UCHWAŁA NR XIV/81/2015 RADY GMINY PYSZNICA z dnia 4 grudnia 2015 r. w sprawie uchwalenia Gminnego Programu Wspierania Rodziny na lata 2016-2018 Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. z 2015 r. poz. 1515) w związku z art. 176 pkt 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (t.j. Dz. U. z 2015 r. poz. 332, z późn. zm.) Rada Gminy Pysznica uchwala, co następuje: 1. Uchwala się Gminny Program Wspierania Rodziny na lata 2016-2018, stanowiący załącznik do niniejszej uchwały. 2. Wykonanie uchwały powierza się Wójtowi Gminy Pysznica. 3. Uchwała wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2016 r. Przewodniczący Rady Gminy Józef Gorczyca Id: 34261520-A8AA-49CF-95F1-A81055CC5E65. Podpisany Strona 1
Załącznik do Uchwały Nr XIV/81/2015 Rady Gminy Pysznica z dnia 4 grudnia 2015 r. Gminny Program Wspierania Rodziny na lata 2016-2018 Pysznica, grudzień 2015 rok Id: 34261520-A8AA-49CF-95F1-A81055CC5E65. Podpisany Strona 2
1. WSTĘP STR. 3 2. PODSTAWA PRAWNA PROGRAMU STR.3 3. DIAGNOZA STR. 3 4. REALIZATORZY PROGRAMU STR. 5 5. CELE PROGRAMU STR. 6 6. DZIAŁANIA w ZAKRESIE WSPIERANIA PROGRAMU STR. 6 7. HARMONOGRAM REALIZACJI PROGRAMU STR.7 8. FINANSOWANIE PROGRAMU STR.7 9. MONITORING I EWALUACJA PROGRAMU STR.7 10. SPRAWOZDAWCZOŚĆ STR. 7 2 Id: 34261520-A8AA-49CF-95F1-A81055CC5E65. Podpisany Strona 3
I. Wstęp Każda rodzina powinna być środowiskiem, w którym wypełniane są prawidłowo wszystkie jej funkcje. Rodzina jako podstawowa komórka życia społecznego jest pierwszym i najważniejszym środowiskiem wychowawczym dziecka, kształtującym jego osobowość, system wartości, poglądy, styl życia. Sprawowanie władzy rodzicielskiej polega głównie na opiece i wychowaniu dziecka oraz dbałość o jego prawidłowy rozwój, ochronę zdrowia, umożliwienie edukacji i rozwijanie uzdolnień. Osłabienie rodziny zarówno w sferze materialno-bytowej jak i w sferze więzi rodzinnych wymaga podjęcia stosownych kroków ze strony państwa. Gmina ma obowiązek dbania o swoich mieszkańców, a co za tym idzie wspierania rodzin przeżywających trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych i nie potrafiących samodzielnie rozwiązać swoich problemów. II. Podstawa prawna programu 1) ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i pieczy zastępczej (t.j. Dz. U. z 2015 r. poz. 332, z późn. zm.); 2) ustawa z dnia 12 marca 2014 r. o pomocy społecznej (t.j. Dz. U. z 2015 r. poz. 163, z późn. zm.); 3) ustawa z dnia 29 lipca 2015 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 1390); 4) ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (t.j. Dz. U. z 2015 r. poz. 1286). III. Diagnoza Do określenia zadań Gminnego Programu Wspierania Rodziny niezbędna jest analiza danych o rodzinach z terenu Gminy Pysznica objętych pomocą Ośrodka Pomocy Społecznej w Pysznicy Tabela. 1 Powody przyznania pomocy społecznej rodzinom na terenie Gminy Pysznica w roku 2014 L.p. Wyszczególnienie Liczba rodzin 1. Liczba rodzin korzystających z pomocy społecznej 270 w 2014 roku 2. Ubóstwo 1 3. Bezdomność 1 4. Bezrobocie 68 5. Niepełnosprawność 105 6. Długotrwała choroba 21 7. Bezradność w sprawach opiek-wychow. i prowadzenia 28 gosp. domowego w tym 7a Rodziny niepełne 15 7b Rodziny wielodzietne 13 8. Przemoc w rodzinie 1 9. Alkoholizm 10 Źródło: opracowane na podstawie danych Ośrodka Pomocy Społecznej w Pysznicy 3 Id: 34261520-A8AA-49CF-95F1-A81055CC5E65. Podpisany Strona 4
Jak wynika z powyższych danych problemem dominującym na terenie Gminy Pysznicy jest problem niepełnosprawności, drugim problemem jest problem bezrobocia. Tabela 2. Formy udzielanej pomocy L.p Wyszczególnienie Liczba rodzin 1. Stypendia socjalne 149 2. Posiłki dla dzieci w szkole 151 3. Karta dużej rodziny 47 4. Usługi opiekuńcze specjalistyczne 1 Źródło: opracowane na podstawie danych Ośrodka Pomocy Społecznej w Pysznicy Na terenie Gminy Pysznica 2 dzieci objętych jest pieczą zastępczą, 2 dzieci przebywa w placówce opiekuńczo-wychowawczej w Stalowej Woli. Pięć rodzin objętych jest pomocą asystenta rodziny, są to rodziny, które wymagają wsparcia w znacznie szerszym wymiarze aniżeli oferowana pomoc w ramach pracy socjalnej. Jak wynika z danych Ośrodka Pomocy Społecznej w Pysznicy liczba rodzin korzystających z pomocy społecznej w latach 2012 2014 utrzymuje się na podobnym poziomie. Z aktualnych danych wynika, ze wzrasta liczba rodzin potrzebujących wsparcia asystenta rodziny. Ośrodek Pomocy Społecznej współpracuje z instytucjami z terenu Gminy Pysznica, a także instytucjami z terenu powiatu stalowowolskiego, które prowadzą działalność związaną z udzielaniem pomocy rodzinom dotkniętym problemami wychowawczo-opiekuńczymi. Na terenie gminy znajduje się trzy Zespoły Szkół oraz Szkoła Podstawowa. Są to placówki, które prowadzą działalność edukacyjno-wychowawczą na terenie Gminy Pysznica. Instytucją działającą na terenie Gminy Pysznica, która prowadzi działalność wychowawczoedukacyjną są również Dom Kultury, którego działalność wiąże się z organizowaniem różnego typu kółek zainteresowań, planowanie czasu wolnego młodzieży i dzieciom, podobną działalność na terenie gminy prowadzą biblioteki, które działają na terenie trzech miejscowości. Problemami przemocy w rodzinie zajmuje się Interdyscyplinarny Zespół na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie, którego członkowie to przedstawiciele instytucji działających na rzecz przeciwdziałania temu problemowi na terenie gminy. Zadania ujęte w programie zmierzają w kierunku wspierania rodziny przeżywającej trudności celem przywrócenia zdolności do wypełniania prawidłowych ról społecznych. Mocne i słabe strony realizacji Programu na terenie Gminy Pysznica Mocne strony Słabe strony Dobra współpraca z instytucjami Brak placówek wsparcia dziennego dla działającymi na rzecz rodziny dzieci jak świetlice terapeutyczne Działanie lokalnych jednostek organizacyjnych na rzecz lokalnego wsparcia rodziny Zbyt mała gotowość ze strony społeczności lokalnej do współpracy 4 Id: 34261520-A8AA-49CF-95F1-A81055CC5E65. Podpisany Strona 5
Wyszkolona kadra pracownicza Zabezpieczenie w budżecie gminy środków na realizację zadań z zakresu wspierania rodziny Otwartość na współpracę ze środowiskiem lokalnym Szanse Rosnąca świadomość społeczna Utworzenie stanowiska asystenta rodziny Brak wolontariatu Zagrożenia Złożoność problemów rodziny Trudne warunki społeczne IV. Realizatorzy programu 1. Ośrodek Pomocy Społecznej 2. Urząd Gminy w Pysznicy 3. Komisariat Policji w Pysznicy 4. Zespół Interdyscyplinarny na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie 5. Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych 6. Zespół Szkół w Pysznicy 7. Zespół Szkół w Kłyżowie 8. Zespół Szkół im. Armii Krajowej w Jastkowicach 9. Szkoła Podstawowa im. Orła Białego w Krzakach 10. Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Pysznicy 11. Dom Kultury w Pysznicy IV. 1. Odbiorcy programu 1. Rodziny przeżywające trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo- wychowawczych. 2. Dzieci i młodzież, którym rodzina nie zapewnia należytej opieki. 3. Przedstawiciele instytucji oraz służb pracujących na rzecz rodzin i dzieci. IV.2. Adresaci programu 1. Rodziny niezaradne życiowo rodziny, które nie posiadają zdolności wychowawczych i popełniają błędy wychowawcze, czego skutkiem jest brak stabilizacji i poczucia bezpieczeństwa. Taka dysfunkcja wpływa na załamanie struktury relacji rodzinnych. 2. Rodziny z problemami finansowymi obarczone bezrobociem brak pracy jest czynnikiem, który ma wpływ na zaspokojenie potrzeb rodziny i prowadzi do zubożenia rodziny, co ma zły wpływ na prawidłowe funkcjonowanie rodziny. 3. Rodziny dotknięte problemem przemocy problem przemocy w rodzinie zaburza wypełnianie odpowiednio funkcji wychowawczo-opiekuńczych w rodzinie. 5 Id: 34261520-A8AA-49CF-95F1-A81055CC5E65. Podpisany Strona 6
V. Cele programu V.1. Cel główny Wsparcie rodzin przeżywających trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczowychowawczych. V.2. Cele szczegółowe 1. Poprawa jakości opieki sprawowanej przez rodziców. 2. Zapewnienie szczególnej ochrony dzieciom w rodzinach zagrożonych. 3. Podejmowanie działań interdyscyplinarnych w celu zapobiegania sytuacjom kryzysowym. 4. Zapewnienie rodzinom stabilizacji i poczucia bezpieczeństwa socjalnego. 3. Umożliwienie powrotu dzieciom z pieczy zastępczej do rodzin biologicznych. VI. Działania w zakresie wspierania rodziny 1. Diagnozowanie i analiza środowisk rodzinnych: - wywiad środowiskowy, - praca socjalna polegająca na rozpoznaniu deficytów rodziny w zakresie pełnienia ról rodzicielskich, zaniedbań, - konsultacje ze specjalistami w celu sprecyzowania czynników mających wpływ na dysfunkcjonalność rodziny. 2. Zabezpieczenie podstawowych potrzeb bytowych dziecka i rodziny poprzez: - objęcie dożywianiem dzieci uczęszczających do szkoły, - monitorowanie zagrożeń dot. sytuacji zdrowotnej dzieci poprzez kontakt z lekarzem, pielęgniarką, pedagogiem, psychologiem, - zapewnienie pomocy materialnej rodzinom potrzebującym wsparcia finansowego. 3.Rozwijanie umiejętności opiekuńczo-wychowawczych rodziny, zapewnienie jej specjalistycznego wsparcia poprzez: - umożliwienie rodzinie korzystania z pomocy asystenta rodziny, - pomoc w dostępie rodzinom do poradnictwa specjalistycznego. 4. Zapobieganie powstaniu sytuacji kryzysowych wymagających interwencji oraz rozwiązania już istniejących poprzez: - systematyczne monitorowanie rodzin zagrożonych kryzysem przez pracowników socjalnych, - motywowanie członków rodziny do podejmowania działań na rzecz ograniczenia i niwelowania dysfunkcji rodziny np. podjęcie terapii leczenia uzależnień, terapii dla ofiar i sprawców przemocy, - motywowanie rodzin do korzystania ze specjalistycznego wsparcia dla rodziców, - współpraca z podmiotami, instytucjami działającymi w środowisku lokalnym w szczególności ze szkołami, policją, sądami, służbą zdrowia. 6 Id: 34261520-A8AA-49CF-95F1-A81055CC5E65. Podpisany Strona 7
VII. Harmonogram realizacji programu Program realizowany będzie na terenie Gminy Pysznica w latach 2016 2018. Na bieżąco będzie prowadzona, pogłębiona diagnoza celem dostosowania działań do potrzeb rozwojowych rodzin dysfunkcyjnych. Wskaźnikami realizacji programu będą: - liczba i formy udzielonej pomocy, - liczba osób udzielonego poradnictwa specjalistycznego, - liczba rodzin korzystających z pomocy asystenta rodziny. VIII. Finansowanie programu - środki własne gminy, - dotacja z budżetu państwa. IX. Monitoring i ewaluacja programu Program koordynowany przez Ośrodek Pomocy Społecznej w Pysznicy. W ramach realizacji programu gromadzone będą informacje, które pozwolą na ocenę podjętych działań, ocenę ich skuteczności oraz wskażą dalsze potrzeby i pozwolą na określenie i wprowadzenie zmian w programie, czyli wprowadzenie działań korekcyjnych. Informacje takie gromadzone będą poprzez bezpośrednią rozmowę, obserwację, kontakt telefoniczny z członkami rodzin jak i asystentem rodziny, środowiskiem sąsiadów, pedagogami, wychowawcami itp. Gminny Program Wspierania Rodziny jest dokumentem otwartym i długofalowym. Będzie podlegał ewaluacji i monitoringowi w zależności od potrzeb. Ewaluacja będzie miała charakter usprawniający i wskazujący kierunki ewentualnych zmian w zapisach programowych. Monitoring pozwoli na analizę i ocenę zebranych informacji i planowanie dalszych działań oraz doskonalenie dotychczasowych ustaleń. X. Sprawozdawczość Kierownik Ośrodka Pomocy Społecznej w Pysznicy w corocznym sprawozdaniu do 31 marca każdego roku przedstawi Radzie Gminy sprawozdanie z realizacji zadań z zakresu wspierania rodziny. 7 Id: 34261520-A8AA-49CF-95F1-A81055CC5E65. Podpisany Strona 8