Przedmiotowy system oceniania z chemii w X LO w GDYNI I. Podstawy prawne 1. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych z dnia 30 kwietnia 2007 r. Dziennik Ustaw z 2007 r. Nr 83 poz. 562 z dnia 11 maja 2007 r. 2. Podstawa programowa z chemii. 3. Standardy egzaminacyjne publikowane przez MEN. 4. Wewnątrzszkolny System Oceniania w X liceum Ogólnokształcącym w Gdyni. II. Cele oceny 1. Informowanie ucznia o poziomie osiągnięć edukacyjnych i jego postępach w nauce. 2. Dostarczanie rodzicom i nauczycielowi informacji o postępach oraz trudnościach ucznia. 3. Umożliwienie nauczycielowi doskonalenia organizacji i metod pracy. 4. Pomoc w samodzielnym planowaniu swojego rozwoju i motywowanie ucznia do dalszej pracy. III. Zasady ogólne 1. Oceny wystawione przez nauczyciela są jawne. 2. Bieżąca ocena dokonuje się zgodnie ze standardami wymagań na poszczególne oceny szkolne: celujący, bardzo dobry, dobry, dostateczny, dopuszczający, niedostateczny. 3. Uczeń w ciągu semestru powinien otrzymać minimum 3 oceny cząstkowe z minimum dwóch różnych form pomiaru, systematycznie rozłożone w czasie. 4. Liczba i częstotliwość pomiarów zależna jest od realizowanego programu nauczania z chemii, liczby godzin w danej klasie oraz jest modyfikowana co semestr. 5. Uczeń po dłuższej nieobecności w szkole (powyżej dwóch tygodni) ma prawo nie być oceniany przez tydzień (usprawiedliwiona nieobecność związana z chorobą lub innymi sytuacjami losowymi). 6. Prace klasowe i sprawdziany są obowiązkowe. Jeśli uczeń opuścił pracę klasową / sprawdzian z przyczyn losowych (dłuższa nieobecność w szkole), powinien napisać ją w terminie uzgodnionym z nauczycielem (w ciągu dwóch tygodni) w przeciwnym przypadku otrzymuje ocenę niedostateczną. 7. Prace klasowe/sprawdziany są zapowiadane z co najmniej tygodniowym wyprzedzeniem ( termin jest zapisany w terminarzu w dzienniku elektronicznym), określony jest zakres treści sprawdzanej wiedzy i umiejętności. 8. W przypadku nieobecności nauczyciela w dniu zapowiedzianej pracy klasowej / sprawdzianu, zostaje ona przesunięta na kolejną lekcję. 9. Uczeń może zgłosić nieprzygotowanie do lekcji dwa razy w semestrze przy realizacji programu w cyklu 2 godzin tygodniowo, natomiast jeden raz w semestrze przy realizacji programu w cyklu 1 godziny tygodniowo. Nie dotyczy to zapowiedzianych prac pisemnych. Nieprzygotowanie obejmuje: odpowiedź, niezapowiedzianą kartkówkę, brak zadania domowego, brak zeszytu, brak materiałów, brak podręcznika. Nieprzygotowanie uczeń zgłasza na początku lekcji, przed zajęciem miejsca w sali. Dwa tygodnie przed terminem wystawienia ocen semestralnych lub rocznych zawieszeniu ulega możliwość zgłaszania przez ucznia nieprzygotowania do lekcji. 10. Brak lub odpisywanie zadań domowych, korzystanie z niedozwolonych źródeł w czasie prac pisemnych, oddawanie do oceny prac nienapisanych samodzielnie, plagiatów z Internetu równa się ocenie niedostatecznej. 1
11. Prace pisemne napisane nieczytelnie lub rażąco nieestetyczne nie podlegają ocenianiu, jeśli uczeń nie ma orzeczenia poradni o dysfunkcjach. (ocena niedostateczna) 12. Termin podania wyników pracy klasowej/sprawdzianu nie powinien przekraczać dwóch tygodni od czasu jego przeprowadzenia (może być przedłużony z powodu nieobecności nauczyciela lub klasy w szkole). 13. Uczeń ma obowiązek prowadzenia zeszytu przedmiotowego. Zeszyt powinien być prowadzony systematycznie. Uczeń, w przypadku nieobecności w szkole powinien zeszyt uzupełnić. 14. Uczeń ma obowiązek posiadać na lekcji zeszyt z notatkami z lekcji i zadaniami domowymi oraz podręcznik i zbiór zadań. 15. Podczas lekcji uczeń ma wyłączony telefon komórkowy. 16. Prace pisemne oceniane są wg skali: Ocena Progi procentowe (% uzyskanych punktów) celujący (6) 96 % - 100% bardzo dobry (5) 86 % - 95% dobry (4) 71 % - 85 % dostateczny (3) 51 % - 70 % dopuszczający (2) 35 % - 50 % niedostateczny (1) 0 % - 34 % IV. Narzędzia i formy pomiaru (możliwe do stosowania) 1. Praca klasowa Praca samodzielna w formie pisemnej, trwająca do 45 min., obejmująca wiadomości dotyczące jednego działu lub z ostatnich lekcji z uwzględnieniem wcześniejszych logicznych powiązań merytorycznych, lub prace sprawdzające: półroczna lub roczna oraz testy. Prace klasowe zapowiedziane są z tygodniowym wyprzedzeniem (zapisane w terminarzu w dzienniku elektronicznym), określony jest zakres treści sprawdzanej wiedzy i umiejętności. Czas trwania pracy klasowej będzie podawany uczniom przy ustalaniu terminu lub na początku lekcji, na której będzie przeprowadzona. Prace klasowe są obowiązkowe. Jeżeli z przyczyn losowych uczeń nie może ich pisać z całą klasą, to powinien uczynić to na najbliższej lekcji chemii, na której jest obecny, (jeśli czas nieobecności był krótszy niż dwa tygodnie); jeżeli nieobecność ucznia w szkole trwała dłużej niż dwa tygodnie, uczeń ma obowiązek zgłoszenia się do nauczyciela w celu ustalenia terminu pracy klasowej; termin pisania pracy klasowej nie może przekroczyć dwóch tygodni od czasu powrotu do szkoły. W przypadku nie napisania pracy (pomimo obecności ucznia i nauczyciela w szkole) w terminie dwóch tygodni od daty wpisania ocen klasy z tej pracy klasowej do dziennika, uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną. Nieusprawiedliwiona nieobecność jest równoważna z oceną niedostateczną. W przypadku stwierdzenia niesamodzielnej pracy ucznia podczas pracy klasowej uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną (z możliwością poprawy oceny). Możliwości poprawy pracy klasowej omówione są w punkcie V. 2
2. Sprawdzian Praca samodzielna na lekcji w formie pisemnej obejmująca wiadomości dotyczące maksymalnie do 5 jednostek tematycznych, trwająca do 30 min; Sprawdziany zapowiedziane są z tygodniowym wyprzedzeniem, określony jest zakres treści sprawdzanej wiedzy i umiejętności; Oceniane są identycznie jak klasówki; Czas trwania sprawdzianu będzie podawany uczniom przy ustalaniu terminu lub na początku lekcji, na której będzie przeprowadzony; Sprawdziany są obowiązkowe. Jeżeli z przyczyn losowych uczeń nie może ich pisać z całą klasą, to powinien uczynić to na najbliższej lekcji chemii, na której jest obecny, (jeśli czas nieobecności był krótszy niż dwa tygodnie); jeżeli nieobecność ucznia w szkole trwała dłużej niż dwa tygodnie, uczeń ma obowiązek zgłoszenia się do nauczyciela w celu ustalenia terminu sprawdzianu; termin pisania sprawdzianu nie może przekroczyć dwóch tygodni od czasu powrotu do szkoły. Nieusprawiedliwiona nieobecność jest równoznaczna z oceną niedostateczną. W przypadku stwierdzenia niesamodzielnej pracy ucznia podczas sprawdzianu uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną O możliwości poprawy oceny ze sprawdzianu decyduje nauczyciel uwzględniając poziom opanowania wiadomości przez całą klasę i znaczenie sprawdzanego materiału w dalszej nauce. Informację o możliwości poprawy uczniowie otrzymują w dniu otrzymania wyników sprawdzianu. 3. Kartkówka Forma bieżącej kontroli wiadomości zastępuje kontrolę odpowiedzi ustnych. Praca samodzielna na lekcji w formie pisemnej obejmująca część materiału (materiał z 3 jednostek lekcyjnych), trwająca do 15-20 min. Kartkówka nie musi być zapowiedziana przez nauczyciela. Oceniane są identycznie jak klasówki i sprawdziany. Nie przewiduje się poprawiania otrzymanych ocen. W przypadku stwierdzenia niesamodzielnej pracy ucznia podczas kartkówki uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną. 4. Odpowiedź ustna Sprawdzenie wiadomości i umiejętności ucznia w formie ustnej odpowiedzi. Uczeń może być bez zapowiedzi wezwany do odpowiedzi obejmującej trzy ostatnie jednostki lekcyjne. Ocenie podlega umiejętność udzielania adekwatnych odpowiedzi ustnych na pytania postawione przez nauczyciela (język danego przedmiotu, umiejętność wnioskowania, uogólniania, uzasadniania, analizowania tematu czy zadania, zawartość rzeczowa, formułowanie spostrzeżeń, wyrażania sądów, trafność doboru metod rozwiązania danego zagadnienia) 5. Praca domowa Praca wykonywana w domu w zeszycie przedmiotowym lub zeszycie ćwiczeń Praca domowa może podlegać ocenie wg zasad ustalonych przez nauczyciela. Na ocenę ma wpływ zawartość merytoryczna, staranność, ocena może być podwyższona w zależności od sposobu rozwiązania, systematyczności). Brak pracy domowej lub praca domowa odpisana ocena niedostateczna. Zadania dla chętnych o podwyższonym stopniu trudności ( uczeń może zamienić słabszą ocenę na + ). Jeżeli uczeń zgłosił nieprzygotowanie, ponieważ nie wykonał pracy domowej, ma obowiązek odrobienia pracy domowej na najbliższą lekcję; nauczyciel ma prawo sprawdzenia jednorazowo kilku prac domowych zadanych w ciągu ostatnich kilku tygodni (w takim przypadku uczeń otrzymuje jedną ocenę) 3
6. Aktywność na lekcji Udział w lekcji, przygotowanie dodatkowych materiałów, praca w grupie, praca na lekcji. (ocena lub symbol ustalony przez nauczyciela np. + ); Bierność ucznia, nie uczestniczenie w pracy grupy oraz uniemożliwianie pracy na lekcji.(ocena lub symbol ustalony przez nauczyciela np. - ); Referaty. 7. Zeszyt przedmiotowy Kompletność, poprawność prowadzonych notatek z lekcji. Systematyczność wykonywania zadań domowych. Estetyczność. Zeszyt może podlegać ocenie wg zasad ustalonych przez nauczyciela. 8. Aktywność ponadprogramowa Aktywność poza lekcjami: udział w konkursach przedmiotowych, olimpiadach awans do drugiego etapu (ocena cząstkowa celująca z wagą 4); Aktywność poza lekcjami: udział w zajęciach laboratoryjnych na uczelniach trójmiejskich (ocena cząstkowa celująca z wagą 3); Aktywność poza lekcjami: udział w zajęciach koła chemicznego; V. Warunki poprawiania oceny 1. Uczeń może poprawiać jeden raz ocenę z pracy klasowej (wg zasad z p-tu IV 1) lub sprawdzianu (wg zasad z p-tu IV 2) w terminie nie późniejszym niż dwa tygodnie od otrzymania oceny (w uzasadnionych przypadkach nauczyciel może wyznaczyć inny termin poprawy). 2. Poprawa jest dobrowolna. 3. Nie zgłoszenie się na umówiony z nauczycielem termin poprawy bez usprawiedliwienia jest równoznaczne z rezygnacją do prawa do poprawy. 4. Obowiązują obie oceny z pracy klasowej i z poprawy. Przy wystawianiu ocen śródrocznych i końcoworocznych obie oceny brane są pod uwagę, ale w przypadku, gdy uczeń poprawi ocenę z pracy klasowej lub sprawdzianu (np. z wagą 4), waga pierwszej oceny ulegnie zmniejszeniu (waga 1). Jeśli uczeń nie poprawi oceny, waga pozostanie bez zmian (tzn. obie oceny będą miały tę samą wagę). 5. W przypadku stwierdzenia niesamodzielnej pracy ucznia podczas poprawy pracy klasowej czy dłuższego sprawdzianu uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną. Oznacza to jednocześnie zakaz możliwości poprawiania tej pracy pisemnej. 6. Oceny z pozostałych form pomiaru nie podlegają poprawie. 7. Dwa tygodnie przed wystawieniem ocen semestralnych lub rocznych kończy się termin popraw. (Termin poprawy pracy klasowej ulega skróceniu.) 8. W sytuacji zagrożenia oceną ndst nauczyciel może zaproponować uczniowi jeszcze jedną pracę poprawkową z materiału z całego semestru pod warunkiem, że uczeń wykorzystał wszystkie możliwości poprawy ocen z prac klasowych. 9. Dwa tygodnie przed zakończeniem semestru nie przewiduje się żadnych form pisemnych sprawdzania wiadomości, z których oceny uczeń miał prawo poprawiać. Nauczyciel może w uzasadnionych przypadkach wyrazić zgodę na pracę pisemną ucznia na jego prośbę. VI. Ustalanie oceny semestralnej i końcowej 4
1. Przy ustalaniu oceny semestralnej i końcowej nauczyciel bierze pod uwagę stopnie ucznia z poszczególnych obszarów, według następującej kolejności z uwzględnieniem wag: a) prace klasowe waga 4 b) sprawdziany waga 3, c) aktywność ponadprogramowa waga 3, d) odpowiedzi ustne i kartkówki waga 2, e) prace domowe i aktywność na lekcjach waga 1. 2. Nauczyciel dokonuje oceny semestralnej i końcoworocznej w sposób jawny i uzasadnia ją. 3. Na ocenę semestralną i końcoworoczną składa się ocena poziomu wiedzy i umiejętności, nie jest ona średnią arytmetyczną ocen cząstkowych, średnia ważona jest oceną wyjściową i może być podniesiona lub obniżona. Średnia ważona końcoworoczna jest obliczana uwzględniając wszystkie oceny cząstkowe uzyskane od początku roku szkolnego. 4. Ocena semestralna brana jest pod uwagę przy wystawianiu oceny końcoworocznej (ocena końcoworoczna obejmuje osiągnięcia uczniów w I i II semestrze). 5. Uczeń, w przypadku uzyskania na koniec semestru oceny niedostatecznej jest zobowiązany zaliczyć materiał realizowany w tym semestrze w terminie nieprzekraczającym dnia 31 marca (na warunkach ustalonych indywidualnie z nauczycielem uczącym). 6. Uczeń, który uzyskał ocenę niedostateczną na I semestr i w ustalonym przez nauczyciela terminie, (o którym mowa w punkcie 5) nie poprawi tej oceny, otrzymuje ocenę niedostateczną również na koniec roku, niezależnie od średniej ważonej końcoworocznej. 7. Ustalona na koniec roku ocena niedostateczna może być zmieniona tylko w wyniku egzaminu poprawkowego i zgodnie z WSO. 8. Ustalona na koniec roku ocena inna niż niedostateczna może być zmieniona tylko w wyniku egzaminu sprawdzającego zgodnie z WSO, (jeśli były uchybienia formalne przy jej wystawieniu). 9. Oceny klasyfikacyjne śródroczne i roczne są wystawiane na podstawie średniej ważonej, obliczanej automatycznie w dzienniku elektronicznym. Oceny są wystawiane zgodnie z następującymi zasadami: Do trójki po przecinku pozostaje dana ocena np. ocena 3,3 to ocena dostateczna. Od osiem po przecinku wystawiona zostaje ocena wyższa np. 3,8 to ocena dobra. W zakresie od,31 do,79 (po przecinku) decyzję o ocenie podejmuje nauczyciel przedmiotu. Uczeń otrzymuje ocenę pozytywną (tj. dopuszczającą) końcoworoczną pod warunkiem, że średnia ważona ocen uzyskanych w jednym z semestrów wynosi co najmniej 2,0, a w drugim co najmniej 1,75. VII. Sposoby informowania uczniów i rodziców. 1. Na początku roku szkolnego uczniowie i rodzice zostają poinformowani o wymaganiach edukacyjnych wynikających z realizowanego programu nauczania oraz sposobach sprawdzania osiągnięć edukacyjnych uczniów. 2. Na początku roku szkolnego rodzice zostają poinformowani o sposobach sprawdzania osiągnięć edukacyjnych uczniów. (WSO) 3. Każda ocena jest jawna. Uczeń ma prawo wiedzieć, za co i jaką ocenę otrzymał. 4. Rodzice są informowani o osiągnięciach swoich dzieci podczas zebrań ogólnych, a także w czasie konsultacji indywidualnych oraz są zapoznawani z ocenami cząstkowymi. Informacja o ocenach jest także dostępna w dzienniku elektronicznym po zalogowaniu. 5. Informację o planowanej ocenie niedostatecznej lub nieklasyfikowaniu ucznia podaje się uczniowi i rodzicom miesiąc przed klasyfikacją. 6. Uczeń i jego rodzic mają prawo do wglądu w pracę pisemną na miejscu w obecności nauczyciela, bez możliwości wykonania jej kserokopii. VIII. Wymagania edukacyjne z chemii. 5
Ocena celująca (obejmuje też wymagania na niższe stopnie) Otrzymuje ją uczeń, który ma w pełni opanowaną wiedzę programową. Posiada wiadomości i umiejętności znacznie wykraczające poza program nauczania. Stosuje wiadomości w sytuacjach nietypowych (problemowych). Formułuje problemy oraz dokonuje analizy i syntezy nowych zjawisk. Proponuje rozwiązania nietypowe. Samodzielnie potrafi interpretować, analizować problemy i procesy chemiczne oraz wyciągać logiczne wnioski. Rozwija samodzielnie i twórczo własne uzdolnienia oraz zainteresowania. Odznacza się dużą aktywnością na lekcjach. Wykorzystuje różne źródła informacji oraz wiedzę z różnych dziedzin nauki. Podejmuje się chętnie uczestnictwa w konkursach i olimpiadach chemicznych i osiąga w nich sukcesy na szczeblu wyższym niż szkolny. Swobodnie operuje językiem chemicznym. Ocena bardzo dobra (obejmuje też wymagania na niższe stopnie) Otrzymuje ją uczeń, który w pełnym zakresie opanował wiadomości i umiejętności określone w programie. Stosuje zdobytą wiedzę do rozwiązywania problemów i zadań w nowych sytuacjach. Wykazuje dużą samodzielność i bez pomocy nauczyciela korzysta z różnych źródeł wiedzy, np. układu okresowego pierwiastków, wykresów, tablic, zestawień, encyklopedii, Internetu. Samodzielnie potrafi interpretować oraz analizować problemy i procesy chemiczne. Posługuje się różnymi źródłami informacji oraz wiedzą z różnych dziedzin nauki. Biegle pisze i uzgadnia równania reakcji chemicznych oraz samodzielnie rozwiązuje zadania obliczeniowe o dużym stopniu trudności. Chętnie i z zaangażowaniem podejmuje się prac dodatkowych. Wykazuje się dużą aktywnością na lekcjach, swobodnie operuje językiem chemicznym. Ocena dobra (obejmuje też wymagania na niższe stopnie) Otrzymuje ją uczeń, który w zakresie wiedzy programowej ma niewielkie braki. Opanował w dużym zakresie wiadomości i umiejętności określone w programie. Poprawnie stosuje wiadomości i umiejętności do samodzielnego rozwiązywania typowych zadań i problemów. Potrafi dostrzegać zależności przyczynowo-skutkowe. Korzysta z układu okresowego pierwiastków, wykresów, tablic i innych źródeł wiedzy chemicznej. Bezpiecznie wykonuje doświadczenia chemiczne. Pisze i uzgadnia równania reakcji chemicznych. Samodzielnie rozwiązuje zadania obliczeniowe o średnim stopniu trudności. Posługuje się językiem chemicznym i wykazuje się aktywnością na lekcjach. Ocena dostateczna (obejmuje też wymagania na niższe stopnie) Otrzymuje ją uczeń, który opanował w podstawowym zakresie te wiadomości i umiejętności określone w programie, które są konieczne do dalszego kształcenia. Z pomocą nauczyciela poprawnie stosuje wiadomości i umiejętności przy rozwiązywaniu typowych zadań i problemów. Z pomocą nauczyciela korzysta ze źródeł wiedzy, takich jak: układ okresowy pierwiastków, wykresy, tablice. Z pomocą nauczyciela bezpiecznie wykonuje doświadczenia chemiczne. Z pomocą nauczyciela pisze i uzgadnia równania reakcji chemicznych oraz rozwiązuje zadania obliczeniowe o niewielkim stopniu trudności Nie zawsze potrafi łączyć zagadnienia chemiczne w logiczne ciągi i dokonywać ujęć problemowych. Podejmuje próby wykonywania zadań, aktywność na lekcjach pojawia się rzadko. Ocena dopuszczająca Otrzymuje ją uczeń, który opanował konieczne wiadomości i umiejętności. Ma pewne braki w wiadomościach i umiejętnościach określonych w programie, ale braki te nie przekreślają możliwości dalszego kształcenia. Przy biernej postawie na lekcjach wykazuje chęci do współpracy i odpowiednio motywowany potrafi przy pomocy nauczyciela odtworzyć proste polecenia. Z pomocą nauczyciela 6
rozwiązuje typowe zadania teoretyczne i praktyczne o niewielkim stopniu trudności. Z pomocą nauczyciela bezpiecznie wykonuje bardzo proste eksperymenty chemiczne, pisze proste wzory chemiczne i równania chemiczne. Ocena niedostateczna Otrzymuje ją uczeń, który wykazuje bardzo duże braki w zakresie wiedzy podstawowej. Nie opanował tych wiadomości i umiejętności określonych w programie, które są konieczne do dalszego kształcenia. Nie rozumie prostych poleceń, nawet przy pomocy nauczyciela nie potrafi napisać prostych wzorów chemicznych i prostych równań chemicznych. Nie potrafi posługiwać się prostym sprzętem laboratoryjnym i odczynnikami chemicznymi. Wykazuje brak systematyczności i chęci do nauki. Wszystkie sprawy, które nie zostały ujęte w Przedmiotowym Systemie Oceniania rozstrzygane będą zgodnie z Wewnątrzszkolnym Systemem Oceniania (WSO) w X LO w Gdyni oraz z rozporządzeniami MEN. Nauczyciel chemii mgr inż. Alicja Cała 7