ZARYS HISTORII DROGOWNICTWA Drogi rzymskie 1
,,Wszystkie drogi prowadzą do Rzymu, czyli jak budowano kiedyś Drogi świadczą o potędze gospodarczej państwa, są więc jej krwioobiegiem. Rozumieli to juŝ Rzymianie, którzy swoją potęgę oparli na sieci dróg, które prowadziły do Rzymu. W czasach Imperium Rzymskiego wybudowano ok. 80 tys. km dróg. 2
Drogi rzymskie Drogi rzymskie naleŝą do jednych z waŝniejszych osiągnięć inŝynierskich Rzymu. Budowana przez Rzymian sieć umoŝliwiała: - łatwiejsze przemieszczanie legionów, - ułatwiała handel, - pozwalała na szybsze przekazywanie informacji za pomocą zorganizowanej wzdłuŝ dróg poczty państwowej (cursus publicus). 3 Liczne odcinki rzymskich dróg przetrwały do dnia dzisiejszego.
Sieć głównych dróg rzymskich na terytorium obecnych Włoch 4
Układ dróg na Półwyspie Apenińskim przyczynił się do powstania powiedzenia: "Wszystkie drogi prowadzą do Rzymu". W sposób urzędowy potwierdził to powiedzenie Oktawian August, umieszczając na Forum Romanum złoty kamień milowy (milliarium aureum) W formie pokrytej pozłacaną blachą kolumny. Stała ona w miejscu, gdzie krzyŝowały się Via Aurelia, Ostiensis, Flaminia, Salaria i Appia łączące Rzym z wszystkimi prowincjami imperium. 5
Sieć głównych dróg rzymskich na terytorium obecnych Włoch: - Via Aemilia, łączyła Ariminum z Piacenzą. - Via Appia, powstała w 312 roku p.n.e., łączyła Rzym z Apulią. - Via Aurelia, powstała w 241 roku p.n.e., łączyła Rzym z Galią. - Via Cassia, łączyła Rzym z Toskanią. - Via Flaminia, powstała w 220 roku p.n.e., łączyła Rzym z Arminium. - Via Salaria, łączyła Rzym z Adriatykiem. - Via Aemilia Scaura, powstała w 109 roku p.n.e. - Via Aquillia, rozchodziła się z via Appia w Kapui do morza. - Via Amerina, łączyła Rzym z Amerią i Peruzją. - Via Claudia Julia Augusta, powstała w 13 roku p.n.e. - Via Clodia, łączyła Rzym z Toskanią. - Via Domitiana, nadbrzeŝna droga łącząca Neapol z Formią. - Via Julia Augusta, powstała w 8 roku p.n.e., kończyła się w Akwileji. - Via Labicana - Via Ostiensis, łącząca Rzym z Ostią. - Via Postumia, powstała w 148 roku n.e., łączyła Weronę przez Apeniny z Genuą. - Via Popilia, powstała w 132 roku p.n.e. Były dwie róŝne drogi: jedna z Kapui do Rhegium, druga z Ariminum do Puli. - Via Praenestina, łączyła Rzym z Palestriną. - Via Severiana, łączyła Terracinę z Ostią. - Via Traiana Nova, łączyła jezioro Bolsena z Via Cassia. 6
7
Pierwsza droga rzymska VIA APPIA Pierwszą prawdziwie rzymską drogą była rozpoczęta w 312 r. p.n.e. przez cenzora Appiusza Klaudiusza Caecusa, Via Appia, łącząca Rzym z Kapuą. Drogę wytyczono w taki sposób, by skrócić odległość do minimum, tak więc całymi kilometrami biegnie ona w linii prostej, a nad doliną Arriccia przez potęŝny wiadukt. 8
9 Via Appia
10 Via Appia
11 Droga rzymska
12 Droga w Pompejach
13
15 Schemat konstrukcji drogi rzymskiej
16 Przekrój poprzeczny drogi rzymskiej
16 Typowa droga rzymska
18 Konstrukcja na terenie podmokłym
19 Zabezpieczenie drogi rzymskiej murami oporowymi
20 Kamienie milowe
21 Kamienie milowe
Materiały do budowy dróg Grunt rodzimy ulepszony na miejscu Bruk kamienny Cegły ceramiczne wypalane Pyły mające właściwości wiąŝące Asfalt jako impregnat i spoiwo Beton (1/3/3 wapno/pucolany/piasek) 22
Sprzęt do budowy dróg Okute ubijaki z drewna, Prymitywne walce ostateczne zagęszczenie uzyskiwano dopiero pod działaniem ruchu, Poziomnice, Licznik odległości tzw.,,hodometr. 23
tzw.,,hodometr Urządzenie, które za pomocą zestawu gwintowanych rurek i kół zębatych, połączonych z obracającym się kołem pojazdu, przekazywało i notowało odległość jaką przejechał pojazd. 24
Eksploatacja dróg rzymskich,,,,korbulon narobił wiele wrzawy o to, Ŝe przewaŝająca liczba dróg w Italii jest przerwana i nie do przebycia, wskutek oszustwa przedsiębiorców i niedbalstwa urzędników i podjął się ochoczo ścigania tej sprawy 25
Administracja drogowa Powołanie zarządów prowincji rzymskich sprawujących na swoim terenie nadzór nad prowadzonymi pracami. Powołanie nowych funkcji publicznych: nadzór nad robotami publicznymi i nadzór nad drogami. Pobieranie opłat od uŝytkowników na budowę i utrzymanie dróg. Budowa dróg we własnym zakresie przez niektóre gminy. Zatrudnianie wojska do budowy dróg w czasie pokoju. Budowa niektórych dróg finansowana z odszkodowań wojennych płaconych przez zwycięŝone kraje. Wykorzystanie siły roboczej jeńców wojennych. 26
Ustawodawstwo drogowe Wydanie w roku 123 r. p.n.e. ustawy zezwalającej na wywłaszczenie gruntów pod budowę dróg. Narzucenie w ustawie konieczności odwodnienia dróg i wykonania odpowiedniej konstrukcji drogi. Wprowadzenie obowiązkowego oznakowania dróg kamieniami milowymi. Sporządzenie pierwszego 5-letniego planu rozbudowy dróg (w 50 r. p.n.e.) Ogólnie przyjęte w czasie cesarstwa zlecenia dla przedsiębiorców na wykonanie robót (ogłoszenie pierwszego przetargu publicznego na roboty drogowe w 174 r. n.e.) 27
Droga świadectwo potęgi i rozwoju gospodarczego Lata świetności Imperium Rzymskiego wyznaczały ciągi drogowe budowane na przełomie pięciu wieków W V w n.e pogarszający stan dróg rzymskich był zapowiedzią kryzysu finansów Imperium i jego upadku. Po upadku cesarstwa rzymskiego sztuka budowy dróg poszła w zapomnienie, a sieć dróg rzymskich popadła w ruinę (łącznie z rozbieraniem elementów drogi do budowy domów) 28
Drogi nowoŝytne XVIII wiek odrodzenie budownictwa drogowego we Francji i Anglii 1716 r. utworzono we Francjii Korpus InŜynierów Dróg i Mostów 1747 r. Szkołę budowy dróg i mostów będącą pierwszą wyŝszą szkołą techniczną tego typu 1811 r. w USA rozpoczęto budowę pierwszej drogi o znaczącej długości 1000km ze stanu Maryland do Illinois 1901 r. szwajcarski lekarz Gugliminetti związał pył drogowy smołą zapoczątkowując tym samym erę nawierzchni bitumicznych. 29
30
droga rzymska po 2000 lat droga polska po 2 latach 31
Dziękuję za uwagę :-) 32 IRENEUSZ CZAJA