Proces zmian w kształceniu zawodowym dostosowany do potrzeb rynku pracy na przykładzie doświadczeń Poznańskiego Centrum Edukacji dla zawodu technik urządzeń i systemów energetyki odnawialnej 1
Celem niniejszej prezentacji jest przedstawienie doświadczeń centrum we wprowadzaniu nowego zawodu: technik urządzeń i systemów energetyki odnawialnej, zarówno w obszarze praktycznym jak i teoretycznym w kontekście potrzeb rynku pracy. 2
Mało ludzi ma wystarczająco dużo czasu, a przecież każdy ma prawie cały czas, który istnieje (Paradoks czasu) 3
Stopień wykorzystania ludzkiego potencjału ocenia się na zaledwie 30 do 40%. Większość energii i czasu ulega marnotrawstwu, ponieważ brak jest jasnych celów, planowania, priorytetów i rozeznania. 4
Działania kluczowe w obszarze kształcenia zawodowego: Informacja Współpraca Innowacyjność Atrakcyjność Elastyczność Jakość Dostępność Wykwalifikowane kadry Dostosowanie do potrzeb rynku pracy 5
Koncepcja kształcenia w obszarze energetyki odnawialnej została zbudowana w oparciu o 4 kroki działania: krok 1 - zbudowanie bazy techno-dydaktycznej krok 2 utworzenie modułowego programu kształcenia krok 3 - uruchomienie nowej specjalizacji w zawodzie technik mechatronik krok 3 analiza zmian w zakresie prawa oświatowego krok 4 uruchomienie kształcenia w zawodzie technik urządzeń i systemów energetyki odnawialnej krok 5 międzynarodowa wymiana wiedzy i doświadczeń 6
Informacja 7
Inicjatywa Ministra Gospodarki w sprawie utworzenia zawodu technik urządzeń i systemów energetyki odnawialnej- projekt powstał 03.12.2009 r., zatwierdzony 08.06.2011. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ z dnia 19 kwietnia 2011 r.w sprawie podstaw programowych kształcenia w zawodzie technik urządzeń i systemów energetyki odnawialnej. W dn. 28.09.2011 r. MEN podpisał rozporządzenie zmieniające rozporządzenie MEN z dn. 10.03.2010 r. w sprawie standardów wymagań będących podstawą przeprowadzania egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe (Dz.U. Nr 103, poz. 652, ze zm.). Przepisy te weszły w życie w dn. 26.10.2011 r. 8
Nadawca informacji Organy prowadzące, gmina, powiat Współpraca i partnerstwo z podmiotami gospodarczymi rynku pracy Powiatowe Urzędy Pracy MŚP Szkoły zawodowe miasta Poznań, regionu, Polski Baza danych Makro przedsiębiorstwa
Odbiorca informacji Zarządzający informacją PCEUIP Bezrobotny Absolwenci Obcokrajowcy wchodzący na polski rynek pracy Baza danych Osoby zamierzające podjąć pracę za granicą Przedsiębiorstwa Osoba zmieniająca pracę Partnerzy Osoby 50+
Korzyści Przedsiębiorstwo Rozwój Zyski Miasto Poznań (Polska) Zmniejszenie bezrobocia Rozwój społeczeństwa Jan Kowalski Zdobycie kwalifikacji Awans społeczny Baza danych
Kierunki kariery zawodowej w branży energetycznej są determinowane przez wiele czynników: rozwój technologii, geopolityka, rozwój wiedzy, poziom wykorzystania zasobów naturalnych, dbałość o środowisko naturalne., zróżnicowany rozwój technologiczny w sferze odnawialnych i nowoczesnych źródeł pozyskiwania energii, limity i ograniczenia w obrębie Unii Europejskie będą miały wpływ na to jak będzie wyglądał rozwój naszej rodzimej energetyki 12
Wzmożony ruch w gospodarce w obszarze: dotacji unijnych motywujące instytucje, przedsiębiorstwa oraz gospodarstwa domowe do inwestowania w odnawialne źródła energii zwiększająca się ilość powstających w Polsce producentów i dystrybutorów technologii OŹE (np. energia wiatrowa, słoneczna, geotermalną), organizowane na uczelniach wyższych kierunki energetyczne, zapotrzebowanie na menedżerów oraz specjalistów branży zajmujących się: sprzedażą, projektowaniem, obsługą technicznym, obsługą klienta, produkcją, zakupami, itd. 13
W Ustawie Prawo energetyczne odnawialne źródła energii zdefiniowano, jako źródła wykorzystujące w procesie przetwarzania energię wiatru, promieniowania słonecznego, geotermalną, fal, prądów i pływów morskich, spadku rzek oraz energię pozyskiwaną z biomasy, biogazu wysypiskowego, a także z biogazu powstałego w procesach odprowadzania lub oczyszczania ścieków, albo rozkładu składowanych szczątek roślinnych i zwierzęcych. 14
W europejskiej polityce energetycznej wzrasta rola odnawialnych źródeł energii. Zagrożenia klimatyczne przekonały Komisję Europejską do wdrożenia tzw. pakietu 3 x 20, którego zakłada do 2020 roku następujące cele: zmniejszenie emisji CO² o 20 %, zmniejszenie zużycia energii pierwotnej o 20%, zwiększenie udziału w całkowitym roku energetycznym energii produkowanej ze źródeł odnawialnych o 20 %, 15
Współpraca 16
Partnerstwo PCEUIP-SZKOŁY Powiatowe Urzędy Pracy Centrum Rozwoju Karier (UAM, PP, AE, inne) KOWEZiU, WUP Wielkopolska Izba Przemysłowo Gospodarcza, Wielkopolska Izba Budowlana, inne Izby Rzemieślnicze państw UE Miasta partnerskie Poznania Przedsiębiorstwa Podmioty gospodarcze rynku pracy Makro przedsiębiorstwa Agencja biura pracy Sektor MŚP
Wzajemna zależność Bezrobotny Rynek pracy Partnerzy Informacja o zapotrzebowaniu pracowników Baza danych Przedsiębiorstwa PCEUIP-SZKOŁY Wykwalifikowany pracownik
Rola PCEUIP Analiza danych Integracja danych Przetwarzanie zgromadzonych informacji Przystosowanie informacji do rodzaju odbiorców Organizacja i przeprowadzenie we współpracy ze szkołami szkoleń, kursów Baza danych
Wnioski: Poznańskie Centrum Edukacji Kooperacja z różnymi podmiotami Tworzenie obszarów współpracy projektowej Wdrażanie innowacyjnych rozwiązań Promocja kształcenia ustawicznego Zwiększenie kompetencji 20
Innowacyjność 21
Dlaczego klastry? Klastry to możliwość innowacyjnego rozwoju regionu, Możliwość rozwoju współpracy międzysektorowej, Korzyści dla regionu a dzięki temu dla nas samych i naszych bliskich 22
Klaster obejmuje: Ograniczenia geograficzne (ponadprzeciętna koncentracja na określonym obszarze), Firmy konkurują ze sobą, Firmy maja wspólne problemy i współpracują ze sobą dla ich rozwiązania Istnieje kapitał społeczny i chęć współpracy, Działalność oparta jest o innnowacje, zaangażowanie jednostki B+R, Udział podmiotów z zakresu kształcenia, 23
Analiza klastra: Przedsiębiorców (wszystkie łańcuchy powiązań, dostawcy, kooperanci, podwykonawcy) Jednostki Badawczo Rozwojowe, Organizacje Wspierania Biznesu, Instytucje Szkolnictwa wyższego, średniego, zawodowego, Władze regionalne (samorządowe), Instytucje zapewniające finansowanie (banki, fundusze pożyczkowe, poręczeniowe, venture kapital, aniołowie biznesu itp.) 24
Efekty: Poznańskie Centrum Edukacji Utworzenie w Poznaniu, powiecie poznańskim i województwie wielkopolskim pierwszego klastra edukacyjnego Poznańskie Centrum Edukacji złożyło projekt obejmujący zakup urządzeń do pracowni mechatronicznej oraz pracowni odnawialnych źródeł energii na kwotę 2 677 566, 33 PLN brutto, w ramach Poznańskiego Klastra Edukacyjnego pt: "Wzmocnienie konkurencyjności przedsiębiorstw zaangażowanych w procesie wspomaganie kształcenia poprzez rozwój poznańskiej sieci kooperacji w zakresie mechatroniki i odnawialnych źródeł energii. Projekt uzyskał I miejsce w ocenie merytorycznej w województwie wielkopolskim. 25
Wyżej wymieniony projekt został złożeny w ramach naboru konkursu nr 09/I/2010, ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, dla działania 1.6, Wielkopolski Regionalny Program Operacyjny: Rozwój sieci i kooperacji. 26
Projekt dotyczy zakupu pomocy dydaktycznych dla wyposażenia pracowni odnawialnych źródeł energii Elektrownia wiatrowa. i pracowni mechatronicznych. Elektrownia słoneczna-wiatrowa. Zestaw hybrydowy. Elektrownia słoneczna. Pompa ciepła. Bateria fotoelektryczna. Bateria akumulatorów. Stacja do napełniania czynnikiem chłodniczym. 27
Oprawa manometrów. Zestaw narzędzi do montażu instalacji pompy ciepła. Skrzynka do pomiarów elektrycznych. Kamera termowizyjna. Giętarka do rur Stacja do lutowania lutem twardym. Sterowniki specjalne Termometry elektroniczne Osprzęt. Inne aparaty. (Przyrządy uniwersalne. Komputer + program do nadzorowania i serwisowania i pracy urządzeń.) 28
Pracownia mechatroniczna Stanowisko pneumatyki i elektro-pneumatyki Stanowisko hydrauliki i elektro-hydrauliki Stanowiska dydaktyczne sterowania PLC S7 300 Program dwunastostanowiskowy Stanowiska dydaktyczne sterowania procesami ciągłymi Stacja montażu z robotem (kpl) 29
Atrakcyjność 30
Warunki wpływające na atrakcyjność oferty: Dostosowanie do oczekiwań rynku pracy Możliwość odnalezienia się na rynku pracy Zapotrzebowanie w poszczególnych grupach zawodowych na określony rodzaj umiejętności Otrzymanie certyfikatu potwierdzającego kwalifikacje 31
32
33
34
widok pracowni programowania sterowników PLC (Siemens), stanowisko programowania układów S7-1200, ET-200 LOGO! sterowniki przemysłowe stosowane do sterowania układami sieci PLC wykorzystywane są m.in. do zarządzania procesem pozyskiwania energii elektrycznej z rozproszonych źródeł energii odnawialnej w szczególności do sterowania pracą elektrowni wiatrowych oraz urządzeń do pozyskiwania energii geotermalnych, widok pracowni wyposażonej w stanowiska hydrauliki i elektrohydrauliki oraz pneumatyki i elektropneumatyki - są to podstawowe elementy wykonawcze wykorzystywane w urządzeniach do pozyskiwania energii odnawialnej, urządzenia hudrauliczne i pneumatyczne są ściśle powiązane z PLC - sterowane za pomocą sterowników programowalnych. 35
Efekty projektu: 1. Podniesienie atrakcyjności i jakości oferty edukacyjnej PCEUiP poprzez modernizację oferty kształcenia na kierunku mechatronika i utworzenie specjalizacji odnawialne źródła energii, w okresie do 30.04.2011r. ( energetyka słoneczna i geotermalna). 2. Wdrożenie opracowanych programów nauczania nabór 20 uczniów szkoły zawodowej na kierunku mechatronika i 20 uczniów szkoły zawodowej na kierunku odnawialne źródła energii, w okresie do 31.08.2011r. 36
3. Współpraca z pracodawcami i instytucjami rynku pracy poprzez zapewnienie 40 uczniom PCEUiP praktycznych form nauczania poprzez staże i praktyki, do 30.09.2011r. 4.Wdrożenie Systemu Zarządzania Jakością opartego o normę PN-EN ISO 9001:2009 oraz Powszechnego Modelu Oceny CAF przyczyniających się do poprawy jakości nauczania przez 68 pracowników PCEUiP, do 30.09.2011r. 37
38
Przykładem uatrakcyjnienia oferty edukacyjnej jest: współtworzenie nowych specjalizacji w TEM Efektem działań jest opracowanie projektuw ramach PO KL/9.2/1/10 pn. Nowe kierunki kształcenia oraz efektywne programy zarządzania placówką oświatową szansą rozwoju PCEUiP, projekt uzyskał akceptację i zostanie uruchomiony w 2011 r. r 39
Elastyczność: 40
Wynikiem reagowania na zapotrzebowanie jest: Analiza potrzeb Znalezienie źródeł finansowania Realizacja projektu Promocja usługi związanej z projektem Nawiązanie kontaktów z klientem rynku usług 41
Efektem elastycznego reagowania na zapotrzebowanie rynku pracy jest realizacja projektu pn. Zakup pomocy dydaktycznych do spawalni i pracowni obrabiarek sterowanych numerycznie dla Poznańskiego Centrum Edukacji 42
Priorytet V.Działanie 5.2 Schemat II AKCEPTACJA WNIOSKU O DOFINANSOWANIE W RAMACH WIELKOPOLSKIEGO REGIONALNEGO PROGRAMU OPERACYJNEGO NA LATA 2007-2013 Projekt uzyskał I miejsce w merytorycznej ocenie (najwyższa liczba punktów) w województwie wielkopolskim. 43
EFEKTY: Wyposażenie centrum w nowoczesny sprzęt, jedyny na terenie gminy oraz w powiecie poznańskim, umożliwiający profesjonalne kształcenie w zakresie programowania i obsługi obrabiarek CNC, systemów FMS oraz robotyki oraz spawalnictwa. Rozszerzenie praktycznego kształcenia nie występującego w dotychczasowych modelach kształcenia zawodowego w województwie wielkopolskim. Świadczenie usług szkoleniowych dla kwalifikacji z grupy deficytowej Spawacze i pokrewni. 44
Podwójna ścieżka kształcenia: w ramach specjalizacji w zawodzie technik mechatronik - dotychczasowy system kształcenia ( szkoła młodzieżowa, TUD), w nowym systemie kształcenia w technikum młodzieżowym w kształceniu ustawicznym ( absolwenci zsz, po uzyskaniu wykształcenia średniego, w trybie np. eksternistycznym) mogą potwierdzić kwalifikacje w zawodzie uzyskując dwie kwalifikacje: 1. monter urządzeń i systemów energetyki odnawialnej, 2. Eksploatacja urządzeń i systemów energetyki odnawialnej. 45
Zawód technik urządzeń i systemów energetyki odnawialne wyposaża absolwenta w umiejętności atrakcyjne z punktu widzenia rynku pracy m.in. organizowanie i wykonywanie montażu urządzeń i systemów energetyki odnawialnej, ich konserwowanie, naprawianie i konserwowanie urządzeń, określanie warunków lokalizacji urządzeń i systemów energetyki odnawialnej, możliwość ich zastosowania w budownictwie ( w tym w energooszczędnym), montaż i dokonywanie przeglądów technicznych, 46
konserwacja urządzeń i instalacji OZE, znajomość przepisów prawa budowlanego i prawa energetycznego, wykonywanie rysunków, znajomość zasad sporządzania harmonogramów budowlanych, wykonywanie przedmiaru i obmiaru robót budowlanych, tradycyjne technologie instalacyjne. Taki program umożliwia zatrudnienie m.in..: w firmach wykonawczych, w firmach instalatorskich i budowlanych, w jednostkach samorządowych itd.. 47
48
49
Pracownia obrabiarek CNC - tokarskie centrum obróbcze. 50
Frezarskie edukacyjne centrum obróbcze. 51
Jakość 52
Czynniki wpływające na poprawę jakości: System organizacji pracy Kapitał ludzki Nowatorskie rozwiązania System informacji System motywacji 53
Projekty realizowane w PCEUiP w ramach PO kl/9.2/1/10 Kompleksowy system informacji edukacyjnej podstawą wsparcia kształcenia ustawicznego w Poznaniu. Potwierdź swoje kwalifikacje zawodowe. Projekt realizowany w ramach Priorytetu V.Działanie 5.2 Schemat II WRPO Zakup pomocy dydaktycznych do spawalni i pracowni obrabiarek sterowanych numerycznie dla Poznańskiego Centrum Edukacji. 54
Projekty złożone do oceny przez komisję oceny projektów w ramach PO KL/9.2/1/10 Nowe kierunki kształcenia oraz efektywne programy zarządzania placówką oświatową szansą rozwoju PCEUiP. 55
Dostępność 56
Upowszechnienie dostępu do zróżnicowanych form kształcenia: E-learning Platforma moodle Firma symulacyjna Kształcenie modułowe Akredytacje 57
58
W firmie symulacyjnej VARICOM 59
Egzaminy EBCL W wyniku podpisanej umowy akredytacyjnej z firmą inmedia Polska Sp. z o.o., Poznańskie Centrum Edukacji Ustawicznej i Praktycznej uzyskało w roku 2009 status Akredytowanego Centrum Egzaminacyjnego EBC*L. Certyfikat EBC*L (European Business Competence* Licence), czyli Europejski Certyfikat Kompetencji Biznesowych to ogólnoeuropejskie świadectwo praktycznej wiedzy z zakresu ekonomii, finansów oraz prawa spółek. Aby otrzymać certyfikat EBC*L, należy przystąpić do egzaminu w Centrum Egzaminacyjnym EBC*L. 60
61
Certyfikat jakości Poznańskie Centrum Edukacji 62
Wykwalifikowane kadry 63
Działania wspomagające nauczycieli kształcenia zawodowego: wzmacnianie kompetencji nauczycieli w zakresie kształcenia modułowego. wzmacnianie kompetencji nauczycieli w zakresie edukacji zgodnie z Polskimi Ramami Kwalifikacji Zawodowych. monitorowanie i edukacja w zakresie zmian legislacyjnych dotyczących kształcenia zawodowego. wzmacnianie kompetencji w zakresie kształcenia dostosowanego do potrzeb rynku pracy (programy autorskie, innowacje i eksperymenty). wspomaganie nauczycieli w zakresie rozwoju kompetencji metodycznych w nauczaniu przedmiotów zawodowych. 64
rozwijanie systemu ustawicznego kształcenia w zakresie dostosowania kompetencji zawodowych nauczycieli do potrzeb rynku pracy rozwijanie systemu ustawicznego kształcenia w zakresie dostosowania kompetencji zawodowych nauczycieli do potrzeb rynku pracy. rozwijanie kompetencji nauczycieli w zakresie reagowania na zmieniające się potrzeby edukacyjne, zawody przyszłości, zawody unikatowe. kształcenie zawodowe specjalne- przygotowanie szkół do edukacji włączającej. przygotowanie szkół zawodowych do realizacji kursów i szkoleń w aspekcie merytorycznym i organizacyjnym. 65
stworzenie systemu informacji w zakresie zapotrzebowania rynku pracy na usługi edukacyjne. przygotowanie szkół zawodowych do realizacji kursów i szkoleń w aspekcie merytorycznym i organizacyjnym. stworzenie systemu informacji w zakresie zapotrzebowania rynku pracy na usługi edukacyjne. 66
Wnioski: uruchomienie programów wspomagających wdrożenie nowych rozwiązań w zakresie wspomagania metodycznego nauczycieli kształcenia zawodowego współpraca z pracodawcami w zakresie wspomagania praktycznego nauczycieli współpraca z ośrodkami akademickimi, badawczymi, stowarzyszeniami. organizacja seminariów, konferencji, paneli dyskusyjnych (eksperckich), platformy edukacyjne, kursy on-line, demonstracje nowatorskich rozwiązań edukacyjnotechnologicznych itp.. 67
Dostosowanie do potrzeb rynku pracy 68
Sposoby osiągania celu: Informacja Współpraca Innowacyjność Atrakcyjność Elastyczność Jakość Dostępność Wykwalifikowane kadry 69
Tempus fugit czas ucieka! Dziękuję za uwagę! Lucyna Białk-Cieślak 70