Efektywność energetyczna trwałym elementem polityki energetycznej Polski Edward Słoma, Zastępca Dyrektora Departamentu Energetyki MINISTERSTWO GOSPODARKI
Polityka energetyczna Polski do 2030 r. Priorytet I: Poprawa efektywności energetycznej Główne cele: Dążenie do utrzymania zeroenergetycznego wzrostu gospodarczego, tj. rozwoju gospodarki następującego bez wzrostu zapotrzebowania na energię pierwotną. Konsekwentne zmniejszanie energochłonności polskiej gospodarki do poziomu UE-15. Główne działania: Ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 r. o efektywności energetycznej Krajowe Plany Działań EE. Wsparcie inwestycji z funduszy UE Kampanie informacyjne i edukacyjne Promowanie rozwoju wysokosprawnej kogeneracji (CHP)
3 Zużycie energii rosnący udział transportu i usług W Polsce największymi konsumentami w strukturze finalnego zużycia energii pozostają gospodarstwa domowe (32%), transport oraz przemysł (chociaż w ostatnim okresie można dostrzec znaczący spadek udziału przemysłu z 32% do 23%, a rosnący udział transportu z 17% do 26% i usług) 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% Struktura finalnego zużycia energii w Polsce wg sektorów w 2000 i 2010 r. 0% Przemysł Transport Gospodarstwa domowe Rolnictwo Usługi 2000 2010
PRZEGLĄD CELÓW W ZAKRESIE OSZCZĘDNOŚCI ENERGII NA 2016 r. Cel w zakresie oszczędności energii finalnej W wartościach absolutnych (GWh) Procentowo do średniego zużycia z lat 2001-2005 (%) Oszczędności energii finalnej uzyskane i oszacowane (2016) W wartościach absolutnych (GWh) Procentowodo średniego zużycia z lat 2001-2005 (%) 2010 11 878 2 41 972 7 2016 53 452 9 67 211 11
KRAJOWY CEL INDYKATYWNY W ZAKRESIE EFEKTYWNOŚCI ENERGETYCZNEJ NA 2020 r. Cel w zakresie efektywności energetycznej Ograniczenie zużycia energii pierwotnej w latach 2010-2020 (Mtoe) Zużycie energii finalnej w wartościach bezwzględnych (Mtoe) Zużycie energii pierwotnej w wartościach bezwzględnych (Mtoe) 2020 13,6 70,4 96,4
6 Ustawa o efektywności energetycznej (1) Główne cele to: realizacja krajowego celu w zakresie oszczędnego gospodarowania energią wynoszący 9% oszczędności energii finalnej do 2016 r. wprowadzenie od 1 stycznia 2013 r. mechanizmu wsparcia w postaci systemu białych certyfikatów, gwarantującego korzyści finansowe dla przedsięwzięć służących poprawie efektywności energetycznej Podmioty objęte regulacją: Odbiorcy końcowi tj. zgodnie z dyrektywą 2006/32/WE: osoby fizyczne lub prawne zakupujące energię na własny użytek Przedsiębiorstwa będące dostawcami środków poprawy efektywności energetycznej Przedsiębiorstwa zajmujące się sprzedażą energii elektrycznej, ciepła lub gazu ziemnego odbiorcom końcowym przyłączonym do sieci na terytorium RP
7 Ustawa o efektywności energetycznej (2) Wzorcowa rola jednostek sektora publicznego Jednostka sektora publicznego realizując swoje zadania stosuje dwa z niżej wymienionych środków poprawy efektywności energetycznej: zawieranie umów z podmiotem realizującym przedsięwzięcia służące poprawie efektywności energetycznej, zakup nowego urządzenia, instalacji lub pojazdu charakteryzujących się niskim zużyciem energii, wymiana albo modernizacja eksploatowanego urządzenia, instalacji lub pojazdu, nabycie lub wynajęcie efektywnych energetycznie budynków lub ich części, albo ich modernizacja. sporządzenie audytu energetycznego eksploatowanych budynków w o powierzchni użytkowej powyżej 500 m2, których jest właścicielem lub zarządcą. Jednostka sektora publicznego informuje o stosowanych środkach poprawy efektywności energetycznej za pośrednictwem swojej strony internetowej
8 AKTY WYKONAWCZE DO USTAWY O EFEKTYWNOŚCI ENERGETYCZNEJ Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 10 sierpnia 2012 r. w sprawie szczegółowego zakresu i sposobu sporządzania audytu efektywności energetycznej, wzoru karty audytu efektywności energetycznej oraz metod obliczania oszczędności energii (Dz. U. z dnia 27.08.2012 r., poz. 962) Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 4 września 2012 r. w sprawie sposobu obliczania ilości energii pierwotnej odpowiadającej wartości świadectwa efektywności energetycznej oraz wysokości jednostkowej opłaty zastępczej (Dz. U. z dnia 19.09.2012 r., poz. 1039) Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 23 października 2012 r. w sprawie przetargu na wybór przedsięwzięć służących poprawie efektywności energetycznej (Dz. U. z dnia 9.11.2012 r., poz. 1227).
9 BIAŁE CERTYFIKATY (1) Mechanizm stymulujący i wymuszający uzyskanie wymaganej oszczędności energii Obowiązek wykonują: 1. przedsiębiorstwa energetyczne sprzedające energię elektryczną, ciepło lub gaz ziemny odbiorcom końcowym, 2. odbiorcy końcowi będący członkami giełdy towarowej, w odniesieniu do transakcji zawieranych we własnym imieniu na giełdzie, 3. towarowy dom maklerski lub dom maklerski, w odniesieniu do transakcji realizowanych na zlecenie odbiorców końcowych Świadectwa wydawane za inwestycje nakierowane na: ZWIĘKSZENIE OSZCZĘDNOŚCI ENERGII przez ODBIORCÓW KOŃCOWYCH (80% wszystkich świadectw), zwiększenie oszczędności energii przez urządzenia potrzeb własnych, zmniejszenia strat energii elektrycznej, ciepła lub gazu ziemnego w przesyle lub dystrybucji.
BIAŁE CERTYFIKATY (2) Obowiązek, zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy, polega na: uzyskaniu i przedstawieniu do umorzenia Prezesowi URE świadectwa efektywności energetycznej, o wartości wyrażonej w toe, nie większej niż 3% ilorazu: kwoty przychodu ze sprzedaży odbiorcom końcowym lub kwoty transakcji zakupu energii elektrycznej, ciepła lub gazu ziemnego, osiągniętego za rok w którym obowiązek ten jest realizowany i jednostkowej opłaty zastępczej (Ozj ), lub uiszczeniu opłaty zastępczej, obliczonej jako Oz = Ozj x Ep; Wysokość jednostkowej opłaty zastępczej (Ozj ) została określona w rozporządzeniu i wynosi 1000 zł za tonę oleju ekwiwalentnego (toe).
BIAŁE CERTYFIKATY (3) przetarg przeprowadzany przez Prezesa URE (wartość świadectw przewidzianych do wydania w przetargu została określona w ogłoszeniu (w BIP na stronie URE) w przetargu może uczestniczyć podmiot u którego realizowane jest przedsięwzięcie energooszczędne lub podmiot przez niego upoważniony (np. firma ESCO) wymagane jest przedłożenie Prezesowi URE wypełnionej deklaracji przetargowej wraz z audytem efektywności energetycznej sporządzonym dla przedsięwzięcia zgłoszonego do przetargu Pierwszy przetarg (ogłoszenie Prezesa URE Nr 1/2012 z dnia 31.12.2012 r.) został rozstrzygnięty (ok. 4% wartości certyfikatów) - następne ogłoszenie w IV kwartale 2013 r.
12 Wykaz przedsięwzięć ogłoszony przez Ministra Gospodarki w Dzienniku Monitor Polski Przedsięwzięcia służące poprawie efektywności energetycznej: izolacja instalacji przemysłowych, przebudowa lub remont budynku, modernizacja lub wymiana: urządzeń przeznaczonych do użytku domowego, oświetlenia, urządzeń potrzeb własnych, modernizacja lub wymiana urządzeń i instalacji wykorzystywanych w procesach przemysłowych, modernizacja lokalnych sieci ciepłowniczych i źródeł ciepła, odzysk energii w procesach przemysłowych, ograniczenie strat sieciowych, strat w transformatorach oraz przepływów mocy biernej, stosowanie do ogrzewania lub chłodzenia obiektów energii wytwarzanej we własnych lub przyłączonych do sieci odnawialnych źródłach energii, ciepła użytkowego w kogeneracji lub ciepła odpadowego z instalacji przemysłowych.
13 NOWA DYREKTYWA 2012/27/EU O EFEKTYWNOŚCI ENERGETYCZNEJ Krajowe cele w zakresie oszczędności energii (20% oszczędności energii pierwotnej do 2020 r.) Renowacja budynków publicznych (3% powierzchni rocznie) Systemy zobowiązujące do efektywności energetycznej lub środki alternatywne (art. 7) Obowiązkowe audyty energetyczne dla dużych zakładów przemysłowych i systemy zarządzania energią (art.8) Promowanie efektywności ogrzewania i chłodzenia CHP (art.14) Dyrektywa zastąpiła: dyrektywę 2006/32/WE w sprawie efektywności końcowego wykorzystania energii i usług energetycznych oraz dyrektywę 2004/8/WE w sprawie wspierania kogeneracji w oparciu o zapotrzebowanie na ciepło użytkowe na rynku wewnętrznym energii.
Dyrektywa o Efektywności Energetycznej Sektor publiczny Działania sektorowe Gosp. domowe Usługi Wytwarzanie energii Przemysł Krajowe cele indykatywne EE Nowa EED Ogólne narzędzia promujące EE Monitoring implementacji
Środki w sektorze publicznym: budynki i planowanie na szczeblu lokalnym Budynki publiczne/ rządowe (Art. 5) Od 2014 r.: Renowacja corocznie 3% całkowitej powierzchni użytkowej budynków będących własnością administracji rządowej w celu spełnienia co najmniej krajowych wymagań minimalnych dotyczących charakterystyki energetycznej oraz Sporządzenie wykazu budynków instytucji publicznych, aktualizowanego co roku (powierzchnia, charakterystyka energetyczna) Pozostałe budynki publiczne/ samorządowe Art. 5) Rekomendacja dla instytucji publicznych na szczeblu lokalnym do przyjęcia planu dotyczącego EE oraz wprowadzenia systemu zarządzania energią
Środki w zakresie poprawy efektywności energetycznej w przedsiębiorstwach Podmioty zobowiązane (Art. 7) Obowiązek nałożony na sprzedawców energii uzyskania 1,5% oszczędności energii rocznie wśród odbiorców końcowych poprzez wprowadzenie systemów zobowiązujących do EE Duże firmy (nie MŚP) (Art. 8) Obowiązkowe audyty energetyczne do 5.12.2015 r. oraz co najmniej co 4 lata MŚP (Art. 8) Zachęcanie MŚP (i gospodarstw domowych) do poddania się audytom Promowanie dostępności audytów energetycznych wykonywanych przez niezależnych audytorów, po przystępnych cenach.
Rozkład jazdy Grudzień 2012 30 Kwietnia 2013 30 Kwietnia 2014 Wejście w życie dyrektywy 2012/27/EU Notyfikacja Komisji krajowych celów indykatywnych na 2020 r. (1-szy raport roczny) 1-szy Krajowy Plan Działań 2-gi raport roczny 5 Czerwca 2014 30 Czerwca 2014 Termin transpozycji dyrektywy 2012/27/EU Komisja oceni postęp w realizacji celu 20% na 2020 r.
Dziękuję za uwagę Ministerstwo Gospodarki Pl. Trzech Krzyży 3/5 00-507 Warszawa tel +48 22 693 50 00 fax +48 22 693 40 46 email mg@mg.gov.pl web www.mg.gov.pl Departament Energetyki