Adam Tochmański, Dyrektor Departamentu Systemu Płatniczego Wejście na platformę T2S perspektywa banku centralnego Warszawa / 22 maja 2018 r.
Wejście na platformę T2S perspektywa banku centralnego 2 Agenda Rola banku centralnego w T2S Warianty migracji KDPW na platformę T2S Udostępnienie rozrachunku w euro z perspektywy NBP Udostępnienie rozrachunku w PLN z perspektywy NBP Podsumowanie
Wejście na platformę T2S perspektywa banku centralnego 3 Role banku centralnego w T2S (rozrachunek w euro) Rola I - System entity/bank of banks, jest w szczególności związana z otwieraniem rachunków DCA. Rola IV. Settlement agent dotyczy banku centralnego jako uczestnika depozytu, przeprowadzającego swoje własne operacje. Rola II - TARGET2 System owner dotyczy banku centralnego jako podmiotu prowadzącego krajowy komponent systemu TARGET2. Rola III - Collateral manager jest związana z udzielaniem kredytu w ramach autokolateralizacji. NBP jest zobowiązany do pełnienia tej roli w przypadku pojawienia się zainteresowanego, uprawnionego uczestnika systemu TARGET2-NBP.
Wejście na platformę T2S perspektywa banku centralnego 4 Rodzaje uczestnictwa banków centralnych w T2S Banki centralne ze strefy euro pełne i obowiązkowe uczestnictwo Banki centralne spoza strefy euro: z krajów, których CSD uczestniczy w T2S: uczestniczące w TARGET2: Dania Rumunia nieuczestniczące w TARGET2: Węgry Szwajcaria z krajów, których CSD nie uczestniczy w T2S: uczestniczące w TARGET2: Bułgaria Polska nieuczestniczące w TARGET2: Chorwacja, Czechy, Szwecja, Wlk.Brytania
Wejście na platformę T2S perspektywa banku centralnego 5 Podział banków centralnych ze względu na obowiązek świadczenia autokolateralizacji Banki centralne ze strefy euro zobowiązane do świadczenia autokolateralizacji po dniu 18 września 2017 r. Banki centralne spoza strefy euro, udzielające kredytu intraday (NBP) - zobowiązane do bycia gotowym do świadczenia autokolateralizacji po dniu 18 września 2017 r. Banki centralne spoza strefy euro, nieudzielające kredytu intraday (banki centralne Rumunii oraz Bułgarii) niezobowiązane do świadczenia autokolateralizacji w ogóle Wszystkie banki uczestniczące w TARGET2 są zobowiązane do otwierania rachunków DCA od dnia 22 czerwca 2015 r.
T2S nie jest systemem, ale wielowalutową platformą technologiczną służącą rozrachunkowi transakcji na papierach wartościowych. Na platformie T2S CDPW otwierają rachunki p.w. swoim klientom, którzy pozostają w prawnej i biznesowej relacji do wybranego CDPW. Wejście na platformę T2S perspektywa banku centralnego Platforma T2S jako platforma wielowalutowa Rozrachunek na platformie T2S jest przeprowadzany w pieniądzu banku centralnego na dedykowanych rachunkach pieniężnych (DCA) otwieranych przez dany bank centralny. rozrachunek papierów wartościowych przelewy płynności Rachunki DCA są to rachunki pieniężne otwierane na platformie T2S, dedykowane do przeprowadzania płatności pieniężnych w związku z rozrachunkiem papierów wartościowych na platformie T2S. W celu udostępnienia rozrachunku w danej walucie, konieczne jest połączenie systemu RTGS z platformą T2S. 6 Obecnie jedyną walutą rozrachunkową w T2S jest euro a jedynym systemem RTGS połączonym z platformą T2S jest TARGET2. Natomiast ta sytuacja się zmieni w październiku 2018 r. po migracji Duńskiej Korony (DKK) na platformę T2S.
Wejście na platformę T2S perspektywa banku centralnego 7 Agenda Rola banku centralnego w T2S Warianty migracji KDPW na platformę T2S Udostępnienie rozrachunku w euro z perspektywy NBP Udostępnienie rozrachunku w PLN z perspektywy NBP Podsumowanie
Wejście na platformę T2S perspektywa banku centralnego 8 Teoretyczne opcje związane z migracją KDPW na platformę T2S Opcja 0 Opcja I Opcja II Opcja III Rozrachunek w euro Rozrachunek w PLN W dalszej części prezentacji będą omawiane: Opcja I i Opcja III jako alternatywy do obecnego stanu (Opcja 0), możliwego do zachowania nadal w sytuacji pozostawania Polski poza strefą euro. Opcja II nie jest opcją braną pod uwagę przez NBP.
Wejście na platformę T2S perspektywa banku centralnego 9 Agenda Rola banku centralnego w T2S Warianty migracji KDPW na platformę T2S Udostępnienie rozrachunku w euro z perspektywy NBP Udostępnienie rozrachunku w PLN z perspektywy NBP Podsumowanie
Wejście na platformę T2S perspektywa banku centralnego 10 Zobowiązania prawne NBP w zakresie rozrachunku w euro Zgodnie z podpisanymi przez NBP umowami uczestnictwa w systemie TARGET2, NBP został zobowiązany do zapewnienia w systemie TARGET2-NBP dwóch funkcjonalności oferowanych w ramach platformy T2S: otwierania dedykowanych rachunków pieniężnych w euro (DCA Dedicated Cash Accounts), świadczenia usługi autokolateralizacji, która jest rodzajem zabezpieczonego papierami wartościowymi kredytu intraday, udzielanego automatycznie na platformie T2S. Projekt T2S-NBP mający na celu wywiązanie się z ww. zobowiązań trwał od lutego 2016 r. do grudnia 2017 r.
Wejście na platformę T2S perspektywa banku centralnego 11 Migracja NBP na platformę T2S Zgodnie z założeniami Projektu T2S-NBP w dniu 18 września 2017 r. NBP: osiągnął gotowość do świadczenia usługi autokolateralizacji na platformie T2S, wypełniając tym samym zobowiązanie prawne wynikające z dokumentacji prawnej systemu TARGET2, zmigrował na platformę T2S, tj. został zarejestrowany jako bank centralny w T2S oraz otworzył własny rachunek DCA oraz rachunki p.w. w wybranym CDPW, otworzył na tej platformie pierwszy rachunek DCA dla uczestnika systemu TARGET2-NBP. W związku z powyższym: NBP jest już uczestnikiem platformy T2S i może otwierać rachunki DCA w euro dla uprawnionych podmiotów. Podmiot, który na podstawie umowy z NBP otworzy rachunek DCA na platformie T2S, jest uczestnikiem systemu TARGET2-NBP (polskiego komponentu systemu TARGET2). NBP jest po swojej stronie przygotowany do udzielania autokolateralizacji. Przed faktycznym udostępnieniem tej usługi konieczne będzie jednak przeprowadzenie na platformie T2S szczegółowych testów zarówno przez NBP, jak i uczestnika oraz CDPW. NBP zakłada, że okres przygotowawczy może trwać około 6 miesięcy.
Wejście na platformę T2S perspektywa banku centralnego 12 Wpływ migracji KDPW w zakresie rozrachunku w euro na NBP W przypadku decyzji KDPW o migracji na platformę T2S w zakresie rozrachunku w euro, NBP przeprowadzi szczegółową analizę wpływu tej decyzji na NBP zarówno pod kątem roli banku centralnego, jak i uczestnika KDPW. Wstępna analiza wskazuje jednak, że: NBP jest prawnie zobowiązany, ale również w pełni technicznie i operacyjnie przygotowany do umożliwienia polskiemu środowisku bankowemu rozrachunku w euro na platformie T2S poprzez otwieranie rachunków DCA w euro. Rachunki DCA byłyby odpowiednio połączone z rachunkami p.w. otwartymi przez KDPW na podobnych zasadach jak byłyby one połączone z rachunkami p.w. otwartymi przez uczestnika w innym CDPW. Ewentualna migracja KDPW oznaczałaby dla NBP większy zakres biznesowy operacji na platformie T2S. Decyzja o migracji KDPW na platformę T2S mogłaby mieć wpływ na wykorzystanie autokolateralizacji oraz na przyjęty przez NBP model udostępniania tej usługi. Aktualne założenia były przygotowywane przy założeniu braku migracji KDPW. Obecnie NBP ma otwarte rachunki p.w. na platformie T2S w jednym z europejskich CDPW. Dodatkowo, NBP wybrał obligacje skarbowe RP denominowane w EUR jako zabezpieczenie kredytu udzielonego w ramach autokolateralizacji. Powyższe założenia mogłyby zostać zweryfikowane i ewentualnie zmodyfikowane w przypadku migracji KDPW na platformę T2S. Ww. informacje dotyczą NBP w zakresie otwierania rachunków DCA i udzielania autokolateralizacji w euro, a nie odnoszą się m.in. do znacznych przygotowań, które po swojej stronie musiałby ponieść KDPW oraz uczestnicy polskiego rynku, oraz nie warunkują terminu, w którym KDPW mógłby zmigrować na platformę T2S, co musiałoby zostać uzgodnione z EBC oraz odpowiednimi grupami zarządzającymi platformą T2S.
Wejście na platformę T2S perspektywa banku centralnego 13 Agenda Rola banku centralnego w T2S Warianty migracji KDPW na platformę T2S Udostępnienie rozrachunku w euro z perspektywy NBP Udostępnienie rozrachunku w PLN z perspektywy NBP Podsumowanie
Wejście na platformę T2S perspektywa banku centralnego 14 Uwarunkowania udostępnienia przez NBP rozrachunku w PLN Aby możliwy był rozrachunek na platformie T2S w PLN (np. transakcja DVP, w ramach której kupujący płaciłby w PLN), konieczne byłoby, aby NBP wprowadził polską walutę na platformę T2S, tj. w szczególności: umożliwił otwieranie rachunków DCA denominowanych w PLN, połączył polski system RTGS z platformą T2S w celu umożliwienia przelewów płynności między polskim systemem RTGS a platformą T2S. W przeciwieństwie do rozrachunku w euro, brak jest jakiegokolwiek zobowiązania prawnego ciążącego na NBP w tym zakresie, w związku z czym realizacja tego scenariusza zależy w pełni od decyzji banku centralnego. Decyzję nt. zasadności wprowadzenia PLN na platformę T2S NBP może podjąć tylko po szczegółowej analizie tego zagadnienia, biorąc pod uwagę opinię szeroko rozumianego środowiska bankowego. Ściśle powiązaną, aczkolwiek niezależną kwestią od samej decyzji dotyczącej migracji PLN na platformę T2S stanowi także pytanie o ewentualne określenie możliwego jej terminu.
Wejście na platformę T2S perspektywa banku centralnego 15 Punkt wyjścia potrzeba biznesowa środowiska bankowego Ponieważ zgodnie z art. 3 ust. 2 pkt 1 oraz pkt 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o Narodowym Banku Polskim, jednym z podstawowych zadań NBP jest organizowanie rozliczeń pieniężnych oraz kształtowanie warunków niezbędnych dla rozwoju systemu bankowego, punktem wyjściowym będzie dla NBP jednoznaczna wola szeroko rozumianego środowiska bankowego oraz wskazanie na realną potrzebę biznesową udostępnienia rozrachunku w PLN na platformie T2S. Ze względu na obecne liczne prace prowadzone w NBP, przed otrzymaniem takiego jednoznacznego stanowiska środowiska bankowego NBP nie będzie w stanie rozpocząć stosownej analizy. Jeżeli stanowisko polskiego środowiska zostanie wypracowane oraz przedstawione m.in. w zaplanowanym na październik br. materiale na Radę Systemu Płatniczego i będzie ono zawierało jednoznacznie pozytywną rekomendację dotyczącą rozrachunku w PLN na T2S, NBP przystąpi do koniecznej analizy w tym zakresie.
Wejście na platformę T2S perspektywa banku centralnego 16 Wybrane elementy, które NBP będzie brał pod uwagę Analiza zapotrzebowania biznesowego (np. spodziewane obroty w T2S w PLN). Analiza umowy Currency Participation Agreement (CPA) zawieranej z bankami centralnymi spoza strefy euro, które chcą wprowadzić własną walutę do rozrachunku w ramach T2S. Zakres prac wynikający z połączenia z platformą T2S polskiego systemu RTGS, dotyczących: wprowadzenia licznych zmian w systemie SORBNET2 m.in. o charakterze prawnym, technicznym i operacyjnym. Z wstępnej analizy wynika, że wymagane zmiany byłyby bardzo duże i dotyczyłyby m.in. wyboru dostawcy usług sieciowych, zarządzania dostępem dla uczestników, obsługi komunikatów ISO20022 w celu umożliwienia przelewów płynności, dostosowania narzędzi dostępnych w Module Monitorującym oraz Module Centralnym SORBNET2, udostępnienia rozrachunku nocnego, udzielania autokolateralizacji w PLN, obszaru księgowego, opłat, lub stworzenie nowego systemu RTGS, który posiadałby wymagane funkcjonalności. Wpływ migracji na uczestników (także tych, którzy nie korzystaliby z nowych funkcjonalności). Wpływ migracji na uczestników oraz NBP w zakresie zabezpieczenia kredytów, m.in. kredytu technicznego w PLN oraz kredytu w ciągu dnia w euro. Wpływ na NBP, w tym na prowadzone systemy m.in. w zakresie, w jakim NBP jest uczestnikiem KDPW oraz w kontekście rozrachunku operacji własnych. Element reputacyjny i polityczny umożliwienia rozrachunku w PLN na platformie T2S.
Wejście na platformę T2S perspektywa banku centralnego 17 Uwarunkowania związane z terminem Po stronie NBP: olbrzymie obciążenie aktualnymi i planowanymi projektami: obecnie prowadzone jest Przedsięwzięcie Projektowe TIPS-NBP (do końca 2018), mające na celu przygotowanie się NBP do świadczenia rozrachunku płatności natychmiastowych w ramach TIPS (TARGET Instant Payment Settlement), planowane jest uruchomienie na początku 2019 r. projektu związanego z konsolidacją systemu TARGET2 i platformy T2S, której wdrożenie jest przewidziane na listopad 2021 r. niewykluczona jest także w dłuższej perspektywie analiza konieczności unowocześnienia systemu SORBNET2 w tym przejścia na komunikaty ISO20022. Po stronie EBC: prace nad migracją DKK (10.2018 r.), uruchomieniem TIPS (11.2018), konsolidacją systemu TARGET2 i platformy T2S (11.2021) oraz wdrożeniem systemu ECMS (Eurosystem Collateral Management System) (11.2022).
Wejście na platformę T2S perspektywa banku centralnego 18 Ogólny harmonogram konsolidacji systemu TARGET2 i platformy T2S
Wejście na platformę T2S perspektywa banku centralnego 19 Agenda Rola banku centralnego w T2S Warianty migracji KDPW na platformę T2S Udostępnienie rozrachunku w euro z perspektywy NBP Udostępnienie rozrachunku w PLN z perspektywy NBP Podsumowanie
Podsumowanie Wejście na platformę T2S perspektywa banku centralnego 20 Jeżeli chodzi o migrację KDPW i polskiego środowiska bankowego na platformę T2S w ramach rozrachunku w euro, to NBP polega w tym zakresie na decyzji biznesowej zainteresowanych podmiotów i jest gotowy wspierać uczestników w tym obszarze. Jeżeli chodzi o umożliwienie rozrachunku w PLN, to szczegółowa analiza będzie rozpoczęta przez NBP dopiero po otrzymaniu jednoznacznie pozytywnej rekomendacji szeroko rozumianego sektora bankowego w tym zakresie. W ramach swojej analizy NBP będzie brał pod uwagę wiele elementów wymienionych wcześniej. Niezależnie od ostatecznej decyzji NBP, z uwagi na fakt obecnego obciążenia NBP i EBC innymi pracami oraz poziomu skomplikowania udostępnienia rozrachunku w PLN na platformie T2S, wydaje się, że nie byłoby to możliwe przed rokiem 2022/2023. Konkretna data musiałaby zostać uzgodniona z EBC oraz odpowiednimi grupami zarządzającymi platformą T2S. Migracja KDPW zarówno z ramach rozrachunku w euro, jak i PLN wiązałaby się z wypełnieniem wszystkich warunków wspomnianych w prezentacji. Dodatkowo nie jest wykluczone, iż otworzyłaby ona nowe możliwości, które musiałyby być szczegółowo przeanalizowane. Migracja KDPW jako nowego depozytu oraz migracja NBP z walutą PLN wiązałaby się z przejściem formalnej procedury w EBC oraz w ramach ciał zarządczych platformy T2S.
www.nbp.pl