Dane makroekonomiczne z Polski Produkcja przemysłowa dane GUS Produkcja przemysłowa i inflacja producentów, r/r 15,00% 10,00% 5,00% 0,00% 0,6% -2,7% -5,00% Produkcja przemysłowa, zmiana r/r Inflacja producentów, r/r Według danych GUS, produkcja przemysłowa w czerwcu 2019 r. spadła o 2,7 % r/r, wobec wzrostu o 7,7 % r/r w maju br. Istotne wahania dynamiki produkcji obserwowane w poszczególnych miesiącach (uzależnione m.in. od liczby dni roboczych) skłaniają do przywiązywania większej uwagi do zmian poziomu produkcji po wyeliminowaniu wpływu czynników o charakterze sezonowym. Odsezonowane dane wskazują jednak również na pogorszenie dynamiki produkcji w czerwcu br. (wzrost o 2,7 % r/r, wobec 5,1 % r/r w maju br.). Nieco słabsze dane z gospodarki w czerwcu (produkcja przemysłowa, wynagrodzenie) sugerują, iż dynamika PKB w II kwartale 2019 r. prawdopodobnie była niższa niż w pierwszym kwartale (kiedy wyniosła 4,7 % r/r). Warto jednak odnotować, iż stopniowe wyhamowanie tempa wzrostu jest zgodne z oczekiwaniami uczestników rynku i prognozami banku centralnego. Wraz z danymi o produkcji przemysłowej GUS opublikował dane o inflacji producentów. Wskaźnik cen producentów (ang. PPI Producer Price Index) ukształtował się w czerwcu 2019 r. na poziomie 0,6 % r/r, wobec 1,4 % r/r w maju br. Dane GUS, wskazujące na osłabienie dynamiki inflacji producentów, nie powinny zmienić oczekiwań rynkowych odnośnie stabilizacji stóp procentowych NBP w kolejnych miesiącach. 1
9,0% 8,1% 35,8% 24,3% 21,2% 34,0% 51,1% 49,1% 73,7% 70,1% 63,4% 61,0% 99,4% 99,7% 133,0% 134,0% 177,9% 181,9% Zadłużenie sektora finansów publicznych dane Eurostat Dług w relacji do PKB w wybranych krajach UE 200,0% 150,0% 100,0% 50,0% 0,0% Grecja Włochy Francja Węgry Niemcy Polska Czechy Bułgaria Estonia I kw. 2018 I kw. 2019 Eurostat opublikował porównawcze dane dotyczące zadłużenia sektora finansów publicznych w państwach UE według stanu na koniec pierwszego kwartału 2019 r. Zgodnie z metodologią unijną, dług sektora rządowego i samorządowego Polski wyniósł na koniec I kw. 2019 r. 1,05 bln zł, tj. 49,1 % Produktu Krajowego Brutto, co oznacza wzrost zadłużenia w porównaniu do stanu na koniec I kw. 2018 r. o 23,4 mld zł. Warto odnotować, iż szybkie tempo wzrostu gospodarczego pozwoliło równocześnie na obniżenie relacji długu do PKB w ciągu roku o 2,0 pp. W danych zaprezentowanych przez Eurostat widać, iż także w innych krajach (21 z 28 państw Unii Europejskiej) okres dobrej koniunktury wykorzystany został do obniżenia relacji zadłużenia do PKB. Wzrost zadłużenia w relacji do dochodów w omawianym okresie odnotowano jedynie w pięciu państwach należących do Unii: na Cyprze (o 12,2 pp., tj. do 105,0 % PKB), w Grecji (o 4,1 pp., tj. do 181,9 % PKB), na Łotwie (o 1,7 pp., do 37,2 %), we Włoszech (o 1,0 pp., do 134,0 % PKB) oraz we Francji (o 0,3 pp., do 99,7 %). Dodatkowo, w dwóch krajach (Wielka Brytania oraz Hiszpania) poziom zadłużenia nie zmienił się w ujęciu rocznym. Na tle innych państw Europy Środkowo-Wschodniej zadłużenie Polski w relacji do PKB (49,1 %) jest porównywalne do zadłużenia Słowacji (48,9 %). W naszym regionie w znacznie mniejszym stopniu niż Polska zadłużone są Czechy (34,0 % PKB), państwa bałtyckie (Litwa 34,1 %, Łotwa 37,2 %, Estonia 8,1 %), a także najbiedniejsze państwa Unii, czyli Rumunia (34,1 %) i Bułgaria (21,2 %). Z kolei w wyraźnie większym stopniu niż Polska zadłużone są Węgry (70,1 %), Chorwacja (74,5 %) oraz Słowenia (67,9 %). 2
Wydarzenia Według danych opublikowanych przez GUS, inflacja w czerwcu br. wyniosła 2,6 % r/r, wobec 2,4 % r/r w maju br. Wyższa dynamika inflacji w czerwcu była konsekwencją m.in. przyspieszenia tempa wzrostu cen w kategorii żywność i napoje bezalkoholowe (z 5,0 % r/r w maju do 5,7 % r/r w czerwcu). Ubiegłotygodniowy odczyt w ujęciu rocznym potwierdza, iż kluczowy wpływ na poziom inflacji w ostatnich miesiącach mają przede wszystkim czynniki niezależne od polityki monetarnej w Polsce (tj. zmiany cen produktów rolnych). Biorąc to pod uwagę, dane GUS o inflacji w czerwcu nie powinny zmienić dotychczasowej polityki pieniężnej realizowanej przez RPP. Oznacza to zatem prawdopodobną stabilizację poziomu stóp NBP w najbliższych miesiącach. W serwisie UKNF opublikowano dane dotyczące sektora bankowego według stanu na koniec maja 2019 r. (link). Wynik finansowy netto sektora bankowego wyniósł 5,9 mld zł wobec 6,4 mld zł w analogicznym okresie 2018 r. Negatywny wpływ na wynik sektora miał m.in. wzrost kosztów funkcjonowania (o 1,4 mld zł), w tym kosztów ogólnego zarządu (o 565,7 mln zł) oraz amortyzacji (o 597,9 mln zł), a także pogorszenie wyniku z tytułu rezerw i utraty wartości (o 561,1 mln zł). Wynik finansowy netto banków spółdzielczych zmniejszył się w stosunku do maja 2018 r. o 7,0 % (tj. o 24,1 mln zł), głównie za sprawą pogorszenia wyniku z tytułu rezerw i utraty wartości (o 77,2 mln zł) oraz wzrostu kosztów funkcjonowania (o 48,0 mln zł), co tylko częściowo zostało zrekompensowane przez poprawę wyniku odsetkowego (o 63,5 mln zł), a także poprawę wyniku na operacjach finansowych, z pozycji wymiany oraz z operacji walutowych (o 37,2 mln zł). GUS opublikował dane o przeciętnym zatrudnieniu i wynagrodzeniu w sektorze przedsiębiorstw, które są potwierdzeniem dobrej koniunktury na rynku pracy. Przeciętne wynagrodzenie brutto w sektorze przedsiębiorstw, w których liczba pracujących przekracza 9 osób wyniosło 5 104,46 zł (wzrost o 5,3 % r/r), zaś tempo wzrostu zatrudnienia wyniosło 2,8 % r/r (wobec 2,7 % r/r w maju br.). Z punktu widzenia polityki monetarnej, ubiegłotygodniowe dane nie powinny zmienić nastawienia większości przedstawicieli Rady Polityki Pieniężnej, którzy konsekwentnie opowiadają się za stabilizacją stóp NBP w najbliższych miesiącach. Taka ocena wynika m.in. stąd, iż raportowane przez GUS tempo wzrostu wynagrodzeń i zatrudnienia w okresie styczeń-czerwiec 2019 r. wyhamowało (odpowiednio do 6,8 % r/r i 2,9 % r/r, wobec 7,3 % r/r i 3,8 % r/r w analogicznym okresie 2018 r.). Wydaje się, iż nie są to warunki, które przemawiałyby za podwyżką stóp procentowych. Za stabilizacją stóp NBP przemawia m.in. również fakt, iż wzrost wynagrodzeń i zatrudnienia nie przekłada się na znaczący wzrost wskaźnika inflacji bazowej (tj. po wyłączeniu cen żywności i energii), który jest postrzegany jako odzwierciedlający ruch cen, na które polityka pieniężna prowadzona przez bank centralny ma duży wpływ. Z danych NBP wynika, iż wskaźnik inflacji bazowej w czerwcu br. ukształtował się na poziomie 1,9 % r/r (wobec 1,7 % r/r w maju). Prezydent podpisał ustawę z dn. 4 lipca 2019 r. (link) o zmianie ustawy o wsparciu kredytobiorców znajdujących się w trudnej sytuacji finansowej, którzy zaciągnęli kredyt mieszkaniowy oraz niektórych innych ustaw (link). Ustawa wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2020 r. Według danych opublikowanych przez GUS sprzedaż detaliczna w cenach stałych wzrosła w czerwcu br. o 3,7 % r/r, wobec 5,6 % r/r w maju br. Pomimo spowolnienia, dane o sprzedaży należy ocenić pozytywnie (konsumpcja pozostaje filarem wzrostu gospodarczego). Wzrost spożycia indywidualnego powinien wspierać dynamikę PKB w II kwartale 2019 r. W serwisie UKNF opublikowano stanowisko Urzędu w sprawie metody wyznaczania wskaźników referencyjnych oraz ciągłości WIBOR (link). 3
Rynki finansowe Rynek stóp procentowych 1,90% 1,86% 1,80% 1,79% 1,79% 1,81% 1,81% 1,86% 1,72% 1,70% 1,72% 1,64% 1,60% 1,64% 1M 3M 6M 9M 1Y 2019.07.12 2019.07.19 W minionym tygodniu rynkowe stawki WIBOR/WIBID w głównych tenorach nie zmieniły się (wykres obok). Brak sygnałów ze strony większości przedstawicieli Rady Polityki Pieniężnej o możliwych zmianach w poziomie stóp NBP w perspektywie najbliższych miesięcy powinien sprzyjać stabilizacji rynkowych stawek w kolejnych tygodniach. Najbliższe posiedzenie decyzyjne RPP odbędzie się w dn. 10-11 września 2019 r. Oczekuje się, iż stopy NBP pozostaną we wrześniu bez zmian. Średnie rynkowe stopy procentowe w okresie 15 19.07.2019 r. OKRES WIBOR EURIBOR LIBOR-USD LIBOR-CHF LIBOR-GBP 1M 1,64% -0,40% 2,29% -0,81% 0,72% 3M 1,72% -0,37% 2,29% -0,75% 0,77% 6M 1,79% -0,35% 2,19% -0,72% 0,80% 1Y 1,86% -0,30% 2,20% -0,61% 0,87% 4
Rynek walutowy 4,5 4,267 4,267 4,258 4,264 4,264 4,259 4,2 3,9 3,840 3,851 3,848 3,843 3,851 3,848 3,789 3,786 3,787 3,804 3,793 3,786 3,6 3,3 12.07 15.07 16.07 17.07 18.07 19.07 EUR/PLN USD/PLN CHF/PLN Na kierunek zmian naszej waluty nadal mają głównie wpływ czynniki zewnętrze. W tym kontekście, najważniejszym wydarzeniem w najbliższych dniach będą wyniki posiedzeń decyzyjnych głównych banków centralnych (25 lipca br. w strefie euro oraz 31 lipca br. w USA). Oczekiwania niektórych uczestników rynku odnośnie możliwego złagodzenia polityki pieniężnej w USA, wspierają m.in. aktualne prognozy długoterminowe komitetu decyzyjnego Rezerwy Federalnej, które zakładają, iż do końca 2020 r. stopy procentowe w Stanach Zjednoczonych zostaną obniżone o 0,25 pp., tj. do poziomu 2,00-2,25%. Podobnie, jak w poprzednich tygodniach warto jednak pamiętać, iż nadal istotnym czynnikiem ryzyka dla rynków finansowych pozostaje przebieg negocjacji handlowych między USA a Chinami. Z punktu widzenia naszej waluty, dopóki dominują obawy o rozwój wydarzeń wokół tzw. wojen handlowych, aktywa postrzegane jako ryzykowne (waluty z rynków wschodzących) mają ograniczone pole do umocnienia. Na europejskich rynkach kluczowe znaczenie mają również wydarzenia związane z kryzysem politycznym w Wielkiej Brytanii, który jednak wpływa głównie na kurs funta w relacji wobec innych walut. WYSZCZEGÓLNIENIE 12.07.2019 19.07.2019 ZMIANA USD/PLN 3,7889 3,7855-0,1% EUR/PLN 4,2669 4,2592-0,2% CHF/PLN 3,8397 3,8480 0,2% 5
Rynek towarowy 108,0 Ceny surowców - dane indeksowe, 12.07=100 106,5 104,0 100,0 100,0 100,7 96,0 92,0 12.07 15.07 16.07 17.07 18.07 19.07 93,6 Ropa Złoto Srebro W ostatnim tygodniu cena ropy Brent spadła o 6,4 %. Oczekiwania odnośnie trwałych wzrostów cen ropy ograniczają nadal zarówno czynniki podażowe, w szczególności wysokie wydobycie surowca w USA (12,0 mln baryłek dziennie w tygodniu zakończonym 12 lipca br., według danych amerykańskiej agencji E.I.A.), jak i osłabienie koniunktury gospodarczej na świecie w 2019 r. Powyższe uwarunkowania mogą determinować globalny układ sił podaży i popytu, doprowadzając w najbliższych miesiącach do utrzymywania się cen ropy poniżej poziomu 70 dolarów za baryłkę. Czynnikiem ryzyka dla takiego scenariusza jest m.in. rozwój sytuacji na Bliskim Wschodzie (Iran), a także w Afryce Północnej (Libia). Warto przypomnieć, iż średnia cena za baryłkę ropy Brent w okresie 01.01-19.07.2019 r. była o 6 dolarów, tj. o 8 % niższa niż przed rokiem. Prawdopodobnie niższy niż w 2018 r. średni poziom cen ropy na światowych rynkach powinien być jednym z czynników ograniczających tempo wzrostu cen konsumpcyjnych w Polsce w 2019 r. W tym kontekście, uwarunkowania zewnętrzne w najbliższych miesiącach powinny wzmacniać oczekiwania dotyczące stabilizacji stóp procentowych NBP. Data Cena ropy (USD/bbl) Cena złota (USD/oz.) Cena srebra (USD/oz.) 12.07 66,72 1415,50 15,21 15.07 66,48 1413,68 15,38 16.07 64,35 1405,93 15,56 17.07 63,66 1426,60 15,97 18.07 61,93 1446,00 16,34 19.07 62,47 1424,91 16,21 6
Rynek kapitałowy 27 400 2 450 26 500 2 350 25 600 2 250 24 700 2 150 23 800 2 050 WIG20 (prawa oś) Dow Jones (lewa oś) W ostatnim tygodniu WIG20 wzrósł o 1,2 %. Pomimo zwyżki, wydaje się, iż w warunkach utrzymywania się czynników ryzyka (związanych m.in. z wojnami handlowymi ), perspektywa trwałych zwyżek cen akcji na rynkach rozwijających się (do których zaliczana jest Polska) pozostaje mało prawdopodobna. Kalendarium Kalendarium na najbliższy tydzień (22-26.07.2019 r.) Data Kraj Wskaźnik makro Okres 23 lipca Polska 25 lipca Strefa euro Stopa bezrobocia rejestrowanego Decyzja w sprawie stóp procentowych Wartość poprzednia VI 5,4% VII 0,00% DEPARTAMENT PLANOWANIA I ANALIZ Daniel Piekarek Analityk Makroekonomiczny, tel.: 22 539-54-97 Niniejsze opracowanie zostało sporządzone wyłącznie w celu informacyjnym i nie może być traktowane jako doradztwo ani porada inwestycyjna. W szczególności nie może być traktowane jako oferta ani propozycja zawarcia jakiejkolwiek transakcji, jak również nie jest formą reklamy ani ofertą sprzedaży jakiejkolwiek usługi świadczonej przez Bank BPS S.A. Przedstawione opinie i komentarze są niezależnymi opiniami Banku BPS S.A. i pozostają aktualne wyłącznie w momencie ich wydania. Przy ich opracowaniu wykorzystano źródła informacji, które są uważane za wiarygodne i dokładne, jednak zastrzegamy, iż mimo to mogą być one niekompletne lub skrócone. Niniejszy dokument stanowi własność Banku. Kopiowanie i rozpowszechnianie niniejszego dokumentu w całości lub w części możliwe jest wyłącznie po uprzednim uzyskaniu pisemnej zgody Banku. 7