2015 Bilans Kapitału Ludzkiego Pożytki z wykształcenia i zadowolenie z pracy Szymon Czarnik Warszawa, 28 kwietnia 2015
Notatki 2 Pożytki z wykształcenia i zadowolenie z pracy W wielu opracowaniach ukazuje się różnice w sytuacji zawodowej osób o różnym poziomie wykształcenia. Warunkuje on nie tylko prawdopodobieństwo, że dana osoba będzie się starała podjąć pracę zarobkową, ale też prawdopodobieństwo, że tę pracę znajdzie. Dane uzyskane w ramach projektu Bilans Kapitału Ludzkiego pozwalają nam dodatkowo ocenić użyteczność zawodową wykształcenia z perspektywy samych pracowników. Możemy udzielić odpowiedzi na pytania o to, kto wykonuje pracę zgodną z wykształceniem oraz na ile przydatne są w tej pracy wiedza i umiejętności zdobyte w toku formalnej edukacji. Jak pożytki z wykształcenia oceniają przedstawiciele różnych zawodów i absolwenci różnych kierunków studiów? Zadowolenie z wykonywanej pracy pod wieloma względami zależne jest od poziomu wykształcenia pracowników ogólna prawidłowość jest taka, że wyższy poziom wykształcenia wiąże się z większą satysfakcją. Znaczenie ma też to, na ile zdobyte wykształcenie wyposażyło człowieka w kompetencje użyteczne w pracy zawodowej.
ZAWODOWA UŻYTECZNOŚĆ WYKSZTAŁCENIA
Użyteczność wykształcenia w głównej pracy zawodowej 4 Po ustaleniu na czym polega ich główna praca, respondentom zadawano dwa pytania: 1. Czy ta praca jest zgodna z Pana(-i) wykształceniem? Mężczyźni [55] Kobiety [60] Ogółem [57] zdec. tak raczej tak raczej nie zdec. nie 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% 2. A na ile przydatne są w tej pracy wiedza i umiejętności, jakie wyniósł(-osła) Pan(i) ze szkół? Mężczyźni [61] Kobiety [64] Ogółem [62] bardzo w miarę mało wcale 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% BKL Badanie Ludności 2013-2014.
Użyteczność wykształcenia w zależności od formy zatrudnienia 5 Praca zgodna z wykształceniem zdec. tak raczej tak raczej nie zdec. nie 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Etat [59] Samozatr. roln [52] Samozatr. pozaroln Umowa cyw.pr [42] Bez umowy [32] Etat [64] Umowa cyw.pr [49] Samozatr. roln [43] Bez umowy [37] Samozatr. pozaroln Jak przydatna wiedza ze szkół bardzo w miarę mało wcale 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
Zawodowe pożytki z różnego rodzaju wykształcenia 6 Zgodność pracy z wykształceniem Osoby, które zakończyły formalną edukację. 80 70 60 50 40 30 20 10 0 samozatr pozaroln etat 108 1260 710 6557 334 2041 981 5450 146 824 1103 6449 podst/gim zas zaw śred og śred zaw polic wyższe 80 70 60 50 40 30 20 10 0 samozatr pozaroln etat 111 1334 716 6617 351 2167 989 5520 146 832 1116 6513 podst/gim zas zaw śred og śred zaw polic wyższe
Czy dawniej wykształcenie było lepsze? 7 Osoby, które zakończyły formalną edukację. Zgodność pracy z wykształceniem 100 100 90 90 80 80 70 70 60 60 50 50 40 40 30 20 10 0 wyższe polic śred zaw śred og zas zaw podst/gim 18-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49 50-54 55-59 60-64 30 20 10 0 wyższe polic śred zaw śred og zas zaw podst/gim 18-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49 50-54 55-59 60-64
Czy dawniej wykształcenie było lepsze? 8 Osoby powyżej 35 roku życia, które ukończyły dany kierunek studiów, prowadzące własną działalność lub zatrudnione na umowę o pracę. 100 95 90 peda huma praw medy 85 80 75 70 65 roln ochs prod inzy spol biol arty arch info fizy ekon mate 60 55 50 50 55 60 65 70 75 80 85 90 95 100 Zgodność pracy z wykształceniem
Czy dawniej wykształcenie było lepsze? 9 Osoby do 35 roku życia, które ukończyły dany kierunek studiów, prowadzące własną działalność lub zatrudnione na umowę o pracę. 100 95 90 medy arty 85 80 75 70 65 huma prod spol fizy info inzy peda ochs ekon roln mate praw arch 60 55 biol 50 50 55 60 65 70 75 80 85 90 95 100 Zgodność pracy z wykształceniem
Czy dawniej wykształcenie było lepsze? 10 Osoby do 35 roku życia, które ukończyły dany kierunek studiów, prowadzące własną działalność lub zatrudnione na umowę o pracę. 100 95 90 medy arty 85 80 75 70 65 huma prod spol fizy inzy peda info 36+ ochs ekon roln 79 mate praw arch 60 55 biol 50 50 55 60 65 70 75 80 85 90 95 100 Zgodność pracy z wykształceniem
Czy dawniej wykształcenie było lepsze? 11 Osoby do 35 roku życia, które ukończyły dany kierunek studiów, prowadzące własną działalność lub zatrudnione na umowę o pracę. 100 95 90 85 80 75 70 65 huma prod spol fizy medy info inzy peda ochs ekon roln arty 36+ praw arch 86 mate 60 55 biol 50 50 55 60 65 70 75 80 85 90 95 100 Zgodność pracy z wykształceniem
Czy dawniej wykształcenie było lepsze? 12 Osoby do 35 roku życia, które ukończyły dany kierunek studiów, prowadzące własną działalność lub zatrudnione na umowę o pracę. 100 95 90 85 80 75 70 65 huma prod spol fizy medy info inzy peda ochs ekon roln arty 36+ 85 mate praw arch 60 55 biol 50 50 55 60 65 70 75 80 85 90 95 100 Zgodność pracy z wykształceniem
Czy dawniej wykształcenie było lepsze? 13 Osoby do 35 roku życia, które ukończyły dany kierunek studiów, prowadzące własną działalność lub zatrudnione na umowę o pracę. 100 95 90 medy arty 85 80 75 70 65 huma prod spol fizy info inzy peda 36+ ochs ekon roln mate praw arch 60 55 biol 50 50 55 60 65 70 75 80 85 90 95 100 Zgodność pracy z wykształceniem
Czy dawniej wykształcenie było lepsze? 14 Osoby do 35 roku życia, które ukończyły dany kierunek studiów, prowadzące własną działalność lub zatrudnione na umowę o pracę. 100 95 90 medy arty 85 80 75 70 65 huma prod spol fizy info inzy peda 36+ ochs ekon roln mate praw arch 60 55 biol 50 50 55 60 65 70 75 80 85 90 95 100 Zgodność pracy z wykształceniem
Czy dawniej wykształcenie było lepsze? 15 Osoby do 35 roku życia, które ukończyły dany kierunek studiów, prowadzące własną działalność lub zatrudnione na umowę o pracę. 100 95 90 85 80 75 70 65 huma prod spol fizy medy info inzy peda ochs ekon roln arty praw arch 36+ mate 60 55 biol 50 50 55 60 65 70 75 80 85 90 95 100 Zgodność pracy z wykształceniem
Czy dawniej wykształcenie było lepsze? 16 Osoby do 35 roku życia, które ukończyły dany kierunek studiów, prowadzące własną działalność lub zatrudnione na umowę o pracę. 100 95 90 85 80 75 70 65 huma prod spol fizy medy info inzy peda ochs ekon roln arty 36+ mate praw arch 60 55 biol 50 50 55 60 65 70 75 80 85 90 95 100 Zgodność pracy z wykształceniem
Czy dawniej wykształcenie było lepsze? 17 Osoby do 35 roku życia, które ukończyły dany kierunek studiów, prowadzące własną działalność lub zatrudnione na umowę o pracę. 100 95 90 medy arty 85 80 75 70 65 huma prod spol fizy 36+ inzy peda info ochs ekon roln mate praw arch 60 55 biol 50 50 55 60 65 70 75 80 85 90 95 100 Zgodność pracy z wykształceniem
ZADOWOLENIE Z PRACY
Ogólne zadowolenie z pracy Na ile odpowiada praca, w tym warunki jej wykonywania i zarobki? 19 Samozatr. Etat Cywilnopr. Bez umowy 2,0 1,5 1,0 umysłowa handel/usługi fizyczna umysłowa handel/usługi fizyczna umysłowa handel/usługi fizyczna Samozatr. Etat Cywilnopr. Bez umowy umysłowa handel/usługi fizyczna umysłowa handel/usługi fizyczna BKL Badanie Ludności 2013-2014.
Ogólne zadowolenie z pracy Na ile odpowiada praca, w tym warunki jej wykonywania i zarobki? Różnice między kobietami i mężczyznami 20 Praca umysłowa Handel-usługi Praca fizyczna 5,0 5,0 5,0 2,0 2,0 2,0 1,5 1,5 1,5 1,0 1,0 1,0 Etat Bez umowy Etat Bez umowy Etat Samozatrudn. Cywilnoprawne Samozatrudn. Cywilnoprawne Samozatrudn. Cywilnoprawne Bez umowy BKL Badanie Ludności 2013-2014.
Zadowolenie z pracy etatowej 21 Satysfakcja z różnych aspektów pracy w kategoriach zawodowych z pierwszego poziomu ISCO. ISCO-1 awans rodzaj zarobki rozwój pewność warunki ogólnie 1 kier 3,7 3,8 3,9 4,2 4,2 4,1 1529 2 spec 3,4 3,9 3,9 4,1 4,3 4,1 6818 3 sred 3,4 3,7 3,9 4,1 4,1 4911 4 biur 3,2 3,3 3,8 3,9 3777 5 uslu 3,1 3,2 3,3 3,8 3,9 3,9 3,8 6762 7 rob-w 3,3 3,3 3,7 3,8 3,9 7192 8 oper 3,4 3,3 3,7 3,8 3,9 3,9 4490 9 rob-n 2,8 3,1 3,6 3,7 3,7 3,7 3243 Ogółem 3,2 3,3 3,8 3,9 3,9 38731 N BKL Badanie Ludności 2010-2014.
Zadowolenie z pracy etatowej 22 Satysfakcja z różnych aspektów pracy w zależności od poziomu i rodzaju wykształcenia. Wykształcenie awans rodzaj zarobki rozwój pewność warunki ogólnie N wyższe 3,8 3,9 4,1 4,2 10816 policealne 3,1 3,8 4,1 3,9 1606 technikum, liceum zawodowe średnie ogólnokształcące zasadnicze zawodowe podstawowe /gimnazjalne 3,2 3,3 3,4 3,8 3,9 3,9 9390 3,2 3,4 3,4 3,8 3,9 3,8 3921 3,2 3,3 3,7 3,8 3,9 3,8 10555 3,3 3,2 3,7 3,8 3,9 3,8 2437 Ogółem 3,2 3,3 3,8 3,9 3,9 38731 BKL Badanie Ludności 2010-2014.
Jak użyteczna zawodowo edukacja buduje zadowolenie z pracy? Możliwość awansu 23 Zgodność z wykształceniem Poziom zadowolenia 1-5 Poziom zadowolenia 1-5 18-24 25-34 35-44 45-54 55+ 18-24 25-34 35-44 45-54 55+ zdecydowanie zgodna bardzo przydatne raczej zgodna w miarę przydatne raczej niezgodna mało przydatne zdecydowanie niezgodna zupełnie nieprzydatne Osoby zatrudnione na umowę o pracę, które zakończyły formalną edukację.
24 Jak użyteczna zawodowo edukacja buduje zadowolenie z pracy? Zarobki Zgodność z wykształceniem Poziom zadowolenia 1-5 Poziom zadowolenia 1-5 18-24 25-34 35-44 45-54 55+ 18-24 25-34 35-44 45-54 55+ zdecydowanie zgodna bardzo przydatne raczej zgodna w miarę przydatne raczej niezgodna mało przydatne zdecydowanie niezgodna zupełnie nieprzydatne Osoby zatrudnione na umowę o pracę, które zakończyły formalną edukację.
Jak użyteczna zawodowo edukacja buduje zadowolenie z pracy? Możliwość rozwoju osobistego i szkoleń 25 Poziom zadowolenia 1-5 Zgodność z wykształceniem Zgodność z wykształceniem Poziom zadowolenia 1-5 18-24 18-24 25-34 25-34 35-44 35-4445-54 55+ 18-24 25-34 35-44 45-54 55+ zdecydowanie zgodna zgodna bardzo przydatne raczej raczej zgodna zgodna w miarę przydatne raczej raczej niezgodna mało przydatne zdecydowanie niezgodna zupełnie nieprzydatne Osoby zatrudnione na umowę o pracę, które zakończyły formalną edukację.
Jak użyteczna zawodowo edukacja buduje zadowolenie z pracy? Pewność zatrudnienia 26 Zgodność z wykształceniem Poziom zadowolenia 1-5 Poziom zadowolenia 1-5 18-24 25-34 35-44 45-54 55+ 18-24 25-34 35-44 45-54 55+ zdecydowanie zgodna bardzo przydatne raczej zgodna w miarę przydatne raczej niezgodna mało przydatne zdecydowanie niezgodna zupełnie nieprzydatne Osoby zatrudnione na umowę o pracę, które zakończyły formalną edukację.
Jak użyteczna zawodowo edukacja buduje zadowolenie z pracy? Warunki wykonywania pracy 27 Zgodność z wykształceniem Poziom zadowolenia 1-5 Poziom zadowolenia 1-5 18-24 25-34 35-44 45-54 55+ 18-24 25-34 35-44 45-54 55+ zdecydowanie zgodna bardzo przydatne raczej zgodna w miarę przydatne raczej niezgodna mało przydatne zdecydowanie niezgodna zupełnie nieprzydatne Osoby zatrudnione na umowę o pracę, które zakończyły formalną edukację.
Jak użyteczna zawodowo edukacja buduje zadowolenie z pracy? Rodzaj wykonywanej pracy 28 Zgodność z wykształceniem Poziom zadowolenia 1-5 Zgodność z wykształceniem Poziom zadowolenia 1-5 18-24 18-24 25-34 25-34 35-44 35-4445-54 55+ 18-24 25-34 35-44 45-54 55+ zdecydowanie zgodna bardzo przydatne raczej raczej zgodna w miarę przydatne raczej raczej niezgodna mało przydatne zdecydowanie niezgodna zupełnie nieprzydatne Osoby zatrudnione na umowę o pracę, które zakończyły formalną edukację.
Jak użyteczna zawodowo edukacja buduje zadowolenie z pracy? Ogólne zadowolenie Zgodność z wykształceniem Na ile odpowiada praca, w tym warunki jej wykonywania i zarobki? 29 Poziom zadowolenia 1-5 Poziom zadowolenia 1-5 18-24 25-34 35-44 45-54 55+ 18-24 25-34 35-44 45-54 55+ zdecydowanie zgodna bardzo przydatne raczej zgodna w miarę przydatne raczej niezgodna mało przydatne zdecydowanie niezgodna zupełnie nieprzydatne Osoby zatrudnione na umowę o pracę, które zakończyły formalną edukację.
bkl.parp.gov.pl Dziękuję za uwagę.