OCENA JAKOŚCI ZŁĄCZY SPAWANYCH WENTYLATORÓW TRANSPORTU PNEUMATYCZNEGO

W Y D A W N I C T W O P O L I T E C H N I K I Ś L Ą S K I E J W G L I W I C A C H ZESZYTY NAUKOWE POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ 2018 Seria: ORGANIZACJA I ZARZĄDZANIE z. 131 OCENA JAKOŚCI ZŁĄCZY SPAWANYCH WENTYLATORÓW TRANSPORTU PNEUMATYCZNEGO Bożena SZCZUCKA-LASOTA 1*, Radosław WOLNIAK 2, Tomasz WĘGRZYN 3, Mateusz CIEŚLIK 4 1 Politechnika Śląska, Wydział Transportu, Katedra Logistyki i Lotniczych; bozena.szczucka-lasota@polsl.pl 2 Politechnika Śląska, Wydział Organizacji i Zarządzania; rwolniak@polsl.pl 3 Politechnika Śląska, Wydział Transportu; tomasz.wegrzyn@polsl.pl 4 Wyższa Szkoła Zarządzania Ochroną Pracy * Korespondencja Streszczenie: Jakość złączy spawanych konstrukcji jest jednym z elementów determinujących ich przydatność do dalszej bezpiecznej eksploatacji. Połączenie wykonane niezgodnie z wymaganiami może być przyczyną poważnej awarii a nawet katastrofy. Na podstawie norm PN-EN ISO 5817:2014-05 oraz PN-EN ISO 23278:2015-05 można określić poziom jakości produkcji połączeń spawanych. Nie należy mylić go z poziomem określania przydatności eksploatacyjnej danego wyrobu, chociaż norma PN-EN ISO 23278:2015-05 może być stosowana na potrzeby kontroli podczas eksploatacji. Przydatność eksploatacyjna konstrukcji spawanych zależy bowiem, od wielu czynników. Za przydatność do dalszej eksploatacji odpowiada najsłabsze ogniwo w analizowanej konstrukcji (może to być połączenie spawane ale także stopień degradacji materiału konstrukcyjnego itd.). W przytoczonych normach podano poziomy jakości na podstawie niezgodności spawalniczych w złączach spawanych (z wyjątkiem spawania wiązką) dla wszystkich rodzajów stali. Poziomy jakości obejmują spoiny czołowe i spoiny pachwinowe. Podano trzy stopnie jakości umożliwiające stosowanie dla szerokiego zakresu produkcji spawalniczej. Oznaczono je symbolami B, C i D. W przypadku wirników wentylatorów pneumatycznych, służących do transportu cząstek stałych, wymagany jest najwyższy poziom jakości. Poziom ten oznaczono symbolem B. Stanowi on jedno z kryteriów dopuszczenia złącza do zastosowań w warunkach eksploatacji spawanego urządzenia. Poziom B jakości można uznać za wystarczający, pod warunkiem, że badana konstrukcja nie jest przeznaczona do zastosowań w ekstremalnych warunkach pracy lub warunkach podwyższonego ryzyka. W takich przypadkach kryteria odbioru mogą być zaostrzone. Poziom B dopuszcza niewielkie niezgodności w postaci pęcherzy, wklęsłego lica itp. W normach określono warunki (cechy geometryczne i ilościowe) wad materiałowych, które mogą znaleźć się w spoinach oraz ich wartości graniczne, które determinują klasę jakości produkcji danej spoiny. W zależności od warunków odbioru, stanowią one jedno z kryteriów oceny spoiny do danych zastosowań. W artykule oceniono jakość produkcyjną wszystkich złączy spawanych wirnika wentylatora pneumatycznego, pracującego w kopalni. Wykonane badania kontrolne miały na celu stwierdzenie poprawności wykonania złączy oraz określenie, które z połączeń nie spełnia kryteriów odbioru. Połączenia, które nie zostały zaklasyfikowane do poziomu jakości B zostały wymienione.

512 B. Szczucka-Lasota, R. Wolniak, T. Węgrzyn, M. Cieślik Słowa kluczowe: jakość, jakość produktu, jakość złączy spawanych, jakość w procesach produkcyjnych. ASSESSMENT OF QUALITY OF CONNECTORS FOR WELDED PNEUMATIC TRANSPORT FANS Abstract: The quality of welded joints of the structure is one of the elements determining their suitability for further safe operation. A combination conecting inconsistently with the requirements may cause a serious failure or even a catastrophe. On the basis of PN-EN ISO 5817: 2014-05 and PN-EN ISO 23278: 2015-05 standards, the quality level of welded joints production can be determined. It should not be confused with the level of determining the operational suitability of a given product, although the PN-EN ISO 23278: 2015-05 standard may be used for the purposes of control during operation. The usefulness of the welded structures depends on many factors. The weakest link in the analyzed structure (the welded joint but also the degree of degradation of the construction material, etc.) is responsible for the suitability for further use. The quality standards given in the quoted standards are based on weld incompatibilities in welded joints (except for beam welding) for all types of steel. Quality levels include butt welds and fillet welds. Three grades of quality are given to enable the use in a wide range of welding production. They have been marked with the symbols B, C and D. In the case of rotors of pneumatic fans, used for the transport of solid particles, the highest level of quality is required. This level is marked with the symbol B. It is one of the criteria for allowing the connector to be used in the operating conditions of the welded device. The quality level B may be considered sufficient, provided that the tested construction is not intended for use in extreme operating conditions or in high-risk conditions. In such cases, the acceptance criteria may be tightened. Level B allows for slight discrepancies in the form of blisters, concave faces, etc. The standards define the conditions (geometrical and quantitative features) of material defects that may be in the joints and their limit values, which determine the quality class of the given weld. Depending on the reception conditions, they are one of the criteria for assessing the weld for specific applications. The article assessed the production quality of all welded joints of a pneumatic fan rotor operating in a mine. The control tests carried out were aimed at confirming the correctness of the execution of joints and determining which connection did not meet the acceptance criteria. Connections that were not classified to the quality level B have been listed. Keywords: quality, product quality, quality of welded joints, quality in production processes. 1. Wstęp Stosowane technologie spawalnicze nie pozwalają zapewnić wykonania idealnego połączenia spawanego pozbawionego jakichkolwiek wad. Niezgodność spawalnicza jest określana jako niedoskonałość złącza, która odbiega od idealnej jakości złącza pod względem jego budowy lub kształtu co może przekładać się na właściwości eksploatacyjne konstrukcji spawanej. (Cieślik, 2017). Niezgodność spawalnicza może być niezgodnością dopuszczalną,

Ocena jakości złączy spawanych wentylatorów transportu 513 gdy wymiar wykrytej niezgodności nie przekracza granicznego wymiaru określonego w normach lub przepisach.(cieślik, 2017; Czuchryj, Sikora, 2013). Często niezgodności spawalnicze determinują możliwość eksploatacji danej konstrukcji. Jakość spoin oceniona na poziomie co najmniej B, wg normy PN-EN ISO 5817 stanowi kryterium dopuszczenia wielu konstrukcji spawanych do zastosowań w warunkach pracy. (Gęmbalska-Kwiecień, 2017a; Gembalska-Kwieciek, 2017b; Hadryś et al., 2016; Szczucka-Lasota, Wolniak, 2017a; Szczucka-Lasota et al., 2017a, Szczucka-Lasota et al., 2017b, Szczucka-Lasota et. al., 2016; Wolniak, 2016; Wolniak, 2014, Wolniak, 2017a, Wolniak, 2017b; Wolniak 2018; Wolniak, Skotnicka-Zasadzień, 2014; Wolniak, Skotnicka-Zasadzień, 2017; Węgrzyn et al., 2016a, Węgrzyn et al., 2016b, Węgrzyn et al., 2017). Poziom B jakości można uznać za dobry, pod warunkiem, że badana konstrukcja nie jest przeznaczona do zastosowań w ekstremalnych warunkach pracy lub warunkach podwyższonego ryzyka. Samo występowanie niezgodności spawalniczej nie dyskwalifikuje spoiny z poziomu jakości B, ważne są bowiem jej wymiary geometryczne i ilość niezgodności. (Restecka, Wolniak, 2018; Restecka, Wolniak, 2017a; Restecka, Wolniak, 2017b; Restecka, Wolniak, 2016; Wolniak, Restecka, 2017; Wolniak, Restecka, 2018). Niestety, wady przekraczające dopuszczalną wielkość lub ilość często stają się przyczyną utraty spójności materiału a w konsekwencji mogą doprowadzić do poważnej katastrofy (Łuczak, Wolniak, 2015; Pacana et. al., 2017; Pacana et al., 2016; Skotnicka- Zasadzień, 2014; Skotnicka-Zasadzień, Masoń, 2016; Skotnicka-Zasadzień et al., 2017; Szczucka-Lasota, Wolniak, 2017b; Sułkowski, Wolniak, 2018). Celem artykułu jest identyfikacja niezgodności spawalniczych w wirniku wentylatora promieniowego zainstalowanego w kopalni. Wentylatory te wykorzystywane są w wielu gałęziach przemysłu. Ich głównym zadaniem jest transport pneumatyczny różnego rodzaju cząstek stałych. Stosuje się je m.in. w przemyśle spożywczym, chemicznym, drzewnym, ceramicznym, włókienniczym. Produkowane wentylatory w zależności od potrzeb klienta różnią się gabarytami oraz parametrami osiąganymi przez maszynę (Cieślik, 2017). 2. Materiał, cel i zakres badań Badaniom nieniszczącym podlegał wirnik wentylatora promieniowego jednostronnie ssącego WPG-240. Badany wentylator służył do wyciągu powietrza z pokładów kopalni i umieszczony był w stacji szybowej. Wirnik składał się z tarczy nośnej, do której zmontowane są łopatki w ilości 10 szt. oraz tarczy nakrywającej, do której przymocowany został pierścień wlotowy. Całość konstrukcji wzmocniono pierścieniem wzmacniającym (Cieślik, 2017). Zakres badań obejmował skontrolowanie wszystkich spoin wirnika złączy doczołowych oraz pachwinowych, badając powierzchnię spoin oraz strefy wpływu ciepła (SWC). Badania SWC

514 B. Szczucka-Lasota, R. Wolniak, T. Węgrzyn, M. Cieślik obejmowały obszar 10 mm z każdej strony spoiny od strony lica oraz grani (w przypadku złącza doczołowego). Wykonano badania nieniszczące wizualne i magnetyczno-proszkowe. Celem badań wizualnych było wykrycie powstałych niezgodności na powierzchni wirnika, oraz określenie czy stwierdzone niezgodności mieszczą się w poziomie jakości wymaganym w dokumentacji odbiorczej. Kryterium odbiorcze dla badanych spoin stanowi poziom jakości B wg normy PN-EN ISO 5817. Z kolei celem badania magnetyczno-proszkowego było wykrycie niezgodności powierzchniowych oraz ich ocena pod względem kryterium odbiorczym poziom akceptacji 2X według normy PN-EN ISO 23278 (norma: PN-EN ISO 5817:2014-05 oraz PN-EN ISO 23278:2015-05; Czuchryj, Sikora, 2013). 3. Metoda badań Przed przystąpieniem do badań wizualnych dokonano sprawdzenia stanu powierzchni badanego wirnika WPG-240, czy powierzchnia została oczyszczona z zanieczyszczeń powstałych po procesie spawania. Sprawdzono kompletność spoin wirnika z dokumentacją konstrukcyjną, czy wszystkie spoiny zostały prawidłowo wykonane oraz czy nie brakuje jakichś spoin. Badanie wizualne przeprowadzono zgodnie z wymaganiami zawartymi w normie PN-EN ISO 9712, przy świetle dziennym oraz sztucznym (natężenie oświetlenia wynosiło min. 500 lx). Badanie wykonano przy kącie obserwacji min 30 o i odległości nie większej niż 600 mm. W uzasadnionych przypadkach przy ocenie jakości spoin posłużono się lupą. Sprawdzano wystąpienie pęknięć, podtopień, porów, nawisów, wycieków. Wszystkie stwierdzone niezgodności mierzono pod względem geometrycznym oraz sprawdzono czy mieszczą się w wymaganym poziomie jakości. Pomiary geometryczne spoin i długości niezgodności wykonano przy użyciu spoinomierzy i suwmiarki. Urządzenia te charakteryzuje dokładność 0,1 mm. Badania magnetyczno-proszkowe wykonano w metodzie fluorescencyjnej, gdyż metoda charakteryzuje się wysoką czułością wykrywania wskazań (wad materiałowych). Badania magnetyczno-proszkowe przeprowadzono zgodnie z wymaganiami zawartymi w normie PN-EN ISO 9712 przy natężeniu światła białego nieprzekraczającego 20 lx, przy natężeniu promieniowania UV-A powyżej 10 W/m 2 i wartości pola statycznego 2-6 ka/m. Badanie przeprowadzono dla wszystkich spoin wirnika złączy doczołowych oraz pachwinowych. Analogicznie jak w badaniach wizualnych przebadano 100% powierzchni spoin wraz ze strefami wpływu ciepła SWC (10 mm z każdej strony spoiny) od strony lica oraz grani. Przed przystąpieniem do badań magnetyczno-proszkowych sprawdzono stan powierzchni wirnika pod względem czystości. W miejscach, gdzie uznano to za konieczne

Ocena jakości złączy spawanych wentylatorów transportu 515 przeprowadzono czyszczenie wstępne elementu, tak by powierzchnia była sucha i wolna od zanieczyszczeń. Przed badaniem przeprowadzono kontrolę użytych preparatów przy użyciu próbki odniesienia nr 2 oraz kontrolę warunków badania. Badanie wykonano nanosząc zawiesinę magnetyczno-fluorescencyjną z jednoczesnym domagnesowaniem badanego elementu. W celu wykrycia niezgodności o różnej orientacji, złącze magnesowano w dwóch kierunkach, prostopadle do siebie. Odchylenie od kierunku prostopadłego nie przekraczało wartości 30 o. Zapewniono wystarczające nakładanie się obszarów badanych. Obserwacji dokonano po namagnesowaniu i naniesieniu środka magnetycznego na badany element. Wszystkie stwierdzone niezgodności oznaczono pisakiem trwałym. 4. Wyniki i ich analiza W wyniku badań stwierdzono 11 niezgodności złączy spawanych wirnika WPG-240. Niezgodności te zostały udokumentowane. Przykładowe wyniki obserwacji makroskopowej zaprezentowano na rys.1. Niezgodność przedstawiona na rys. 1a stanowi por powierzchniowy spoiny (pęcherz gazowy, który przerywa powierzchnię spoiny). Niezgodność tę zlokalizowano w złączu spawanym w miejscu łączenia się łopatki nr 1 z tarczą nakrywającą wirnika. Oznaczono ją nr. 1/1. Dokonano pomiaru niezgodności przy pomocy suwmiarki. Pomiar długości niezgodności wynosił 4 ±0,1 mm. a) b) c) Rysunek 1. Badania makroskopowe niezgodności spawalnicze w postaci porów powierzchniowych. Żródło: Cieślik, 2017, s. 51-55. Na rysunku 1b przedstawiono niezgodność spawalniczą, którą oznaczono nr 1/2 i stanowi wskazanie 2017 wg normy PN-EN ISO 5817. Wykryta niezgodność to por powierzchniowy spoiny o długości 2 ±0,1 mm. Niezgodność zlokalizowano również w złączu spawanym w miejscu łączenia się łopatki nr 1 z tarczą nakrywającą wirnika.

516 B. Szczucka-Lasota, R. Wolniak, T. Węgrzyn, M. Cieślik Rysunek 1b przedstawia niezgodność spawalniczą w postaci poru powierzchniowego spoiny, zlokalizowaną w złączu spawanym w miejscu łączenia się łopatki nr 2 z tarczą nakrywającą wirnika. Niezgodność została oznaczona numerem 2/1, co oznacza porowatość pojawiającą się na powierzchni spoiny; pęcherze gazowe wielokrotne, które przerywają powierzchnię spoiny i stanowi, wg normy PN-EN ISO 5817 niezgodność nr 2017. Dokonano pomiaru długości niezgodności przy użyciu suwmiarki, odczytana wartość wynosiła 19 ±0,1 mm. Analogicznie udokumentowano i przeanalizowano pozostałe zidentyfikowane niezgodności spawalnicze. Numer wskazania, opis oraz pomiar cech geometrycznych niezgodności podano w tabeli 1. Tabela 1. Niezgodności złączy spawanych Lp. Oznaczenie Oznaczenie wg normy PN-EN ISO 5817/ Rodzaj wskazania Wymiar 1 1/1 2017 / Por powierzchniowy 4 mm 2 ½ 2017 / Por powierzchniowy 2 mm 3 2/1 2017 / Por powierzchniowy 19 mm 4 2/2 607 / Niezgodność spawalnicza spoiny szczepnej - 5 3/1 604 / Ślad szlifowania - 6 5/1 600 / Niezgodności spawalnicze różne wcięcie w materiał rodzimy - 7 6/1 2017/ Por powierzchniowy 3 mm 8 7/1 401/ Przyklejenie - 9 9/1 600 / Niezgodności spawalnicze różne wcięcie w materiał rodzimy - 10 10/1 2017 / Por powierzchniowy 3 mm Źródło: (Cieślik, 2017, s. 93). Szczegółowa analiza danych w odniesieniu do wymagań stawianych złączom spawanym, określonym w normach PN-EN ISO 5817 oraz PN-EN ISO 23278 pozwala stwierdzić, 8 sztuk złączy nie spełnia kryteriów jakości poziomu B, co oznacza, że nie mogą być one dopuszczone do dalszej bezpiecznej eksploatacji. Na podstawie badań makroskopowych wizualnych stwierdzono, ze należy wymienić 8 sztuk przebadanych złączy i naprawić miejsca uszkodzeń w materiale podstawowym w ilości 2 sztuk. Badania nieniszczące magnetyczno-proszkowe wykazały 13 niezgodności spawalniczych. Wszystkie oznaczone i stwierdzone niezgodności przekraczające dopuszczalne wartości poziomu akceptacji 2X ( dla wskazań liniowych l 1,5mm, oraz dla wskazań nieliniowe d 3mm) udokumentowano w postaci fotografii wykonanych technika cyfrową. Przykłady niezgodności zamieszczono na rysunku 2 a-b. Wykryte niezgodności przedstawione na rys. 2 to wskazania liniowe. Dokonano pomiaru ich długości przy pomocy przymiaru liniowego, odczytana wartość to 10 ±1 mm dla wskazania przedstawionego na rysunku 2a i 5 mm dla niezgodności udokumentowanej na rys. 2b. Obie niezgodności zlokalizowano w złączu spawanym w miejscu łączenia się łopatki nr 6 z tarczą nakrywającą wirnika.

Ocena jakości złączy spawanych wentylatorów transportu 517 a) b) Rysunek 2. Niezgodności spawalnicze nr 1. Żródło: (Cieslik, 2017, s. 73-75). Analogicznie określono, udokumentowano i zmierzono pozostałe niezgodności. Wyniki badań zestawiono w formie tabeli 2. Tabela 2. Wyniki badań magnetyczno-proszkowych Lp. Rodzaj wskazania Dopuszczalna wartość wg normy Długość wskazania [mm] PN-EN ISO 23278 1 Wskazanie liniowe L 1,5 mm 10 mm 2 Wskazanie liniowe L 1,5 mm 5 mm 3 Wskazanie liniowe L 1,5 mm 3 mm 4 Wskazanie liniowe L 1,5 mm 5 mm 5 Wskazanie liniowe L 1,5 mm 3 mm 6 Wskazanie liniowe L 1,5 mm 4 mm 7 Wskazanie liniowe L 1,5 mm 4 mm 8 Wskazanie liniowe L 1,5 mm 2 mm 9 Wskazanie liniowe L 1,5 mm 2 mm 10 Wskazanie liniowe L 1,5 mm 5 mm 11 Wskazanie liniowe L 1,5 mm 4 mm 12 Wskazanie liniowe L 1,5 mm 4 mm 13 Wskazanie liniowe L 1,5 mm 5 mm Analiza danych zawartych w tablicy 2 pozwala stwierdzić, że należy wymienić 13 sztuk niezgodnych złączy spawanych, gdyż wszystkie wskazania przekraczały wartość dopuszczalną i nie spełniały założonego poziomu jakości 2x wg normy PN-EN ISO 23278. W pozostałych złączach spawanych metodą magnetyczno-proszkową niezgodności spawalniczych nie ujawniono.

518 B. Szczucka-Lasota, R. Wolniak, T. Węgrzyn, M. Cieślik 5. Podsumowanie Wykonane badania pozwoliły na ocenę jakościową wszystkich złączy spawanych wirnika wentylatora transportu pneumatycznego o numerze WPG-240. Złącza, charakteryzujące się zbyt niską jakością, tzn. niespełniające wymagań norm PN-EN ISO 5817 oraz PN-EN ISO 23278 zostały poddane pracom naprawczym, polegającym na: wycięciu spoin niezgodnych i ponownym wykonaniu nowych połączeń spawanych w miejscach usunięcia spoin niezgodnych. Po wykonaniu prac naprawczych przeprowadzono badania wizualne oraz magnetyczno-proszkowe naprawionych miejsc, stwierdzając, że wszystkie połączenia spawane spełniają wymagania jakości, mieszcząc się w klasie B wg normy: PN-EN ISO 5817 oraz PN-EN ISO23278. W wyniku prac naprawczych badana konstrukcja spawana została dopuszczona do dalszej bezpiecznej eksploatacji. Bibliografia 1. Cieślik, J. (2017). Praca dyplomowa, promotor dr inż. B. Szczucka-Lasota. Katowice: Wyższa Szkoła Zarzadzania Ochroną Pracy. 2. Cieślik, M. (2017). Praca dyplomowa. Badania nieniszczące w ocenie jakościowej złącz spawanych elementów konstrukcji wentylatora przemysłowego. Promotor dr inż. B. Szczucka-Lasota. Katowice: Wyższa Szkoła Zarzadzania Ochroną Pracy. 3. Czuchryj, J., Sikora, S., Staniszewski, K.(2013). Ocena jakości złączy spawanych w konstrukcjach stalowych kontrolowanych radiograficznie, na podstawie poziomu jakości B+ wg PN-EN 1090-2. Przegląd Spawalnictwa, 3, 14-20. 4. Gembalska-Kwiecień, A. (2017). Improvement of the work safety management system in hard coal mining with special reference to the problem of workers participation. Proceedings of 17th International Multidisciplinary Scientific GeoConference. SGEM 2017, Albena, Bulgaria, 29 June 5 July, 2017. Science and Technologies in Geology, Exploration and Mining, 429-436. 5. Gembalska-Kwiecień, A. (2017). Improving safety culture in the enterprise based on attitudes and behavior of its employees. Proceedings of 9th International Conference on Applied Economics Contemporary Issues in Economy. Toruń, Poland, 22-23 June, 2017. 6. Hadryś, D., Węgrzyn, T., Piwnik, J., Wszołek, Ł., Węgrzyn, D. (2016). Compressive strength of steel frames after welding with micro-jet cooling. Archives Metallurgy and Materials, 1, 123-126. 7. Łuczak, J., Wolniak, R. (2015). Problem-solving and developing quality management methods and techniques on the example of automotive industry. Manager, 22, 237-250.

Ocena jakości złączy spawanych wentylatorów transportu 519 8. Pacana, A., Ingaldi, M., Czajkowska, A. (2017). Projektowanie i wdrażanie sformalizowanych systemów zarządzania. Rzeszów: Wydawnictwo Politechniki Rzeszowskiej. 9. Pacana, A., Pasternak-Malicka, M., Zawada, M., Radoń-Cholewa, M. (2016). Wspomaganie podejmowania decyzji w produkcji folii opakowaniowej z wykorzystaniem analizy kosztowo-jakościowej. Przemysł Chemiczny, 5, 104-106. 10. Piwnik, J., Szczucka-Lasota, B., Węgrzyn, T., Majewski, W. (2017). Laser welding with micro-jet cooling for truck frame welding. Transport Problems, 12, 107-114. 11. PN-EN ISO 5817:2014-05 Spawanie. Złącza spawane ze stali, niklu, tytanu i ich stopów (z wyjątkiem spawanych wiązką). Poziomy jakości według niezgodności spawalniczych. 12. Rachwał, A., Sędek, A., Wolniak, R. (2014). Proces zakupów materiałów spawalniczych w oparciu o wymagania ZKP dla konstrukcji stalowych. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej. Seria Organizacji i Zarządzanie, 73, 519-530. 13. Rachwał, A., Sędek, A., Wolniak, R. (2016). Ocena ryzyka w procesie spawalniczym. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej. Seria Organizacji i Zarządzanie, 93, 441-449. 14. Rachwał, A., Sędek, A., Wolniak, R. (2017). Wymagania nowej normy PN-EN ISO 9001:2015 a realizacja procesu spawalniczego. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej. Seria Organizacji i Zarządzanie, 108, 363-372. 15. Rachwał, A., Wolniak, R. (2015). Systemy zarządzania jakością dla wytwórców konstrukcji stalowych. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej. Seria Organizacji i Zarządzanie, 83, 563-572. 16. Rachwał, A., Wolniak, R. (2018). Niezgodności spawalnicze i techniki ich wykrywania. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej. Seria Organizacji i Zarządzanie, 117. 17. Rachwał, A., Wolniak, R. (2018). The problems of detection of weldings s problems. Technicka Diagnostica, 1, 25. 18. Restecka, M., Wolniak, R. (2016). It Systems in Aid of Welding Processes Quality Management in the Automotive Industry. Archives of Metallurgy and Materials, 4, 1785-1792. 19. Restecka, M., Wolniak, R. (2017). Charakterystyka oraz sposoby obliczania kosztów spawania. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej. Seria Organizacji i Zarządzanie, 105, 363-376. 20. Restecka, M., Wolniak, R. (2017). Doskonalenie jakości procesów spawalniczych w wyniku wdrożenia robotyzacji. Częstochowa: Oficyna Wydawnicza Stowarzyszenia Menedżerów Produkcji i Jakości. 21. Skotnicka-Zasadzień, B. (2014). Zastosowanie inżynierii jakości i niezawodności do analizy awaryjności obiektów technicznych na przykładzie maszyn i urządzeń górniczych. Gliwice: Wydawnictwo Politechniki Śląskiej. 22. Skotnicka-Zasadzień, B., Masoń, P. (2016). Doskonalenie obiektów technicznych przy wykorzystaniu metody SMED. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej. Seria Organizacji i Zarządzanie, 87, 327-343.

520 B. Szczucka-Lasota, R. Wolniak, T. Węgrzyn, M. Cieślik 23. Skotnicka-Zasadzień, B., Wolniak, R., Zasadzień, M. (2017). Use of quality engineering tools and methods for the analysis of production processes case study. Advances in Economic, Business and Management Research, 33. Second International Conference on Economic and Business Management, FEBM, Shanghai, 240-245. 24. Sułkowski, M., Wolniak, R. (2018). Poziom wdrożenia instrumentów zarządzania jakością w przedsiębiorstwach branży obróbki metali. Częstochowa: Oficyna Wydawnicza Stowarzyszenia Menedżerów Produkcji i Jakości. 25. Szczucka-Lasota, B., Gajdzik, B., Krzysztoforski, M., Węgrzyn, T., Hadryś, D., Wszołek, Ł. (2017). Gas mixtures based on Ar-He for micro-jet cooling after MAG welding. Hutnik, 7, 262-265. 26. Szczucka-Lasota, B., Wegrzyn, T., Stanik, Z., Piwnik, J., Sidun, P. (2016). Selected parameters of micro-jet cooling gases in hybrid spraying proces. Archives Metallurgy and Materials, 2, 621-624. 27. Szczucka-Lasota, B., Węgrzyn, T., Krzysztoforski, M., Piwnik, J. (2017). Laser and MAG welding with micro-jet cooling for long structures, METAL 2017. 26th International Conference on Metallurgy and Materials, May 24th-26th, 2017, Brno, Czech Republic. Conference proceedings. Ostrava, Tanger, 1343-1348. 28. Szczucka-Lasota, B., Wolniak, R. (2017). Control plan and research supply as a tool in the proces of decision making. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej. Seria Organizacja i Zarządzanie, 105, 439-448. 29. Szczucka-Lasota, B., Wolniak, R. (2017). The high quality of hybrid sprayed coatings for power plant application, Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej. Seria Organizacja i Zarządzanie,100, 469-480. 30. Szczucka-Lasota, B., Wolniak, R. (2017). The identification of incompatibility in the process of laser cutting of the semi-finding. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej. Seria Organizacja i Zarządzanie, 105, 429-438. 31. Węgrzyn, T., Piwnik, J., Brek, A., Kurc-Lisiecka, A. (2016). Impact toughness of WMD after MAG welding with micro-jet cooling. Material Tehnology, 6, 1001-1004. 32. Węgrzyn, T., Piwnik, J., Haxdryś, D., Wszołek, Ł. (2017). Low alloy steel structures after welding with micro-jet cooling. Archives Metallurgy and Materials, 1, 115-118. 33. Węgrzyn, T., Piwnik, J., Staniik, Z., Węgrzyn, D., Sieteski, D. Impact toughness of steel WMD after tig welding. Archives Metallurgy and Materials, 3, 1647-1650. 34. Wolniak, R. (2013). Metody i narzędzia Lean Production i ich rola w kształtowaniu innowacji w przemyśle. W R. Knosala (red.), Innowacje w zarządzaniu i inżynierii produkcji. Opole: Oficyna Wydawnicza Polskiego Towarzystwa Zarządzania Produkcją, 524-534. 35. Wolniak, R. (2014). Relationship between selected lean management tools and innovations, Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej. Seria Organizacja i Zarządzanie, 75, 157-266.

Ocena jakości złączy spawanych wentylatorów transportu 521 36. Wolniak, R. (2017). Application methods for analysis car accident in industry on the example of power. Systemy Wspomagania Inżynierii Produkcji, 4, 34-40. 37. Wolniak, R. (2017). The use of constraint theory to improve organization of work. 4th International Multidisciplinary Scientific Conference on Social Sciences and Arts. SGEM 2017, 24-30 August 2017, Albena, Bulgaria. Conference proceedings. Book 1, Modern science. Vol. 5, Business and management. Sofia : STEF92 Technology, 1093-1100. 38. Wolniak, R. (2018). Basic concepts of operation management and its control. Gliwice: Wydawnictwo Politechniki Śląskiej. 39. Wolniak, R., Restecka, M. (2017). The use of welding robots, Technicka Diagnostica, 1, 38. 40. Wolniak, R., Restecka, M. (2018). The cost of wielding manual MAG and robotic MAG methods. Technicka Diagnostica, 1, 41. 41. Wolniak, R., Skotnicka-Zasadzień, B. (2014). The use of value stream mapping to introduction of organizational innovation in industry. Metalurgija, 4, 709-712. 42. Wolniak, R., Skotnicka-Zasadzień, B., Zasadzień, M. (2017). Application of the theory of constraints for continuous improvement of a production process case study. 3 rd International Conference on Social, Education and Management Engineering (SEME 2017), Shanghai, 169-173.