Spis treści Badanie 3 NajwaŜniejsze liczby 4 Wskaźnik Bezpieczeństwa Działalności Gospodarczej (BIG) 5 BIG w poszczególnych grupach 6 Wzrasta odsetek naleŝności regulowanych w terminie 7 Ocena stanu prawnego 8 Egzekwowanie naleŝności a rozwój firmy 9 Własne zaległe płatności firm 10 Szczegółowe wyniki badania 11 InfoMonitor Biuro Informacji Gospodarczej SA www.infomonitor.pl barometr@infomonitor.pl 2
Badanie Zatory płatnicze oraz zaległe i stracone zobowiązania stanowią waŝne zagadnienie w Ŝyciu gospodarczym. Biorąc pod uwagę ich konsekwencje InfoMonitor Biuro Informacji Gospodarczej S.A. (InfoMonitor BIG), Biuro Informacji Kredytowej S.A. (BIK), Związek Banków Polskich (ZBP) monitorują rozmiary tego zjawiska w obrocie gospodarczym i jego zmiany w czasie. W listopadzie 2007 r. zapoczątkowano regularnie przeprowadzane badanie wśród przedsiębiorców. Powstający w ten sposób Raport BIG mierzy poziom bezpieczeństwa działalności gospodarczej i pozwala określić odczucia przedsiębiorców oraz kierunek ich zmian. Podstawowym wskaźnikiem prezentującym poziom oraz zmiany badanego zjawiska jest BIG 1 wskaźnik bezpieczeństwa działalności gospodarczej. Badanie przeprowadzane jest wśród pracowników firm trzech segmentów rynku. Zrealizowano 200 efektywnych wywiadów w grupach: dostawców usług finansowych, którzy stanowili 35% próby (banki, spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe, ubezpieczyciele, firmy wydające karty kredytowe, firmy leasingowe, firmy zajmujące się wykupywaniem długów i faktoringiem, spółki udzielające poŝyczek), dostawców usług masowych 35% próby (spółdzielnie lub wspólnoty mieszkaniowe, dostawcy energii elektrycznej, wodociągi, dostawcy innych usług komunalnych, dostawcy gazu, dostawcy telewizji satelitarnej lub kablowej, przedsiębiorstwa komunikacji miejskiej, operatorzy telekomunikacyjni) oraz w grupie przedsiębiorców 30% próby. Badanie przeprowadzono w dniach od 8 stycznia do 20 stycznia. PosłuŜono się metodą wywiadów telefonicznych wspomaganych komputerowo CATI. Respondentami są osoby odpowiedzialne za finanse firm. 1 Do sierpnia 2009 r. nazwę wskaźnika określano jako BOG. We wrześniu 2009 zmieniono nazwę na wskaźnik BIG. InfoMonitor Biuro Informacji Gospodarczej SA www.infomonitor.pl barometr@infomonitor.pl 3
Najważniejsze liczby 14,89 pkt wyniósł BIG - wskaźnik bezpieczeństwa działalności gospodarczej w styczniu 2010 roku 104% o tyle wzrosła wartość wskaźnika BIG 74% do tej wartości wzrosła liczba przedsiębiorstw, w których co najmniej połowa naleŝnych wpłat regulowana jest w terminie 5 przedsiębiorców uwaŝa, Ŝe obecne regulacje prawne nie pozwalają na sprawne odzyskiwanie zaległych naleŝności 3 przedsiębiorców jest zdania, Ŝe problemy z odzyskiwaniem zaległych naleŝności uniemoŝliwiają rozwój firmy 1 firm przyznaje się do problemów z terminowym regulowaniem naleŝności firm deklaruje, Ŝe ich zadłuŝenie zmalało wobec innych podmiotów w ciągu ostatniego kwartału InfoMonitor Biuro Informacji Gospodarczej SA www.infomonitor.pl barometr@infomonitor.pl 4
Wskaźnik Bezpieczeństwa Działalności Gospodarczej (BIG) W odczuciu przedsiębiorców w ciągu ostatnich 3 miesięcy wyraźnie wzrosło bezpieczeństwo gospodarcze. Wskaźnik BIG wzrósł o ponad 100% do poziomu 14,89 pkt i jest o 7,61 pkt wyŝszy niŝ podczas pomiaru we wrześniu. Na uwagę zasługuje fakt, Ŝe w styczniu 2010 r. wskaźnik BIG osiągnął znacznie wyŝszy poziom niŝ w całym 2009 roku. Nadal jest to duŝo mniej niŝ w sierpniu 2008 r., gdy wynosił on 21 pkt, niemniej jednak zauwaŝalna jest wyraźna poprawa w stosunku do ubiegłego roku. Wskaźnik BIG moŝe przyjmować wartości z zakresu od -100 do 100. Wzrost jego wartości oznacza poprawę oceny bezpieczeństwa działalności gospodarczej, natomiast spadek pogorszenie sytuacji. InfoMonitor Biuro Informacji Gospodarczej SA www.infomonitor.pl barometr@infomonitor.pl 5
BIG w poszczególnych grupach W obecnej edycji Raportu BIG wskaźnik Bezpieczeństwa w Działalności Gospodarczej zwiększył się we wszystkich ankietowanych grupach firm. Za wzrost wartości wskaźnika w największej mierze odpowiadają przedsiębiorcy indywidualni, wśród których wzrósł on o 11,48 punktu. W nieco mniejszym stopniu do przyrostu przyczynili się dostawcy usług finansowych, w wypadku których odnotowano wzrost wyniósł 8,97. Najmniejszy przyrost odnotowano wśród grupy dostawców usług masowych 2, przez co ta grupa znajduje się obecnie dopiero na drugim miejscu pod względem wysokości współczynnika BIK. W przypadku dostawców usług finansowych w styczniu 2010 r. wskaźnik bezpieczeństwa gospodarczego (BIG) przyjął wartość 11,43 pkt, co stanowi zdecydowany wzrost w stosunku do września 2009 r. o 8,97 pkt. W przypadku dostawców usług masowych wskaźnik BIG wyniósł 15,15 pkt, co oznacza wzrost o 2 pkt. w ciągu ostatniego kwartału Dla wskaźnika BIG w grupie przedsiębiorców indywidualnych zaobserwowano wyraźny wzrost, na przestrzeni ostatnich trzech miesięcy, aŝ o 11,84 pkt do poziomu 19,49 pkt. InfoMonitor Biuro Informacji Gospodarczej SA www.infomonitor.pl barometr@infomonitor.pl 6
Wzrasta odsetek należności regulowanych w terminie W stosunku do poprzedniego pomiaru, badani deklarują zmniejszenie się problemu nieterminowego spłacania naleŝności przez ich partnerów biznesowych. O 6 pp. więcej firm (w sumie 72%) zadeklarowało, Ŝe połowa albo więcej naleŝności regulowana jest przez kontrahentów w terminie. Zwiększył się równieŝ odsetek badanych, wskazujących na sytuacje, w których terminowe wpłaty plasują się pomiędzy 51% a 75% wszystkich naleŝności. Obecnie wynosi on 35%, co oznacza wzrost o 3 pp. w porównaniu do września 2009 r. Z początkiem 2010 wzrosła o 2 pp. liczba badanych, którzy deklarują, Ŝe w terminie otrzymują ponad 90% naleŝności. Jaki procent naleŝności wobec Pana(i) firmy / banku płacony jest zgodnie z terminem? InfoMonitor Biuro Informacji Gospodarczej SA www.infomonitor.pl barometr@infomonitor.pl 7
Ocena stanu prawnego Ponad połowa przedstawicieli firm - 5 - uwaŝa, Ŝe obecne regulacje prawne nie pozwalają na sprawne odzyskiwanie zaległych naleŝności. Niemal co trzeci badany (2) uznał obecny stan prawny za raczej umoŝliwiający odzyskiwanie długów. respondentów nie miało zdania na ten temat. Przedstawiciele dostawców usług finansowych najgorzej oceniają obecne regulacje prawne dotyczące odzyskiwania naleŝności, aŝ 60% z nich raczej lub zdecydowanie negatywnie się do nich odniosło. W tej grupie firm występuje równieŝ najniŝszy poziom zadowolenia z obecnych moŝliwości prawnych jedynie 21% oceniło je raczej pozytywnie. Najlepiej obecny stan prawny oceniła grupa dostawców usług masowych niemal 40% badanych oceniło go raczej pozytywnie. Jest to jedyna grupa, wśród której liczba przedstawicieli firm pozytywnie oceniających obecne regulacje prawne jest nie mniejsza niŝ tych, którzy oceniają je negatywnie. Wśród przedsiębiorców co czwarty respondent raczej pozytywnie ocenił obecne regulacje prawne, zaś 55% z nich uznaje obecne regulacje za barierę przy odzyskiwaniu zaległych naleŝności. Czy uwaŝa Pan(i), Ŝe obecne prawo umoŝliwia sprawne odzyskiwanie zaległych naleŝności? InfoMonitor Biuro Informacji Gospodarczej SA www.infomonitor.pl barometr@infomonitor.pl 8
Egzekwowanie należności a rozwój firmy Co trzeci z przebadanych (3) przedstawicieli firm uwaŝa, Ŝe problemy z egzekwowaniem naleŝności raczej lub zdecydowanie uniemoŝliwiają im rozwój firmy. Przeciwnego zdania jest ponad połowa badanych (52%), a respondentów nie ma wyrobionego zdania na ten temat. Wśród dostawców usług finansowych odnotowano największy odsetek osób (40%) wskazujących zagroŝenie dla rozwoju firmy, ze względu na problemy z odzyskiwania długów. W tej grupie jedynie badanych uznało, Ŝe trudności z egzekwowaniem zaległych naleŝności zdecydowanie nie wpływają na rozwój firmy. NaleŜy podkreślić, Ŝe przedstawiciele tego sektora firm, uznali w największym stopniu obecny stan prawny za niesprzyjający egzekwowaniu długów. Na podstawie tych danych moŝna przypuszczać, Ŝe dostawcy usług finansowych mogliby dynamiczniej się rozwijać, gdyby stan prawny został zmieniony. Wśród przedsiębiorców odnotowano najmniejszy odsetek osób (25%) upatrujących zagroŝenia dla rozwoju ich firm w problemach z odzyskiwaniem zaległych naleŝności. W tej grupie znalazło się ponad dwa razy więcej osób (5) uwaŝających, Ŝe problemy z egzekwowaniem długów nie wpływają na rozwój firmy. Czy problemy z egzekwowaniem zaległych naleŝności od dłuŝników uniemoŝliwiają rozwój Pana(i) firmy? InfoMonitor Biuro Informacji Gospodarczej SA www.infomonitor.pl barometr@infomonitor.pl 9
Własne zaległe płatności firm Niemal co piąta przebadana firma (1) przyznaje się do własnych problemów z terminowym regulowaniem naleŝności. Warto zauwaŝyć, Ŝe mimo kryzysu finansowego 7 przebadanych firm deklaruje terminowe wywiązywanie się z zobowiązań. Znaczna większość badanych (6) deklaruje, Ŝe ich zadłuŝenie wobec innych podmiotów, w ciągu ostatniego kwartału, pozostało na tym samym poziomie, a u przedsiębiorstw zmalało 2. W największym stopniu zaleganie z płatnościami dotyczy przedsiębiorców, wśród których 30% deklaruje tego typu problemy. DuŜo lepiej z terminowymi płatnościami radzą sobie dostawcy usług finansowych, wśród których występuje najmniejszy odsetek firm (4%) przyznających się do zalegania z zobowiązaniami. Czy Pana(i) firma zalega z płatnościami? 2 Dane dostępne w aneksie raportu: Pytania dodatkowe - 4 InfoMonitor Biuro Informacji Gospodarczej SA www.infomonitor.pl barometr@infomonitor.pl 10
Szczegółowe wyniki badania W jakim stopniu, w Pana(i) opinii, nieterminowe regulowanie płatności stanowi przeszkodę w prowadzeniu działalności gospodarczej w Polsce? (N=200) 01.2010 09.2009 07.2009 03.2009 01.2009 2,0 08.2008 2,0 05.2008 2,0 02.2008 11.2007 2,1 3 1 2 4 (N=70) (N=70) [1] PowaŜna przeszkoda [4] Niewielka przeszkoda (N=60) Czy problem nieterminowego regulowania naleŝności wśród firm z Pana(i) branŝy występuje często czy rzadko? (N=200) 01.2010 09.2009 07.2009 03.2009 01.2009 08.2008 05.2008 02.2008 11.2007 3 1 2 4 (N=70) [1] Często [4] Rzadko (N=70) (N=60) Jak ogólnie ocenia Pan(i) zdolność kontrahentów Pana(i) firmy / banku do regulowania bieŝących zobowiązań? (N=200) 01.2010 09.2009 07.2009 03.2009 01.2009 08.2008 05.2008 02.2008 11.2007 3 1 2 4 2,0 1,8 2,1 2,1 2,1 (N=70) 2,0 2,0 2,1 2,0 (N=70) [1] Zdecydowanie niska [4] Zdecydowanie wysoka 1,8 1,8 1,7 2,0 2,1 (N=60) Jaki procent naleŝności wobec Pana(i) firmy / banku płacony jest zgodnie z terminem? NIETERMINOWE REGULOWANIE PŁATNOŚCI JuŜ blisko od roku ogólny stosunek badanych do nieterminowego regulowania płatności utrzymuje się na stałym poziomie uznawany jest za przeszkodę w prowadzeniu działalności gospodarczej. Oceny te nie są jednak tak ostre, jak przed dwoma laty. Średnio rzecz biorąc, ta bariera oceniana jest na na 4-stopniowej skali, gdzie 1 oznacza, Ŝe jest to powaŝna, a 4 niewielka przeszkoda. Ocena tego zjawiska jest jednak zróŝnicowana w poszczególnych branŝach: najdotkliwiej odczuwają je przedsiębiorcy (przeciętna ocena rzędu1,8); przedstawiciele sektorów finansowego i usług masowych są bardziej umiarkowani (2,0). W sektorze finansowym po gwałtownym spadku ocen odnotowanym na początku 2009 roku (spadek o 0,2 w porównaniu z pomiarem z połowy 2008 roku), odczuwana dolegliwość nieterminowych płatności zaczęła słabnąć. Odwrotny kierunek zmian dotyczy przedsiębiorców, którzy mniej więcej kwartał później odczuli nagłe pogorszenie sytuacji (spadek ocen o 0,3 odnotowany w marcu 2009). Dostawcy usług masowych najpóźniej i w najmniejszym stopniu odczuli pogorszenie sytuacji pod tym względem w 2009 roku. NIETERMINOWE REGULOWANIE NALEśNOŚCI NA POZIOMIE BRANśY We wszystkich branŝach kwestia nieterminowego regulowania płatności oceniane jest na tym samym poziomie: na 4-stopniowej skali, co oznacza, Ŝe zjawisko nie jest powszechne. Wśród przedsiębiorców i dostawców usług masowych oceny nieznacznie poprawiły się w porównaniu z poprzednim pomiarem (średnio o 0,1 punktu); wśród przedstawicieli sektora finansów są na stałym poziomie (). ZDOLNOŚĆ KONTRAHENTÓW DO REGULOWANIA ZOBOWIĄZAŃ Ogólnie, zdolność kontrahentów do regulowania bieŝących zobowiązań oceniana jest nie najgorzej (średnio na poziomie ). W sektorze finansowym bieŝąca ocena wynosi i jest nieco wyŝsza od tej odnotowanej przed pół roku; oceny w tym sektorze kształtują się od końca 2007 roku na dość stałym poziomie - (za wyjątkiem marca 2009, kiedy wyniosły ). W branŝy usług masowych te same oceny wynosiły od początku 2008 roku, w tym miesiącu odnotowano jednak mały spadek o 0,1 punktu. Poprawa oceny zdolności płatniczej kontrahentów nastąpiła wśród przedsiębiorców (z poziomu do ); w tym przypadku naleŝy jednak zauwaŝyć, Ŝe, średnio rzecz biorąc, oceny w całym 2009 roku były niŝsze niŝ w 2008 roku. Ogółem 01.10 (N=200) 5% Ogółem 09.09 (N=200) Ogółem 07.09 (N=200) Ogółem 01.09 (N=200) 5% 4% 5% 5% Ogółem 03.09 (N=200) 4% Ogółem 08.08 (N=200) Ogółem 05.08 (N=200) Ogółem 02.08 (N=200) 4% Ogółem 11.07 (N=200) Finanse (N=70) Usługi masowe (N=70) Przedsiębiorcy (N=60) 5% 21% 1 35% 32% 2 2 2 3 3 3 2 31% 31% 35% 1 21% 25% 2 2 2 30% 0% Od 1% do Od do 25% Od 2 do 50% Od 51% do 75% Od 7 do 90% PowyŜej 90% Nie wiem, trudno powiedzieć 2% 1% 4% 5% 1% 5% 5% 4% 2% Barometr Bezpieczeństwa Obrotu Gospodarczego InfoMonitor/BIK/Pentor RI 01.2010 NALEśNOŚCI PŁACONE ZGODNIE Z TERMINEM O ile w pierwszej połowie minionego roku ocena faktycznego problemu nieterminowego regulowania płatności przez partnerów pogarszała się, o tyle w kolejnych miesiącach notowana była poprawa sytuacji. Warto zauwaŝyć, Ŝe sytuacja firm kształtowała się w róŝny sposób: odsetek tych, wobec których regulowano przynajmniej trzy czwarte płatności był w 2009 roku dość stabilny (11-), zmieniała się struktura firm, w których problem był bardziej dotkliwy. Obecnie co czwarta firma deklaruje, Ŝe co najwyŝej połowa naleŝnych jej płatności wyrównywana jest terminowo (spadek w porównaniu z wrześniem 2009 roku o 4 pp.); w jednej na trzy firmy ten poziom waha się między 50% a 75% (we wcześniejszym pomiarze o 3 punkty mniej); firmy, w których poziom regularnych płatności przekracza 75% wynosi obecnie 1 (4-punktowy wzrost w porównaniu z wrześniowym wynikiem). InfoMonitor Biuro Informacji Gospodarczej SA www.infomonitor.pl barometr@infomonitor.pl 11
Czy w Pana(i) firmie / banku poziom wierzytelności, których termin płatności minął przynajmniej 60 dni temu, jest? KLIENCI INDYWIDUALNI 01.2010 (N=171) 09.2009 (N=171) 07.2009 (N=175) 03.2009 (N=160) 01.2009 (N=171) 08.2008 (N=170) 05.2008 (N=173) 02.2008 (N=170) 11.2007 (N=166) KLIENCI KORPORACYJNI 01.2010 (N=164) 09.2009 (N=168) 07.2009 (N=156) 03.2009 (N=164) 01.2009 (N=156) 08.2008 (N=163) 05.2008 (N=151) 02.2008 (N=154) 11.2007 (N=166) 3 1 2 4 [1] Zdecydowanie wysoki [4] Zdecydowanie niski Czy, Pana(i) zdaniem, poziom wierzytelności, których termin płatności minął przynajmniej 60 dni temu, w ciągu ostatnich 3 miesięcy...? KLIENCI INDYWIDUALNI 01.2010 (N=171) 09.2009 (N=171) 07.2009 (N=175) 03.2009 (N=160) 01.2009 (N=171) 08.2008 (N=170) 05.2008 (N=173) 02.2008 (N=170) 11.2007 (N=166) KLIENCI KORPORACYJNI 01.2010 (N=164) 09.2009 (N=168) 07.2009 (N=156) 03.2009 (N=164) 01.2009 (N=156) 08.2008 (N=163) 05.2008 (N=151) 02.2008 (N=154) 11.2007 (N=166) 5 5 3,4 3,4 5 3,4 5 4 3 4 4 4 1 2 3 5 1 2 5 1 2 3 5 1 2 3 5 [1] Zdecydowanie wzrósł [5] Zdecydowanie zmalał WIERZYTELNOŚCI PRZETERMINOWANE Wyraźny spadek odsetka przeterminowanych wierzytelności ze strony klientów indywidualnych odnotowano w branŝy finansowej i wśród przedsiębiorców. W tej pierwszej odnotowany obecnie poziom jest zdecydowanie wyŝszy od tego deklarowanego przez większość minionego roku (o 0,3 punktu). W grupie przedsiębiorców zmiana w porównaniu z wrześniem wynosi 0,2 punktu średnia ocena wynosi teraz, co oznacza, Ŝe poziom wierzytelności przeterminowanych oceniany jest jako raczej niski. Najbardziej stabilna pod tym względem jest sytuacja odczuwana przez dostawców usług masowych, którzy, podobnie jak przez większość 2009 roku, poziom przeterminowanych wierzytelności oceniali średnio na. Bez względu na branŝę, respondenci są zdania, Ŝe w ciągu ostatniego kwartału poziom tego typu wierzytelności w segmencie klientów indywidualnych nieco spadł (średnia ocena na 5-stopniowej skali, wzrost o 0,2 punktu w porównaniu z wrześnie). NajniŜsze oceny stanu rzeczy deklarowane są w branŝy finansowej, ale to takŝe w niej tempo zmian in plus jest największe: jeszcze w lipcu 2009 roku ocena wynosiła, obecnie jest o 0,4 punktu wyŝsza. Wśród przedsiębiorców i dostawców usług masowych sytuację oceniono stabilnie: na, odpowiednio, i, czyli o 0,1 punktu wyŝej niŝ przed przeszło pół roku. NaleŜy zauwaŝyć, Ŝe ostatnio odnotowano zmniejszenie się poziomu wierzytelności w ciągu kwartału w połowie 2008 roku. Oceny segmentu klientów korporacyjnych są, średnio rzecz biorąc, nieco lepsze niŝ klientów indywidualnych. Najbardziej homogeniczne i stałe w czasie oceny tyczą sektora finansowego (). Systematyczna, choć powolna poprawa, następuje w branŝy usług masowych: poziom przeterminowanych wierzytelności ocenia się obecnie na, czyli o 0,2 punktu wyŝej niŝ w lipcu 2009 roku. Poziom ocen zbliŝył się tym samym do tego z połowy 2008 roku. Najbardziej dynamiczne zmiany odnotowywane są wśród przedsiębiorców. Średnie bieŝące oceny wynoszą, czyli są wyŝsze o tych deklarowanych we wrześniu o 0,3 punktu. Podobnie jak w segmencie klientów indywidualnych, takŝe w odniesieniu do klientów korporacyjnych respondenci nie zauwaŝyli zmiany poziomu przeterminowanych wierzytelności w ciągu kwartału poprzedzającego badanie. To pierwszy raz od połowy 2008 roku, kiedy zahamowane zostało tempo narastania tego typu zobowiązań. Sytuacja najszybciej poprawiła się wśród przedsiębiorców i w sektorze finansowym (średnie oceny wyniosły, odpowiednio, i, i były wyŝsze od tych z września o, odpowiednio, 0,2 i 0,3 punktu). Kontynuację narastania tego Czy przewiduje Pan(i), Ŝe poziom wierzytelności, których termin płatności mija w okresie 60 dni w ciągu następnych 3 miesięcy..? KLIENCI typu naleŝności, choć w niewielkim tempie, niezmiennie INDYWIDUALNI odczuwają dostawcy usług masowych (średnia ocena ). 01.2010 (N=171) 09.2009 (N=171) 07.2009 (N=175) 03.2009 (N=160) 01.2009 (N=171) 08.2008 (N=170) 05.2008 (N=173) 02.2008 (N=170) 11.2007 (N=166) KLIENCI KORPORACYJNI 01.2010 (N=164) 09.2009 (N=168) 07.2009 (N=156) 03.2009 (N=164) 01.2009 (N=156) 08.2008 (N=163) 05.2008 (N=151) 02.2008 (N=154) 11.2007 (N=166) 5 5 5 3,4 5 4 4 4 4 1 2 3 5 1 2 3 5 1 2 3 5 1 2 3 5 [1] Zdecydowanie wzrośnie [5] Zdecydowanie zmaleje Barometr Bezpieczeństwa Obrotu Gospodarczego InfoMonitor/BIK/Pentor RI 01.2010 OCZEKIWANA STABILIZACJA POZIOMU WIERZYTELNOŚCI PRZTERMINOWANYCH Przewiduje się, Ŝe w ciągu kwartału sytuacja ze strony klientów indywidualnych moŝe się jeszcze nieznacznie pogorszyć. Największego narastania przeterminowanych wierzytelności oczekują przedstawiciele branŝy finansów (podobnie jak we wrześniu 2009, średnia ocena wyniosła ). Sytuacji bliskiej stabilizacji oczekują dostawcy usług masowych i przedsiębiorcy. W przypadku tych ostatnich prognozy są niŝsze o 0,1 punktu w porównaniu z deklaracjami z września. W segmencie klientów korporacyjnych sektora usług masowych spodziewana jest pewna poprawa sytuacji (). Podobnie jak w poprzednim pomiarze, stabilizacji poziomu wierzytelności na obecnym poziomie oczekują przedsiębiorcy (). Pewnego pogłębiania się zadłuŝenia ze strony partnerów oczekuje natomiast branŝa finansowa (, ocena niŝsza o 0,1 punktu niŝ we wrześniu). InfoMonitor Biuro Informacji Gospodarczej SA www.infomonitor.pl barometr@infomonitor.pl 12
Poziom wierzytelności, których termin płatności minął przynajmniej 60 dni temu, w stosunku do ogółu wierzytelności wynosi 0% Od 1 do 2% Od do 4% Od 5% do Od do Od do PowyŜej Nie wiem Odmowa KLIENCI INDYWIDUALNI O g ó ł e m O g ó ł e m Czy zdarzyło się, iŝ w okresie ostatnich trzech miesięcy, w celu odzyskania wierzytelności, Pana(i) firma / bank podejmował(a) działania, takie jak:...? dane w % 11.07 02.08 05.08 08.08 01.09 03.09 07.09 09.09 01.10 Wezw ania listow ne do zapłaty w ierzytelności Wezw ania telefoniczne do zapłaty w ierzytelności Kontakt bezpośredni z dłuŝnikiem Skorzystanie z usług komornika Podjęcie innych działań praw nych Wymów ienie umow y z pow odu zaległości w płatnościach Skorzystanie z usług firmy w indykacyjnej Podanie dłuŝnika do Biura Informacji Gospodarczej SprzedaŜ naleŝności 01.10 (N=171) 09.09 (N=171) 07.09 (N=175) 03.09 (N=160) 01.09 (N=171) 08.08 (N=170) 05.08 (N=173) 02.08 (N=170) 11.07 (N=166) Finanse (N=63) Usługi masowe (N=63) 2% Przedsiębiorcy (N=45) 4% 01.09 (N=156) 4% 5% Finanse (N=57) 4% 4% 4% 4% 5% 1 21% KLIENCI KORPORACYJNI 01.10 (N=164) 09.09 (N=168) 07.09 (N=156) 03.09 (N=164) 08.08 (N=163) 05.08 (N=151) 02.08 (N=154) 11.07 (N=146) Usługi masowe (N=55) Przedsiębiorcy (N=52) 93 93 94 93 96 96 95 97 97 93 91 90 90 96 94 91 96 96 96 96 94 96 99 97 99 99 100 90 92 97 93 93 97 93 97 95 83 84 85 82 89 89 82 84 90 89 84 84 81 91 89 91 93 86 67 74 83 73 79 80 64 69 87 95 95 88 92 97 98 92 90 98 85 88 92 85 91 91 85 83 89 87 83 87 84 94 89 89 84 84 80 90 96 81 91 93 83 80 90 88 90 92 90 85 90 83 85 92 51 44 53 58 55 55 55 66 64 69 59 63 61 63 61 63 70 76 59 41 53 64 66 61 61 67 67 22 28 42 45 33 40 37 58 45 59 55 48 54 51 62 58 56 58 71 64 59 57 61 70 66 70 64 57 51 46 60 47 64 53 47 54 45 48 37 43 42 48 55 50 53 61 43 45 48 50 46 46 50 53 69 44 60 59 70 60 59 64 64 61 49 43 51 54 46 50 51 57 52 33 28 30 22 28 25 32 33 39 36 39 33 33 31 31 35 30 51 54 54 46 53 43 44 57 37 29 19 26 23 14 19 17 14 21 37 35 35 28 30 30 32 33 30 20 20 23 15 21 21 23 23 23 29 39 29 20 36 31 33 36 33 13 11 26 14 11 20 19 20 19 18 7 13 10 13 8 15 10 17 15 13 10 12 11 14 12 9 11 23 20 14 19 20 24 23 16 20 11 6 3 10 4 4 3 6 3 10 13 13 7 8 12 8 5 10 Ogółem (N=200) Finanse (N=70) 25% 2 2 21% 25% 31% 2 2 2 1 1 1 1 1 5% 1 2% 5% 5% 5% 5% 2% Usługi masowe (N=70) Przedsiębiorcy (N=60) 1 4% 30% 1 2 1 1 25% 25% 1 1 1 2 1 5% 1% 5% 2% 1% 5% 1% 1% 2% 2% 4% 2% 5% 2% 1% 1% 2% 4% 1% 2% 4% 4% 4% 5% 2% Barometr Bezpieczeństwa Obrotu Gospodarczego InfoMonitor/BIK/Pentor RI 01.2010 SPOSOBY RADZENIA SOBIE Z PRZETERMINOWANYMI WIERZYTELNOŚCIAMI Respondenci zapytani, jak radzą sobie z nierzetelnymi kontrahentami, niezmiennie najczęściej wskazują na listowne wezwania do zapłaty wierzytelności. W okresie ostatnich trzech miesięcy taką metodą odzyskiwania zaległych wierzytelności posłuŝyło się 9 badanych. W ciągu ostatnich czterech miesięcy odnotowano wzrost zainteresowania monitowaniem klientów o zwrot naleŝności drogą telefoniczną lub kontaktu bezpośredniego praktykuje to, średnio rzecz biorąc, 9 na 10 podmiotów, przy czym najczęściej do tych metod uciekają się przedsiębiorcy. Pozostałe metody cieszą się takim samym zainteresowaniem jak we wrześniu. Ponad połowa respondentów korzysta z usług komornika (64%) lub wymawia umowy nierzetelnym partnerom (5). Te metody cieszą się największą popularnością w sektorze finansowym. W ciągu ostatnich czterech miesięcy o 5 pp. spadło zainteresowanie usługami firm windykacyjnych. Z ich usług skorzystało ostatnio 30% podmiotów. POZIOM ZADŁUśENIA Struktura przeterminowanych wierzytelności klientów indywidualnych nie zmieniła się znacząco w porównaniu z poprzednim pomiarem; pozostaje jednak korzystniejsza niŝ w połowie 2009 roku. W przypadku co czwartej firmy poziom przeterminowanych naleŝności nie przekracza 2%. W 3 firm takie wierzytelności stanowią 3- wszystkich wierzytelności. W co piątej przekraczają ten poziom. Najmniejszą skalę ma ten problem wśród przedsiębiorców: w tej grupie w stosunku co do dziesiątej firmy zobowiązania przekraczają. W pozostałych branŝach w takiej sytuacji jest blisko dwa i pół raza więcej podmiotów. W przypadku klientów korporacyjnych blisko co piąta firma radzi sobie z zaległościami przekraczającymi. 2 respondentów deklaruje, Ŝe przeterminowane płatności wśród kontrahentów biznesowych wynoszą 5- wszystkich naleŝności (spadek o 5 punktów w porównaniu z wrześniem). Podobnie jak we wrześniu, w blisko połowie firm przeterminowane naleŝności nie przekraczają 5%. Odwrotnie niŝ w odniesieniu do klientów indywidualnych, najmniejszy poziom naleŝności przeterminowanych spotyka się wśród dostawców usług masowych: w przypadku co dziesiątej firmy poziom tego typu wierzytelności przekracza. Na większą skalę muszą sobie z tym problemem radzić przedsiębiorcy i sektor finansowy (stare wierzytelności przekraczają wszystkich naleŝności w co piątej firmie). InfoMonitor Biuro Informacji Gospodarczej SA www.infomonitor.pl barometr@infomonitor.pl 13
Proszę podać szacunkowy poziom wierzytelności, których termin płatności minął przynajmniej 60 dni temu. Czy jest to kwota...? Ogółem 01.10 (N=200) Ogółem 09.09 (N=200) Ogółem 07.09 (N=200) 1. Czy uwaŝa Pan(i), Ŝe obecne prawo umoŝliwia sprawne odzyskiwanie zaległych naleŝności? Ogółem (N=200) Finanse (N=70) Usługi masowe (N=70) Przedsiębiorcy (N=60) Ogółem (N=200) Finanse (N=70) Usługi masowe (N=70) Przedsiębiorcy (N=60) 21% 2 1 32% 2 34% 2 3 2% 21% 2% 1% 3 1 25% 2% [1] Zdecydowanie nie [2] Raczej nie [3] Ani tak ani nie [4] Raczej tak [5] Zdecydowanie tak Nie wiem 2. Czy problemy z egzekwowaniem zaległych naleŝności od dłuŝników uniemoŝliwiają rozwój Pana(i) firmy? 3 4% 34% 3 5% 3 Ogółem 03.09 (N=200) 5% Ogółem 01.09 (N=200) Ogółem 08.08 (N=200) Ogółem 05.08 (N=200) Ogółem 02.08 (N=200) Ogółem 11.07 (N=200) 4% 5% 5% Finanse (N=70) Usługi masowe (N=70) 4% 1% 1 Przedsiębiorcy (N=60) 5% 3 2 1 3 40% 32% 34% 31% 35% 30% 31% 30% 2 Do 5 tys zł 5,1-10 tys zł 10,1-20 tys zł 20,1-50 tys zł 50,1-75 tys zł 75,1-100 tys zł 100,1-150 tys zł PowyŜej 150 tys zł Miałem takie wierzytelności, ale juŝ ich nie mam Nie wiem Odmowa Średnia 1% 2% 1% 2% 2% 4% 5% 1% 5% 5% 4% 2% 4% 1% 1% 1% 1% 5% WARTOŚĆ WIERZYTELNOŚCI Struktura naleŝności w ujęciu wartościowym jest zbliŝona do stanu z września 2009 roku. Podobnie jak przed czterema miesiącami, udział wierzytelności przekraczających 150 tys. zł, wynosi jedna trzecia. Piąta część ogółu przeterminowanych naleŝności wynosi od 50 do 75 tys. zł. Co czwarta firma ma do czynienia z tego typu naleŝnościami nieprzekraczającymi 20 tys. zł. Zwiększył się odsetek firm (z do ), w których naleŝności przeterminowane wynoszą od 20 do 50 tys. zł. W tym ujęciu najmniej dolegliwe są przeterminowane wierzytelności dla dostawców usług masowych: w co piątej ma ja one wartość przekraczającą 150 tys. zł, w połowie przypadków nie przekraczają 50 tys. zł. Najbardziej obciąŝana tym problemem zdaje się działalność przedsiębiorców: 40% z nich ma wierzytelności warte przeszło 150 tys. zł. PYTANIA DODATKOWE ODZYSKIWANIE NALEśNOŚCI W ŚWIETLE PRAWA Trzecia część badanych jest zdania, Ŝe obowiązujące prawo utrudnia sprawne odzyskiwanie zaległych naleŝności, co czwarty jest odmiennego zdania. Największej bariery w prawie upatrują przedstawiciele sektora finansowego i przedsiębiorcy: ponad połowa z nich negatywnie ocenia stan prawdy pod tym względem. Dostawcy usług masowych są bardziej umiarkowani w ocenach: o złej roli prawa przeświadczonych jest mniej niŝ połowa z nich. WPŁYW ZALEGŁOŚCI NA ROZWÓJ FIRMY Połowa firm jest zdania, Ŝe problemy z egzekwowaniem naleŝności nie wpływają znacząco na moŝliwości rozwojowe przedsiębiorstw. Barier rozwoju upatruje w nich co trzecia firma. Najsilniej przekonane są o negatywnym znaczeniu tego typu trudności firmy sektora finansowego. Najmniejszego zagroŝenia upatrują w tym przedsiębiorcy. [1] Zdecydowanie nie [2] Raczej nie [3] Ani tak ani nie [4] Raczej tak [5] Zdecydowanie tak Nie wiem Średnia Ogółem (N=200) Finanse (N=70) Usługi masowe (N=70) Przedsiębiorcy (N=60) 3. Czy Pana(i) firma zalega z płatnościami? 4% 1 2 30% 90% 7 7 6 Tak Nie Nie wiem / odmowa odpowiedzi 4. Czy w ciągu ostatniego kwartału w Pana(i) firmie... zadłuŝenie wobec innych podmiotów? Ogółem (N=200) 4% Finanse (N=70) Usługi masowe (N=70) 6 6 70% 2% 4% 1% 2% ZALEGANIE Z PŁATNOŚCIAMI Generalnie, co piąta firma przyznaje się do własnych problemów z terminowym regulowaniem zobowiązań. W najmniejszym stopniu ten problem dotyczy sektora finansowego (4%). Nieregularnie spłaca zobowiązania co czwarta firma wśród dostawców usług masowych i prawie co trzeci przedsiębiorca. W większości przypadków (ponad dwie trzecie) problem zaległości w ciągu kwartału nie zmienił się. Rósł w przypadku tylko co dwudziestej piątej firmy, zaś malał w przypadku podmiotów. Największy odsetek firm, w których stan zadłuŝenia zmniejszył się w ciągu trzech miesięcy przed momentem badania, odnotowano wśród przedsiębiorców (2). Przedsiębiorcy (N=60) 2% 70% 2 5% Wzrosło Pozostało na tym samym poziomie Zmalało Nie wiem / odmowa odpowiedzi Barometr Bezpieczeństwa Obrotu Gospodarczego InfoMonitor/BIK/Pentor RI 01.2010 InfoMonitor Biuro Informacji Gospodarczej SA www.infomonitor.pl barometr@infomonitor.pl 14