Mieszkalnictwo na obszarze rewitalizacji Piotr Mync Zastępca Prezydenta Stargardu
WSTĘP 1. Praktyka Szczecina i Stargardu w rewitalizacji zespołów mieszkaniowych 2. Specyfika Pomorza Zachodniego 3. Narodowy Program Mieszkaniowy
WSTĘP 4. Mieszkania substandardowe w krajowym zasobie mieszkaniowym: Rok Ilość (w mln) Mieszkańcy % Mieszkania Ilość (w mln) % 1988 12,5 34,7% 3,5 33,0% 2011 5,3 14,1% 1,3 2030 3,3
DLACZEGO REWITALIZACJA? 1. Powstanie samorządu lokalnego 2. Zaniedbania remontowe lat 1945-1990 luka remontowa 3. Deficyt jakościowy komunalnego zasobu mieszkaniowego 1,3 mln mieszkań 4. Deficyt ilościowy mieszkań: 1988 rok 1,25 mln 2015 rok - 0,9 mln
DLACZEGO REWITALIZACJA? 5. Ilość i jakość mieszkań w Polsce i Europie: Ilość mieszkań na 1000 osób: - Polska 371,3 mieszkań - UE 486 mieszkań - ostatnie miejsce w Europie Liczba izb na 1 osobę: ostatnie miejsce w UE Co 10 mieszkanie jest substandardowe: - 5 miejsce od końca w UE - dwa razy więcej niż w UE Mieszkania wynajmowane: Polska 15% a UE 30% Mieszkania własnościowe: Polska 85% a UE 70% Siła nabywcza za średnie miesięczne wynagrodzenie w Polsce: - 0,87 m 2 p.u.m - 5 miejsce od końca w UE
JAK TO SIĘ ZACZĘŁO 1. Diagnoza stanu szczecińskiego zasobu komunalnego 2. Poszukiwanie rozwiązań zagranicznych 3. Pomoc techniczna doradca ds. renowacji 4. Strategia Renowacji Szczecina: tereny działań priorytetowych modele finansowo-organizacyjne działania rozproszone
Modele finansowo-organizacyjne 1. Renowacja komercyjna 2. Renowacja budżetowa 3. Programy dotacyjne: Program Małych Ulepszeń Program Nasz Dom 4. Pożyczki dla wspólnot 5. Program termomodernizacji i remontów
UDZIAŁ PROJEKTÓW MIESZKANIOWYCH W REWITALIZACJI 1. Eksperymenty lat 90-tych 2. Przewaga rewitalizacji przestrzeni publicznych i obiektów użyteczności publicznej 3. Środki Unii Europejskiej a rewitalizacja: rewitalizacja zespołów mieszkaniowych dotacja z RPO do 85% kosztów remontów części wspólnych wspólnot mieszkaniowych z większościowym udziałem gminy projekty nie mieszkaniowe dotacja z RPO do 85% kosztów przedsięwzięcia i preferencyjne pożyczki (oprocentowanie od 1% w skali roku) z inicjatywy JESSICA
REWITALIZACJA DZIŚ I JUTRO - finansowanie 1. Olbrzymie potrzeby finansowe 2. Finansowanie centralne 3. Finansowanie z środków RPO 4. Finansowanie z środków samorządu lokalnego 5. Finansowanie przez inwestorów komercyjnych
REWITALIZACJA DZIŚ I JUTRO - finansowanie 6. Finansowanie zwrotne 7. Działania proekologiczne 8. Nowe narzędzia wsparcia dopłaty do czynszów 9. Nowe narzędzia wsparcia dotacje z Funduszu Dopłat 10. Fundusze europejskie i EOG 11. Wysokie ceny dostaw i usług w budownictwie barierą w rewitalizacji zasobu mieszkaniowego
REWITALIZACJA DZIŚ I JUTRO - Partycypacja społeczna 1. Rola partycypacji społecznej w rewitalizacji zespołów mieszkaniowych 2. Aktywizacja społeczności lokalnej 3. Mieszkańcy - uczestnicy rewitalizacji: trudności z określeniem priorytetów działania animacyjne 4. Przedsiębiorcy, użytkownicy lokali użytkowych roszczenia i oczekiwania
REWITALIZACJA DZIŚ I JUTRO - partycypacja społeczna 5. Mieszkania wspomagane w rewitalizacji 6. Właściciele mieszkań udziałowcy wspólnot mieszkaniowych nieufność wobec projektów rewitalizacji, trudna współpraca z właścicielami o różnych kompetencjach i możliwościach finansowych 7. Dobra komunikacja warunkiem koniecznym: spotkania biuletyn informacyjny punkt informacyjny
SPECJALNA STREFA REWITALIZACJI 1. Ustawa o rewitalizacji delimitacja: obszar zdegradowany obszar rewitalizacji specjalna strefa rewitalizacji 2. Specjalna Strefa Rewitalizacji: ustanowienie SSR obowiązujące prawo lokalne nie dłużej niż 10 lat odstępstwa od przepisów: Kodeksu cywilnego Kodeksu postępowania administracyjnego ustawy Autor, o Afiliacja, planowaniu Podtytuł i zagospodarowaniu przestrzennym ustawy o gospodarce nieruchomościami ustawy o własności lokali Prawo zamówień publicznych
SPECJALNA STREFA REWITALIZACJI Najistotniejsze specjalne przepisy: możliwość wprowadzenia zakazu wydawania decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, możliwość ustanowienia społecznego budownictwa czynszowego inwestycją celu publicznego, uproszczone procedury Autor, Afiliacja, i terminy Podtytuł wydawania decyzji i egzekwowania opuszczenia mieszkania, gdy jest to konieczne dla realizacji czynności budowlanych w ramach projektu rewitalizacji,
SPECJALNA STREFA REWITALIZACJI Najistotniejsze specjalne przepisy: uproszczone procedury postępowania z nieruchomościami o nieustalonym statusie prawno-własnościowym, zarówno w ustalaniu stron postępowania, jak i w podejmowaniu decyzji pozostających we właściwości właściciela, wprowadzenie zasady uwzględniania przez sądy okoliczności wynikających z optymalizacji procesu rewitalizacji przy rozpatrywaniu wniosku dotyczącego dysponowania nieruchomością, gdy nie wszyscy współwłaściciele są jednomyślni oraz wniosku dotyczącego podejmowania decyzji o czynnościach pozostających w kompetencjach większości wspólnoty mieszkaniowej odmiennej niż tego oczekuje większość właścicieli,
SPECJALNA STREFA REWITALIZACJI Najistotniejsze specjalne przepisy: uproszczone procedury uchwalania i zmiany Studium uwarunkowań i kierunków rozwoju przestrzennego gminy, odstępstwo od obowiązku stosowania zasad Prawa zamówień publicznych dla zamówień i zakupów o wartości poniżej tzw. progów unijnych.
SPECJALNA STREFA REWITALIZACJI Instrumenty finansowe: możliwość dofinansowania z środków UE, o ile przedsięwzięcie spełnia kryteria i wskaźniki ustanowione przez ministra właściwego do spraw rozwoju w porozumieniu z ministrem ds. budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa, możliwość udzielenia przez gminę dotacji w wysokości do 50% na roboty budowlane i prace Autor, konserwatorskie. Afiliacja, Podtytuł
PARTNERZY PRYWATNI REWITALIZACJI 1. Wspólnoty mieszkaniowe 2. Kontrahenci komercyjni partnerzy kompleksowej rewitalizacji: projekty adresowane do podmiotów o dużych zdolnościach finansowych, projekty adresowane do podmiotów o mniejszych zdolnościach finansowych.
LOKALNE INSTRUMENTY WSPÓŁFINANSOWANIA PROJEKTÓW MIESZKANIOWYCH 1. budżetowa (FZ, sprzedaż i najem komercyjny) 2. Program Małych Ulepszeń 3. Program Nasz Dom dotacje i pożyczki 4. Regionalne Programy Operacyjne 5. Program Czyste powietrze - WFOŚiGW 6. Dotacje z budżetu gminy na roboty budowlane lub konserwatorskie
CO DALEJ Z TĄ REWITALIZACJĄ? 1. 20 lat rewitalizacji zespołów mieszkaniowych w Polsce 2. Efekty likwidacji substandardu mieszkaniowego 3. Niezadawalające efekty w kompleksowym podejściu do rewitalizacji zaniedbane części wspólne i posesje budynków mieszkalnych 4. Deficyt ilościowy a deficyt jakościowy 5. Wysokie ceny dostaw i usług w budownictwie ograniczenie dostępności mieszkań w nowych i modernizowanych budynkach
CO DALEJ Z TĄ REWITALIZACJĄ? 6. Wzrost zdolności finansowej rodzin a wzrost cen na rynku mieszkaniowym - niska dostępność mieszkań 7. Konieczność przygotowania i wdrożenia krajowego programu rewitalizacji 8. Określenie perspektywy rozwiązania problemu luki remontowej 15 lat? 9. Stworzenie spójnego oprzyrządowania z dziedziny mieszkalnictwa i pomocy społecznej 10. Wysoki koszt budowy jednego m 2 w relacji do średniego wynagrodzenia przesłanką do rozbudowy segmentu mieszkań na wynajem 11. Wykształcenie kadry do przygotowania i realizacji rewitalizacji oraz pracy w komitetach rewitalizacji
Renowacja komercyjna małe inwestycje ul. Tkacka w Szczecinie
Renowacja komercyjna małe inwestycje ul. Chrobrego/Kazimierza Wielkiego w Stargardzie
Renowacja komercyjna duże inwestycje Kwartał norweski - ul. Bogusława w Szczecinie
Renowacja komercyjna duże inwestycje Kwartał szwedzki - ul. Śląska w Szczecinie
Renowacja budżetowa Kwartał turzyński nr 27 w Szczecinie widok z lotu ptaka przed i po renowacji
Renowacja budżetowa Kwartał turzyński nr 27 w Szczecinie widok od strony ulicy
Renowacja budżetowa Kwartał turzyński nr 27 w Szczecinie widok wnętrz podwórzowych
Renowacja budżetowa Widok z lotu ptaka - ul. Dziennikarska i Koszarowa w Szczecinie
Renowacja budżetowa Zabudowa mieszkalna przy ul. Dziennikarskiej i Koszarowej w Szczecinie
Renowacja budżetowa Kwartał nr 40 przy ul. Śląskiej, Więckowskiego i al. Wojska Polskiego w Szczecinie
Renowacja budżetowa Wnętrze kwartału A w Stargardzie widok z lotu ptaka
Renowacja budżetowa Zagospodarowanie wnętrza kwartału A w Stargardzie
Renowacja budżetowa Kwartał A w Stargardzie - budynek mieszkalny przed i po rewitalizacji
Renowacja budżetowa Kwartał A przy ul. Piłsudskiego 86 w Stargardzie
Renowacja budżetowa Kwartał nr 23 w Szczecinie przy al. Wojska Polskiego wnętrze po rewitalizacji
Renowacja budżetowa Kwartał nr 23 w Szczecinie przy al. Wojska Polskiego wnętrze po rewitalizacji
Renowacja budżetowa Widok z lotu ptaka - kwartał C w Stargardzie po rewitalizacji
Renowacja budżetowa Widok zrewitalizowanych budynków przy ulicy Wojska Polskiego w Stargardzie
Renowacja budżetowa Widok kamienic przy ulicy Piłsudskiego w Stargardzie - przed i po rewitalizacji
Renowacja budżetowa Mural wewnątrz kwartału C w Stargardzie - autor projektu i wykonawca Michał Zadroga
Renowacja budżetowa Wnętrze kwartału C w Stargardzie górny taras
Renowacja budżetowa Widok kamienicy przy ulicy Piłsudskiego w Stargardzie - wnętrze kwartału przed i po rewaloryzacji
Renowacja budżetowa Wnętrze kwartału A w Stargardzie widok z lotu ptaka
Renowacja budżetowa Widok z lotu ptaka - kwartał C w Stargardzie po rewitalizacji
Renowacja budżetowa Kwartał turzyński nr 27 w Szczecinie widok z lotu ptaka przed i po renowacji
Renowacja budżetowa Widok z lotu ptaka - ul. Dziennikarska i Koszarowa w Szczecinie
Projekty mieszkaniowe wciąż nie odgrywają podstawowej roli w działaniach rewitalizacyjnych. Wbrew oczywistej logice i faktycznym potrzebom. Trzeba to jasno powiedzieć: rewitalizacja zasobów mieszkaniowych jest wciąż na etapie a rozwój ciekawych gospodarczy dobrych praktyk", eksperymentów, podczas gdy niezbędne są działania masowe, by w dającej się przewidywać perspektywie (15 lat) proces w zasadniczej części zakończyć.
Dziękuję za uwagę Piotr Mync Zastępca Prezydenta Stargardu e-mail: p.mync@um.stargard.pl