Polskie Sieci Elektroenergetyczne Spółka Akcyjna STANDARDOWE SPECYFIKACJE TECHNICZNE Numer kodowy 400kV.0 PL/2013y1 TYTUŁ LINIA NAPOWIETRZNA OPRACOWANO: DEPARTAMENT EKSPLOATACJI ZATWIERDZONO DO STOSOWANIA p.o. D RE ORA m : 4sp atacji Depit.. ".. Data... KONSTANCIN-JEZIORNA, Maj 2013 r.
400kV.0 PL/2013v1 - LINIA NAPOWIETRZNA 2 PSE Operator S.A. SPECYFIKACJA TECHNICZNA LINIA NAPOWIETRZNA LP. 3 Nr Kodowy Dokumentu 400kV O PL/2009v1. 400kV O PL/2009v1. 400kV.1 PL/2009v1 Załącznik nr 1 - Słupy 4 brak 400kV O PL/2009v2 6.i.w. 7.i.w. Strona 2 3, 4 i inne 6 Rodzaj zmiany W związku z opublikowaniem przez Polski Komitet Normalizacyjny Narodowego Aspektu Normatywnego dla Rzeczypospolitej Polskiej (NNA), w Specyfikacji usunięto Załącznik nr 10. W związku z opublikowaniem przez Polski Komitet Normalizacyjny Narodowego Aspektu Normatywnego dla Rzeczypospolitej Polskiej (NNA), w Specyfikacji zastąpiono nim wcześniejszy projekt NNA. im. Opracowanie Załącznika nr 6 - Przewód OPGW i osprzęt OPGW. 4 Wprowadzono aktualne oznaczenie NNA w związku z jego publikacją w języku polskim 6 Przedłużono termin dopuszczenia stosowania norm PN-B w stosunku do wymagań zawartych w NNA. 15 Doprecyzowano i rozszerzono wymagania dla linii wielotorowych wielonapięciowych i nadleśnych. Nr Kodowy Dokumentu po zmianie 400kV.0 PL/2009v2. 400kV.0 PL/2009v2. 400kV.1 PL/2009v2 Załącznik nr 1 - Słupy 400kV.6 PL/2009v1 Załącznik nr 6 - Przewód OPGW i osprzęt OPGW. 400kV.0 PL/2010v1 400kV.0 PL/2010v1 400kV.0 PL/2010v1 Rok zmiany 2009 _o 2009 2009 2009 2010 2010 2010
400kV.0 PL/2013v1 - LINIA NAPOWIETRZNA 3 400kV O PL/2010v1 Luna napowietrzna Cały dokument 9.l.w. 6 10.l.w. 6 11.l.w. 12 12.i.w. 15 13.i.w. 16 14.i.w. 18 15.l.w. 21 16 17 18 400kV. 1 PL/2009v2 Załącznik nr 1 - Słupy 400kV. 1 PL/2009v2 Załącznik nr 1 - Słupy 400kV. 1 PL/2009v2 Załącznik nr 1 - Słupy 3 3 4 Zaktualizowano powołane normy oraz wprowadzono nowy Załącznik 10 W p. 3.1 wykreślono dopuszczenia stosowania norm PN-B oraz wprowadzono wymaganie projektowania konstrukcji wsporczych wg Załącznika 10 W p. 3.2 dodano wymagania dotyczące gabarytów słupów W p. 8 Izolacja dodano wymagania dotyczące sposobu zwiększenia pewności mechanicznej łańcucha LPV z izolatorami długopniowymi porcelanowymi W p. 11 dokonano zmiany wymagań dotyczących prowadzenia linii przez las W p. 12.2 i 12.3 dodano wymagania dotyczące miejsc pomiarów kontrolnych W p. 13 dodano wymagania odnośnie doboru przewodu OPGW oraz doprecyzowano zapis dotyczący łańcuchów izolatorów Usunięto p.15 Podstawowe dane techniczne linii p.1 ograniczono zakres stosowania specyfikacji do słupów linii p.2 z wykazu norm powołanych usunięto normę PN-B-03200:1990 p.3 Wprowadzono wymagania odnośnie stosowania Załącznika nr 10 400kV.0 PL/v1 400kV.0 PL/v1 400kV.0 PL/v1 400kV.0 PL/v1 400kV.0 PL/v1 400kV.0 PL/v1 400kV.0 PL/v1 400kV.0 PL/v1 400kV.1 PL/v1 Załącznik nr 1 - Słupy 400kV.1 PL/v1 Załącznik nr 1 - Słupy 400kV.1 PL/v1 Załącznik nr 1 - Słupy
400kV.0 PL/2013v1 - LINIA NAPOWIETRZNA 4 19 20 21 22 23 400kV.1 PL/2009v2 Załącznik nr 1 - Słupy 400kV.0 PL/v1 400kV.0 PL/v1 400kV.4 PL/2009v1 Załącznik nr 4 Przewód fazowy 400kV.5 PL/2009v1 Załącznik nr 5 Przewody odgromowe stalowo - aluminiowe 8 Cały dokument 19 Cały dokument Cały dokument p.7 doprecyzowano wymagania dotyczące dostosowania słupów do prac utrzymaniowych Wprowadzono oznaczenie typu przewodów według normy PN-EN 50182:2002 W p.13 zmieniono wymaganie odnośnie przewodu odgromowego stalowoaluminiowego Zmiana oznaczenia przewodów, aktualizacja norm, korekta wartości obliczeniowych przewodów z uwzględnieniem aktualnych norm. Aktualizacja wymagań w tym korekta wartości obliczeniowych przewodów z uwzględnieniem aktualnych norm. 400kV.1 PL/v1 Załącznik nr 1 - Słupy 400kV.0 PL/2013v1 400kV.0 PL/2013v1 400kV.4 PL/2013v1 Załącznik nr 4 Przewód fazowy 400kV.5 PL/2013v1 Załącznik nr 5 Przewody odgromowe stalowo - aluminiowe 2013 2013 2013 2013
400kV.0 PL/2013v1 - LINIA NAPOWIETRZNA 5 SPIS TRESCI:DEPARTAMENT EKSPLOATACJI 1 ZATWIERDZONO 1 DO STOSOWANIA 1 RODZAJ ZMIANY 2 WSTĘP 6 1. STANDARDY DO PROJEKTOWANIA 6 2. PODSTAWOWE ZAŁOŻENIA PROJEKTOWE LINII 7 2.1 WYMAGANIA KLIMATYCZNE 7 2.2 WYMAGANIA ELEKTRYCZNE 7 2.2.1 Napięcia probiercze izolacji doziemnej 7 2.2.2 Wytrzymałość zwarciowa 8 3. KONSTRUKCJE WSPORCZE 8 3.1 KONSTRUKCJE 8 3.2 GABARYTY SLUPÓW 8 3.3 ZABEZPIECZENIE ANTYKOROZYJNE KONSTRUKCJI 9 3.4 ZABEZPIECZENIE PRZED KRADZIEŻĄ 10 4. FUNDAMENTY 10 5. UZIEMIENIA 10 6. PRZEWODY FAZOWE 10 7. PRZEWODY ODGROMOWE 11 8. IZOLACJA 13 9. OSPRZĘT 15 10. OZNAKOWANIE LINII 15 11. PROWADZENIE LINII PRZEZ LAS 15 12. ODDZIAŁYWANIE NA ŚRODOWISKO 16 12.1 PAS TECHNOLOGICZNY LINII 16 12.2 POLE ELEKTROMAGNETYCZNE 16 12.3 ODDZIAŁYWANIE AKUSTYCZNE 17 12.4 ODDZIAŁYWANIE NA ODBIÓR RADIOWY I TELEWIZYJNY 18 13. WYMAGANIA SPECJALNE LINIE WIELOTOROWE WIELONAPIĘCIOWE I NADLEŚNE 18 14. WYMAGANE BADANIA I POMIARY KONTROLNE ZESTAWIENIE ZBIORCZE 19 Załącznik 1 Slupy Załącznik 2 Fundamenty Załącznik 3 Uziemienie Załącznik 4 Przewód fazowy Załącznik 5 Przewody odgromowe stalowo-aluminiowe Załącznik 6 Przewód OPGW i osprzęt OPGW Załącznik 7 Izolatory Załącznik 8 Osprzęt Załącznik 9 Oznakowanie Załącznik 10 Projektowanie slupów linii na podstawie norm europejskich
400kV.0 PL/2013v1 - LINIA NAPOWIETRZNA 6 Wstęp Niniejsza specyfikacja (zwana dalej Specyfikacją) zawiera podstawowe wymagania techniczne dotyczące nowych elektroenergetycznych linii napowietrznych jednoi dwutorowych. Specyfikację można stosować również do linii wielonapięciowych wyposażonych w jeden lub dwa tory, po uzupełnieniu jej o wymagania odnoszące się do elementów torów prądowych (i ich układów izolacyjnych) o napięciu znamionowym innym (mniejszym) niż. Specyfikacja nie dotyczy: linii lub jej odcinków projektowanych jako kompaktowe, w tym zbudowanych na słupach z poprzecznikami izolacyjnymi, linii lub jej odcinków znajdujących się w nietypowych warunkach terenowych, np. przechodzących nad dużymi zbiornikami wody, linii lub jej odcinków znajdujących się w nietypowych warunkach klimatycznych np. w rejonach o dużych oblodzeniach (strefa obciążenia oblodzeniem Sspec wg NNA), linii lub jej odcinków zawierających bardzo długie przęsła, innych nietypowych sytuacji projektowych, lokalnej przebudowy linii istniejących, Specyfikacje Techniczne poszczególnych elementów linii są zawarte w Załącznikach 1-10, stanowiących integralną część niniejszej Specyfikacji. W tekście niniejszej Specyfikacji ujęte w nawiasach U.)" wartości lub wymagania oznaczają, że w Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia dla określonej linii należy dokonać wyboru spośród podanych wartości lub wymagań bądź dokonać stosownego uzupełnienia lub uszczegółowienia. Szczegółowe instrukcje, o których mowa w niniejszej Specyfikacji dostępne są na stronie internetowej www.pse-operator.pl. W Załączniku 10 zawarte są wymagania techniczne wraz z obszernym komentarzem w zakresie projektowania słupów wg norm europejskich, które zastąpiły dotychczas stosowane normy PN-B. 1. Standardy do projektowanie Nowobudowane linie powinny być zaprojektowane zgodnie z: normą PN-EN 50341-1:2005 Elektroenergetyczne linie napowietrzne prądu przemiennego powyżej 45 kv. Część 1: Wymagania ogólne. Specyfikacje
400kV.0 PL/2013y1 - LINIA NAPOWIETRZNA 7 wspólne" wraz ze zmianą opublikowaną jako PN-EN 50341-1:2005/A1:2009 Elektroenergetyczne linie napowietrzne prądu przemiennego powyżej 45 kv - Część 1: Wymagania ogólne - Specyfikacje wspólne. Zmiana do Normy Europejskiej" Narodowym Aspektem Normatywnym dla Rzeczypospolitej Polskiej (zwanym dalej NNA), opublikowanym jako PN-EN 50341-3-22:2010 Elektroenergetyczne linie napowietrzne prądu przemiennego powyżej 45 kv -- Część 3: Zbiór normatywnych warunków krajowych - Polska wersja EN 50341-3-22:2001", normami powołanymi w NNA i niniejszej Specyfikacji, obowiązującymi aktami prawnymi dotyczącymi elektroenergetycznych linii napowietrznych, niniejszą Specyfikacją. 2. Podstawowe założenia projektowe linii Przewody fazowe wiązka 3x357-AL1/46-ST1A 1) Projektowa temperatura przewodów fazowych +80 C Maksymalna długość sekcji odciągowej - 4000 rn 2) Maksymalna rozpiętość przęsła wiatrowego - 450 m 2) Maksymalna rozpiętość przęsła ciężarowego 585 m 2) Szerokość standardowego pasa technologicznego Maksymalna liczba przęseł w sekcji odciągowej - 70 m 9 2) Maksymalna liczba przęseł w sekcji odciągowej, w której występuje skrzyżowanie z autostradą lub z drogą ekspresową 3 2) 2.1 Wymagania klimatyczne Linia powinna być zaprojektowana w sposób zapewniający prawidłową jej pracę w warunkach odpowiadających strefie obciążeń wiatrem (1, //, ///) oraz strefie obciążeń oblodzeniem {S1, S2, S3J. 2.2 Wymagania elektryczne 2.2.1 Napięcia probiercze izolacji doziemnej Izolacja doziemna linii powinna być zaprojektowana na następujące poziomy napięć: napięcie znamionowe najwyższe napięcie robocze 420 kv I W uzasadnionych przypadkach Zamawiający może okreslid lub zaakceptować inny rodzaj wiązki. 2 W uzasadnionych przypadkach Zamawiający może zaakceptować wyższą wartość na etapie projektu wykonawczego.
400kV.0 PL/2013v1 - LINIA NAPOWIETRZNA 8 znamionowe napięcie udarowe łączeniowe znamionowe napięcie udarowe piorunowe 1050 kv 1425 kv 2.2.2 Wytrzymałość zwarciowa Doboru elementów linii do warunków zwarciowych należy dokonać na podstawie obliczonych dla danej linii wartości prądu zwarcia i czasu trwania zwarcia. Do obliczeń należy przyjąć następujące założenia: (Stacja A) (Stacja B) Moc zwarcia [MVA] f i f i xolxi ( ) f i Czas zwarcia [s] 0.6 3. Konstrukcje wsporcze 3.1 Konstrukcje Dopuszcza się konstrukcje wsporcze zaprojektowane jako stalowe kratownice przestrzenne lub stalowe pełnościenne rurowe. Zamawiający może zaakceptować w uzasadnionych przypadkach również i inne konstrukcje stalowe, nie stosowane do tej pory w kraju np. konstrukcje zawierające zarówno elementy kratownicowe jak i rurowe. Konstrukcje wsporcze powinny spełniać wymagania zawarte w Załączniku 1.Słupy" Przy projektowaniu konstrukcji wsporczych należy stosować zasady przedstawione w Załączniku 10. Do linii należy zaprojektować serię słupów, zawierającą co najmniej słupy przelotowe i mocne. W przypadku zastosowania słupów kratowych wartość podwyższenia (obniżenia) słupów nie powinna być mniejsza niż 3 m. W uzasadnionych przypadkach Zamawiający może zaakceptować inną wartość. 3.2 Gabaryty słupów 1. Gabaryty słupów mocnych powinny być tak zwymiarowane, aby mostki prądowe mogły być zawieszone swobodnie. Rozwiązania słupów mocnych z łańcuchami izolatorowymi podtrzymującymi mostek mogą być zastosowane jedynie w przypadkach uzgodnionych z Zamawiającym (np. słupy na dużych załomach linii). 2. Przy określaniu gabarytów słupów przelotowych należy uwzględnić: a. dopuszczalny kąt załomu linii na słupie o wartości 2, b. odciążenie łańcucha przelotowego o 30% w odniesieniu do obciążenia pochodzącego od ciężaru przewodów (wiązki przewodów) dla przęsła gabarytowego.
400kV.0 PL/2013y1 - LINIA NAPOWIETRZNA 9 3. Odstępy izolacyjne wewnętrzne i zewnętrzne wymiaruje się wg metody empirycznej podanej w 5.3.5 NNA z następującymi zastrzeżeniami: a. Wartość Del określoną w Tablicy 5.5/PL.1 NNA należy traktować jako minimalną. Wewnętrzne odstępy izolacyjne doziemne powinny być tak dobrane, aby zapewnić wytrzymałość elektryczną układów izolacyjnych określoną w p. 2.2.1. Specyfikacji, b. Linia powinna być tak zaprojektowana, aby odległość asom była odległością pomiędzy górnym a dolnym elementem osprzętu ochronnego najkrótszego łańcucha izolatorów. Podane w p. 5.4.1 PL.2 NNA wymaganie należy rozumieć w ten sposób, że w każdym zaprojektowanym układzie izolacyjnym linii odległość wewnętrzna pomiędzy częściami pod napięciem a uziemioną konstrukcją przy bezwietrznej pogodzie powinna być co najmniej o 5% większa od asom, c. Zewnętrzne odstępy izolacyjne pionowe powinny być zwymiarowane z zapasem 0.5 m w stosunku do wartości określonych w NNA. 4. Dopuszcza się również przyjęcie odstępów izolacyjnych obliczonych zgodnie z Załącznikiem E normy PN-EN 50341-1:2005. W takim przypadku na etapie opracowywania projektu wykonawczego należy przedstawić Zamawiającemu stosowne obliczenia, uzasadniające wybór przyjętych wartości odstępów izolacyjnych. 5. W strefach obciążenia oblodzeniem S2 i S3 należy tak zaprojektować gabaryty słupów, aby w środku przęsła, w warunkach bezwietrznych, zapewnić składową odległości w poziomie równą co najmniej: a. kppdpp pomiędzy sąsiednimi przewodami poprzecznikach o różnej wysokości, b. keidei - pomiędzy przewodem odgromowym poprzeczniku przewodem fazowym. fazowymi zawieszonymi na a zawieszonym na najwyższym 3.3 Zabezpieczenie antykorozyjne konstrukcji Konstrukcje kratowe powinny być zabezpieczone przed korozją zgodne ze Specyfikacją Wymagania Techniczne PSE - Operator S.A. dotyczące zabezpieczeń antykorozyjnych konstrukcji stalowych i stalowych ocynkowanych". Należy zastosować system duplex" (cynkowanie + malowanie) jako sposób zabezpieczenia antykorozyjnego konstrukcji kratowych. Grubość powłoki cynkowej powinna być zgodna z normą PN-EN ISO 1461:2011 Powłoki cynkowe nanoszone na stal metoda zanurzeniową (cynkowanie jednostkowe). Wymagania i badania". Do doboru systemów malarskich należy przyjąć kategorię korozyjności (C3, C4, C5). Zestaw malarski należy wybrać z wykazu zestawów malarskich opublikowanych na stronie internetowej www.pse-operator.pl, dopuszczonych do stosowania w roku rozpoczęcia budowy linii.
400kV.0 PL/2013y1 - LINIA NAPOWIETRZNA 10 Słupy pełnościenne powinny być ocynkowane zgodnie z normą PN-EN ISO 1461:2011. Wszelkie odstępstwa od powyższego wymagania podlegają akceptacji Zamawiającego. Śruby oraz stopnie włazowe należy ocynkować ogniowo. Nie dopuszcza się stosowania śrub zabezpieczonych antykorozyjnie przez galwanizowanie. 3.4 Zabezpieczenie przed kradzieżą Montaż stałych systemów komunikacji pionowej należy przewidzieć od wysokości ok. 5 m nad terenem. Poniżej należy zastosować systemy demontowalne (np. wyjmowane stopnie włazowe). W przypadku zastosowania konstrukcji kratowych, kątowniki konstrukcji należy zabezpieczyć przed kradzieżą. Do wysokości min. 5 m należy zastosować specjalne nierozbieralne złącza śrubowe lub inne zaakceptowane przez Zamawiającego rozwiązania. 4. Fundamenty Fundamenty powinny spełniać wymagania zawarte w Załączniku 2 Fundamenty". Określenie rodzaju fundamentu, jego kształtu i wymiarów, należy wykonać w oparciu o szczegółowe rozpoznanie rodzaju i stanu gruntów poniżej projektowanego poziomu posadowienia do wymaganej głębokości, zależnej od tego czy jest to fundament stopowy, blokowy czy palowy. W przypadku normalnych warunków gruntowych jako podstawowy sposób posadowienia slupów przelotowych należy przewidzieć posadowienie na fundamentach prefabrykowanych, o ile to jest możliwe ze względów statyczno-wytrzymałościowych. Zabezpieczenie antykorozyjne fundamentów należy wykonać zgodnie z Instrukcją wykonywania napraw i zabezpieczeń antykorozyjnych fundamentów konstrukcji słupów linii elektroenergetycznych najwyższych napięć". 5. Uziemienia Każdy slup linii powinien być wyposażony w układ uziemiający. Uziemienia powinny być dobrane do warunków zwarciowych występujących w linii Rezystancja uziemienia słupa nie powinna przekraczać 15 a Wymagania dotyczące uziemień określa Załącznik 3 Uziemienia". 6. Przewody fazowe Przewody fazowe powinny być wykonane w postaci wiązki trójprzewodowej złożonej z przewodów stalowo-aluminiowych typu 357-AL1/46-ST1A (odpowiednik konstrukcji AFL- 8 350 mm2 wg dawnej normy polskiej). Wiązka w przekroju poprzecznym powinna mieć kształt trójkąta równobocznego o boku 400 mm, skierowanego wierzchołkiem w dół. Przewód składowy wiązki powinien spełniać wymagania określone w Załączniku 4 Przewód fazowy".
400kV.0 PL/2013v1 - LINIA NAPOWIETRZNA 11 Do utrzymania geometrycznych parametrów wiązki w przęśle należy zastosować odstępniki tłumiące tzn. spełniające jednocześnie rolę czynnej ochrony przeciwdrganiowej przewodów. Należy przeanalizować konieczność zastosowania środków dodatkowej ochrony przeciwdrganiowej przewodów, zapobiegających uszkodzeniom zmęczeniowym przewodu. Zastosowany sposób ochrony przeciwdrganiowej przewodów powinien zapewnić skuteczną ich ochronę przed zniszczeniami zmęczeniowymi. Dobór i sposób rozmieszczenia odstępników powinien być dokonany przez producenta odstępników. Przy doborze odstępników tłumiących należy uwzględnić zalecenia i wymagania zawarte w Broszurze Technicznej CIGRE nr 277 State of the Art on Spacers and Spacer Dampers". Odstępniki powinny spełniać wymagania techniczne zawarte w Załączniku 8 Osprzęt". W uzasadnionych technicznie przypadkach Zamawiający może zaakceptować na etapie uzgadniania projektu wykonawczego inny typ odstępników oraz inny sposób wykonania ochrony przeciwdrganiowej przewodów. Przewody fazowe powinny być tak zaprojektowane, aby można było zastosować wózki jezdne do prac eksploatacyjnych powodujące dodatkowe obciążenie skupione o wartości 3 kn. Każda wiązka powinna być wykonana z przewodów składowych o maksymalnie zbliżonych parametrach mechanicznych, elektrycznych i reologicznych. Przewody składowe danej wiązki powinny pochodzić z jednej partii produkcyjnej. Bębny z przewodami składowymi do wykonania każdego przewodu wiązkowego powinny być jednoznacznie i w sposób trwały oznakowane. Długości przewodów na bębnach powinny być tak określone, aby nie było konieczności stosowania połączeń śródprzęsłowych (złączek zaprasowywanych). W uzasadnionych przypadkach Zamawiający może na etapie projektu wykonawczego zaakceptować zastosowanie połączeń śródprzęsłowych. Dopuszczalny docelowy kąt skręcenia wiązki wynosi 100. Po montażu przewodów kąt skręcenia wiązki nie powinien przekraczać 50. W stanach granicznych przewodu dla odcinków linii bez obostrzeń oraz z I i II poziomem obostrzenia należy stosować współczynnik częściowy 7M=2,22 dla przypadków układu obciążeń 1 i 3 wg Tablicy 4.3.10.3/PL.1 NNA. Oznacza to, że naciąg obliczeniowy w przewodzie w jakimkolwiek punkcie przęsła nie może przekroczyć 45 A) znamionowej wytrzymałości przewodu na rozciąganie (RTS). 7. Przewody odgromowe Linia powinna być wyposażona w dwa przewody odgromowe. Przewody te mogą być przewodami skojarzonymi z włóknami światłowodowymi tzw. OPGW lub tradycyjnymi przewodami stalowo-aluminiowymi.3 W przypadku linii wyposażonych w 2 przewody Wymaganie dotyczące liczby przewodów OPGW poda Zamawiający w Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia dla określonej
400kV.0 PL/2013y1 - LINIA NAPOWIETRZNA 12 odgromowe, z których jednym jest przewód stalowo-aluminiowy, a drugim przewód OPGW, należy zapewnić koordynację zwisów obu tych przewodów. 7.1 Przewody stalowo-aluminiowe Przekrój przewodu powinien być dobrany do obliczonych warunków zwarciowych linii. Na danej linii nie powinno się stosować więcej niż dwie wielkości przekrojów przewodów. W wyjątkowych sytuacjach np. w przypadku występowania w linii długich przęseł skrzyżowaniowych, Zamawiający może zaakceptować wyjątek od tej zasady. Należy zastosować typowe przewody, zgodne z wymaganiami zawartymi w Załączniku 5 Przewody odgromowe stalowo-aluminiowe". W uzasadnionych przypadkach Zamawiający może zaakceptować na etapie opracowywania projektu wykonawczego linii inny typ przewodu. Należy przeanalizować konieczność zastosowania środków czynnej ochrony przeciwdrganiowej przewodów w celu zapobiegnięcia uszkodzeniom zmęczeniowym, zgodnie z wytycznymi zawartymi w Broszurze Technicznej CIGRE nr 273 Overhead Conductor Safe Design Tension With Respect to Aeolian Vibrations". W przypadku wystąpienia takiej konieczności ochronę przeciwdrganiową należy zrealizować za pomocą tłumików drgań typu Stockbridge'a, spełniających wymagania techniczne zawarte w Załączniku 8 Osprzęt". Długości przewodów na bębnach powinny być tak dobrane, aby wyeliminować stosowanie połączeń śródprzęsłowych (złączek zaprasowywanych). W uzasadnionych przypadkach Zamawiający może na etapie projektu wykonawczego zaakceptować zastosowanie połączeń śródprzęsłowych. W stanach granicznych przewodu dla odcinków linii bez obostrzeń oraz z I i II poziomem obostrzenia należy stosować współczynnik częściowy ym=2,22 dla przypadków układu obciążeń 1 i 3 wg Tablicy 4.3.10.3/PL.1 NNA. Oznacza to, że naciąg obliczeniowy w przewodzie w jakimkolwiek punkcie przęsła nie może przekroczyć 45 % znamionowej wytrzymałości przewodu na rozciąganie (RTS). 7.2 Przewody OPGW Przewód OPGW powinien posiadać (24, 48) włókien światłowodowych. Przekrój i parametry przewodu powinny być dobrane do obliczonych warunków zwarciowych linii. Na danej linii nie powinno się stosować więcej niż dwie wielkości przekrojów przewodów OPGW. W wyjątkowych sytuacjach np. w przypadku występowania w linii długich przęseł skrzyżowaniowych, Zamawiający może zaakceptować wyjątek od tej zasady. Przewód OPGW i osprzęt do przewodu powinny spełniać wymagania określone w Załączniku 6 Przewód OPGW i osprzęt OPGW".
400kV.0 PL/2013v1 - LINIA NAPOWIETRZNA 13 Doboru tłumików drgań oraz sposobu ich rozmieszczenia w przęsłach powinien dokonać producent przewodu OPGW lub producent tłumików. Osprzęt do instalacji przewodu OPGW powinien być wskazany przez producenta przewodu i powinien gwarantować właściwą współpracę z przewodem oraz zachowanie parametrów optycznych włókien. Puszki połączeniowe i zapas technologiczny przewodu OPGW należy umieszczać na poziomie zawieszenia dolnych przewodów fazowych. Skrzynki połączeniowe należy zamocować w sposób utrudniający demontaż i otwarcie przez niepowołane osoby. Na wieszakach zapasu technologicznego należy zgromadzić zapas każdego przewodu OPGW wchodzącego do puszki o długości równej odległości wieszaka od ziemi plus dodatkowo 10 m. Naciąg przewodu OPGW nie powinien przekraczać wartości zalecanej przez producenta. 8. Izolacja Izolacja linii powinna być dobrana do stref zabrudzeniowych występujących na całej długości trasy linii tj. (1, II, ///). Doboru izolatorów do stref zabrudzeniowych należy dokonać zgodnie z normą PN-E- 06303:1998 "Narażenia zabrudzeniowe izolacji napowietrznej i dobór izolatorów do warunków zabrudzeniowych". W danej strefie zabrudzeniowej dopuszcza się zastosowanie tylko jednego rodzaju izolatorów. Dopuszcza się następujące rodzaje izolatorów4 izolatory długopniowe porcelanowe, izolatory długopniowe kompozytowe, izolatory kołpakowe szklane. Wymagania dla izolatorów zamieszczono w Załączniku 7 Izolatory". Wielorzędowe łańcuchy izolatorów powinny być tak zaprojektowane, aby zapewnić równy rozkład obciążenia mechanicznego przenoszonego przez łańcuch na poszczególne rzędy izolatorów, wyeliminować możliwość uszkodzenia izolatorów wskutek bocznych uderzeń przez izolatory z sąsiedniego rzędu oraz zminimalizować siły dynamiczne powstające przy zerwaniu jednego rzędu łańcucha. Podstawowym łańcuchem odciągowym jest łańcuch dwurzędowy typu Ł02. Należy tak dobrać izolatory, aby nie występowała potrzeba stosowania łańcuchów o większej liczbie rzędów niż 2. W uzasadnionych przypadkach Zamawiający może zaakceptować odstępstwo od tej zasady na etapie projektu wykonawczego. Łańcuch typu ŁPV jest łańcuchem wielorzędowym i zgodnie z zapisami p. 5.4.1 PL.4 NNA w przypadku wykonywania obostrzeń nie jest wymagane zwiększenie liczby rzędów w celu zwiększenia pewności mechanicznej łańcucha. Postanowienia tego nie należy stosować do łańcuchów ŁPV z izolatorami długopniowymi porcelanowymi 4 W Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia dla określonej linii Zamawiający może dokonać wyboru izolacji spośród wymienionych rodzajów 7>i
400kV.0 PL/2013y1 - LINIA NAPOWIETRZNA 14 usytuowanych w taki sposób, że zerwanie izolatora w jednym rzędzie może spowodować uderzenie rzędu nieuszkodzonego o trzon słupa. W takim przypadku wymagane jest zwiększenie pewności mechanicznej łańcucha ŁPV poprzez dodanie dodatkowego rzędu tj. zastosowanie łańcucha ŁPV2/1. Układy izolacyjne powinny spełniać wymagania elektryczne określone w rozdz. 2 Specyfikacji. Dopuszczalny poziom zakłóceń radioelektrycznych kompletnego układu zawieszenia przewodu, wyznaczony wg normy PN-EN 60437:2007 "Badanie zakłóceń radioelektrycznych emitowanych przez izolatory wysokonapięciowe", należy przyjąć jako równy mniejszej wartości spośród: wartości dopuszczalnej ustalonej wg zasad podanych w CISPR 18-2."Radio interference characteristics of overhead power lines and high-voltage equipment - Pad 2 Methods of measurement and procedure for determining limits", - 58 db. W przypadku izolatorów kolpakowych szklanych rozkład napięcia wzdłuż łańcucha izolatorów powinien być tak wysterowany, aby największa wartość napięcia na pojedynczym izolatorze kolpakowym nie przekraczała 21 kv. Zamawiający może zaakceptować wyższą wartość na etapie projektu wykonawczego. Prawidłowość zaprojektowania łańcuchów izolatorów i doboru osprzętu powinna być potwierdzona następującymi próbami elektrycznymi wykonanymi na kompletnych łańcuchach izolatorów: próba napięciowa udarem piorunowym na sucho, - próba napięciowa udarem łączeniowym w deszczu, - próba zakłóceń radioelektrycznych, - wyznaczenia rozkładu napięcia (dotyczy izolatorów kołpakowych szklanych), - próba łukiem elektrycznym prądu przemiennego zgodnie z wymaganiami normy PN- EN 61467:2009 "Izolatory do linii napowietrznych. Łańcuchy izolatorów i łańcuchy izolatorów z osprzętem do linii o znamionowym napięciu powyżej 1000V. Próby łukiem prądu przemiennego". W przypadku zastosowania izolatorów długopniowych porcelanowych prawidłowość konstrukcji łańcuchów wielorzędowych powinna być potwierdzona próbami mechanicznymi lub analizą obliczeniową aspektów dynamicznych (maksymalne naprężenia) i kinematycznych (przemieszczanie się rzędów łańcucha i uniknięcie ich kolizji) stanu przejściowego wywołanego zerwaniem się jednego rzędu łańcucha. Wybór łańcuchów do badan, zakres oraz układ badań podlegają uzgodnieniu z Zamawiającym na etapie projektu wykonawczego. Wyniki prób podlegają ocenie i akceptacji Zamawiającego. Zamawiający, po zapoznaniu się z projektem łańcuchów, może zrezygnować z niektórych prób lub ograniczyć liczbę łańcuchów podlegających próbom, zwłaszcza, gdy łańcuchy były uprzednio przebadane i stosowane w liniach.
400kV.0 PL/2013v1 - LINIA NAPOWIETRZNA 15 9. Osprzęt Osprzęt liniowy, z wyjątkiem osprzętu przewodu OPGW, powinien spełniać wymagania określone w Załączniku 8 Osprzęt". Osprzęt przewodu OPGW powinien spełniać wymagania określone w Załączniku 6 Przewód OPGW i osprzęt OPGW". Do zamocowania przewodów fazowych do łańcuchów izolatorowych odciągowych należy przewidzieć uchwyty odciągowe klinowe. W miejscu zamocowania przewodów fazowych w uchwycie przelotowym należy zastosować pręty ochronne (armor rods) bez wkładki neoprenowej. 10. Oznakowanie linii Na słupach linii należy umieścić elementy ostrzegawcze i identyfikacyjne. Lokalizację symboli i tablic na słupach oraz wykonanie tablic zawiera Załącznik 9 Oznakowanie" Co piąty słup linii powinien posiadać oznakowanie lotnicze z numerem słupa, w postaci dwóch tablic. Należy się liczyć z koniecznością ewentualnego dodatkowego oznakowania słupów i przewodów linii np. w przypadku uznania jej za obiekt przeszkodowy dla lotnictwa lub na potrzeby ochrony środowiska itp. W przypadku konieczności oznakowania światłami przeszkodowymi zgodnie z obowiązującymi przepisami, światła te powinny mieć własne źródła zasilania, zamontowane na stupie. Inne rozwiązania mogą być zastosowane jedynie w uzasadnionych przypadkach, uzgodnionych z Zamawiającym. 11. Prowadzenie linii przez las Dla odcinków linii prowadzonych przez kompleksy leśne należy stosować słupy konstrukcji nadleśnej w celu wyeliminowania potrzeby wykonywania wycinki w przęsłach linii. Odcinki nadleśne linii powinny spełniać wymagania określone w p.13 Specyfikacji. Dla stanowisk słupów nadleśnych należy zapewnić wycinkę drzew o takich wymiarach, aby pozostawić teren wolny od drzew do odległości co najmniej 4 m od obrysu fundamentów słupów. Dodatkowo należy zapewnić dojazd do stanowisk słupów. W tym celu należy wykonać wycinkę drzew o szerokości umożliwiającej dojazd sprzętu ciężkiego od najbliższej drogi leśnej (duktu) do stanowiska słupa. W uzasadnionych przypadkach Zamawiający może zaakceptować konstrukcje leśne słupów o zmniejszonym do minimum odstępie między skrajnymi przewodami fazowymi. W takim przypadku wymagane jest wykonanie wycinki podstawowej i dodatkowej z uwzględnieniem 5-cio letniego przyrostu drzew.
400kV.0 PL/2013v1 - LINIA NAPOWIETRZNA 16 12. Oddziaływania na środowisko Nowa linia powinna być tak zaprojektowana i wykonana, aby spełniała wymagania obowiązujących przepisów i norm dotyczących oddziaływania na środowisko w zakresie: pola elektromagnetycznego, szumów akustycznych (hałasu), zakłóceń radioelektrycznych. 12.1 Pas technologiczny linii Linia jest źródłem oddziaływania na środowisko w zakresie emisji pola elektromagnetycznego oraz hałasu. W zakresie emisji pola elektromagnetycznego możliwe jest przekroczenie wartości granicznej składowej elektrycznej pola elektromagnetycznego, określonej w obowiązujących przepisach dla terenów przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową, natomiast w zakresie emisji hałasu przekroczenie dopuszczalnych poziomów określonych w obowiązujących przepisach dla terenów zabudowy mieszkaniowej i zagrodowej. Przekroczenia te mogą mieć miejsce na obszarze znajdującym się pod przewodami linii lub w ich pobliżu i są powodem ograniczenia możliwości zabudowy mieszkaniowej w najbliższym otoczeniu linii. Ograniczenia zabudowy i zagospodarowania terenu w najbliższym otoczeniu linii wynikają również z innych przepisów i NNA, ustalających minimalną odległość pomiędzy przewodami linii a niektórymi obiektami (w tym gałęziami drzew). Z powyższych względów wprowadzono pojęcie pasa technologicznego linii w celu określenia obszaru ograniczeń oraz uwarunkowań jego zabudowy i zagospodarowania. Dla linii, zarówno jednotorowych jak i dwutorowych, Zamawiający przyjął do celów planowania przestrzennego standardowy pas technologiczny o szerokości 70 m (tzn. po 35 m od osi linii w obie strony). Linię należy tak zaprojektować, aby szerokość pasa oddziaływania linii, (rozumianego jako obszar, w którym oddziaływanie linii na środowisko może przekraczać wartości graniczne określone w obowiązujących przepisach dla terenów przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową oraz terenów zabudowy mieszkaniowej lub zagrodowej) nie była większa od szerokości pasa standardowego przyjętego przez Zamawiającego dla linii. 12.2 Pole elektromagnetyczne W zakresie emisji pola elektromagnetycznego o częstotliwości 50 Hz linia powinna spełniać wymagania podane w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 30 października 2003 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymania tych poziomów (Dz. U. 03.192.1883).
400kV.0 PL/2013y1 - LINIA NAPOWIETRZNA 17 Rozporządzenie to podaje wartość natężenia równą 10 kv/m, jako dopuszczalny poziom składowej elektrycznej oraz wartość natężenia 60 A/m jako dopuszczalny poziom składowej magnetycznej dla miejsc dostępnych dla ludzi. Dla terenów przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową Rozporządzenie podaje wartości dopuszczalne równe 1 kv/m oraz 60 A/m odpowiednio dla składowej elektrycznej i magnetycznej pola. Wykonawca powinien przedstawić wykresy rozkładu natężenia pola elektrycznego pod linią (w funkcji odległości od osi linii) dla przejściowego (o ile taki układ wystąpi) oraz docelowego układu pracy linii, oraz wykazać, że natężenie pola elektrycznego nie przekracza w żadnym układzie pracy oraz dla przyjętej wysokości zawieszenia przewodów fazowych: wartości dopuszczalnej dla miejsc dostępnych dla ludzi w żadnym miejscu pod linią, wartości dopuszczalnej dla terenów przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową na granicy standardowego pasa technologicznego linii. Wykonawca powinien przedstawić również analogiczne wykresy rozkładu natężenia pola magnetycznego pod linią z zaznaczeniem wartości maksymalnej oraz wartości na granicy standardowego pasa technologicznego linii. Do obliczania pola magnetycznego należy przyjąć prąd równy 2500 A. Miejsca pomiarów kontrolnych pola elektromagnetycznego, o których mowa w p.14 niniejszej Specyfikacji należy uzgodnić z Zamawiającym. Minimalny zakres pomiarów obejmuje wykonanie pomiarów w przekrojach poprzecznych linii zawierających wszystkie zastosowane typy slupów oraz w środku przęseł o najmniejszej odległości przewodów fazowych od ziemi, Liczba punktów pomiarowych powinna pozwalać na wyznaczenie rozkładu pola w formie, o której mowa powyżej. W zależności od konstrukcji linii i jej otoczenia Zamawiający zastrzega sobie prawo do wyznaczenia dodatkowych miejsc do wykonania pomiarów kontrolnych. 12.3 Oddziaływanie akustyczne W zakresie oddziaływania akustycznego linia powinna spełniać wymagania Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz.U. 2007 nr 120 poz. 826). Rozporządzenie to podaje dopuszczalne poziomy hałasu określone wskaźnikami hałasu dla różnych rodzajów terenu. W projekcie wykonawczym należy przedstawić prognozowane poziomy wskaźników hałasu od linii w funkcji odległości od osi linii oraz określić ich wartości na granicy standardowego pasa technologicznego dla przejściowego (o ile taki układ wystąpi) oraz docelowego układu pracy linii. Poziomy wskaźników hałasu na granicy standardowego pasa technologicznego nie powinny przekroczyć wartości dopuszczalnych określonych w Tabeli 2 i 4 ww. Rozporządzeniu dla terenów wymienionych w Lp.2. Powyższe wymaganie powinno być 9)\
400kV.0 PL/2013v1 - LINIA NAPOWIETRZNA 18 spełnione zarówno dla przejściowego (o ile taki układ wystąpi), jak i docelowego układu pracy linii. Miejsca pomiarów kontrolnych hałasu, o których mowa w p.14 niniejszej Specyfikacji należy uzgodnić z Zamawiającym. Według dotychczasowej praktyki, pomiary kontrolne hałasu i pola elektromagnetycznego wykonuje się w tych samych miejscach. 12.4 Oddziaływanie na odbiór radiowy i telewizyjny Dopuszczalny poziom natężenia pola zakłóceń, mierzony w warunkach eksploatacyjnych w odległości 20 m od rzutu poziomego najbliższego przewodu linii, nie powinien przekraczać wartości podanych w normie PN-77/E-05118 "Przemysłowe zakłócenia radioelektryczne. Elektroenergetyczne linie i stacje wysokiego napięcia. Dopuszczalny poziom zakłóceń. Ogólne wymagania i badania terenowe". 13. Wymagania specjalne linie wielotorowe wielonapięciowe i nadleśne Wymagania specjalne dotyczą następujących linii lub odcinków linii: wielotorowych wielonapięciowych (tj. mających razem więcej niż dwa tory oraz więcej niż jeden poziom napięć), nadleśnych, innychs, dla których wymaga się podwyższonej niezawodności elektrycznej i mechanicznej. W przypadku prowadzenia linii nad lasem, przez odcinek nadleśny" należy rozumieć sekcję odciągową, w której zastosowano przynajmniej jeden slup o konstrukcji nadleśnej. Do projektowania tych linii (lub odcinków) należy przyjąć: dla konstrukcji wsporczych dodatkowy współczynnik częściowy dla oddziaływań, wynoszący 1.10 (w przypadku odcinków nadleśnych wymaganie to dotyczy tylko slupów o konstrukcji nadleśnej), dla fundamentów dodatkowy współczynnik częściowy dla oddziaływań, zwiększony o 0.05 w stosunku do współczynnika przyjętego dla konstrukcji wsporczych, tzn. 1.15 (w przypadku odcinków nadleśnych wymaganie to dotyczy tylko fundamentów słupów o konstrukcji nadleśnej), zmniejszone naprężenie przewodów linii, dobrane zgodnie z wymaganiami NNA, punkt 9.3.4 i 9.5.4 (w przypadku linii lub długich odcinków linii wielotorowych wielonapięciowych Zamawiający może w uzasadnionych przypadkach odstąpić od tego wymagania), zmniejszone maksymalne rozpiętości przęseł: przęsło wiatrowe 400 m 5 odcinki te wskaże Zamawiający w Specyfikacji Istotn)ch Warunków Zamówienia.
400kV.0 PL 2013v1 - LINIA NAPOWIETRZNA 19 przęsło ciężarowe 500 m. (w uzasadnionych przypadkach Zamawiający może zaakceptować większe rozpiętości) Maksymalna liczba przęseł w sekcji odciągowej 6 (w uzasadnionych przypadkach Zamawiający może zaakceptować większą liczbę) zwiększenie pewności mechanicznej łańcuchów izolatorów w sposób analogiczny jak przy wykonywaniu obostrzeń (dotyczy tylko izolatorów długopniowych patrz również zapis w p. 8 dotyczący łańcuchów t.pv), niedopuszczenie do stosowania połączeń śródprzęslowych przewodów, przewód odgromowy stalowo-aluminiowy powinien mieć przekrój obliczeniowy części aluminiowej 85 mm2 (wartość zaokrąglona do liczby całkowitej) lub większy przewód OPGW powinien mieć klasę 2 odporności na wyładowania piorunowe (dotyczy tylko odcinków nadleśnych), do doboru izolatorów III strefę zabrudzeniową (dotyczy tylko słupów nadleśnych). 14. Wymagane badania i pomiary kontrolne zestawienie zbiorcze Poniżej zestawiono wymagane badania i pomiary kontrolne, które wynikają z wymagań zawartych Specyfikacji i norm w niej powołanych. Podano również etapy realizacji procesu inwestycyjnego, na którym należy je wykonać i przedstawić Zamawiającemu stosowne protokoły. Oprócz przedstawionych w poniższej tablicy badań i pomiarów Zamawiający będzie wymagał również przedstawienia dokumentów wymaganych przez Prawo Budowlane i rozporządzenia wykonawcze, inne przepisy oraz systemy jakości Dostawców materiałów i Wykonawcy (np. atestów, deklaracji zgodności, protokołów montażu słupów, fundamentów, przewodów, uziemień itp.).
400kV.0 PL2010v1 - LINIA NAPOWIETRZNA 20 Elementy linii 1. Konstrukcje wsporcze Tabela 1 Wymagane próby, sprawdzenia i pomiary kontrolne - _ Etapy realizacji zadania Projekt wykonawczy Dostawa Budowa (Odbiory częśc iowe) Próby obciążeniowe wg p. 6. Załącznika 1 Słupy" 2. Fundamenty Badania geotechniczne wg p. 3 Załącznika 2 Fundamenty" 3. Przewody fazowe Dostarczenie protokołów z badań typu oraz danych gwarantowanych wg Załącznika 4 Przewód fazowy". 4. Przewody odgromowe stalowo-aluminiowe 5. Przewody OPGW wraz z osprzętem Dostarczenie protokołów z badań typu oraz danych gwarantowanych wg Załącznika 5 Przewody odgromowe stalowo-aluminiowe". Dostarczenie protokołów z badań typu oraz danych gwarantowanych wg Załącznika 6 Przewód OPGW i osprzęt OPGW". 6. Osprzęt Dostarczenie protokołów z badań typu oraz danych gwarantowanych wg Załącznika 8 Osprzęt". 7. Izolatory Dostarczenie protokołów z badań typu oraz danych gwarantowanych wg Załącznika 7 Izolatory". 8. Łańcuchy izolatorów Próby elektryczna oraz próby mechaniczne lub analiza techniczna (tylko dla izolatorów długopniowych) wg p. 8 Specyfikacji. Próby wyrywkowe stali, wg p. 6.2 Załącznika 1 Słupy" Badania kontrolno-odbiorcze każdej partii wg Załącznika 4 Przewód fazowy". Badania kontrolno-odbiorcze każdej partii wg Załącznika 5 Przewody odgromowe stalowoaluminiowe". Badania kontrolno-odbiorcze każdej partii wg oraz próby wyrobu dla każdego bębna przewodu wg Załącznika 6 Przewód OPGW i osprzęt OPGW. Sprawdzenie dopuszczalnych odchyłek od wymiarów konstrukcji i jej elementów wg PN-B-03205:1995 (tablica 5) oraz sprawdzenie grubości powłok ochronnych. Badania i próby wg p. 6 Załącznika 2 Fundamenty": badania próbek betonu, badanie nośności fundamentów palowych oraz sprawdzenie odchyłek geometrycznych usytuowania kotew fundamentowych od wymiarów przewidzianych w dokumentacji (wg PN- B-03205:1996, p. 6.4), badanie zagęszczenia gruntu. Pomiar kontrolny zwisów (wybrane przęsło w każdej sekcji). Pomiar kąta skręcenia wiązki.(w miejscach wskazanych przez Zamawiającego) Pomiar kontrolny zwisów (wybrane przęsło w każdej sekcji). Pomiar kontrolny zwisów (wybrane przęsło w każdej sekcji). Sprawdzenia techniczne / Odbiór końcowy _ _ Badania traktu światłowodowego Badania kontrolno-odbiorcze każdej partii wg Załącznika 8 Osprzęt". Badania kontrolno-odbiorcze każdej partii wg Załącznika 7 Izolatory". i 9. Uziemienia Pomiary rezystancji uziemienia każdego słupa. 11. Kompletna linia _ Pomiar parametrów elektrycznych linii Pomiar natężenia pola elektrycznego i magnetycznego Pomiar hałasu