XXVII Forum Teleinformatyki 22-23 września 2011 roku Rozwój Teleinformatyki Cyfrowej Europy Dr inż. Wacław Iszkowski Polska Izba Informatyki i Telekomunikacji Waldemar Malicki - jeden z najbardziej wszechstronnych pianistów polskich - solista, kameralista, improwizator, występując w gronie informatyków pozwolił sobie na objaśnienie co to jest ICT I see tea. I zapewne wielu korzystających z obecnych dóbr elektronicznych nie bardzo rozumie dlaczego to się ma kojarzyd z herbatą po angielsku. Ja dalej będę używać pojęcia Teleinformatyka, jako łatwiej zrozumiałego dla zwykłych użytkowników komputerów, tabletów i telefonów. ICT - w środowisku toczone są dyskusje jaki polski termin najlepiej określa Information and Telecommunication Technology. Rozważane są trzy możliwości: Technologie Informacyjne i Komunikacyjne (TIK) - jako najprostsze przetłumaczenie wersji angielskiej, bez wnikania w sens otrzymanego terminu. Techniki Informacyjne i Komunikacyjne (TIK) - przy stwierdzeniu, że nie zawsze angielskie Technology" jest technologią", bo często i w tym przypadku jest to też technika". Teleinformatyka - argumentując, że można to zastąpid prostszym i bardziej zrozumiałym terminem poszerzającym - nieistniejący w świecie angielsko-amerykaoskim - dobrze nam już znany termin informatyka". Dla rozstrzygnięcia tego sporu Polskie Towarzystwo Informatyczne zwróciło się oficjalnie do Rady Języka Polskiego o opinię w tej sprawie. Kiedyś informatyka, a raczej jeszcze elektroniczne maszyny matematyczne były opracowywane i konstruowane w laboratoriach badawczych uczelni i instytutów. Badania te były finansowane przez rządy, przeważnie jako zamówienia wojskowe, a z czasem z funduszy naukowo-badawczych. Skonstruowane komputery były następnie dostarczane zamawiającym badania. Dopiero po latach rozpoczęto, już w firmach, produkcję seryjną komputerów i innego sprzętu cyfrowego uzyskując z tego tytułu przychody. Ale i wtedy znaczącą częśd tych przychodów oraz dalej istniejących funduszy wojskowych i rządowych na badania i rozwój trzeba przeznaczad na opracowywanie nowych produktów teleinformatycznych. Tylko dzięki temu jest możliwe ich wytwarzanie i uzyskiwanie przewagi konkurencyjnej. W wielu dyskusjach o stosowaniu teleinformatyki w społeczeostwie i w gospodarce często trudno jest dojśd do porozumienia przy wielu argumentach oraz różnych punktach widzenia. Przy jednej Rozwój Teleinformatyki Cyfrowej Europy 1
takiej dyskusji mając trudności z dogadaniem się z innymi - stwierdziłem, że mówimy o różnych polach aktywności teleinformatyki - jedni o badaniach w informatyce, inni o wykorzystaniu superkomputerów, o zastosowaniach w administracji, a wreszcie pozostali przywołują umiejętności korzystania z potęgi Internetu przez ich dzieci, a nawet wnuki. Po zastanowieniu można określid cztery obszary aktywności teleinformatyki: 1 Teleinformatyka w badaniach, rozwoju i innowacjach (ICT R&D&I ) - obejmuje opracowywanie nowych idei i algorytmów oraz projektowanie nowych rozwiązao teleinformatycznych - sprzętu cyfrowego (od komputera do sieci), oprogramowania i serwisów. Działania te są finansowane z funduszy publicznych lub własnych prywatnych oraz firmowych. Mogą byd też wykonywane na zamówienie pod określone potrzeby lub też są tak innowacyjne, że trzeba dopiero wytworzyd na nie popyt (np. e-tablety). Teleinformatyka profesjonalna (Professional ICT ) -jest wykorzystywana w przedsiębiorstwach, przemyśle, energetyce, transporcie, nauce, bankowości i finansach, medycynie, wojsku i administracji, itp. - w której superkomputery, mainframe'y i serwery łącznie z zaawansowanymi systemami i sieciami teleinformatycznymi oraz aplikacjami przetwarzania informacji są kupowane i stosowane w rozwoju tych sektorów, badaniach oraz obsłudze finansów, a także są wykorzystywane w produkcji zaawansowanych technologicznie produktów - samochodów, reaktorów, uzbrojenia, tomografów i innego podobnego sprzętu. Efektywnośd ponoszonych nakładów finansowych na zakup technologii i rozwiązao teleinformatycznych jest mierzona i oceniana okresem i wartością zwrotu z tych inwestycji. Teleinformatyka użytkowa (Consumer ICT ) - jest wykorzystywana obecnie przez miliardy osób korzystających z telefonów, komputerów, telewizorów, konsol, dostępu do Internetu oraz serwisów i i innych teleinformatycznych gadżetów dla ich własnych celów kontaktu z innymi użytkownikami, rozrywki, oraz dostępu do informacji i korzystania z usług elektronicznych. Jest ona finansowana głównie z zakupów sprzętu cyfrowego oraz z opłat za dostęp do sieci (Internetu). Efektywnośd inwestycji w tej sferze jest liczona wartością masy sprzedaży oraz liczbą użytkowników korzystających z danych serwisów. Teleinformatyka socjalna (Social ICT ) - jest wykorzystywana przez podmioty i agendy publiczne dla podniesienia jakości życia obywateli i społeczności oraz uproszczenia im kontaktów z administracją, powszechnej edukacji, opieki zdrowotnej i możliwości rozwoju kulturalnego. Środki na zakup rozwiązao teleinformatycznych pochodzą tutaj z budżetu paostwa oraz samorządów, a także z różnego rodzaju funduszy i fundacji. Efektywnośd tych nakładów jest liczona w skali zadowolenia ludności i spełnienia założonych i deklarowanych planów rozwoju cywilizacyjnego - popularnie nazwanych rozwojem społeczeostwa informacyjnego. 1 Professional ICT - położyliśmy nacisk na profesjonalizm, ale też jest możliwe nazwanie tego obszaru Business ICT, gdyż jego wyróżnikiem jest też ekonomiczne uzasadnienie ponoszonych nakładów na zakup nowych technologii i serwisów teleinformatycznych. Consumer ICT - dzisiaj obejmuje już też dotychczas wyróżniany osobno sprzęt RTV, gdyż obecnie odbiorniki telewizyjne oraz systemy nagrywania i odtwarzania audio i wizji stają się cyfrowe ( i chociaż odnotowano ostatnio koniec walkmana i taśmy kasetowej - to jednak chyba zapis analogowy będzie powracad). Social ICT - socjalna teleinformatyka dla obywateli opłacana ze środków publicznych - może też byd nazywana jako teleinformatyka administracji, ale też obejmuje edukację, kulturę i opiekę zdrowotną, a nie wszystkie te dziedziny podlegają zawsze rządowej czy samorządowej administracji. Rozwój Teleinformatyki Cyfrowej Europy 2
Ten czysty" podział w rzeczywistości nie jest tak jednoznaczny i obszary te się wzajemnie przenikają. Każdy z trzech obszarów teleinformatyki profesjonalnej, użytkowej i socjalnej korzysta z dorobku badao i rozwoju technologii teleinformatycznych już gotowych do innowacyjnej wdrożenia w praktyce. Z teleinformatyki profesjonalnej wykorzystywanej w bankowości elektronicznej, system jest dostępny w obszarze teleinformatyki użytkowej. Podobnie usługi administracji elektronicznej realizowane w obszarze teleinformatyki socjalnej są dostępne w obszarze użytkowym. Nakłady na nowe technologicznie procesory, opracowane w informatyce profesjonalnej, zwrócą się tylko po zainstalowaniu ich w milionach urządzeo przeznaczonych do powszechnego użytku. I odwrotnie - poprawne funkcjonowanie Internetu jest tylko możliwe przy profesjonalnie funkcjonujących centrach wymiany, przechowywania i przetwarzania informacji korzystających z milionów serwerów odpowiednio oprogramowanych i zabezpieczonych oraz zdublowanych i profesjonalnie zainstalowanych. Mam nadzieję, że czytelnicy już chwycili na czym polega to odkrycie", które jest tak proste, że aż dziwne, że dotychczas nie było powszechnie stosowane. Przyjęcie bowiem takiego podziału i opatrywanie tą etykietą analiz rozwoju i stosowania teleinformatyki ułatwia prowadzenie dyskusji i zrozumienie wartości każdego argumentu. Trudno jest bowiem zgodzid się, że umiejętności informatyka (którym po niewczasie okazuje się uczeo szkoły podstawowej) można porównywad z informatykiem z centrum superkomputerowym, ale też ten ze szkoły może byd użyteczny przy odkryciu" nowego rodzaju serwisu społecznościowego. Chyba nie ma dalej potrzeby uzasadniad jak bardzo istotne jest przyswojenie tego podziału teleinformatyki na obszary i potem twórcze jego rozwijanie w kolejnych dyskusjach i opracowaniach. Warto też zauważyd, że każdy z tych obszarów jest poddany innym zasadom ekonomicznego rachunku rozliczania środków inwestycyjnych oraz wyliczania korzyści z tych inwestycji. Podział ten już się ujawnił przy organizacji Targów CeBIT w Hanowerze w 2011 roku. Zaproponowano tam cztery platformy prezentacji teleinformatyki (ICT): lab - Badania i rozwój dla innowacyjnej teleinformatyki(ict), pro - Rozwiązania profesjonalne dla działao biznesowych, life - Rozwiązania teleinformatyczne (ICT) dla konsumentów, gov - Rozwiązania dla sektora publicznego. I jak tu nie mówid o telepatycznym przekazie idei, gdy w określonych warunkach przy podobnym zgromadzeniu wiedzy i doświadczenia dochodzimy do podobnych Rozwój Teleinformatyki Cyfrowej Europy 3
konkluzji, a tylko nieco pierwszy w odkryciu takiej konkluzji nabywa pierwotnych praw autorskich lub uzyskuje prawo do opatentowania swojego pomysłu. (to tak na marginesie ). Obecnie teleinformatyką nie zajmują się wyłącznie informatycy i inżynierowie od komputerów i telekomunikacji. Teleinformatyka została już zawłaszczona przez polityków, socjologów, ekonomistów oraz prawników i wielu z innych dziedzin techniki, nauki, kultury i nawet sztuki. Przy czym dla nich dyskusja o teleinformatyce oznacza rozmowę o praktycznym wykorzystaniu e-infrastruktury ( w nieco szerszym pojęciu jest to wykorzystywanie Internetu takim jak go widad na ekranach), przy czym ta e-infrastruktura jest traktowana jako samoistnie wytworzone dobro naturalne podobnie jak jest traktowane wykorzystywanie wody, powietrza, wiatru, drewna, węgla i innych zasobów naturalnych. A czym dla nich jest internet, mówi o tym Pani Wiceprezydent Neelie Kroes: he Internet is not just a technological platform. It s a forum where people interact. These are the ideas I am reflecting on, right now. Together we could call them a "COMPACT for the Internet": an Internet of Civic responsibility, One Internet, that is Multi-stakeholder, Pro-democracy, Architecturally sound, Confidence inspiring, and Transparently governed. http://blogs.ec.europa.eu/neelie-kroes/i-propose-a-compact-for-the-internet/ E-infrastruktura jest analizowana jako socjalna innowacja umożliwiająca usprawnienie i ułatwienie życia społeczeostwa, ale też znacząco wpływająca na jego socjalne możliwości. Dla ekonomistów ważnym jest jej wykorzystanie dla zwiększenia produktywności w gospodarce (jakieś 15%) oraz zaoszczędzenie wydatków na zmniejszonym zatrudnieniu oraz usprawnieniu obsługi społeczeostwa. Dla polityków jest to pole to obiecywania wyborcom lepszego standardu życia, ale też ustalania nowych zasad wolności versus bezpieczeostwa obywateli i paostwa. Realizacją tych analiz i postulatów polityków oraz obywateli zajmują się prawnicy tworząc coraz bardziej rozbudowane prawo traktujące Internet jako potencjalnego przestępcę. Oczywiście takie działania są też pożyteczne dla rozwoju teleinformatyki, bo pobudzają popyt na jej produkty i usługi. Problemem są jednak coraz to nowe ograniczenie prawne zmuszające dostawców systemów teleinformatycznych do ochrony danych osobowych, dbałości o prawa twórców, ochrony przed cyber-przestępcami (krakerami, spamerami) czy obrażaniem godności osób, grup społecznych oraz narodów. Na te działania są przeznaczane coraz większe fundusze w sferze naukowo-badawczej. Pojawia się przy tym problem, że ograniczane są tym samym środki na rozwój innowacyjny samej e- infrastruktury, bo przecież do dobro naturalne musi się odtwarzad i coraz bardziej rozwijad. infrastruktury. Popatrzmy więc na europejski rynek teleinformatyczny w kontekście rynku światowego dostarczającego tej coraz bardziej pożądanej e- W roku 2010 (oszacowano) wartośd światowego rynku teleinformatycznego na sumę 3,8 bln $ (dla porządku jest to 3 800 000 000 000 $). Na rysunku widzimy, że wartośd ta dzieli się głównie na: Amerykę Płn. (USA, Kanada, Meksyk), przy czym większośd wartości dotyczy USA Europę (UE/EFTA) *po raz pierwszy udało się zmienid podział Europy Zachodniej i Wschodniej na podział na Europę Unii Europejskiej (razem z krajami EFTA: Norwegia, Szwajcaria) i resztę rzeczywiście Europę Wschodnią (Rosja, Ukraina, ) Rozwój Teleinformatyki Cyfrowej Europy 4
Azję-Pacyfik obejmujące głównie Chiny, Koreę, Japonię, Indie, Australię, Pozostałe części Świata mają znacząco mniejszy udział, co jak widad jest ściśle uzależnione od wartości Produktu Narodowego Brutto (PNB/GNP), który dla tych trzech obszarów jest prawie identyczny. Obszary te różni tylko populacja ludności, która dla Azji-Pacyfiku jest około 5 razy większa. Ameryka Płn i Europa (UE) ma mniej więcej ok. 500 mln ludności. 1 400,0 1 200,0 1 000,0 800,0 600,0 400,0 200,0 0,0 North America Europe (EU/EFTA) Asia-Pacific Komunikacja Usługi Oprogramowanie Sprzęt W podziale na sektory rynku teleinformatycznego widad już różnice pomiędzy Ameryką, Europą i Azją. Największą częśd usług telekomunikacyjnych notuje się w Azji, przy bardzo małej części oprogramowania. Z kolei w USA mamy znaczącą wartośd usług informatycznych. Popatrzmy jeszcze na podział na obszary teleinformatyki. Widzimy, że Teleinformatyka Socjalna (płatna z funduszy publicznych) zajmuje od 7% (niestety w Polsce!) do 21% w Ameryce Płn. Tutaj rzeczywiście powinniśmy (i możemy) trochę dogonid Unię Europejską. Bo w Azji ze względu na wielkośd populacji będzie to znacznie trudniejsze. Rozwój Teleinformatyki Cyfrowej Europy 5
Trzeba pamiętad, że jest to pokazane w procentach do wartości rynku teleinformatycznego. Polska jest tu tylko podana przy okazji dla porównania. Porównywad powinniśmy tylko makro-rynki. Wszędzie mamy ponad 50% teleinformatyki biznesowej, gdzie o zakupach decyduje rachunek ekonomiczny i zwrot z inwestycji (obecna prognoza recesji gospodarczej może zmienid u wielu klientów ten rachunek sprzęt komputerowy i systemy teleinformatyczne mogą byd z powodzeniem dłużej wykorzystywane bez potrzeby ich wymiany). Wartości Rynku Teleinformatycznego 200,0 mld $ 180,0 160,0 140,0 120,0 100,0 80,0 60,0 40,0 20,0 0,0 Wydatki na teleinformatykę/pnb 9,0% 8,0% 7,0% 6,0% 5,0% 4,0% 3,0% 2,0% 1,0% 0,0% Teraz możemy się przyjrzed Europie (tej naszej). Na wykresie wartości rynku teleinformatycznego widzimy, że największym w Europie jest rynek niemiecki, a potem brytyjski. Polska jest 8 miejscu z wartością rzędu 28 mld$ (są to dane z raportu Digital Planet opracowanego przez IDC na zlecenie WITSA - światowej organizacji narodowych organizacji teleinformatycznych PIIT jest też jej Rozwój Teleinformatyki Cyfrowej Europy 6
członkiem). Ale też popatrzmy na następny wykres, gdzie porównaliśmy wydatki na teleinformatykę w stosunku do PNB. Widzimy, że Polska wydaje około 5% - podobnie jak większośd krajów, chociaż przydałoby się wziąd przykład z Węgier i Republiki Czeskiej. Oczywiście, zgodnie z przykładem światowym, wartośd rynku teleinformatycznego jest pochodną zasobności kraju. A nasz PNB, nawet chroniony przed recesją (puk,puk) jest w porównaniu do innych krajów europejskich bardzo niski. Dlatego też Norwegia i Dania mogą już zmniejszyd ten udział co i tak w stosunku do liczby ludności daje im wiele możliwości rozwoju teleinformatyki. Powstaje ważne pytanie. Wiedząc o znaczącym imporcie produktów i usług teleinformatycznych do Europy, mamy pytanie jaki jest bilans handlowy rynku teleinformatycznego. Wiemy, że z USA sprowadzamy technologie 2 (duże komputery, oprogramowanie podstawowe oraz systemy teleinformatyczne. Z Azji (Chin, Tajwanu, Korei, Indii) sprowadzamy głównie sprzęt cyfrowy ( w tym telekomunikacyjny) oraz nieco oprogramowania (to z Indii chyba jednak przechodzi najpierw przez USA). Trudno jest znaleźd aktualną odpowiedź na to pytanie. W rozproszonych źródłach można wyczytad, że jednak Europa (UE) ma plus w tej wymianie handlowej, ale też przy dobrej dostępności naszego rynku dla dostawców z USA i Azji, odnotowujemy tam ograniczenia w stosunku do naszych firm. Stąd też ostatnio Komisja UE podpisała z USA porozumienie o usprawnieniu tej wymiany w sferze telekomunikacyjnej. W porozumieniu przyjęto: Transparentnośd reguł handlu usługami i produktami teleinformatycznymi Otwarte sieci dla konsumentów dla dostępu do informacji i aplikacji Transgraniczny przepływ informacji, usług i produktów Brak konieczności wykorzystywania lokalnej infrastruktury dla świadczenia usług teleinformatycznych Dopuszczenie przez rządy dostępu do zagranicznych usług Efektywne wykorzystanie częstotliwości Niezależnośd regulacji usług teleinformatycznych Prosta autoryzacja konkurencji usług telekomunikacyjnych Dostawcy usług teleinformatycznymi powinni mied prawo połączenia z innymi serwisami w tym publicznymi Współpraca międzynarodowa powinna zmniejszad problemy akceptacji wiedzy cyfrowej. Podczas Konferencji Digital Agenda w Brukseli (16 czerwca 2011 roku) Pani Komisarz Neeli Kroes, poza oficjalnym tekstem, powiedziała, że Europa kupuje produkty i usługi teleinformatyczne z Zachodu i ze Wschodu i zamawia lokalnie aplikacje na rzecz rozwoju socjalnego, edukacyjnego i kulturalnego społeczeostwa, ale za wszystko płaci kartą kredytową bez pokrycia dochodem *zapamiętane bezpośrednio z przemówienia Pani Komisarz+ Na ile te ustalenia poprawią sytuację. Trudno powiedzied, ale Komisja Europejska zdaje sobie z tego sprawę i pragnie zwiększyd efektywnośd nakładów na badania i rozwój poprzez ich wykorzystanie w innowacjach (czyli przekształceniu wiedzy w efekty finansowe). Nie jest to jednak proste zadanie, gdyż na badania są przeznaczane środki publiczne, a efektywne innowacyjne wdrożenie wyników badao z rozpoczęciem produkcji jest możliwe jedynie w firmach prywatnych. 2 Europa ma minus w wartości wymiany patentowo-licencyjnej, ale trudno się temu dziwid, jak nakłady na badania i rozwój w teleinformatyce są w USA dwa razy większe niż w Unii Europejskiej oraz gdy naukowcy europejscy bardziej dbają o publikacje w renomowanych pismach amerykaoskich niż na opatentowanie swoich wynalazków. Potem okazuje się, że po wykonaniu prototypu już w USA jest na to patent. Rozwój Teleinformatyki Cyfrowej Europy 7
Pozostaje zatem rozejrzed się, czym dysponuje Europa. Czy mamy tutaj jeszcze firmy produkcji teleinformatycznej. Czy możemy tymi produktami i usługami konkurowad z firmami pozaeuropejskimi. Czy jesteśmy przygotowani do konkurencji w przyszłości. Spróbuje tylko naszkicowad ten problem, bo chyba dotychczas nikt tego w Polsce nie czynił. Poniższe dane są przedstawione na podstawie opracowania Komisji prezentującej wyniki 215 największych europejskich firm teleinformatycznych (wszystkich firm teleinformatycznych jest w Europie ponad 700 tys.- ale przeważnie typu MSP). Oczywiście największym sektorem jest sektor usług telekomunikacyjnych. Pośród 18 firm do znaczących należą też Telekomunikacja Polska oraz Netia (nie wiem dlaczego nie ma tam Polkomtela). Na rzecz tego sektora Internet 0,6% 4151 pracuje jeszcze znaczący Sprzęt cyfrowy 6,5% 2015 sektor produkcji wyposażenia telekomunikacyjnego 23 firm, a w tym Nokia. Alcatel-Lucent i Erricson (coraz bardziej naciskany przez konkurencję chioskiego Huawei i ZTS). Sektor ten przeznacza sporo nakładów na badania rozwój, co daje mu spore szanse na przetrwanie. Operatorzy telekomunikacyjni Wyposażenie telekomunikacyjne Oprogramowanie i usługi Urządzenia elektroniczne Sektor % nakładów na badania Wartośd sprzedaży w mln Euro Operatorzy telekomunikacyjni 1,5% 328000 Wyposażenie telekomunikacyjne 13,3% 80920 Oprogramowanie i usługi 8,7% 56758 Urządzenia elektroniczne 6,8% 23204 Półprzewodniki 21,3% 16572 18 BT, France Telecom, Telecom Italia, Telefonica, Deutsche Telekom, TeliaSonera, Vodafone, Telekomunikacja Polska, Netia 23 Nokia, Alcatel-Lucent, Erricson 97 Indra Sistemas, Logica, Ubisoft, SAP, Dassault Systemes, Sage, Autonomy, Software AG, Cap Gemini, Wam Acquisition, Wincor Nixdorf, Sopra, Tieto, Amdocs, Invensys, Asseco 39 Oce, Neoport, Agfa-Gevaert, Thomson, Technicolor, TomTom, Gemalto, Ingenico, Epcos, Barco, Sick, Zumtobel, Sensata, Półprzewodniki 20 STMicroelectronics, Infineon, NXP, ARM, ASML Internet 3 Freenet Sprzęt cyfrowy 5 Bull, Kontron, Axis Kolejnym sektorem jest sektor Oprogramowania i usług informatycznych. Mamy tutaj 97 firm (z 215 branych pod uwagę), a między nimi firmę Asseco. Sektor ten, w dużym stopniu będący partnerem ale i też konkurentem korporacji amerykaoskich raczej działa wyłącznie na rynku europejskim. Sektor urządzeo elektronicznych, w tym wyposażenia biurowego również raczej działa lokalnie. Rozwój Teleinformatyki Cyfrowej Europy 8
Kolejny sektor w skrócie nazywany półprzewodnikowy obejmuje mikroelektronikę, nanotechnologie oraz fotonikę i biotechnologie. Jest to perła przemysłu europejskiego, a znaczące nakłady na badania (ponad 20%) dają mu szanse na konkurencje na innych rynkach, w tym amerykaoskich. Jest to też sektor mający ogromną przyszłośd, gdyż jego produkty już i będą występowały praktycznie we wszystkich innych produktach. Jest on więc też nazywany sektorem Key Enabling Technologies. Niestety sektor internetowy jest bardzo słaby co do liczby większych firm oraz wartości oraz nakładów na badania. Jest to duży problem, w sytuacji ogromnej przewagi konkurencyjnej ze strony amerykaoskich firm internetowych mogących działad na tym rynku spoza Europy. Podobnie jest z sektorem sprzętu cyfrowego, gdzie jego konstruowanie i wytwarzanie jest poza Europą. Jedynie specjalne urządzenia cyfrowe o dużym wkładzie intelektualnym i znaczących innowacjach mają szansę byd konkurencyjnymi, ale też popyt na takie urządzenie jest jednostkowy. Na koniec popatrzmy na ranking europejskich firm produkcji oprogramowania. Z przyjemnością znajdujemy tam na 9 pozycji firmę Asseco, przy czym zauważmy jej potencjał w nakładach na prowadzenie badao i rozwoju. Rozwój Teleinformatyki Cyfrowej Europy 9
W podsumowaniu zwrócimy uwagę tylko na najważniejsze punkty. Więcej moglibyśmy powiedzied po dalszych dokładniejszych analizach funkcjowania europejskiego rynku i przemysłu teleinformatycznego. I tak: Europa jest uzależniona od potęgi teleinformatycznej USA i Wschodu, ale też ma atuty walki konkurencyjnej. Europa ma silny przemysł mikroelektroniki, nanotechnologii i fotoniki Europa traci na rozsiewaniu wyników badao i rozwoju nowych produktów bez ich wcześniejszego opatentowania Europa ma duży potencjał badawczy i innowacyjny, ale jest on zbiurokratyzowany w dostępie i rozliczaniu jego finansowania. Polska w małym stopniu uczestniczy w rozwoju unijnego przemysłu teleinformatycznego. Nie jest znany wpływ oczekiwanej recesji na rozwój światowego, europejskiego i polskiego rynku teleinformatycznego. Ale to teleinformatyka może pomóc wyjśd z kryzysu ekonomicznego. 1. Wacław Iszkowski, Teleinformatyka (ICT) w czterech obszarach, Czas Informacji, Nr 5/2010, http://www.piit.org.pl/piit2/index.jsp?place=lead15&news_cat_id=26&news_id=5471&layo ut=2&page=text 2. DIGITAL PLANET 2010; www.witsa.org 3. The European ICT industry at the crossroad: economic crisis and innovation, DIGITAL AGENDA, DG INFSO, 4. http://ec.europa.eu/information_society/digitalagenda/scoreboard/pillars/research/index_en.htm 5. Ranking Truffle100, http://www.truffle100.com/2010/ranking.php 6. Wacław Iszkowski, Polski rynek dóbr informatycznych w nowej ekonomii, Wczoraj, Dziś i Jutro Polskiej Informatyki (wyd. PTI 2011). Waclaw@iszkowski.pl 2011, PIIT, Wacław Iszkowski Wolno wykorzystywad z podaniem źródła Rozwój Teleinformatyki Cyfrowej Europy 10