nas, X. Nowoczesne środki informacji, XI. Kultura czasu wolnego XII. Moja twórczość. W ramach zajęć plastycznych dzieci i młodzież doskonalą swoje zdolności manualne, rozwijają twórcze myślenie i kreatywność. Samodzielnie przygotowują dekoracje sali, tworzą gazetki ścienne, plakaty okolicznościowe. Poznają ciekawe techniki plastyczne np. malowanie farbami witrażowymi, robienie odlewów z masy gipsowej, wykonują prace z wykorzystaniem filcu, wikliny papierowej. Chętnie wykonują prace z papieru typu witraże, plecionki, origami. W ramach zajęć przyrodniczych dzieci i młodzież poszerzają swą wiedzę z zakresu ochrony przyrody, poznają rośliny i zwierzęta żyjące na naszym terenie, rzadkie i cenne gatunki roślin chronionych. Chętnie rozwiązują krzyżówki i zagadki przyrodnicze, czytają lub słuchają opowiadań o tematyce przyrodniczej, przeglądają albumy lub oglądają filmy przyrodnicze. W ramach edukacji przyrodniczej prowadzone są także pogadanki na temat zasad ochrony środowiska i wpływu działalności człowieka na zmiany w środowisku. 5
W ramach zajęć sportowych odbywają się zajęcia ruchowe w sali z wykorzystaniem dostępnego sprzętu np. piłek, skakanek, kręgli, hula-hop i chusty animacyjnej. Przy sprzyjającej pogodzie zajęcia odbywają się na boisku i jest to gra w piłkę nożną, w dwa ognie, w badmintona, rzuty do celu i zabawy z chustą animacyjną. W 2017 r. w Świetlicy zorganizowano m.in.: - Zabawę Karnawałową - Dzień Kobiet - Pierwszy Dzień Wiosny - Dzień Matki - Dzień Dziecka - Halloween - Wigilijne spotkanie - 2 spotkania z funkcjonariuszami policji na temat zasad ruchu drogowego i bezpieczeństwa na drodze. W 2017 r. w Świetlicy zostały zrealizowane 2 projekty: -,,Aktywni po szkole walczymy z nudą, -,,Zachowajmy trzeźwy umysł. Na realizację zadania wydatkowano środki w wysokości 11.632,36 zł ze środków własnych gminy, w ramach, których zatrudniono 1 pracownika - wychowawcę, ponoszono koszty związane z utrzymanie budynku oraz prowadzeniem zajęć, w tym socjoterapii (umowa zlecenie). 4. FIN A N S O W A N I E W 2017 r. GOPS na realizację zadań w zakresie wspierania rodziny i pieczy zastępczej wydatkował kwotę 191.709,97 zł, w tym: 1. współfinansowanie pobytu dzieci w pieczy zastępczej 148.907,61 zł, w tym: a) piecza instytucjonalna 116.334,00 zł b) piecza rodzinna 32.573,61 zł 2. asystenci rodziny 31.170,00 zł 3. placówka wsparcia dziennego Świetlica w Żelazie 11.632,36 zł Wydatkowane środki pochodziły: - ze środków własnych 176.959,97 zł - ze środków w ramach dotacji 4.870,70 zł - ze środków Funduszu Pracy 9.879,30 zł 6
Wykres 2 Finansowanie zadań w zakresie wspierania rodziny i pieczy zastępczej w 2017 r. 3% 6% środki własne dotacja z MPiPS Fundusz Pracy 91% Tabela 3 Źródło finansowania zadań gminy w zakresie wspierania rodziny i pieczy zastępczej w 2017 r. ASYSTENCI RODZINY WSPÓŁFINANSOWANIE POBYTU DZIECI W PIECZY ZASTĘPCZEJ PLACÓWKA WSPARCIA DZIENNEGO ŚRODKI WŁASNE 16.420,00 148.907,61 11.632,36 DOTACJA Z MPiPS 4.870,70 0 0 FUNDUSZ PRACY 9.879,30 0 0 Tabela 4 Wydatki związane z realizacją zadań gminy w zakresie wspierania rodziny i pieczy zastępczej w latach 2014 2017 2014 2015 2016 2017 ASYSTENT RODZINY WSPÓŁFINANSOWANIE POBYTU DZIECI W PIECZY ZASTĘPCZEJ 39.358,25 50.250,00 36.340,00 31.170,00 36.365,23 146.107,37 140.654,43 148.907,61 PLACÓWKA WSPARCIA DZIENNEGO 0 13.370,00 24.646,32 11.632,36 A. PODNOSZENIA KWALIFIKACJI PRZEZ ASYSTENTÓW RODZINY Zadanie zrealizowano bez konieczności ponoszenia kosztów. Tematykę szkoleń, w których uczestniczyli asystenci przedstawiono w pkt. 2 sprawozdania. 7
B. KOSZTÓW ZWIĄZANYCH Z UDZIELANIEM POMOCY, O KTÓREJ MOWA W ART. 29 UST. 2, PONOSZONYCH PRZEZ RODZINY WSPIERAJĄCE W 2017 r. nie przeszkolono żadnej rodziny wspierającej, ponieważ nie zawiązano umów z rodzinami wspierającymi. Pomimo ogłoszeń o poszukiwaniu kandydatów, nikt nie zgłosił się na realizację ww. zadania. 5. WSP Ó Ł F I N A N S O W A N I E P O B Y T U D Z I E C K A W R O D Z I N I E Z A S T Ę P C Z E J, R O D Z I N N Y M D O M U D Z I E C K A, P L A C Ó W C E O P I E K U Ń C Z O - W Y C H O W A W C Z E J, R E G I O N A L N E J P L A C Ó W C E O P I E K U Ń C Z O T E R A P E U T Y C Z N E J L U B I N T E R W E N C Y J N Y M O Ś R O D K U P R E A D O P C Y J N Y M Wydatkowanie środków na współfinansowanie pobytu dziecka w rodzinie zastępczej, rodzinnym domu dziecka, placówce opiekuńczo - wychowawczej, regionalnej placówce opiekuńczo - terapeutycznej lub interwencyjnym ośrodku preadopcyjnym zgodnie z art. 191 ustawy wynoszą odpowiednio: - 10 % w pierwszym roku pobytu dziecka w pieczy zastępczej, - 30 % w drugim roku pobytu dziecka w pieczy zastępczej, - 50 % w trzecim roku i następnych latach pobytu dziecka w pieczy zastępczej, W 2017 r. do pieczy zastępczej nie trafiło ani jedno dziecko z terenu gminy Smołdzino. Na dzień 31.12.2017 r. w pieczy zastępczej przebywało 16 dzieci z terenu Gminy Smołdzino 7 z nich umieszczonych jest w placówkach opiekuńczo wychowawczych, 9 w rodzinie zastępczej. Tabela 5. dzieci przebywających w pieczy zastępczej na dzień 31.12.2017 r. dzieci umieszczonych przed 01.01.2012 dzieci umieszczonych po 01.01.2012 Rodzinna piecza zastępcza dzieci rodzin Instytucjonalnej piecza zastępcza dzieci rodzin 1 1 0 0 9 5 7 3 RAZEM 10 6 7 3 GOPS w ramach zadania współfinansowania pobytu dzieci w pieczy zastępczej ponosił odpłatność ze środków własnych w wysokości 148.907,61 zł. Odpłatność dotyczyła 9 dzieci z terenu gminy Smołdzino przebywających w rodzinach zastępczych 32.573,61 zł oraz 7 w placówkach opiekuńczo wychowawczych 116.334,00 zł. 8
Tabela 6. dzieci z terenu Gminy Smołdzino umieszczonych w pieczy zastępczej 2015 2016 2017 dzieci rodzin dzieci rodzin dzieci rodzin Piecza instytucjonalna 4 0 0 0 0 0 Piecza rodzinna 1 1 1 1 0 0 RAZEM, w tym: 1 1 1 0 0 0 z przyczyn naturalnych 1 1 0 0 0 0 z powodu problemów opiekuńczo-wychowawczych 0 0 1 1 0 0 6. SPO R Z Ą D Z A N I E S P R A W O Z D A Ń R Z E C Z O W O-F I N A N S O W Y C H Z Z A K R E S U W S P I E R A N I A R O D Z I N Y O R A Z P R Z E K A Z Y W A N I E I C H W Ł A Ś C I W E M U W O J E W O D Z I E, W W E R S J I E L E K T R O N I C Z N E J GOPS w 2017 r. sporządził i przekazał Wojewodzie Pomorskiemu: 1. sprawozdanie rzeczowo - finansowe z zakresu wspierania rodziny za I półrocze 2017 r. w lipcu 2017 r. 2. sprawozdanie rzeczowo - finansowe z zakresu wspierania rodziny za II półrocze 2017 r. w styczniu 2018 r. Dodatkowo sporządzono i przekazano następujące sprawozdanie : 1. sprawozdanie wojewódzkie z realizacji Programu asystent rodziny i koordynator rodzinnej pieczy zastępczej za 2016 r. 7. PR O W A D Z E N I E M O N I T O R I N G U S Y T U A C J I D Z I E C K A Z R O D Z I N Y Z A G R O Ż O N E J K R Y Z Y S E M L U B P R Z E Ż Y W A J Ą C E J T R U D N O Ś C I W W Y P E Ł N I A N I U F U N K C J I O P I E K U Ń C Z O - W Y C H O W A W C Z E J, Z A M I E S Z K A Ł E G O N A T E R E N I E G M I N Y Pracownicy GOPS na bieżąco monitorowali sytuację dzieci i rodzin zagrożonych kryzysem lub przeżywających trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo - wychowawczych. Polegało to przede wszystkim na regularnych wizytach w środowiskach, jak również komunikowaniu się i wymianie informacji w sprawie tychże rodzin z przedstawicielami innych instytucjami tj. kuratorem rodzinnym, pedagogiem szkolnym, Policją, PCPR, GKRPA. Dodatkowo asystentki rodzin monitorowały sytuację w rodzinach, w których zakończyły wsparcie. 9
II. ZADANIA ZLECONE Do ZADAŃ ZLECONYCH z zakresu administracji rządowej realizowanych przez gminę (art. 177 ustawy) należy wykonywanie zadań wynikających z rządowych programów z zakresu wspierania rodziny, które gmina realizuje zgodnie z wytycznymi przekazanymi przez Wojewodę. W 2017 r. Gmina Smołdzino nie realizowała działań w ramach zadań zleconych. PODSUMOWANIE Biorąc pod uwagę istniejące zasoby gminne, które odpowiadają w pełni na potrzeby społeczności lokalnej oraz pozwalają na realizację wszystkich zadań własnych gminy w zakresie wspierania rodziny, należy wskazać na następujące potrzeby związane z realizacją zadań: 1. Kontynuacja podejmowanych działań; 2. Rozwijanie działalności placówki wsparcia dziennego, inicjowanie powstawania kolejnych placówek wsparcia dziennego dla dzieci i młodzieży z innych miejscowości; 3. Utrzymanie liczby rodzin objętych wsparciem asystenta rodziny, w tym pozyskiwanie środków zewnętrznych i dotacji na realizacje asystentury rodziny; 4. Promocja działań wolontarystycznych na rzecz rodzin dotkniętych problemami opiekuńczo - wychowawczymi; 5. Zintensyfikowanie działań środowiskowych; 6. Pozyskanie rodzin wspierających; 7. Interdyscyplinarne wspieranie rodzin przeżywających trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo - wychowawczych poprzez instytucje i organizacje na terenie gminy Smołdzino, w tym organizowanie grup problemowych; 8. Pozyskiwanie środków zewnętrznych na realizacje działań w zakresie wspierania rodzin z terenu gminy Smołdzino. 10