Ulotka informacyjna Witamina K Informacje dla rodziców Wersja 2
Czym jest witamina K? Witamina K jest witaminą naturalnie występującą w produktach spożywczych, szczególnie w wątrobie i niektórych warzywach. Każdy z nas potrzebuje witaminy K, ponieważ pomaga ona w procesach krzepnięcia krwi, zapobiegając tym samym powstawaniu krwotoków i krwawień. We wczesnym dzieciństwie, kiedy dzieci są karmione wyłącznie mlekiem, przyjmują one niewiele witaminy K. Bardzo mały odsetek dzieci cierpi z powodu krwawień związanych z niedoborem witaminy K. W skrócie określa się to mianem VKDB (z ang. Vitamin K Deficiency Bleeding). Ryzyko występowania krwawień można skutecznie zniwelować, podając dziecku witaminę K. Krwawienia związane z niedoborem witaminy K (VKDB) Krwawienia tego typu występują niezwykle rzadko u jednego na 10 tysięcy dzieci. Jeżeli jednak wystąpią, mogą nieść za sobą bardzo poważne konsekwencje. Może dojść do powstawania zasinień/krwotoków lub wylewów krwi do mózgu, a także zgonu. Występowanie krwawień w ciągu pierwszych 24 godzin życia dziecka jest szczególnie groźne u dzieci, których matki przyjmują określone leki, jak np. leki przeciwdrgawkowe. Pojawienie się krwawienia po upływie pierwszych 24 godzin życia jest powszechniejsze i bardziej narażone na nie są dzieci, które: przyszły na świat przed planowanym terminem porodu. urodziły się w wyniku porodu wspomaganego, z zastosowaniem kleszczy lub próżnociągu. cierpią z powodu chorób wątroby, które mogą jawić się jako przewlekła żółtaczka lub dawać inne objaw, jak np. jasny stolec lub ciemny mocz. mają trudności z przyjmowaniem lub przyswajaniem pokarmów. chorują z innych powodów. we wczesnym dzieciństwie cierpiały z powody pojawiających się siniaków lub krwotoków. Niektóre dzieci, które nie kwalifikują się do żadnej grupy, również mogą cierpieć z powodu VKDB. Ministerstwo Zdrowia zaleca, aby wszystkie nowonarodzone 2 2
dzieci miały podawaną witaminę K, co ma na celu zapobieganie powstawania krwawień. Czy wiąże się z tym jakiekolwiek ryzyko? Wszystkie leki oraz skutki uboczne ich podawania są dokładnie monitorowane przez ekspertów. Przeprowadzono wiele badań mających na celu poznanie skutków długotrwałego przyjmowania witaminy K. Wyniki przeprowadzonych badań dowiodły, że witamina K jest nieszkodliwa dla dzieci, a korzyści wynikające z jej przyjmowania oznaczają, że Państwa dziecko nie będzie narażone na tę rzadką, ale niezwykle niebezpieczną przypadłość. W jaki sposób podawana jest witamina K? Istnieją dwa sposoby podawania dzieciom witaminy K: doustnie lub poprzez iniekcję. Liczba potrzebnych dawek zależy od sposobu, w jaki podana zostanie witamina K, oraz tego, czy dziecko jest karmione naturalnie, czy sztucznie. Zaleca się podanie dziecku: jednego zastrzyku z witaminą K tuż po narodzinach. LUB: dwóch dawek witamy K doustnie w ciągu pierwszego tygodnia życia. Jeżeli witamina K została podana doustnie, dzieci karmione mlekiem matki będą musiały otrzymać kolejną dawkę po ukończeniu pierwszego miesiąca życia. Dawka ta zostanie przepisana przez Państwa lekarza rodzinnego. Niezwykle ważne jest, aby dziecko otrzymało wszystkie dawki. 3 3
Która metoda jest najlepsza? Witamina K, niezależnie od tego, czy jest podana przez iniekcję, czy doustnie, jednakowoż skutecznie zapobiega VKDB, pod warunkiem, że dziecko przyjęło wszystkie dawki. Eksperci uważają jednak, że podawanie witaminy K poprzez iniekcję jest najskuteczniejszym i najwydajniejszym sposobem zabezpieczenia dziecka przed VKDB, ponieważ już jeden zastrzyk wystarczy, aby zapewnić dziecku natychmiastową ochronę. Karmienie piersią a VKDB Karmienie piersią daje dziecku najlepszy start w życie. Mleko matki posiada wiele korzyści zarówno dla samej matki, jak i jej dziecka. Karmienie dziecka wyłącznie w sposób naturalny przez pierwsze cztery do sześciu miesięcy zapewnia dziecku największe szanse na ustrzeżenie się przed alergiami. Dzieci karmione mlekiem matki przez pierwsze trzy miesiące znacznie częściej chorują przez pierwszy rok swojego życia. Jednym powodem, dla którego dzieci karmione piersią potrzebują trzeciej dawki witaminy K, jest to, że witamina K jest dodawana do mleka modyfikowanego. Mleko modyfikowane nie może równać się z mlekiem matki. Pierś matki jest zawsze najlepsza, dlatego nie zaleca się podawania mleka zmodyfikowanego z powodu dodanej do niego witaminy K. 4 4
Czy moje dziecko musi przyjąć witaminę K? Każdy z rodziców może o tym zdecydować. Zaleca się jednak podawanie witaminy K wszystkim dzieciom, ponieważ dzięki temu zmniejsza się ryzyko niepełnosprawności lub śmierci wśród zdrowych dzieci. W razie jakichkolwiek pytań, prosimy porozmawiać z pielęgniarką, lekarzem lub położną. Czy istnieje jakakolwiek alternatywna dla witaminy K? Nie istnieje żadna alternatywa dla zalecanej dawki witaminy K. Jeżeli zdecydują się Państwo nie podawać witaminy K dziecku, muszą Państwo obserwować je pod kątem objawów VKDB. Jakie są objawy VKDB? Wiele dzieci, u których dochodzi do krwotoków w mózgu, cierpiało z powodu krwawień ze skóry, nosa lub ust. Nawet niewielkie krwawienia lub siniaki pojawiające się w pierwszych sześciu miesiącach życia dziecku muszą być niezwłocznie konsultowane. Każde dziecko, które cierpi z powodu żółtaczki po upływie pierwszych dwóch tygodni życia, musi zostać zbadane przez lekarza lub pielęgniarkę środowiskową szczególnie, jeżeli nie przybiera ono na wadze, ma jasne stolce lub ciemny mocz, lub cierpi z powodu innych dolegliwości. 5 5
Prosimy zapisać poniżej wszelkie pytania, jakie chcieliby Państwo omówić z lekarzem lub położną: 6 6
Dalsze informacje Strona internetowa NHS Choices www.nhs.uk Narodowy Instytut Badań Klinicznych www.nice.org.uk Dane kontaktowe: St Richard s Hospital, Spitalfield Lane, Chichester, West Sussex, PO19 6SE Oddział położniczy: 01243 831433 Oddział poporodowy: 01243 788122 wew. 2871 Worthing Hospital, Lyndhurst Road, Worthing West Sussex, BN11 2DH Oddział położniczy: 01903 285138 Oddział poporodowy: 01903 205111 wew. 84371 Dokładamy starań, aby nasze publikacje były możliwie jak najdostępniejsze. Jeżeli są Państwo zainteresowani otrzymaniem tej ulotki w innym formacie, np. w powiększonym druku, w alfabecie Braille lub innej wersji językowej, prosimy o kontakt z Biurem ds. Komunikacji, pisząc na adres poczty elektronicznej: Communications@wsht.nhs.uk lub dzwoniąc pod numer telefonu 01903 205 111 wew. 84038. www.westernsussexhospitals.nhs.uk Oddział: Położniczy Data wydania: Styczeń 2014 Data rewizji: Listopad 2016 Autor: Joint Obstetric Guideline Group 7