Dane makroekonomiczne z Polski Wykonanie budżetu państwa dane Ministerstwa Finansów Dochody z VAT w latach 2013-2019, mld zł 100,0 80,0 60,0 40,0 80,0 83,7 86,7 54,3 62,7 57,9 62,4 20,0 0,0 Dochody z VAT Według szacunkowych danych opublikowanych przez Ministerstwo Finansów, dochody budżetu państwa po czerwcu 2019 r. wyniosły 192,2 mld zł, wobec 182,0 mld zł przed rokiem. Analizując dostępne dane warto odnotować, iż wzrost dochodów ogółem (o 10,2 mld zł w porównaniu ze stanem sprzed roku) wynika głównie ze wzrostu dochodów podatkowych (o 9,5 mld zł r/r). Należy przy tym podkreślić, iż wzrost dochodów podatkowych dotyczył wpływów z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych (o 3,5 mld zł r/r), od osób fizycznych (o 3,2 mld zł r/r), a także podatku VAT (o 3,0 mld zł), które zrekompensowały spadek wpływów z podatku akcyzowego (o 0,4 mld zł r/r). Równocześnie, wydatki po czerwcu 2019 r. były wyższe niż przed rokiem o 24,7 mld zł, co oznacza, iż deficyt budżetowy wyniósł 5,0 mld zł, wobec 9,5 mld zł nadwyżki przed rokiem. Raportowane przez resort finansów słabsze niż w 2018 r. wykonanie budżetu (deficyt, wobec nadwyżki) nie wydaje się jednak stanowić zagrożenia dla całorocznego wyniku przewidzianego w ustawie na 2019 r. (deficyt na poziomie 28,5 mld zł). 1
Wydarzenia W serwisie UKNF opublikowano opracowanie o sytuacji banków w I kw. 2019 r. (link). W raporcie wskazuje się, iż w I kw. 2019 r. sytuacja sektora bankowego pozostawała stabilna, czemu sprzyjało utrzymujące się wysokie tempo wzrostu gospodarki. Według finalnych danych opublikowanych przez GUS, stopa bezrobocia rejestrowanego na koniec czerwca 2019 r. ukształtowała się na poziomie 5,3 % (tj. o 0,5 pp. mniej niż na koniec czerwca 2018 r.). Liczba zarejestrowanych bezrobotnych wyniosła 877,1 tys. osób (tj. zmniejszyła się o 28,9 tys. m/m). Dane za czerwiec są potwierdzeniem bardzo dobrej sytuacji na rynku pracy, która powinna wspierać w najbliższych miesiącach wzrost konsumpcji. Odnotowując niski poziom bezrobocia na koniec czerwca br., należy równocześnie zwrócić uwagę, iż tempo poprawy sytuacji na rynku pracy wyhamowuje (miesięczny spadek liczby bezrobotnych w czerwcu br. o 28,9 tys. osób był najsłabszym wynikiem dla tego okresu porównawczego od 2010 r.). W tym kontekście, dane GUS o bezrobociu rejestrowanym mogą sugerować, iż szczyt koniunktury w bieżącym cyklu jest już za nami. Według danych opublikowanych przez NBP, podaż pieniądza (M3) w czerwcu 2019 r. zwiększyła się o 9,3 % r/r, wobec 9,9 % r/r wzrostu w maju br. Z danych wynika, iż w czerwcu zadłużenie gospodarstw domowych wyniosło 747,2 mld zł (wzrost o 6,0 % r/r), podczas gdy zadłużenie przedsiębiorstw w tym samym okresie ukształtowało się na poziomie 387,6 mld zł, tj. wzrosło o 3,4 % r/r. Stabilne tempo wzrostu podaży pieniądza jest jednym z argumentów za pozostawieniem stóp NBP bez zmian. Międzynarodowy Fundusz Walutowy opublikował swe najnowsze prognozy dla głównych gospodarek świata. W porównaniu z oczekiwaniami z kwietnia br., przewidywania dla światowej gospodarki są nieco mniej optymistyczne. Oczekiwania wobec poszczególnych krajów są jednak dość zróżnicowane. W 2019 r. chińska gospodarka będzie rozwijać się w tempie 6,2 % (o 0,1 pp. mniej wobec oczekiwań z kwietnia), USA rozwijać się będą w tempie 2,6 % (o 0,3 pp. więcej niż prognozowano w kwietniu), zaś strefa euro wzrośnie o 1,3 % (bez zmian wobec oczekiwań sprzed trzech miesięcy). W przewidywaniach ekspertów MFW dotyczących rozwoju poszczególnych państw strefy euro zwraca uwagę relatywnie słabe tempo wzrostu największej gospodarki tj. Niemiec (wzrost PKB o 0,7 % r/r, tj. o 0,1 pp. mniej niż oczekiwano w kwietniu). Ze względu na silne relacje handlowe z Niemcami (27,5 % udział w polskim eksporcie w okresie styczeń-maj 2019 r.), pogorszenie koniunktury w tym kraju będzie osłabiało tempo wzrostu gospodarczego w Polsce w najbliższych kwartałach. Według wstępnych danych opublikowanych przez Markit, indeks PMI dla sektora przemysłowego w strefie euro w lipcu br. wyniósł 46,4 pkt, wobec 47,6 pkt w czerwcu. Tym samym wartość indeksu pozostała poniżej poziomu 50 pkt, co oznacza dalsze pogorszenie koniunktury w sektorze przemysłowym. W raporcie wskazuje się, iż niska wartość indeksu (najniższa od 2012 r.) jest m.in. wynikiem spadku liczby nowych zamówień oraz poziomu produkcji przemysłowej. Z punktu widzenia polskiej gospodarki, obecne uwarunkowania zewnętrzne (osłabienie wskaźników koniunktury w strefie euro) oznaczają, iż w kolejnych kwartałach utrzymywać się będzie ryzyko dla dynamiki polskiego PKB wynikające z pogorszenia relacji eksportu i importu, w efekcie którego saldo obrotów z zagranicą może obniżać tempo wzrostu gospodarczego. 2
Dane makroekonomiczne ze świata Decyzja w sprawie stóp procentowych Rada EBC 2,50% Główna stopa procentowa i inflacja konsumentów w strefie euro 2,00% 1,50% 1,3% 1,00% 0,50% 0,00% 0,00% -0,50% Główna stopa procentowa EBC Inflacja konsumentów, r/r Rada Prezesów Europejskiego Banku Centralnego pozostawiła na posiedzeniu w ubiegłym tygodniu (link) stopy procentowe na dotychczasowym poziomie (główna wynosi 0,00 %, a stopa depozytów minus 0,40 %). Dodatkowo, odnosząc się do perspektyw polityki pieniężnej w kolejnych miesiącach, podkreślono przewidywania Rady, iż stopy procentowe pozostaną na obecnym lub niższym poziomie przynajmniej do pierwszego półrocza 2020 r. Ubiegłotygodniowy komunikat Rady EBC należy ocenić, jako zapowiedź kontynuacji łagodnej polityki pieniężnej w strefie euro, co powinno wspierać m.in. notowania złotego. Warto również podkreślić, iż wprawdzie Rada Polityki Pieniężnej prowadzi niezależną politykę, to jednak wydaje się, iż w warunkach kontynuacji zdecydowanie łagodnej polityki monetarnej w strefie euro, także w Polsce, w najbliższych kwartałach stopy procentowe banku centralnego nie wzrosną (pomimo pewnego przyspieszenia dynamiki inflacji konsumentów w Polsce w ostatnich miesiącach). 3
Rynki finansowe Rynek stóp procentowych 1,90% 1,86% 1,80% 1,79% 1,79% 1,81% 1,81% 1,86% 1,72% 1,70% 1,72% 1,64% 1,60% 1,64% 1M 3M 6M 9M 1Y 2019.07.19 2019.07.26 W minionym tygodniu rynkowe stawki WIBOR/WIBID w głównych tenorach nie zmieniły się (wykres obok). Brak sygnałów ze strony większości przedstawicieli Rady Polityki Pieniężnej o możliwych zmianach w poziomie stóp NBP w perspektywie najbliższych miesięcy powinien sprzyjać stabilizacji rynkowych stawek w kolejnych tygodniach. Najbliższe posiedzenie decyzyjne RPP odbędzie się w dn. 10-11 września 2019 r. Oczekuje się, iż stopy NBP pozostaną we wrześniu bez zmian. Średnie rynkowe stopy procentowe w okresie 22 26.07.2019 r. OKRES WIBOR EURIBOR LIBOR-USD LIBOR-CHF LIBOR-GBP 1M 1,64% -0,40% 2,26% -0,81% 0,72% 3M 1,72% -0,37% 2,27% -0,76% 0,78% 6M 1,79% -0,36% 2,19% -0,74% 0,81% 1Y 1,86% -0,31% 2,19% -0,63% 0,86% 4
Rynek walutowy 4,5 4,2 4,259 4,248 4,249 4,258 4,251 4,265 3,9 3,848 3,857 3,859 3,878 3,874 3,861 3,6 3,786 3,787 3,800 3,823 3,820 3,830 3,3 19.07 22.07 23.07 24.07 25.07 26.07 EUR/PLN USD/PLN CHF/PLN Na kierunek zmian naszej waluty nadal mają głównie wpływ czynniki zewnętrze. W tym kontekście, najważniejszym wydarzeniem w najbliższych dniach będzie wynik posiedzenia decyzyjnego komitetu Rezerwy Federalnej w USA (31 lipca br.). Oczekiwania niektórych uczestników rynku odnośnie możliwego złagodzenia polityki pieniężnej w Stanach Zjednoczonych, wspierają m.in. aktualne prognozy długoterminowe Fed, które zakładają, iż do końca 2020 r. stopy procentowe w USA zostaną obniżone o 0,25 pp., tj. do poziomu 2,00-2,25%. Podobnie, jak w poprzednich tygodniach warto jednak pamiętać, iż nadal istotnym czynnikiem ryzyka dla rynków finansowych pozostaje przebieg negocjacji handlowych między USA a Chinami. Z punktu widzenia naszej waluty, dopóki dominują obawy o rozwój wydarzeń wokół tzw. wojen handlowych, aktywa postrzegane jako ryzykowne (waluty z rynków wschodzących) mają ograniczone pole do umocnienia. Na europejskich rynkach kluczowe znaczenie mają również wydarzenia związane z kryzysem politycznym w Wielkiej Brytanii, który jednak wpływa głównie na kurs funta w relacji wobec innych walut. WYSZCZEGÓLNIENIE 19.07.2019 26.07.2019 ZMIANA USD/PLN 3,7855 3,8296 1,2% EUR/PLN 4,2592 4,2645 0,1% CHF/PLN 3,8480 3,8612 0,3% 5
Rynek towarowy 104,0 Ceny surowców - dane indeksowe, 19.07=100 102,0 100,0 100,0 101,6 101,1 99,5 98,0 19.07 22.07 23.07 24.07 25.07 26.07 Ropa Złoto Srebro W ostatnim tygodniu cena ropy Brent wzrosła o 1,6 %. Pomimo zwyżki w ujęciu tygodniowym, perspektywy trwałych wzrostów cen ograniczają zarówno czynniki podażowe, w szczególności nadal wysokie wydobycie surowca w USA (11,3 mln baryłek dziennie w tygodniu zakończonym 19 lipca br., według danych amerykańskiej agencji E.I.A.), jak i osłabienie koniunktury gospodarczej na świecie w 2019 r. Powyższe uwarunkowania mogą determinować globalny układ sił podaży i popytu, doprowadzając w najbliższych miesiącach do utrzymywania się cen ropy poniżej poziomu 70 dolarów za baryłkę. Czynnikiem ryzyka dla takiego scenariusza jest m.in. rozwój sytuacji na Bliskim Wschodzie (Iran), a także w Afryce Północnej (Libia). Warto przypomnieć, iż średnia cena za baryłkę ropy Brent w okresie 01.01-26.07.2019 r. była o 6 dolarów, tj. o 8 % niższa niż przed rokiem. Prawdopodobnie niższy niż w 2018 r. średni poziom cen ropy na światowych rynkach powinien być jednym z czynników ograniczających tempo wzrostu cen konsumpcyjnych w Polsce w 2019 r. W tym kontekście, uwarunkowania zewnętrzne w najbliższych miesiącach powinny wzmacniać oczekiwania dotyczące stabilizacji stóp procentowych NBP. Data Cena ropy (USD/bbl) Cena złota (USD/oz.) Cena srebra (USD/oz.) 19.07 62,47 1424,91 16,21 22.07 63,26 1424,72 16,34 23.07 63,83 1416,99 16,40 24.07 63,18 1425,80 16,59 25.07 63,39 1414,13 16,40 26.07 63,46 1418,31 16,39 6
Rynek kapitałowy 27 400 2 450 26 500 2 350 25 600 2 250 24 700 2 150 23 800 2 050 WIG20 (prawa oś) Dow Jones (lewa oś) W ostatnim tygodniu WIG20 spadł o 1,6 %. Wydaje się, iż w warunkach utrzymywania się czynników ryzyka (związanych m.in. z wojnami handlowymi ), perspektywa trwałych zwyżek cen akcji na rynkach rozwijających się (do których zaliczana jest Polska) pozostaje mało prawdopodobna. Kalendarium Kalendarium na najbliższy tydzień (29.07-02.08.2019 r.) Data Kraj Wskaźnik makro Okres 31 lipca Polska 31 lipca USA Inflacja konsumentów (wstępne dane), r/r Decyzja w sprawie stóp procentowych Wartość poprzednia VII 2,6% VII 2,25-2,50% 1 sierpnia Polska Indeks PMI dla przemysłu VII 48,4 pkt DEPARTAMENT PLANOWANIA I ANALIZ Daniel Piekarek Analityk Makroekonomiczny, tel.: 22 539-54-97 Niniejsze opracowanie zostało sporządzone wyłącznie w celu informacyjnym i nie może być traktowane jako doradztwo ani porada inwestycyjna. W szczególności nie może być traktowane jako oferta ani propozycja zawarcia jakiejkolwiek transakcji, jak również nie jest formą reklamy ani ofertą sprzedaży jakiejkolwiek usługi świadczonej przez Bank BPS S.A. Przedstawione opinie i komentarze są niezależnymi opiniami Banku BPS S.A. i pozostają aktualne wyłącznie w momencie ich wydania. Przy ich opracowaniu wykorzystano źródła informacji, które są uważane za wiarygodne i dokładne, jednak zastrzegamy, iż mimo to mogą być one niekompletne lub skrócone. Niniejszy dokument stanowi własność Banku. Kopiowanie i rozpowszechnianie niniejszego dokumentu w całości lub w części możliwe jest wyłącznie po uprzednim uzyskaniu pisemnej zgody Banku. 7