Historia zakładu. i mostu wiszącego Pruskiej Królewskiej Huty Małapanew w Ozimku. Berlin, 20 Wrzesień 2013. Józef Tomasz Juros



Podobne dokumenty
14 października2009. Nowoczesne wyroby Królewskiej Huty Malapane w początkach XIX wieku: mosty, maszyny, pomniki.

Serdecznie witamy

Holzhausen, Moritz i Schottelius. Twórcy przemysłu maszynowego

8 kwietnia Początki Pruskiej Królewskiej Huty Malapane w Ozimku na tle historii Śląska od 1741 do 1765 roku.

Ozimek 13 stycznia Przybysze w historii. Huta Malapane w Ozimku od połowy XIX do połowy XX wieku

HUTA MAŁAPANEW W OZIMKU

ODDZIAŁ ODLEWNICTWA ARTYSTYCZNEGO - NOWE GLIWICE ul. Bojkowska Gliwice

Ozimek dawniej, i dziś Praca ta przedstawia rys historyczny i jest jednocześnie zaproszeniem do złożenia wizyty w Ozimku oraz sąsiadujących gminach.

Serdecznie witamy

Historia ziemi i powiatu tarnogórskiego

STUDIUM MAŁOPANEWSKIEGO KRAJOBRAZU POPRZEMYSŁOWEGO

Historia, zabytki i ślady hutnictwa w dolinie Małej Panwi

Malborskie mosty. Bernard Jesionowski. Malbork Bernard Jesionowski Malborskie mosty Strona 1

Innowacyjne realizacje infrastrukturalne HUTY POKÓJ S.A.

Stal jest wszędzie. ArcelorMittal

Sprawozdanie z działalności Stowarzyszenia na Rzecz Dziedzictwa Kulturowego Gliwic GLIWICKIE METAMORFOZY w roku 2011

ODDZIAŁ ODLEWNICTWA ARTYSTYCZNEGO. ul. Bojkowska Gliwice

Najciekawsze i największe mosty w Polsce i w Niemczech

Najciekawsze Mosty w Polsce

pozwoliliśmy się nakręcić

WYSTAWY - archiwum. Kobieta w sztuce starożytnej Klub MPiK w Płocku Kobieta w sztuce starożytnej Dom Kultury w Wyszogrodzie 09.

Andrzej Sidowski Ostrowiec Świętokrzyski,

Tom Ib1- Projekt Wykonawczy Branża Mostowa

ArcelorMittal Poland

40 lat minęło Wydział Informatyki i Zarządzania Obchody pod patronatem JM Rektora PWr prof. dr hab. inż. Tadeusza Więckowskiego

Most kamienny Arkadiko w Grecji (13 wiek p.n.e.), jeden z najstarszych na świecie.

Województwo opolskie. Województwo opolskie składa się z 11 powiatów oraz jednego miasta na prawach powiatu Opola. Powiaty wchodzące w skład to:

Most Solidarności w Płocku jest jednym z najdłuższych mostów w Polsce. Rozpiętość najdłuższego przęsła wynosi 357m. Całkowita długość to 1712 metrów.

,, Żędowicki młyn nad Małą Panwią

40000,00 oraz nie dofinansowywania zadań z zakresu Kultury fizycznej i sportu na kwotę 10000,00 w związku z czym termin konsultacji został

Prof. dr hab. inż. Jan Henryk Obrąpalski. wspaniały naukowiec wybitny organizator życia gospodarczego na Górnym Śląsku

Jak trafić. Nasz adres: ul. Leśna 10 (wejście od ul. Żelaznej na dzwonek!) Chorzów Batory. tel skype: thermasilesia. Jak trafić!

1 pfennig strona 1 1 pfennig moneta niemiecka do 1871r

1) Pana Bogusława Bobrowskiego na funkcję Prezesa Zarządu "KOPEX" S.A. z siedzibą w Katowicach na pięcioletnią kadencję indywidualną,

Budowa kanału żeglugowego szansą dla rozwoju Elbląga

Ryc. 1 Wysoka ściana kamieniołomu wapienia, punkt odkrycia kopalni Ciche Szczęście. Fot. T. Stolarczyk

KTO SIĘ BOI ŚLĄSKIEJ PRZESZŁOŚCI?

Międzynarodowe wiodące targi w kwartecie. 13. Międzynarodowe Targi Odlewnicze z forum technicznym

BRAK POŁĄCZEŃ TRANSGRANICZNYCH HAMULCEM ROZWOJU GOSPODARCZEGO REGIONU NA PRZYKŁADZIE KOSTRZYNA NAD ODRĄ

Powiatowy Urząd Pracy w Chorzowie INWESTYCJA W CZŁOWIEKA W DZIAŁANIACH PUBLICZNYCH SŁUŻB ZATRUDNIENIA NA PRZYKŁADZIE MIASTA CHORZÓW

OFERTA WYNAJMU HALI MAGAZYNOWO-PRODUKCYJNEJ NR 67

WYKAZ ORGANIZACJI POZARZĄDOWYCH


Robert Niedźwiedzki Uniwersytet Wrocławski

BUDOWA OBWODNICY MIASTA KLUCZBORKA OD DROGI KRAJOWEJ NR 45 W KUNIOWIE DO UL. FABRYCZNEJ"

HUTA GLIWICKA GENEZA JEJ POWSTANIA I JEJ DZIEJE DO POŁOWY XIX WIEKU W ŚWIETLE AKT WYŻSZEGO URZĘDU GÓRNICZEGO WE WROCŁAWIU

9 Wprowadzenie i podziękowania... Wykaz wybranych skrótów... Wysoki Sejm raczy uchwalić - Wstęp... DOKUMENTY...

WYSTAWY - ARCHIWUM LP ORGANIZATOR TYTUŁ MIEJSCE CZAS MSHM Muzeum IHKM w MSHM. Pruszkowie, ul.

Ekologiczny transport. Dla rozwoju infrastruktury i środowiska

OPIS DO PRZEDMIARU ROBÓT

ZMIANY NA STANOWISKACH DYREKTORÓW JEDNOSTEK OKRĘGU OPOLSKIEGO

Zbiornik przeciwpowodziowy Roztoki Bystrzyckie

Z dziejów hutnictwa żelaznego na Śląsku

Jak budować dialog między administracją a pracodawcami?


KOŁA ZĘBATE KOŁA ŁAŃCUCHOWE SPECJALNE KOŁA ŁAŃCUCHOWE KÓŁKA DO TRANSPORTERÓW ODLEWANE TAPER LOCK

Wizualizacja procesu produkcyjnego w Hucie Cynku Miasteczko Śląskie S.A.

LEGENDE / OPIS MAPY. 1 Naumburger Dom

Rewitalizacja Kanału Elbląskiego. Elbląg, 30 sierpnia 2014 r.

Berlin. Religia: % wszystkich mieszkańców. Brak wyznania 59% Ewangelicy 21% Katolicy 9%

BRAK POŁĄCZEŃ TRANSGRANICZNYCH HAMULCEM ROZWOJU GOSPODARCZEGO REGIONU NA PRZYKŁADZIE KOSTRZYNA NAD ODRĄ

GŁÓWNE PROBLEMY ŚRODOWISKOWE W ŚWIETLE KONKLUZJI BAT DLA PRZEMYSŁU HUTNICZEGO

WYKAZ WYDZIAŁÓW WSPÓŁDZIAŁAJ

Huta Paprocka. Wystawa w Muzeum Miejskim w Tychach. marzec kwiecieñ 2007

65 2. Czas powstania:

EAGLE, ASCOD I SYSTEM MOSTOWY MTB W KIELCACH [DEFENCE24.PL TV]

czytelności treści edukacyjnych oraz atrakcyjnej i efektownej formy ich przekazu. 1. Filmy prezentacyjne 2. Prezentacje Interaktywne -

*Przepływa pod nim Wisła.

SPRAWOZDANIE. Kultury fizycznej i sportu: 1. organizacja imprez sportowych, a także udział dzieci i młodzieży w imprezach sportowych, 1

Innowacyjna działalność kluczem do inteligentnego rozwoju - na przykładzie Spółki Akcyjnej ODLEWNIE POLSKIE. Elbląg, dnia 24 września 2014 r.

Kopalnie ołowiu, srebra i cynku wraz z systemem gospodarowania wodami podziemnymi w T arnowskich Górach wpisane na Listę światowego dziedzictwa

GOSPODARKA ODPADAMI. Dr Ewa Mańkowska Zastępca Prezesa

WYKAZ JEDNOSTEK, DLA KTÓRYCH ZAPLANOWANO DOTACJE PODMIOTOWE W 2002 R.

SPIS TREŚCI. Armatura gazowa. str.

Nazwa zadania Nazwa podmiotu Termin realizacji. Stowarzyszenie Romów w Gliwicach. Stowarzyszenie Kulturalno -Turystyczne VIATOR

Kluczowe problemy energetyki

Katowice wczoraj i dziś

Remont izbic mostu w ciągu ul. Niwy w Żywcu w km

INWESTYCJE W ROKU 2017

OFERTA WYNAJMU HALI MAGAZYNOWEJ NR 69

NIEMCY. Oficjalna nazwa: Republika Federalna Niemiec Ustrój: Republika Federalna Stolica: Berlin Język: niemiecki Waluta: Euro

OGŁOSZENIE O ZMIANIE OGŁOSZENIA z dnia r.

5. INWENTARYZACJA OBIEKTÓW HISTORYCZNYCH I KULTUROWYCH GMINY OZIMEK

JAK WSPÓLNIE TWORZYĆ SYSTEM PARK & RIDE WE WROCŁAWSKIM OBSZARZE METROPOLITALNYM

Stan wdrażania oraz dobre praktyki w ramach RPO WO

Most Północny w Warszawie Konsultacje Społeczne /

SPECYFIKACJE TECHNICZNE WYKONANIA i ODBIORU ROBÓT BUDOWLANYCH M ŚCIEKI Z PREFABRYKOWANYCH ELEMENTÓW BETONOWYCH

Sytuacja odlewnictwa na świecie, w Europie i w Polsce

Antoni Guzik. Rektor, Dziekan, Profesor, wybitny Nauczyciel, Przyjaciel Młodzieży

LISTA STAŁYCH MEDIATORÓW W SPRAWACH CYWILNYCH

ODCZYT STANU WODY NA RZECE DRWĘCY mierzone dla posterunku Nowe Miasto Lubawskie

POIS /09

Kalendarium realizacji ważniejszych inwestycji w energetyce polskiej w latach

Dzień Patrona Szkoły Zespół Szkół Technicznych im. Stanisława Płoskiego w Ciechanowie

WZROST BEZPIECZEŃSTWA PRZECIWPOWODZIOWEGO W WOJEWÓDZTWIE OPOLSKIM PO ROKU Wojewódzki Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w Opolu

Zmiana wizerunku miasta w świetle likwidacji hałd pohutniczych

Tradycje i historia inspekcji pracy na Śląsku

Modernizacja budynku po dyrekcji huty Zabrze dla potrzeb administracji samorządowej oraz Centrum Zarządzania Kryzysowego

GRUPA KAPITAŁOWA ZARMEN KOMPLEKSOWE WYKONAWSTWO INWESTYCJI PRZEMYSŁOWYCH, UTRZYMANIE RUCHU ZAKŁADÓW PRZEMYSŁOWYCH

Transkrypt:

Berlin, 20 Wrzesień 2013 Historia zakładu Stowarzyszenie Dolina Małej Panwi i mostu wiszącego Pruskiej Królewskiej Huty Małapanew w Ozimku Józef Tomasz Juros

Śląsk - Silesia - Schlesien i dolina Małej Panwi

Tradycje wytopu żelaza z zastosowaniem dymarek na Śląsku sięgają początków naszej ery

Ruda darniowa

Niecki dymarkowe odnalezione na dnie Jeziora Turawskiego

1740-1742 I Wojna Śląska 1745-1748 II Wojna Śląska Fryderyk II Hohenzollern 4 czerwca 1745 Bitwa pod Hohenfriedberg/Dobromierzem 10 kwietnia 1741 Bitwa pod Mollwitz/Małujowicami 28 lipca 1742 Traktat pokojowy we Wrocławiu 25 grudnia 1745 Traktat pokojowy w Dreźnie 18 października 1748 Pokój w Aachen

1752 - Johann Georg Rhedanz nadleśniczy królewski na Śląsku przybywa do Krasiejowa 4 stycznia 1753 informuje Izbę Wojenno Dominalną we Wrocławiu o możliwości budowy hut nad Małą Panwią 1 marca 1753 w Poczdamie Fryderyk II król Prus wydaje edykt nakazujący budowę hut Po tym jak Jego Królewski Majestat w Prusach, nasz Najłaskawszy Pan i Król z ojcowskiego przyzwolenia i opieki, o w górnośląskich lasach, podległych opolskiemu Urzędowi, nad rzeką Mała Panew i w innych tamtejszych w kierunku Kluczborka leżących, odkrytych zasobach rudy żelaza powiadomiony został, aby nie pozostały nieużyteczne, tylko dobru królewskiej krainy i jego wiernym poddanym służyły, postanowiono we wspomnianym miejscu wybudować huty

Grudzień 1753 król Fryderyk II zobowiązuje ministra prowincji śląskiej von Münchow a do pilnego przygotowania huty w celu rozpoczęcia produkcji kul armatnich Johann Georg Rhedanz (? 1765) wybiera lokalizację budynków, wyznacza kanały hutnicze, buduje fundamenty, sam nadzoruje roboty ciesielskie. Budowę tamy na rzece zleca nadinspektorowi stawowemu z Opola Neuwertz owi. 16/17 VIII 1754 rozpalenie wysokiego pieca 17 VIII 1754 pierwszy spust surówki IX 1754 pierwsze wyprodukowane żelazne piece XI 1754 budowa dwóch pieców fryszerskich na prawym brzegu

Pierwsze produkty Pruskiej Królewskiej Huty Malapane: armaty, kule, granaty i żeliwne piece

Friedrich Anton von Heinitz 1725-1802 Prezydent Departamentu Górnictwa i Hutnictwa Autor reformy górnictwa i hutnictwa na Śląsku 3 listopada 1779 patent Fryderyka II o utworzeniu Wyższego Urzędu Górniczego we Wrocławiu

21 października 1779 mianowany dyrektorem Wyższego Urzędu Górniczego we Wrocławiu 22 kwietnia 1780 obejmuje nadzór komisaryczny nad Huta Królewską w Ozimku 16 czerwca 1780 przejście Huty pod zarząd Wyższego Urzędu Górniczego 1782 Utworzenie samodzielnego Urzędu Hutniczego w Ozimku 1783-1785 Modernizacja Huty Malapane 1791 Podróż von Redena do Anglii Friedrich Wilhelm von Reden 1752-1815 Minister, szef Departamentu Górnictwa i Hutnictwa, budowniczy hut w Gliwicach, Berlinie, Zabrzu, Chorzowie

1789 pierwsze próby wytopu z użyciem koksu w Hucie Malapane 1790 podróż do Anglii z von Reden em 1791 obejmuje kierownictwo huty Formy gliniane zastąpiono formami z piasku, wytop w wysokich piecach opalanych koksem, zastosowanie nadmuchu przy użyciu koła wodnego, Początki konstruowania maszyn parowych 1791-1795 wspólnie z Baildonem buduje hutę w Gliwicach 1799-1800 buduje, a następnie kieruje Hutą Królewską w Chorzowie Wedding Johann Friedrich 1759 1830 Budowniczy Huty w Gliwicach, budowniczy i dyrektor Huty Królewskiej w Chorzowie

1779 wspólnie z Albertem Derby III w Coarboockdale buduje pierwszy na świecie most żelazny 1789 na zaproszenie Redena przybywa na Śląsk. Wspólnie z Weddingiem przeprowadzają próby wytopu z użyciem koksu. Pierwszy udany wytop 19 listopada 1789 roku w Ozimku John Wilkinson 1728 1808 Budowniczy: pieca do wytopu żeliwa, pierwszej wytaczarki, żelaznego mostu, stalowego kadłuba statku. Ojciec angielskiego hutnictwa.

1786 w Hettstedt uczestniczy przy budowie przez Bücklinga pierwszej w Prusach maszyny parowej 1792 w Tarnowskich Górach nadzoruje sprowadzoną z Anglii maszynę parową jako inspektor maszyn i urządzeń technicznych. 1794 podejmuje pracę w Królewskiej Hucie w Ozimku, zajmuje się budową najpierw części, a potem kompletnych maszyn parowych 1808 przenosi się do Królewskiej Huty w Gliwicach 1794-1827 Holzhausen tworzy około 50 maszyn parowych o łącznej mocy 770 koni mechanicznych August Friedrich Holzhausen 1768-1827 Inspektor maszynowy. Budowniczy maszyn parowych.

1798 jako wychowanek budowlany zatrudniony w hucie w Ozimku. Wysłany do Gliwic celem oceny umiejętności przez Weddinga i Baildona, uczestniczy w budowie tamtejszej huty 1799 wraca do Ozimka jako nauczyciel rysunku i szybko awansuje 1802 uczestniczy w budowie Królewskiej Odlewni Żeliwa w Berlinie 1809 mianowany wyższym inspektorem budowlanym uruchamia produkcję karabinów w ozimeckiej Hucie Franz Moritz 1776-1825 Budowniczy hut w Ozimku, Gliwicach, Berlinie, Sayn, Katowicach-Załężu i Kielcach 1815-1818 uczestniczy w rozbudowie i modernizacji Huty w Sayn 1818-1825 główny radca hutniczy i budowlany Głównej Dyrekcji Górniczej Królestwa Polskiego, profesor Wyższej Szkoły Górniczej, budowniczy huty Aleksander w Kielcach

1793 na zaproszenie Reden a przybywa do Tarnowskich Gór 1794 po prowrocie z kilkumiesięcznej podróży do Anglii podejmuje pracę w Hucie w Ozimku i uczestniczy jako doradca techniczny w budowie Królewskiej Odlewni Żeliwa w Gliwicach 1796 projektuje dla Huty Malapane najnowocześniejszą i najwydajniejszą odlewnię armat 1796 odlewa w Ozimku most dla Łażan (Laasan) i w 1798 dla Berlina John Baildon 1773-1846 Budowniczy hut żelaza i cynku m. in. w Gliwicach, Chorzowie, Berlinie i Dębiu k/katowic. Budowniczy żelaznych mostów

1796 Most na Strzegomce w Łażanach (Laasan) dla hrabiego Nikolausa Augusta Burghaus a 15 m. długości, 6 m. szerokości, waga 45 ton, nośność ok. 6 ton

1797 Berlin. Über den Kupfergtaben Żelazny Most (Eiserne Brücke) DER NAME DER BRÜCKE STAMMT VON DER AN DIESE STELLE IM JAHRE 1797 ERRICHTETEN ERSTEN EISERNEN BRÜCKE IN BERLIN, DIE DAMALS ALS ERSATZ FÜR EINE ALTE HÖLZERNE BRÜCKE, WALLBRÜCKE GENANNT, AUS GUSSEISEN HERGESTELT WURDE. Most długości 20 metrów przetrwał do 1825 roku

1803 Most w parku pałacu królewskiego Charlottenburg: Hohe Brücke beim Karpfenteiche 4 podpory, długość 11,9 metra, szerokość 4 metry 1800 - rozpoczęto odlewanie elementów 1802 - budowa fundamentów 1803 - oddanie mostu do użytku

1803 Most w parku pałacu królewskiego Charlottenburg: Hohe Brücke beim Karpfenteiche

1822 Most Królewski przy Bramie Mikołajskiej we Wrocławiu 1821 rozpoczęcie budowy 8 października 1822 uroczyste otwarcie Długość 15 m, szerokość 13,5 m, wysokość łuku 2 m, waga 143000 kg. Most rozebrano w 1866 roku

Urodził się około 1795 roku w Clausthal (Dolna Saksonia) 1814 przybywa na Śląsk 1820 ożenił się z Sophie, młodszą córką wybitnego budowniczego maszyn parowych Augusta Holzhausena 1824 powierzono mistrzowi Schotteliusowi organizację warsztatów maszynowych w Ozimku 1825 prezentacja wyrobów warsztatów maszynowych na Wrocławskiej Wystawie Przemysłowej Carl Heinrich Schottelius 1795 1882 królewski mistrz maszynowy

1824 w związku ze zmianą stosunków wodnych, podjęto decyzję o budowie nowej przeprawy mostowej przez rzekę Mała Panew

Wiszący most łańcuchowy w Królewskiej Hucie w Ozimku 1825 warsztaty maszynowe kierowane przez królewskiego mistrza maszynowego Carla Schottelius a rozpoczynają odlewanie elementów mostu Do budowy użyto: 28 380 funtów (14 190 kg) żelaza kutego 115 610 funtów (57 805 kg) odlewów

12 września 1827 Radca Johann Friedrich Juliana von Reil dokonuje uroczystego otwarcia mostu Długość: 100 stóp, 1 ½ cala (30,5 m). Szerokość: 20 stóp i 9 cali (6,5 m)

Żeliwne bramy

Łańcuchy

Zawieszenia

2009 Rdza

Remont mostu Październik 2009 Grudzień 2010 Listopad 2011

Most dzisiaj

www.sdmp.pl Dziękujemy za uwagę