Instytut Rozwoju Gospodarczego SZKOŁA GŁÓWNA HANDLOWA W WARSZAWIE Maria Podgórska, Ewa Ratuszny KONIUNKTURA W BUDOWNICTWIE III kwartał 18 PL ISSN 2392-3695 Badanie okresowe nr
BADANIA KONIUNKTURY GOSPODARCZEJ INSTYTUTU ROZWOJU GOSPODARCZEGO SGH Rada Programowa: Elżbieta Adamowicz (przewodnicząca), Joanna Klimkowska (sekretarz) Marco Malgarini, Gernot Nerb, Ataman Ozyildirim, Janusz Stacewicz, István János Tóth Komitet Redakcyjny i adres Redakcji: Konrad Walczyk (Redaktor Naczelny) Maria Podgórska Małgorzata Krypa 2-513 Warszawa, ul. Madalińskiego 6/8 www.sgh.waw.pl/irg Wydawnictwo: Szkoła Główna Handlowa w Warszawie 2-554 Warszawa, al. Niepodległości 162 Wersja elektroniczna czasopisma jest wersją pierwotną Publikacja została zrecenzowana zgodnie z wytycznymi MNiSW Copyright by Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Warszawa 18 Wszelkie prawa zastrzeżone. All rights reserved. ISSN 2392-3695 Nr rej. PR 18395 Informacje zawarte w niniejszym czasopiśmie oparte są na wynikach ankietowego badania koniunktury w budownictwie, przeprowadzonego przez IRG SGH po raz. W badaniu uczestniczyło 187 zakładów budowlanych. Metodyka badania koniunktury opisana jest na stronie: http://kolegia.sgh.waw.pl/pl/kae/struktura/irg/koniunktura/strony/metody.aspx
3 SPIS TREŚCI I. OMÓWIENIE WYNIKÓW BADANIA...5 II. WYNIKI SZCZEGÓŁOWE...8 1. WSKAŹNIK KONIUNKTURY...8 2. ZBIORCZE ZESTAWIENIE SALD... 13 3. SALDA I ICH SKŁADOWE... 14 1) Produkcja... 14 2) Zamówienia ogółem... 16 3) Zamówienia eksportowe... 18 4) Ceny... 19 5) Zatrudnienie... 21 6) Sytuacja finansowa... 23 7) Wykorzystanie mocy produkcyjnych... 25 8) Nakłady inwestycyjne... 27 9) Ogólna sytuacja gospodarcza... 29 ) Sytuacja budownictwa... 31 11) Bariery aktywności gospodarczej... 33 III. PODSUMOWANIE (w języku angielskim)... 36
4 CONTENTS I. OVERVIEW OF THE SURVEY RESULTS...5 II. DETAILED RESULTS...8 1. CONFIDENCE INDICATOR...8 2. SUMMARY OF BALANCES... 13 3. BALANCES AND THEIR COMPONENTS... 14 1) Production... 14 2) Total orders... 16 3) Export orders... 18 4) Prices... 19 5) Employment... 21 6) Financial situation... 23 7) Production capacity utilization... 25 8) Investment outlays... 27 9) General economic situation... 29 ) Situation in construction industry... 31 11) Barriers to business activity... 33 III. SUMMARY... 36
5 I. OMÓWIENIE WYNIKÓW BADANIA 1. W III kwartale 18 roku ogólny wskaźnik koniunktury w budownictwie (IRGCON) przyjął wartość 24,, niższą o 4,6 punktu w porównaniu do poprzedniego kwartału i wyższą o 7,7 punktu w porównaniu do III kwartału ubiegłego roku. W bieżącym roku trend wskaźnika koniunktury podlega wahaniom - po spadku w minionym kwartale, w obecnym ponownie mamy do czynienia ze wzrostem. W przeważającej części analizowanych grup zakładów wskaźniki koniunktury są wyższe niż w III kwartale ubiegłego roku. Podobnie jak w poprzednich okresach sytuacja firm prywatnych jest gorsza niż przedsiębiorstw publicznych - wskaźniki sektora prywatnego i publicznego wynoszą odpowiednio 23,4 i 27,2. Szczególnie wysokie wskaźniki występują w grupach przedsiębiorstw państwowych i komunalnych. Nie zmniejsza się silne zróżnicowanie koniunktury w układzie regionalnym. Najwyższe wskaźniki występują w regionach południowo-zachodnim i północnym (odpowiednio równe 37,3 i 27,4), najniższy zaś w regionie centralnym i wschodnim (odpowiednio 17,9 i 19,9). Wyodrębnienie regionu centralnego z makroregionu województwa mazowieckiego uwidoczniło relatywną słabość regionów łódzkiego i świętokrzyskiego. 2. Po spadku w I kwartale bieżącego roku trend produkcji w II i III kwartale utrzymuje się na stałym poziomie. Warto zwrócić uwagę na to, że w porównaniu do III kwartału ubiegłego roku saldo produkcji w sektorze prywatnym zwiększyło się o o 7,5 punktu, w publicznym natomiast nastąpił spadek o 7,9 punktu. Ujemne salda produkcji nadal obserwuje się dla zakładów zatrudniających do osób (saldo -1,5), w szczególności dla najmniejszych firm prywatnych, zatrudniających do osób (saldo -8,8). Najwyższe saldo produkcji, równe 78,7, występuje w grupie przedsiębiorstw państwowych. Wysokie saldo o wartości 54, występuje w grupie zakładów wykonujących prace związane ze wznoszeniem budynków (PKD 41). Prognozy produkcji na III kwartał bieżącego roku są zdecydowanie mniej optymistyczne od obecnych wyników. Prognoza salda w ujęciu ogółem wynosi 15,2, dla sektora prywatnego 19,3, publicznego zaś -6,8. 3. Od początku bieżącego roku poziom trendu zamówień, zarówno w ujęciu ogółem, jak w odniesieniu do zamówień krajowych i eksportowych, prawie się nie zmienił. Obecne saldo zamówień ogółem wynosi,2, w sektorze prywatnym 37,3 i publicznym 56,3. Podobnie jak w poprzednich okresach, wysokie saldo zamówień występuje w grupie przedsiębiorstw państwowych (saldo 8,9), najniższe zaś wśród zakładów zatrudniających do osób (saldo 9,), w szczególności prywatnych o zatrudnieniu do osób (saldo 8,5). Prognozy dotyczące zamówień w przyszłym kwartale są pesymistyczne, zwłaszcza w odniesieniu do portfela zamówień firm prywatnych. 4. Od połowy roku 16 trend cen usług budowlanych jest rosnący. O ile dotychczas wzrost cen występował przede wszystkim w dużych przedsiębiorstwach sektora publicznego, to obecnie podwyżki mają miejsce również w mniejszych zakładach, także w sektorze prywatnym. W grupie
6 najmniejszych firm prywatnych, zatrudniających do pracowników i w grupie zakładów zatrudniających do osób salda cen wynoszą odpowiednio,1 oraz 8,9. Wysokie saldo cen, równe,4, występuje w grupie zakładów wykonujących prace związane ze wznoszeniem budynków (PKD 41). 5. Sytuacja finansowa zakładów budowlanych nadal się pogarsza. Od początku roku obserwujemy trend malejący. Pod tym względem w znacznie lepszej sytuacji są przedsiębiorstwa sektora publicznego. Salda finansowe w ujęciu ogółem, w sektorze prywatnym i publicznym wynoszą odpowiednio 6,7, 1,8 i 34,. Podobnie jak w poprzednim kwartale najgorzej oceniają swą sytuację finansową zakłady zatrudniające do osób (saldo,4), prywatne mikroprzedsiębiorstwa (saldo -13.5) oraz zakłady zajmujące się wznoszeniem budynków (PKD 41, saldo -7,3). Firmy prywatne oczekują poprawy swej sytuacji finansowej w nachodzącym kwartale, publiczne zaś - pogorszenia. Dla sektora prywatnego prognozowane saldo wynosi 18,, a dla publicznego 28,1. 6. Od około połowy 16 roku trend zatrudnienia w sektorze budowlanym jest rosnący. Obecne saldo zatrudnienia w ujęciu ogółem wynosi 19,9. W sektorze prywatnym saldo ma wartość 21,9, jest więc o 9,7 punktu większe niż w III kwartale przed rokiem, w publicznym zaś wynosi tylko 8,8 i jest mniejsze niż rok temu o,5 punktu. Mimo sezonu korzystnego dla prac budowlanych salda zatrudnienia w grupie zakładów zatrudniających do osób oraz prywatnych mikroprzedsiębiorstw są ujemne i odpowiednio równe -5,9 oraz -12,5. 7. W ostatnich latach w budownictwie szybko rosną trudności z zatrudnieniem pracowników o odpowiednich kwalifikacjach. Obecnie 66% zakładów często lub bardzo często boryka się z problemem znalezienia pracowników o wysokich kwalifikacjach, podczas gdy w III kwartale rok temu roku takie problemy miało 61% zakładów, a cztery lata temu 44% zakładów. Problem wykwalifikowanych pracowników jest szczególnie poważny w grupie zakładów budujących obiekty inżynieryjne (PKD 42), w której obecnie ma takie trudności aż 81% zakładów, a 77% rok temu i 49% cztery lata temu. Częste lub bardzo częste trudności ze znalezieniem pracowników o niskich kwalifikacjach występują obecnie w 61% zakładów, a przed rokiem w 48% i przed czterema laty w 19%. Ten problem jest najbardziej dotkliwy w grupie zakładów zajmujących się wznoszeniem budynków (PKD 41), w której dotyczy 78% zakładów (43% rok temu i 13% cztery lata temu). 8. Trend nakładów inwestycyjnych w budownictwie jest rosnący. Po raz pierwszy od 8 roku saldo inwestycji w ujęciu ogółem jest wyraźnie wyższe od zera i równe 7,9. Zarówno dla sektora publicznego, jak prywatnego salda inwestycji są dodatnie i wynoszą odpowiednio 4,9 i 25,8. Najwyższe dodatnie salda inwestycji odnotowano dla przedsiębiorstw państwowych (27,7) oraz dla zakładów zatrudniających powyżej osób (13,4). Najniższe nakłady inwestycyjne występują, podobnie jak w ubiegłym kwartale, w zakładach zajmujących się wznoszeniem budynków (PKD 41, saldo -21,7), prywatnych mikroprzedsiębiorstwach (saldo -8,4) oraz zakładach zatrudniających do osób (saldo -1,5).
7 9. Od początku bieżącego roku trend wykorzystania mocy produkcyjnych maleje. W porównaniu do III kwartału ubiegłego roku obecne saldo jest mniejsze o 6,5 punktów. Najwyższe saldo wykorzystania mocy produkcyjnych, równe 7,2, utrzymuje się w grupie przedsiębiorstw państwowych, najniższe o wartości 1,7 w grupie zakładów sektora prywatnego zatrudniających do pracowników. Zakłady budowlane przewidują dalszy spadek wykorzystania mocy produkcyjnych w nadchodzącym kwartale.. Trend ocen ogólnej sytuacji gospodarczej, formułowanych przez zakłady budowlane, nadal maleje. Obecne saldo ocen gospodarki w ujęciu ogółem jest równe 26,6, w sektorze prywatnym wynosi 23,7, w publicznym 42,8. Jednak nie we wszystkich analizowanych grupach zakładów oceny gospodarki są pozytywne. Najniższe, negatywne oceny występują wśród zakładów zatrudniających do osób (saldo -1,5) oraz prywatnych mikroprzedsiębiorstw (saldo -3,6). Prognozy dotyczące sytuacji gospodarczej w nadchodzącym kwartale są znacząco niższe od obecnych ocen. Prognozowane saldo wynosi w ujęciu ogółem 8,8, dla sektora prywatnego 6,3 i publicznego 14,6. 11. Zakłady budowlane oceniają sytuację we własnej branży jeszcze gorzej niż sytuację w całej gospodarce. Trend ocen budownictwa maleje w znacznie szybszym tempie niż trend ocen gospodarki. Saldo ocen budownictwa w ujęciu ogółem jest równe 12,7, w sektorze prywatnym wynosi 11,8 i w sektorze publicznym 17,8. Najgorsze oceny sytuacji panującej w budownictwie pochodzą z zakładów zajmujących się wznoszeniem budynków (PKD 41, saldo -16,4). Prognozy sytuacji budownictwa na nadchodzący kwartał są znacząco niższe niż oceny obecnego kwartału. Prognozowane saldo ocen budownictwa jest dodatnie tylko w sektorze publicznym, w którym wynosi 5,9. Salda w sektorze prywatnym i w ujęciu ogółem są ujemne i odpowiednio równe -5,1 i -3,4. 12. W porównaniu z poprzednim kwartałem nastąpiły istotne zmiany w zestawie barier ograniczających aktywność produkcyjną zakładów budowlanych. Największe zmiany dotyczą trzech barier: zbyt wysokich cen surowców i materiałów - udział zakładów wskazujących tę barierę zwiększył się o 14 punktów procentowych, niestabilnych przepisów prawnych - w odniesieniu do tej bariery wzrost o 9 punktów oraz nadmiernych obciążeń podatkowych - wzrost o 7 punktów. Bariery wysokich cen surowców i materiałów oraz nadmiernych podatków są znacznie poważniejszym problemem dla firm prywatnych niż dla przedsiębiorstw publicznych - odpowiednie różnice wskazań sięgają 9 i 15 punktów procentowych. Zatory płatnicze nadal są bardzo istotną barierą dla aktywności sektora prywatnego (tę barierę wskazuje aż 35,4% firm prywatnych) i nie tak dotkliwą dla sektora publicznego (11,5% przedsiębiorstw publicznych). Zakłady budowlane przewidują, że w nadchodzącym kwartale wszystkie analizowane bariery - z wyjątkiem obciążeń podatkowych - będą dla nich dotkliwe w mniejszym lub co najwyżej takim samym stopniu jak obecnie.
8 II. WYNIKI SZCZEGÓŁOWE 1. WSKAŹNIK KONIUNKTURY - - - - - szereg surowy (IRGCON) trend średnia Q2 17 Q3 17 Q4 17 Q1 18 Q2 18 Q3 18 a. Zamówienia ogółem - stan,3 31,8 28, -16,2 34,8,2 b. Zatrudnienie - prognoza 8,4,7-11,1 21,8 22,3 7,7 Wskaźnik koniunktury (IRGCON) = (a+b)/2 14,4 16,3 8,5 2,8 28,6 24,
9 Wskaźnik koniunktury wg sektorów własnościowych - - - - - sektor prywatny sektor publiczny Q2 17 Q3 17 Q4 17 Q1 18 Q2 18 Q3 18 Wskaźnik koniunktury (IRGCON) 14,4 16,3 8,5 2,8 28,6 24, Wskaźnik koniunktury w sektorze prywatnym 12,4 15,4,5 2,7 26,3 23,4 Wskaźnik koniunktury w sektorze publicznym 25, 23, -1,4 2,9,3 27,2
, Zbiorcze zestawienie wskaźnika koniunktury 45 37,3,6 35 34,5 25 27,2 26,9 25,6 24, 23,4 23,2 22,7 25,3 29,8,6 26,7,8,9 17,9 23,3 21,5 19,9 27,4 24,1 22,6 25,8 21,2 15 15,4 11,9 5 4,5 2,6 1 2 3 4 5 6 7 8 9 11 12 13 14 15 16 17 18 19 21 22 23 24 25 26 27 28 29 1. Ogółem 2. Sektor prywatny 3. Sektor publiczny 4. Powstałe przed lub w 1989 r. 5. Powstałe w lub po 199 r. 6. Sektor prywatny powstałe przed lub w 1989 r. 7. Sektor prywatny powstałe w lub po 199 r. 8. Sektor publiczny powstałe przed lub w 1989 r. 9. Sektor publiczny powstałe w lub po 199 r.. Sektor prywatny zakłady krajowych osób fizycznych 11. Sektor prywatny pozostałe zakłady krajowe 12. Sektor publiczny przedsiębiorstwa państwowe 13. Sektor publiczny przedsiębiorstwa komunalne 14. PKD7 Dział 41 15. PKD7 Dział 42 16. PKD7 Dział 43 17. Region centralny 18. Region południowy 19. Region wschodni. Region północno-zachodni 21. Region południowo-zachodni 22. Region północny 23. Region woj. mazowieckie 24. Zatrudnienie do osób 25. Zatrudnienie 21 osób 26. Zatrudnienie pow. osób 27. Sektor prywatny zatrudnienie do osób 28. Sektor prywatny zatrudnienie powyżej osób 29. Sektor publiczny zatrudnienie do osób. Sektor publiczny zatrudnienie powyżej osób
11 Wskaźnik koniunktury wg grup zatrudnienia 35 34,5 25 22,6 15 5 4,5 do osób 21- osób powyżej osób 35 25 Wskaźnik koniunktury wg rodzaju działalności,9 26,7,8 15 5 PKD 41. Roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków PKD 42. Roboty związane z budową obiektów inżynierii lądowej i wodnej PKD 43. Roboty budowlane specjalistyczne 35 Wskaźnik koniunktury w wybranych grupach zakładów budowlanych 29,8 25 15 15,4 5 2,6 firmy prywatne zatrudniające do osób firmy prywatne krajowych osób fizycznych przedsiębiorstwa państwowe
12 1. Region centralny 17,9 2. Region południowy 23,3 3. Region wschodni 19,9 4. Region północno-zachodni 21,5 5. Region południowo-zachodni 37,3 6. Region północny 27,4 7. Region woj. mazowieckie 24,1 *) Podział na regiony według klasyfikacji NUTS1
13 2. ZBIORCZE ZESTAWIENIE SALD 55 45 43,2,2 43,9 35 34,8 29,5 25 15 15,2 17,4 17,5 17 17,1 25,8 19,9 7,7 6,7 19,6 11,3 7,9 26,6 8,8 12,7 5 2,5-5 (1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8) (9) () (11) stan obecny prognoza na Q4 18-3,4 (1) Produkcja (2) Zamówienia ogółem (3) Zamówienia krajowe (4) Zamówienia eksportowe (5) Ceny świadczonych usług (6) Zatrudnienie (7) Sytuacja finansowa (8) Wykorzystanie mocy produkcyjnych (9) Nakłady inwestycyjne () Ogólna sytuacja gospodarcza (11) Sytuacja budownictwa
14 3. SALDA I ICH SKŁADOWE 1. Produkcja 75 25-25 - -75-18 17 16 15 14 13 12 11 9 8 7 6 5 4 3 2 1 1999 1998 1997 1996 1995 1994 stan prognoza trend średnia Q3 17 Q4 17 Q1 18 Q2 18 Q3 18 Q4 18 stan 38,3 29,5-22, 33,1 43,2 prognoza 15,2 Produkcja - składowe salda Produkcja - saldo wg sektorów własnościowych zwiększyła się 51,4% 48,7% 33,5 41, sektor prywatny nie zmieniła się,5% 41,% zmniejszyła się 8,2%,4% 55,4 63,3 sektor publiczny % % % 6% 6 8 Q3 18 Q3 17 Q3 18 Q3 17
15 Produkcja wg grup zatrudnienia 47,9 48,6 - -1,5 do osób 21- osób powyżej osób 6 54 Produkcja wg rodzaju działalności 49,6 42 PKD 41. Roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków PKD 42. Roboty związane z budową obiektów inżynierii lądowej i wodnej PKD 43. Roboty budowlane specjalistyczne 8 7 6 - Produkcja w wybranych grupach zakładów budowlanych 78,7 33,8-8,8 firmy prywatne zatrudniające do osób firmy prywatne krajowych osób fizycznych przedsiębiorstwa państwowe
16 2. Zamówienia ogółem 75 25-25 - -75 - stan prognoza trend średnia Q3 17 Q4 17 Q1 18 Q2 18 Q3 18 Q4 18 stan 31,8 28, -16,2 34,8,2 prognoza 17,4 Zamówienia ogółem - składowe salda Zamówienia ogółem - saldo wg sektorów własnościowych zwiększyły się 46,8% 43,6% 29,4 37,3 sektor prywatny nie zmieniły się 46,5% 44,5% zmniejszyły się 6,6% 11,8% 44,7 56,3 sektor publiczny % % % 6% Q3 18 Q3 17 6 Q3 18 Q3 17
17 Zamówienia ogółem wg grup zatrudnienia - stan obecny i prognoza na Q4 18 41,9 48, 39,5 9, 9, 9,6 do osób 21- osób powyżej osób stan obecny prognoza na Q4 18 Zamówienia ogółem wg rodzaju działalnościstan obecny i prognoza na Q4 18 36,5 42,4 42,8 21,9 23,3 2,4 PKD 41. Roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków PKD 42. Roboty związane z budową obiektów inżynierii lądowej i wodnej PKD 43. Roboty budowlane specjalistyczne stan obecny prognoza na Q4 18 8 Zamówienia ogółem w wybranych grupach zakładów budowlanych - stan obecny i prognoza na Q4 18 8,9 6 8,5 27,9 8,4 9,8 - Firmy prywatne zatrudniające do osób Firmy prywatne krajowych osób fizycznych -8,5 Przedsiębiorstwa państwowe stan obecny prognoza na Q4 18
18 3. Zamówienia eksportowe 75 25-25 - -75 - stan prognoza trend średnia Q3 17 Q4 17 Q1 18 Q2 18 Q3 18 Q4 18 stan 9,3 21, 4,3,8 17, prognoza 17,1 Zamówienia eksportowe - składowe salda zwiększyły się 21,7% 15,9% nie zmieniły się 73,6% 77,5% zmniejszyły się 4,7% 6,6% % % % 6% 8% % Q3 18 Q3 17
19 4. Ceny 75 25-25 - -75 - stan prognoza trend średnia Q3 17 Q4 17 Q1 18 Q2 18 Q3 18 Q4 18 stan 11,6 19,2 14,,7 34,8 prognoza 25,8 Ceny usług budowlanych - składowe salda Ceny usług budowlanych - saldo wg sektorów własnościowych zwiększyły się 27,6% 18,% 7,2 31,9 sektor prywatny nie zmieniły się 7,6% 75,7% zmniejszyły się 1,8% 6,4% 25,2 sektor publiczny % % % 6% 8% % Q3 18 Q3 17 Q3 18 Q3 17
6 Ceny usług budowlanych wg grup zatrudnienia 44,1 35,1 8,9 do osób 21- osób powyżej osób 6 Ceny usług budowlanych wg rodzaju działalności,4 38,4 16,2 PKD 41. Roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków PKD 42. Roboty związane z budową obiektów inżynierii lądowej i wodnej PKD 43. Roboty budowlane specjalistyczne 6 Ceny usług budowlanych w wybranych grupach zakładów budowlanych 57,4,1 23,2 firmy prywatne zatrudniające do osób firmy prywatne krajowych osób fizycznych przedsiębiorstwa państwowe
21 5. Zatrudnienie 75 25-25 - -75 - stan prognoza trend średnia Q3 17 Q4 17 Q1 18 Q2 18 Q3 18 Q4 18 stan 13,3-2,4-18,2 12,7 19,9 prognoza 7,7 Zatrudnienie - składowe salda Zatrudnienie - saldo wg sektorów własnościowych zwiększyło się,4% 29,3% 12,2 21,9 sektor prywatny nie zmieniło się 59,% 54,7% zmniejszyło się,5% 16,% 8,8 19,3 sektor publiczny % % % 6% 8% Q3 18 Q3 17 Q3 18 Q3 17
22 Zatrudnienie wg grup zakładów klasyfikowanych wg wielkości zatrudnienia 39, 16, - -5,9 do osób 21- osób powyżej osób Zatrudnienie wg rodzaju działalności 27,7 25 15 5 13,9 17,6 PKD 41. Roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków PKD 42. Roboty związane z budową obiektów inżynierii lądowej i wodnej PKD 43. Roboty budowlane specjalistyczne Zatrudnienie w wybranych grupach zakładów budowlanych 4,7 2,2 - -12,5 - firmy prywatne zatrudniające do osób firmy prywatne krajowych osób fizycznych przedsiębiorstwa państwowe
23 6. Sytuacja finansowa 75 25-25 - -75 - stan prognoza trend średnia Q3 17 Q4 17 Q1 18 Q2 18 Q3 18 Q4 18 stan 7,7 9,8-5, 1,1 6,7 prognoza 19,6 Sytuacja finansowa - składowe salda Sytuacja finansowa - saldo wg sektorów własnościowych poprawiła się 23,% 22,5% 1,8 1,5 sektor prywatny nie zmieniła się 6,7% 62,7% pogorszyła się 16,3% 14,8% 34, 32, sektor publiczny % % % 6% 8% Q3 18 Q3 17 Q3 18 Q3 17
24 Sytuacja finansowa wg grup zatrudnienia - stan obecny i prognoza na Q4 18 19, 24,8 9, 8,1,1 - -,4 - do osób 21- osób powyżej osób stan obecny prognoza na Q4 18 Sytuacja finansowa wg rodzaju działalnościstan obecny i prognoza na Q4 18 32,1 8,8 16,8 16, 13,2 - -7,3 - PKD 41. Roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków PKD 42. Roboty związane z budową obiektów inżynierii lądowej i wodnej PKD 43. Roboty budowlane specjalistyczne stan obecny prognoza na Q4 18 Sytuacja finansowa wybranych grup zakładów budowlanych - stan obecny i prognoza na Q4 18 31,9 31,9 13,5 5, 5,5 - - -13,5 Firmy prywatne zatrudniające do osób Firmy prywatne krajowych osób fizycznych Przedsiębiorstwa państwowe stan obecny prognoza na Q4 18
25 7. Wykorzystanie mocy produkcyjnych 75 25-25 - -75 - stan prognoza trend średnia Q3 17 Q4 17 Q1 18 Q2 18 Q3 18 Q4 18 stan 36, 23,8-21,6 26,6 29,5 prognoza 11,3 Wykorzystanie mocy produkcyjnych - składowe salda Wykorzystanie mocy produkcyjnych - saldo wg sektorów własnościowych zwiększyło się 35,9% 41,7% 27, 33,6 sektor prywatny nie zmieniło się 57,7% 52,5% zmniejszyło się 6,4% 5,7% 43,6 sektor publiczny 45,4 % % % 6% 8% Q3 18 Q3 17 Q3 18 Q3 17
26 Wykorzystanie mocy produkcyjnych wg grup zatrudnienia 41,8 28,1 4,7 do osób 21- osób powyżej osób Wykorzystanie mocy produkcyjnych wg rodzaju działalności 38 27,2 25,4 PKD 41. Roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków PKD 42. Roboty związane z budową obiektów inżynierii lądowej i wodnej PKD 43. Roboty budowlane specjalistyczne Wykorzystanie mocy produkcyjnych w wybranych grupach zakładów budowlanych 8 7 6 1,7 16,9 firmy prywatne zatrudniające do osób firmy prywatne krajowych osób fizycznych przedsiębiorstwa państwowe 7,2
27 8. Nakłady inwestycyjne 75 25-25 - -75 - stan prognoza trend średnia Q3 17 Q4 17 Q1 18 Q2 18 Q3 18 Q4 18 stan -3,1-4,2-12,8,1 7,9 prognoza 2,5 Nakłady inwestycyjne - składowe salda Nakłady inwestycyjne -saldo wg sektorów własnościowych zwiększyły się 13,9% 24,3% -,9 4,9 sektor prywatny nie zmieniły się 59,3% 69,1% zmniejszyły się 16,4% 17,% 25,8,5 sektor publiczny % % % 6% 8% - - Q3 18 Q3 17 Q3 18 Q3 17
28 15 Nakłady inwestycyjne wg grup zatrudnienia 13,4 5 7,1-5 -1,5 do osób 21- osób powyżej osób 15 5-5 - -15 - -25 Nakłady inwestycyjne wg rodzaju działalności,5 -,7-21,7 PKD 41. Roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków PKD 42. Roboty związane z budową obiektów inżynierii lądowej i wodnej PKD 43. Roboty budowlane specjalistyczne Nakłady inwestycyjne w wybranych grupach zakładów budowlanych 25 15 5-5 - -8,4 27,7,2 firmy prywatne zatrudniające do osób firmy prywatne krajowych osób fizycznych przedsiębiorstwa państwowe
29 9. Ogólna sytuacja gospodarcza 75 25-25 - -75 - stan prognoza trend średnia Q3 17 Q4 17 Q1 18 Q2 18 Q3 18 Q4 18 stan 15,5 25,4 8,2,4 26,6 prognoza 8,8 Ogólna sytuacja gospodarcza - składowe salda Ogólna sytuacja gospodarcza - saldo wg sektorów własnościowych zwiększyła się 27,% 35,4% 11,3 23,7 sektor prywatny nie zmieniła się 35,4% 61,5% zmniejszyła się 8,8% 11,5% 31,4 42,8 sektor publiczny % % % 6% 8% Q3 18 Q3 17 Q3 18 Q3 17
Ogolna sytuacja gospodarcza wg grup zatrudnienia 16,6 15 5 5,6-5 -1,5 do osób 21- osób powyżej osób Ogólna sytuacja gospodarcza wg rodzaju działalności 15 13,9 9 8,8 5 PKD 41. Roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków PKD 42. Roboty związane z budową obiektów inżynierii lądowej i wodnej PKD 43. Roboty budowlane specjalistyczne Ogólna sytuacja gospodarcza w wybranych grupach zakładów budowlanych 5 4,7 4,2-5 -3,6 firmy prywatne zatrudniające do osób firmy prywatne krajowych osób fizycznych przedsiębiorstwa państwowe
31. Sytuacja budownictwa 75 25-25 - -75 - stan prognoza trend średnia Q3 17 Q4 17 Q1 18 Q2 18 Q3 18 Q4 18 stan 17,1,7 4,6 26,6 12,7 prognoza -3,4 Sytuacja budownictwa - składowe salda Sytuacja budowictwa - saldo wg sektorów własnościowych poprawiła się 31,% 31,9% 11,8 9,7 sektor prywatny nie zmieniła się,7% 53,2% pogorszyła się 18,3% 14,8% 17,8 sektor publiczny 47,4 % % % 6% Q3 18 Q3 17 Q3 18 Q3 17
32 Sytuacja budownictwa wg grup zatrudnienia 15 12,8 13,5 5 do osób 21- osób powyżej osób Sytuacja budownictwa wg rodzaju działalności 46,4 - - 22,7-16,4 PKD 41. Roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków PKD 42. Roboty związane z budową obiektów inżynierii lądowej i wodnej PKD 43. Roboty budowlane specjalistyczne Sytuacja buownictwa wg wybranych grup zakładów budowlanych 27,6 7,4 11,5 firmy prywatne zatrudniające do osób firmy prywatne krajowych osób fizycznych przedsiębiorstwa państwowe
33 11. Bariery aktywności gospodarczej (1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8) (9) () % 5% % 15% % 25% % 35% % 45% % 55% 6% Q3 18 prognoza na Q3 18 (1) ceny surowców i materiałów (2) obciążenia podatkowe (3) konkurencja wewnątrz gałęzi (4) niestabilność przepisów prawnych (5) zatory płatnicze (6) trudności w uzyskaniu kredytu (7) niedostateczny popyt (8) inne (9) niekorzystne warunki pogodowe () nie ma barier (1) (2) (3) (4) -3,5 Q3 18 w porównaniu z Q2 18 (w punktach procentowych) 6,7 9,2 14,3 (5) 1,7 (6) 3,3 (7) -6,5 (8) 2,9 (9) -1,5 (),4 - -5 5 15 25
34 Bariery wg sektorów własnościowych (1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8) (9) () % 5% % 15% % 25% % 35% % 45% % 55% 6% sektor prywatny sektor publiczny (1) ceny surowców i materiałów (2) obciążenia podatkowe (3) konkurencja wewnątrz gałęzi (4) niestabilność przepisów prawnych (5) zatory płatnicze (6) trudności w uzyskaniu kredytu (7) niedostateczny popyt (8) inne (9) niekorzystne warunki pogodowe () nie ma barier
35 Częste lub bardzo częste trudności ze znalezieniem pracowników o wysokich kwalifikacjach Ogółem Sektor prywatny 44,4% 45,5% 65,8% 6,6% 65,3% 61,7% Sektor publiczny,4% 55,9% 69,5% Zatrudnienie do osób 36,4%,% 61,3% Zatrudnienie 21- osób 48,2% 69,7% 64,1% Zatrudnienie powyżej osób 47,3% 58,3% 68,% PKD 41 32,5% 51,8% 66,7% PKD 42 PKD 43 49,% 53,2% 53,% 47,1% 81,4% 77,4% % % % 6% 8% Q3 18 Q3 17 Q3 14 Częste lub bardzo częste trudności ze znalezieniem pracowników o niskich kwalifikacjach Ogółem 18,5% 48,4% 61,3% Sektor prywatny 22,3% 52,2% 62,5% Sektor publiczny 4,3% 31,5% 54,1% Zatrudnienie do osób,6% 48,9% 43,9% Zatrudnienie 21- osób,% 48,1% 64,6% Zatrudnienie powyżej osób,5% 6,% 7,8% PKD 41 12,5% 42,9% 78,2% PKD 42 12,8% 51,7% 66,6% PKD 43 22,5% 46,8%,4% % % % % % % 6% 7% 8% Q3 18 Q3 17 Q3 14
36 III. SUMMARY In the third quarter of 18, the construction confidence indicator (IRGCON) amounts to 24., lower by 4.6 points compared to the previous quarter and higher by 7.7 points compared to the third quarter of last year. In the current year, the trend of the CCI fluctuates - after a decline in the previous quarter, in the current one an increase is observed. The highest CCI is observed in the south-western and northern regions (37.3 and 27.4, respectively), and the lowest in the central and eastern regions (17.9 and 19.9, respectively). The separation of the central region from the macroregion of the Mazowieckie voivodship has revealed the relative weakness of the Łodzki and Świętokrzyski regions. Further weak results, especially for production, financial situation, employment and investment outlays, are noted in case of enterprises employing up to people, including private companies employing up to employees. Since mid-16, the price trend of construction services has been growing. While the price increase has been observed mainly for large enterprises in the public sector, currently there are also increases in case of smaller enterprises in the private sector. In comparison with the previous quarter, there were significant changes in the layout of barriers limiting the production activity of construction works. In comparison with the second quarter of this year, the largest changes concern: high prices of raw materials and materials - the share of enterprises indicating this barrier increased by 14.3 percentage points, instability of legal provisions - an increase of 9.2 points and excessive tax burdens an increase of 6.7 points. Currently, 66% of the enterprises often or very often face the problem of finding employees with high qualifications, whereas in the third quarter of the year, 61% of the companies had such problems, and four years ago 44%. Frequent or very common problems with finding employees with low qualifications concern 61% of enterprises, and a year ago 48% and four years ago 19% of companies. The problem is most acute within the group of construction of buildings (PKD 41, 78% companies declare that problem in this year, 43% a year ago and 13% four years ago).