PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z RELIGII DLA KLAS IV VI SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 5 Z ODDZIAŁAMI INTEGRACYJNYMI IM. JANA PAWŁA II W KOŁOBRZEGU NA ROK SZKOLNY 2015/2016 Przedmiotowy System Oceniania z religii został opracowany dla II etapu edukacyjnego na podstawie programu: Zaproszeni przez Boga kl. IV nr AZ-21-01/10-KR-2/12 Obdarowani przez Boga kl. V nr AZ-22-01/10- KR-5/13 Przemienieni przez Boga kl. VI nr AZ-23-01/10-KR-1/14 Przedmiotowy System Oceniania jest zgodny z Rozporządzeniem MEN z dnia 21 III 2001r., Statutem Szkoły, WSO i podstawą programową w zakresie edukacji religijnej. Spis treści: 1. Cele Przedmiotowego Systemu Oceniania. 2. Zasady PSO. 3. Obszary aktywności podlegające ocenianiu. Częstotliwość sprawdzania i oceniania. 4. Skala ocen. Ocenianie ilościowe. 5. Kryteria oceniania. 6. Zasady organizowania lekcji powtórzeniowych. 7. Zasady wystawiania ocen półrocznych i rocznych. 8. Zasady poprawiania ocen. 9. Terminy oddawania sprawdzianów, prac klasowych. 10. Tryb uzyskiwania wyższych niż przewidywane rocznych ocen klasyfikacyjnych z zajęć edukacyjnych (wg WSO). 11. Sposoby dokumentowania osiągnięć uczniów. 12. Sposoby i terminy informowania rodziców. I. Cele Przedmiotowego Systemu Oceniania: 1. Diagnoza określenie indywidualnych potrzeb i przyczyn trudności każdego ucznia. 2. Informowanie ucznia o poziomie jego osiągnięć edukacyjnych oraz niesienie mu pomocy w samodzielnym planowaniu rozwoju. 3. Ocenianie różnicowanie i klasyfikowanie uczniów; motywowanie do dalszej pracy, ocenianie kształtujące. 4. Upowszechnianie osiągnięć uczniów określanie stopnia opanowania standardów; dostarczenie rodzicom (prawnym opiekunom) i nauczycielom informacji o postępach, trudnościach, specjalnych uzdolnieniach ucznia. 5. Umożliwienie nauczycielowi doskonalenia organizacji i metod pracy dydaktyczno wychowawczej. II. Zasady PSO: 1. Nauczyciel na początku roku szkolnego informuje uczniów o zakresie wymagań z religii oraz o sposobie i zasadach oceniania. Wskazane jest powtórzenie tych czynności na początku II półrocza. 2. Uczeń powinien znać kryteria wystawiania oceny swojego działania. Ocena pracy pisemnej jest uzasadniona przez nauczyciela. Pozostałe oceny mogą być uzasadnione na prośbę ucznia. 3. W ocenianiu uczniów z dysfunkcjami uwzględnione zostają zalecenia poradni psychologiczno pedagogicznej, czyli: - wydłużanie czasu wykonywania ćwiczeń praktycznych; - możliwość rozbicia ćwiczeń złożonych na prostsze i ocenianie ich wykonania etapami; - konieczność odczytania poleceń otrzymanych przez innych uczniów w formie pisemnej; - branie pod uwagę poprawności merytorycznej wykonanego ćwiczenia, a nie jego walorów estetycznych; 1
- dostosowanie formatu czcionki podczas prac pisemnych; - możliwość (za zgodą ucznia zamiany pracy pisemnej na odpowiedź ustną (sprawdzian); - zadawanie większej ilości prostych pytań podczas odpowiedzi ustnych (zamiast złożonego jednego). 4. Udział ucznia w sprawdzianach jest obowiązkowy. Jeżeli uczeń w tym czasie był nieobecny na lekcji, powinien pisać w późniejszym terminie uzgodnionym z nauczycielem w ciągu 2 tygodni od dnia powrotu do szkoły. 5. Wszystkie sprawdzone przez nauczyciela prace klasowe, z których uczeń otrzymał ocenę niedostateczną muszą być przez ucznia poprawione. 6. Uczeń może jeden raz poprawić ocenę niedostateczną z pracy klasowej. 7. Uczeń może poprawić oceny z odpowiedzi i sprawdzianu z ostatnich lekcji. 8. Przy poprawianiu sprawdzianu i pisaniu w drugim terminie kryteria ocen nie zmieniają się. 9. Uczeń jest zobowiązany do noszenia podręcznika (jeśli jest wymagany przez nauczyciela),ćwiczeń (jeśli są wymagane przez nauczyciela), zeszytu przedmiotowego. 10. Niesystematyczność pracy ucznia ma wpływ na ocenę półroczną i roczną. 11. Trzy razy w półroczu uczeń może zgłosić brak przygotowania do lekcji bez żadnych sankcji, nie podając przyczyny. Nie dotyczy to lekcji, podczas których ma się odbyć wcześniej zapowiedziany sprawdzian. 12. Uczeń nie ponosi żadnych konsekwencji, jeśli zgłosi brak przygotowania, które nastąpiło z ważnych przyczyn, potwierdzonych pisemnie przez rodzica (czy prawnego opiekuna). 13. Uczeń trzy razy może zgłosić brak zeszytu, ćwiczeń lub podręcznika bez żadnych sankcji, 14. Należy przy każdej okazji kontrolować systematyczność wykonywania zadań domowych. 15. Prace domowe, powinny być wykonane w terminie. Uczeń powinien uzupełniać notatki i prace z lekcji, na której był nieobecny, powinien to zrobić w okresie 1 tygodnia od nieobecności. 17. Każdy uczeń ma prawo do dodatkowych ocen za wykonane prace nadobowiązkowe zlecone przez nauczyciela. 18. Jeśli uczeń ma trudności w opanowaniu materiału, ma prawo do pomocy ze strony nauczyciela lub innego ucznia. 19. Nie ocenia się ucznia (do 3 dni) po dłuższej usprawiedliwionej nieobecności w szkole. 20. Uczeń, który wylosował szczęśliwy numerek, zwolniony jest z odpowiedzi, jednak nie dotyczy to zapowiedzianych sprawdzianów i kartkówek. 21. Uczeń ma możliwość poprawienia oceny w terminie nie późniejszym niż 2 tygodnie przed radą klasyfikacyjną. 22. Uczeń, który opuścił więcej niż 50% lekcji i nie ma podstawy do wystawienia mu oceny, nie może być klasyfikowany z przedmiotu. 23. Wszystkie sprawy sporne rozstrzygane będą zgodnie z WSO oraz rozporządzeniami MENiS. 2
III. Obszary aktywności podlegające ocenianiu. Częstotliwość sprawdzania i oceniania: Na lekcji religii ocenie podlegają: 1. Pisemne prace kontrolne przynajmniej jeden raz w ciągu półrocza, obejmujące więcej niż trzy jednostki lekcyjne, zapowiedziane co najmniej z tygodniowym wyprzedzeniem, sprawdzane przez nauczyciela do dwóch tygodni. Ponad to mogą być kartkówki, których zakres materiału powinien obejmować nie więcej niż trzy jednostki lekcyjne lub materiał podstawowy (modlitwy). Pisemne prace kontrolne są do wglądu uczniów, a rodziców na ich zapotrzebowanie. Odpowiedzi ustne objęte zakresem materiału z zakresu trzech ostatnich lekcji. 2. Wypowiedzi w trakcie lekcji, podczas dyskusji, powtórzenia itp. 3. Praca domowa: krótkoterminowa i długoterminowa, kontrolowana na bieżąco. 4. Praca na lekcji. 5. Katechizm: ocena ze znajomości podstawowych prawd wiary zdobywana podczas odpowiedzi ustnej lub pisemnej. 6. Pilność, systematyczność, postawy, umiejętności: osiągnięcia ucznia. 7. Inne możliwości wskazujące na potrzebę wartościowania. 8. W ciągu jednego półrocza nauczyciel wystawia każdemu uczniowi, co najmniej 5 ocen cząstkowych. IV. Skala ocen. Ocenianie ilościowe: _ W przypadku prac klasowych (testów, sprawdzianów) obejmujących większą partię materiału uczeń otrzymuje ocenę: - niedostateczną od 0% do 29% punktów. - dopuszczającą od 30% do 49% punktów. - dostateczną od 50 do 69 % punktów. - dobrą od 70% do 89% punktów. - bardzo dobrą od 90% do 96% punktów. - celującą od 97% do 100% punktów. _ w przypadku kartkówek lub innych prac pisemnych dopuszczalne są inne wielkości w zależności od stopnia trudności pracy i innych czynników; w takim przypadku nauczyciel każdorazowo informuje uczniów o sposobie oceniania i kryteriach ocen. V. Kryteria oceniania 1. Ocenę celującą otrzymuje uczeń, gdy: wykazuje się wiadomościami zgodnie z programem religii własnego poziomu edukacji, prezentuje wiadomości powiązane ze sobą w systematyczny układ, samodzielnie posługuje się wiedzą dla celów teoretycznych i praktycznych, wykazuje się swobodą w posługiwaniu się terminologią przedmiotową i inną, uczestniczy w konkursach wiedzy religijnej oraz kółkach przedmiotowych, praca ucznia jest oryginalna i twórcza oraz wskazuje na dużą samodzielność. O ocenie celującej mogą decydować również inne indywidualne osiągnięcia ucznia, kwalifikujące go do tej oceny. 3
2. Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, gdy: opanował pełny zakres wiedzy i umiejętności określonych poziomem nauczania religii, wykazuje się bardzo dobrą znajomością katechizmu na danym poziomie edukacyjnym, estetycznie prowadzi zeszyt (posiada wszystkie notatki i prace domowe), aktywnie uczestniczy w katechezie. Jest pilny, systematyczny, zainteresowany przedmiotem. 3. Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, gdy: wykazuje się dobrą znajomością katechizmu na danym poziomie edukacyjnym, w zeszycie posiada większość notatek i prac domowych, w czasie lekcji posiada określone pomoce (podręcznik, zeszyt), systematycznie uczestniczy w katechezie, jest zainteresowany przedmiotem, stara się być aktywny podczas lekcji. 4. Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, gdy; opanował łatwe, niezbędne wiadomości, wykazuje się dostateczną znajomością katechizmu na danym poziomie edukacyjnym, w zeszycie występują sporadycznie braki notatek, prac domowych, prezentuje przeciętną pilność i zainteresowanie przedmiotem, 5. Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, gdy: opanował podstawowe pojęcia religijne, prowadzi zeszyt, ale nie posiada większości notatek i prac domowych, ma problemy ze znajomością katechizmu na swoim poziomie edukacyjnym. 6. Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, gdy: nie opanował podstawowych pojęć religijnych, nie wykazuje się znajomością katechizmu na swoim poziomie edukacyjnym, nie posiada zeszytu. Oceny cząstkowe, które określają poziom wiadomości i umiejętności ucznia ze zrealizowanej części programu nauczania, wyraża się w stopniach według następującej wagi: Rodzaj oceny waga praca klasowa 3 sprawdzian 2 kartkówka (10 min) 2 odpowiedź ustna (w tym pacierz) 2 udział w konkursie na poziomie diecezjalnym 2 udział w konkursie na poziomie parafialnym 1 praca domowa 1 wykonywanie pomocy dydaktycznych 1 przygotowanie do lekcji 1 aktywność na lekcji 1 praca na lekcji indywidualna 1 praca w grupie 1 praca z Pismem Świętym 1 plakat 1 referat 1 dodatkowe formy aktywności (np. przygotowanie pomocy do gazetki)2 Jeżeli uczeń jest laureatem na szczeblu co najmniej diecezjalnym, nauczyciel podnosi ocenę śródroczną lub roczną o jeden stopień. 4
VI. Zasady organizowania lekcji powtórzeniowych: Przed pracą klasową/ sprawdzianem obejmującym większą część materiału nauczyciel przeprowadza lekcję powtórzeniową. VII. Zasady wystawiania ocen śródrocznych i rocznych: Oceny śródroczne i roczne nie są średnią arytmetyczną ocen cząstkowych, ponieważ różna jest ich wartość (ciężar gatunkowy) - są średnią ważoną. Sposób obliczania średniej ważonej: polega na traktowaniu poszczególnych ocen jako wielokrotności ocen elementarnych np. : Waga 1 - praca domowa, aktywność/praca na lekcji, ćwiczenia/zeszyt, referat, recytacja i inne formy aktywności ucznia Waga 2 - kartkówka, odpowiedź ustna, test wielokrotnego wyboru, wypracowanie Waga 3 - praca klasowa, sprawdzian, test diagnostyczny na wejście Waga 1,na koniec roku Waga 3, Waga 4 - laureaci konkursów przynajmniej na szczeblu międzyszkolnym, Wystawianie ocen : Średnia ważona Ocena śródoczna/roczna 0 1,70 Niedostateczna 1,71 2,70 Dopuszczająca 2,71 3,70 Dostateczna 3,71 4,70 Dobra 4,71 5,70 Bardzo dobra 5,71 6,0 Celująca Przykład: Uczeń uzyskał w ciągu semestru następujące oceny: bieżący materiał: 1,3,3,1,5 (x 1) niewielka partia materiału (kartkówki): 4 (x 2) większa partia materiału (praca klasowa): 2 (x 3) 21 średnia ważona 1+3+3+1+5+(4+4)+(2+2+2) = 27:10 =2,7 (po zaokrągleniu) - ocena dostateczna 26. Ocena roczna wystawiona jest na podstawie średniej arytmetycznej oceny śródrocznej wagi 4 i ocen cząstkowych z drugiego semestru. Nauczyciel przedmiotu dysponuje 0,2 stopnia, który może dodać uczniowi do oceny śródrocznej lub rocznej. VIII. Zasady poprawiania ocen W przypadku otrzymania oceny niedostatecznej z pracy klasowej/sprawdzianu, uczeń ma prawo do jednorazowej poprawy, przy czym w dzienniku zapisuje się ocenę poprawioną. IX. Terminy oddawania sprawdzianów, prac klasowych: 1. Nauczyciel ma obowiązek oddać sprawdzoną i ocenioną pracę klasową/sprawdzian w ciągu 2 tygodni. 2. Nauczyciel ma obowiązek oddać ocenione prace kartkówki w ciągu tygodnia. X. Tryb uzyskiwania wyższych niż przewidywane rocznych ocen klasyfikacyjnych z zajęć edukacyjnych (wg WSO) 1. Uczeń lub jego rodzice (opiekunowie prawni) w ciągu trzech dni od poinformowania o przewidywanej ocenie rocznej mogą pisemnie zgłosić nauczycielowi danych zajęć edukacyjnych chęć podwyższenia oceny. 2. O podwyższenie oceny może ubiegać się uczeń, który w ciągu roku uzyskał ze wszystkich prac pisemnych, co najmniej 50% ocen równych ocenie, o którą się ubiega, lub wyższych. 3. Nauczyciel wyznacza materiał do zaliczenia, z którego uczeń uzyskał oceny niższe niż ta, o którą się ubiega, obejmujący wymagania edukacyjne na tę ocenę. XI. Sposoby dokumentowania osiągnięć uczniów: Osiągnięcia uczniów odnotowuje się w internetowym dzienniku lekcyjnym w oznaczonych przez nauczyciela rubrykach. XII. Sposoby i terminy informowania rodziców: 1. Wszystkie oceny są jawne i wystawiane według ustalonych kryteriów. 2. Uczeń ma prawo zapoznać się z uzasadnieniem ustalonej oceny. 3. Wszelkie sprawdzone i ocenione prace pisemne uczeń otrzymuje do wglądu. 4. O przewidywanej niedostatecznej ocenie śródrocznej lub rocznej uczeń informowany jest ustnie na miesiąc przed klasyfikacyjną radą pedagogiczną. 5. O ocenie niedostatecznej rodzice /opiekunowie/ ucznia informowani są w formie pisemnej na miesiąc przed klasyfikacyjną radą pedagogiczną. Za pisemne poinformowanie rodziców odpowiada wychowawca. 5 Opracowała: mgr Elżbieta Kamińska