NOWORODEK adaptacja, fizjologia Zofia Konarska Klinika Pedaitrii WUM 2018
O noworodku, czyli Adaptacja do życia pozałonowego: krążenie płodowe, PDA, PFO Wcześniactwo: główne problemy Karmienie piersią: kiedy TAK, kiedy NIE Witamina D, K Szczepienia: u donoszonych i wcześniaków Testy przesiewowe: bibuła
Krążenie płodowe Drożny otwór owalny Drożnyprzewód tętniczy Prawa komora jako komora systemowa Wysoki opórkrążenia płucnego Niski opórkrążenia łożyskowego Przez płuca donoszonego płodu płynie ok 10-30% rzutu prawej komory
Pierwszy oddech PORÓD Kompresja, następnie rozprężenie klatki piersiowej Ewakuacja płynu z pęcherzyków płucnych Bodźce czuciowe (dotyk, zimno, ból) WDECH Podciśnienie w jamie opucnowej Stabilizacja napięcia powierzchniowego Rozkurcz mięśniówki naczyń płucnych OBNIŻENIE OPORU W KRĄŻENIU PŁUCNYM WZROST OPORU SYSTEMOWEGO
Pierwszy oddech Zwiększenie objętości krwi w krążeniu płucnyn Zwiększenie nawrotu żylnego Wrost ciśnienia w lewym przedsionku Zamknięcie PDA, PFO Zamknięcie przewodu żylnego
PORÓD ZMIANY W UKŁADZIE KRĄŻENIA Przerwanie krążenia łożyskowego Rozprężenie płuc: efekt mechaniczny, wzrost prężności O 2, spadek prężności CO 2 Otwarcie krążenia płucnego Wzrost ciśnienia w krążeniu systemowym
Zamknięcie PFO Napływ krwi do lewego przedsionka Funkcjonalne zamknięcie PFO Zamknięcie czynnościowe w pierwszych miesiącach, do ukończenia 1 roku życia
Zamknięcie PDA U donoszonych noworodków zamknięcie czynnościowe w pierwszych dobach życia (50% w 24h, 90% w 48 godz) Skurcz mięśniówki Zahamowanie produkcji prostaglandyny Zmniejszenie liczby receptorów dla PGE Wzrostprężności tlenu we krwi tętniczej Tromboksan A2, bradykinina, adenozyna
Dalsza adaptacja układu krążenia ZAMKNIĘCIE PRZEWODU ŻYLNEGO Obniżenie przepływu w żyle pępowinowej Po zarośnięciu więzadło żylne ZAMKNIĘCIE TT PĘPOWINOWYCH Funkcjonalnie bezpośredniopourodzeniu Anatomicznie w 2-3 miesiącu życia Po zarośnięciu więzadło pęcherzowo-pępkowe ZAMKNIĘCIE ŻYŁY PĘPOWINOWEJ Czynnościowo po podwiązaniu pępowiny Po zarośnięciu więzadło obłe wątroby
Adaptacja układu pokarmowego Karmienie pokarmem matki Tolerancja pokarmu Czas oddania smółki MEN minimal enteral fiding Ryzyko martwiczego zapalenia jelit (NEC) Ryzyko hipoglikemii
Wcześniactwo: główne problemy Niewydolność oddechowa, RDS, BPD Niewydolność krążenia, PDA Wylewy do OUN Zakażenia Adaptacja przewodu pokarmowego, NEC Retinopatia wcześniacza Niedokrwistość
KARMIENIE PIERSIĄ PRZECIWWSKAZANIA ZE STRONY DZIECKA Klasyczna galaktozemia Wrodzony niedobór laktazy ZE STRONY MATKI Czynna, nieleczona gruźlica Zakażenie HIV, HTLV-1, HTLV-2 Konieczność leczenia niektórymi lekami
PRZECIWWSKAZANIA DO KARMIENIA PIERSIĄ NIE STANOWIĄ Ostra choroba infekcyjna u matki WZW typu A po podaniu dziecku gammaglobuliny WZW B dziecku podajemy hiperimmunizowaną gammaglobulinę i szczepimy p/wzw B WZW C jeśli bez dodatkowych zakażeń, np HIV
PRZECIWWSKAZANIA DO KARMIENIA PIERSIĄ NIE STANOWIĄ CMV u matki u wcześniaków możliwa transmisja wirusa; mrożenie, pastreyzacja pokarmu prawdopodobnie zmniejszają ryzyko Herpes simplex chyba że zmiany skórne wokół brodawki sutkowej Varicella zoster karmienie po okreśie zakaźnym EBV Zapalenie gruczołu piersiowego Fenyloketonuria Pokarm matki i podaż mieszanki ubogofenyloalaninowej
Poszukiwania w internecie Centrum nauki o laktacji Laktacyjny leksykon leków E-laktancia
Witamina D3 Noworodki i niemowlęta: 400 j (10 mcg) do 6 miesiąca życia, 400 600 j do 12 miesiąca życia Noworodki urodzoneprzedwcześnie: 400-800j do wieku korygowanego 40 Hbd, po osiągnięciu wieku korygowanego 400 j Zalecenia Zespołu Ekspertów 2009
Witamina K Rekomendacje PTN wg zaleceń ESPGHAN Zdrowy noworodek ur. o czasie: 1 mg im lub 2 mg p.os witaminy K jeśli p.os, to kolejne dawki: 2 mg 4. 6. d.ż. i 4. 6. tyg.ż. lub 1 mg co tydzień do ukończenia 3. mies.
Podanie p.os nie jest odpowiednie wcześniaki cholestaza zaburzenia wchłaniania jelitowego niemożność podaży doustnej podaż u matki leków zaburzających metabolizm witaminy K
Zalecenia podaży witaminy K u wcześniaków (PTN) Masa ciała (g) Dawka witaminy K (mg) im 500 1000 0,3 1001 1500 0,4 1500 2500 0,5 > 2500 1
Szczepienia: WZW B 0; 1; 6 miesięcy pierwsza dawka w 1 dobie po urodzeniu (najlepiej do 12 godzin) przy urodzeniowej masie ciała < 2000g schemat 4 dawkowy 0; 1; 2; 12 miesięcy
Szczepienie: BCG W pierwszej dobie życia U wcześniaków: po osiągnięciu masy > 2000g U noworodków matek HIV (+): konsultacja lekarza specjalisty ch. zakaźnych lekarza poradni specjalistycznej wykonującej szczepienie Zaległe szczepienie do uzupełnienia przed wypisem z oddziału noworodkowego, w najkrótszym możliwym terminie, nie później niż do 15 roku życia
Szczepienia wcześniaków Zalecane szczepienie zgodnie z wiekiem chronologicznym Zalecane podanie pierwszych szczepień BCG, WZW B, DTaP, IPV, Hib, PCV) u stabilnych dzieci ur. < 32 Hbd w trakcie hospitalizacji
Szczepienia wcześniaków BCG szczepienie po uzyskaniu masy > 2000g WZW B przy urodzeniowej masie ciała < 2000g schemat 4 dawkowy 0; 1; 2; 12 miesięcy Pneumokoki (PCV) refundacja przy urodzeniowej masie ciała < 2500g lub < 37 hbd
Profilaktyka infekcji RSV u wcześniaków palvimizumab U dzieci urodzonych w 35 Hbd lub wcześniej, w wieku < 6 miesięcy na początku sezonu infekcji RSV Refundacja Wiek 32 tyg Lub dysplazja oskrzelowo-płucna Podanie w sezonie (od 1.10 do 30.04) co miesiąc 5 dawek Dawka 15 mg/kg 1 x w miesiącu
Badania przesiewowe Pobranie po ukończeniu 72 godziny życia Fenyloketonuria Niedoczynność tarczycy Mukowiscydoza Tandem MS Badanie słuchu
Adresy źródłowe https://www.mp.pl/pediatria/artykulywytyczne/wytyczne/148943,zapobieganiekrwawieniu-z-niedoboru-witaminy-k-unoworodkow http://www.standardy.pl/newsy/id/74