ROGRAM NAUZANIA DLA ZAWODU OIEKUNKA ŚRODOWISKOWA 341204 O STRUKTURZE RZEDMIOTOWEJ Wersja po recenzjach Warszawa 2012 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
SIS TREŚI 1. TY ROGRAMU: RZEDMIOTOWY... 2 2. RODZAJ ROGRAMU: LINIOWY... 2 3. AUTORZY, REENZENI I KONSULTANI ROGRAMU NAUZANIA:... 2 4. ODSTAWY RAWNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO... 2 5. ELE OGÓLNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO... 3 6. KORELAJA ROGRAMU NAUZANIA DLA ZAWODU OIEKUNKA ŚRODOWISKOWA Z ODSTAWĄ ROGRAMOWĄ KSZTAŁENIA OGÓLNEGO3 7. INFORMAJA O ZAWODZIE OIEKUNKA ŚRODOWISKOWA... 4 8. UZASADNIENIE OTRZEY KSZTAŁENIA W ZAWODZIE OIEKUNKA ŚRODOWISKOWA... 4 9. OWIĄZANIA ZAWODU OIEKUNKA ŚRODOWISKOWA Z INNYMI ZAWODAMI... 5 10. ELE SZZEGÓŁOWE KSZTAŁENIA W ZAWODZIE OIEKUNKA ŚRODOWISKOWA... 5 11. LAN NAUZANIA DLA ZAWODU OIEKUNKA ŚRODOWISKOWA... 6 1. odstawy psychologii... 10 2. Wybrane zagadnienia z socjologii... 13 3. Teoretyczne podstawy pielęgnowania człowieka... 17 4. Organizacja opieki środowiskowej... 23 5. Język migowy... 27 6. Język obcy w pomocy społecznej... 32 7. Opieka i pielęgnacja człowieka... 35 8. Aktywizacja osoby podopiecznej... 41 9. Trening umiejętności społecznych... 44 10. raktyki zawodowe... 48 ZAŁĄZNIKI... 53 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 1
TY SZKOŁY: SZKOŁA OLIEALNA 1. TY ROGRAMU: RZEDMIOTOWY 2. RODZAJ ROGRAMU: LINIOWY Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 3. AUTORZY, REENZENI I KONSULTANI ROGRAMU NAUZANIA: Autorzy: mgr Andrzej Mądry, mgr Marta olanowska, mgr Irena Zielińska Recenzenci: dr n.med. Jolanta Glińska, Ewa Szumilas Konsultanci: mgr inż. Grażyna Krogulec 4. ODSTAWY RAWNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO rogram nauczania dla zawodu OIEKUNKA ŚRODOWISKOWA opracowany jest zgodnie z poniższymi aktami prawnymi: Ustawą z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw ( Dz. U. z 2011r., Nr 205, poz. 1206); Rozporządzeniem w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2011r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego; Rozporządzeniem w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 lutego 2012r. w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach (Dz. U. z dn.17 lutego 2012r. poz.184) Rozporządzeniem w sprawie ramowych planów nauczania Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych; ( Dz. U. z dnia 22 lutego 2012r.) Rozporządzeniem w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręczników Rozporządzeniem w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 24 lutego 2012 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych. Rozporządzeniem w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach z dnia 17 listopada 2010 r. Rozporządzenie w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 2
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 15 grudnia 2010r. w sprawie praktycznej nauki zawodu (Dz. U. z dnia 23 grudnia 2010r.) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 czerwca 2012 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie dopuszczenia do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz dopuszczenia do użytku szkolnego podręczników 5. ELE OGÓLNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO Opracowany program nauczania pozwoli na osiągnięcie co najmniej następujących celów ogólnych kształcenia zawodowego: elem kształcenia zawodowego opiekunki środowiskowej jest przygotowanie uczących się do życia w warunkach współczesnego świata, wykonywania pracy zawodowej i aktywnego funkcjonowania na zmieniającym się rynku pracy. Zadania szkoły i innych podmiotów prowadzących kształcenie zawodowe oraz sposób ich realizacji są uwarunkowane zmianami zachodzącymi w otoczeniu gospodarczo-społecznym, na które wpływają w szczególności: idea gospodarki opartej na wiedzy, globalizacja procesów gospodarczych i społecznych, rosnący udział handlu międzynarodowego, mobilność geograficzna i zawodowa, nowe techniki, i procedury a także wzrost oczekiwań pracodawców i klientów w zakresie poziomu wiedzy i umiejętności pracowników. W procesie kształcenia zawodowego ważne jest integrowanie i korelowanie kształcenia ogólnego i zawodowego, w tym doskonalenie kompetencji kluczowych nabytych w procesie kształcenia ogólnego, z uwzględnieniem niższych etapów edukacyjnych. Odpowiedni poziom wiedzy ogólnej powiązanej z wiedzą zawodową przyczyni się do podniesienia poziomu umiejętności zawodowych absolwentów szkół kształcących w zawodach, a tym samym zapewni im możliwość sprostania wyzwaniom zmieniającego się rynku pracy. W procesie kształcenia zawodowego są podejmowane działania wspomagające rozwój każdego uczącego się, stosownie do jego potrzeb i możliwości, ze szczególnym uwzględnieniem indywidualnych ścieżek edukacji i kariery, możliwości podnoszenia poziomu wykształcenia i kwalifikacji zawodowych oraz zapobiegania przedwczesnemu kończeniu nauki. Elastycznemu reagowaniu systemu kształcenia zawodowego na potrzeby rynku pracy, jego otwartości na uczenie się przez całe życie oraz mobilności edukacyjnej i zawodowej absolwentów ma służyć wyodrębnienie kwalifikacji w ramach poszczególnych zawodów wpisanych do klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego. 6. KORELAJA ROGRAMU NAUZANIA DLA ZAWODU OIEKUNKA ŚRODOWISKOWA Z ODSTAWĄ ROGRAMOWĄ KSZTAŁENIA OGÓLNEGO rogram nauczania dla zawodu opiekunka środowiskowa uwzględnia aktualny stan wiedzy o zawodzie ze szczególnym zwróceniem uwagi na nowe technologie i najnowsze koncepcje nauczania. rogram uwzględnia także zapisy zadań ogólnych szkoły i umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia w szkole ponadgimnazjalnej umieszczonych w podstawach programowych kształcenia ogólnego, w tym: 1) umiejętność zrozumienia, wykorzystania i refleksyjnego przetworzenia tekstów, prowadząca do osiągnięcia własnych celów, rozwoju osobowego oraz aktywnego uczestnictwa w życiu społeczeństwa; 2) umiejętność wykorzystania narzędzi matematyki w życiu codziennym oraz formułowania sądów opartych na rozumowaniu matematycznym; rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 3
3) umiejętność wykorzystania wiedzy o charakterze naukowym do identyfikowania i rozwiązywania problemów, a także formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych dotyczących przyrody lub społeczeństwa; 4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w językach obcych; 5) umiejętność sprawnego posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi i komunikacyjnymi; 6) umiejętność wyszukiwania, selekcjonowania i krytycznej analizy informacji; 7) umiejętność rozpoznawania własnych potrzeb edukacyjnych oraz uczenia się; 8) umiejętność pracy zespołowej. 7. INFORMAJA O ZAWODZIE OIEKUNKA ŚRODOWISKOWA Istotą pracy zawodowej opiekunki środowiskowej jest świadczenie usług opiekuńczych. Opiekunka środowiskowa pomaga osobie podopiecznej w codziennych czynnościach domowych, planowaniu i organizacji gospodarstwa domowego, wykonuje czynności pielęgnacyjne i higieniczne u osób chorych i niesamodzielnych, udziela pierwszej pomocy w przypadkach zagrożenia zdrowia i życia osoby podopiecznej, mobilizuje osobę podopieczną do aktywnego spędzania czasu wolnego, rozwijania zainteresowań i zwiększania samodzielności życiowej. Zakres działań zawodowych opiekunki wymaga posiadania określonych kompetencji personalnych i społecznych. Wśród nich, ze względu na charakter pracy z człowiekiem chorym i niesamodzielnym, istotne znaczenie ma empatia i komunikatywność. W realizacji zadań kreatywność, konsekwencja i umiejętność współpracy, zdolność organizowania pomocy i wsparcia ze strony środowiska społecznego osoby podopiecznej, a także umiejętność kształtowania pozytywnych relacji interpersonalnych. 8. UZASADNIENIE OTRZEY KSZTAŁENIA W ZAWODZIE OIEKUNKA ŚRODOWISKOWA Z danych statystycznych wynika, że zmiany demograficzne oraz wiążące się z tym zapotrzebowanie na nowe zawody/specjalności w branży usług dla starzejącego się społeczeństwa oraz osób niepełnosprawnych wzrasta. oraz bardziej wyraźnym trendem w kraju i na świecie jest wysoka i wciąż rosnąca oczekiwana długość życia oraz bardzo niski współczynnik dzietności. rzekłada się to bezpośrednio na system zabezpieczeń społecznych, opiekę zdrowotną oraz socjalną. Upowszechnienie pro-zdrowotnego stylu życia wiąże się ze zwiększoną dostępnością usług medycznych i opiekuńczych. adania przeprowadzone w różnych regionach kraju wykazują, że w przyszłości największy popyt będzie na wykwalifikowanych pracowników zajmujących się podstawową opieką i pielęgnacją człowieka. Ostatnie analizy danych rynkowych zarówno w olsce jak i w większości krajów UE wskazują na otwieranie się rynku dla zawodów opiekuńczych Dla przykładu owiatowy Urząd racy w Zielonej Górze, entrum Aktywizacji Zawodowej, opublikował w 2012 roku listę zawodów i specjalności, na które istnieje zapotrzebowanie na lokalnym rynku pracy. Na liście znajdują się zawody pomocy społecznej, takie jak opiekunka środowiskowa, opiekun osób starszych i niepełnosprawnych. odobne informacje o zapotrzebowaniu na zawody opiekuńcze systematycznie ogłaszane są na stronach internetowych innych powiatowych urzędów pracy. Oferty pracy dotyczą krajów UE oraz krajowego rynku pracy. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 4
9. OWIĄZANIA ZAWODU OIEKUNKA ŚRODOWISKOWA Z INNYMI ZAWODAMI odział zawodów na kwalifikacje czyni system kształcenia elastycznym, umożliwiającym uczącemu się uzupełnianie kwalifikacji stosownie do potrzeb rynku pracy, własnych potrzeb i ambicji. Zawód Opiekunka środowiskowa posiada wspólne efekty kształcenia z zawodami z obszaru zawodowego medyczno-społecznego określone kodem KZ(Z.c), efekty te stanowią podbudowę kształcenia w zawodach. Kwalifikacja Symbol zawodu Zawód Efekty wspólne Z.5 341204 Opiekunka środowiskowa KZ(Z.c) Z.6 341203 Opiekun w domu pomocy społecznej KZ(Z.c) Z.7 341202 Opiekun osoby starszej KZ(Z.c) Z.8 341201 Asystent osoby niepełnosprawnej KZ(Z.c) 10. ELE SZZEGÓŁOWE KSZTAŁENIA W ZAWODZIE OIEKUNKA ŚRODOWISKOWA Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie opiekunka środowiskowa powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych: 1) organizowania opieki oraz wsparcia społecznego osobie podopiecznej; 2) sprawowania opieki nad osobą podopieczną niesamodzielną i przewlekle chorą w celu zapewnienia jej bezpieczeństwa zdrowotnego i higieny osobistej; 3) pomagania osobie podopiecznej w prowadzeniu gospodarstwa domowego w zakresie: gospodarowania budżetem, dokonywania zakupów, sporządzania posiłków, utrzymania porządku w domu oraz tworzenia optymalnych warunków życia; 4) motywowania osoby podopiecznej do samodzielności oraz aktywności intelektualnej, fizycznej i społecznej. Do wykonywania wyżej wymienionych zadań zawodowych niezbędne jest osiągnięcie zakładanych efektów kształcenia, na które składają się: 1) efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów: (H). ezpieczeństwo i higiena pracy (DG). odejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej (JOZ). Język obcy ukierunkowany zawodowo (KS). Kompetencje personalne i społeczne (OMZ).Organizacja małych zespołów 2) ) Efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru kształcenia, stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów -: opiekunka środowiskowa, asystent osoby niepełnosprawnej, opiekun w domu pomocy społecznej, opiekun osoby starszej KZ(Z.c); 3) efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji wyodrębnionej w zawodzie Z.5. świadczenie usług opiekuńczych. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 5
11. LAN NAUZANIA DLA ZAWODU OIEKUNKA ŚRODOWISKOWA W podstawie programowej kształcenia w zawodzie opiekunka środowiskowa minimalna liczba godzin na kształcenie zawodowe została określona dla efektów kształcenia i wynosi: - na kształcenie w ramach kwalifikacji Z.5 przeznaczono - minimum 350 godzin; - na kształcenie w ramach efektów wspólnych dla wszystkich zawodów i wspólnych dla zawodów w ramach obszaru kształcenia medyczno społecznego przeznaczono minimum 210 godzin. W programie nauczania przeznaczono -na efekty wspólne dla wszystkich zawodów i wspólne dla zawodów w ramach obszaru kształcenia medyczno - społecznego 326 godzin Na kształcenia w ramach kwalifikacji Z.5 474 godziny Tabela 3. lan nauczania do programu o strukturze przedmiotowej Lp. Nazwa przedmiotu Kształcenie zawodowe teoretyczne Semestr Liczba godzin w cyklu kształcenia I II tygodniowo łącznie 1 odstawy psychologii 4 2 64 2 Wybrane zagadnienia z socjologii 2 2 2 64 3 Teoretyczne podstawy pielęgnowania człowieka 3 3 3 96 4 Organizacja opieki środowiskowej 3 2 2,5 80 5 Język migowy 3 1,5 48 6 Język obcy w pomocy społecznej 3 1,5 48 Łączna liczba godzin na kształcenie zawodowe teoretyczne 17 7 12,5 400 Kształcenie zawodowe praktyczne* 7 Opieka i pielęgnacja człowieka 2 5 3,5 112 8 Aktywizacja osoby podopiecznej 5 2,5 80 9 Trening umiejętności społecznych 3 1,5 48 10 raktyki zawodowe 10 5 160 Łączna liczba godzin na kształcenie zawodowe praktyczne 8 7 7,5 240 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 6
Łączna liczba godzin na kształcenie zawodowe 25 25 20 640 raktyki zawodowe 4 tyg. 10** 320 *zajęcia odbywają się w pracowniach szkolnych, warsztatach szkolnych, centrach kształcenia praktycznego oraz u pracodawcy. ** liczba godzin tygodniowo w przypadku praktyk realizowanych w wymiarze ponad 4 tygodnie. EGZAMIN OTWIERDZAJĄY IERWSZĄ KWALIFIKAJĘ Z.5. ODYWA SIĘ OD KONIE KLASY IERWSZEJ. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 7
Wykaz działów programowych dla zawodu OIEKUNKA ŚRODOWISKOWA Lp. Nazwa przedmiotu Dział programowy Liczba godzin 1. odstawy psychologii 2. Wybrane zagadnienia z socjologii 3. Teoretyczne podstawy pielęgnowania człowieka 4. Organizacja opieki środowiskowej 5. Język migowy 6. Język obcy w pomocy społecznej 7. Opieka i pielęgnacja człowieka 8. Aktywizacja osoby podopiecznej 9. Trening umiejętności społecznych 1.1. Życia psychiczne człowieka 24 1.2. otrzeby i problemy człowieka w różnych fazach życia 40 2.1. Zagadnienia makrospołeczne 36 2.2. Zagadnienia mikrospołeczne 28 3.1. Zasady H w pracy opiekunki środowiskowej 16 3.3. rofilaktyka chorób w opiece środowiskowej 32 3.4. Opieka nad osobą chorą i niepełnosprawną w środowisku domowym 48 5.1. Ekonomika usług opiekuńczych 40 5.2.Metodyka pracy opiekunki środowiskowej 40 4.1. Niesłyszący i język migowy 4 4.2. Daktylografia 8 4.3. Ideografia 36 6.1. orozumiewanie się opiekuna z osobą podopieczną podczas wykonywania zadań zawodowych 6.2.osługiwanie się językiem obcym w środowisku zawodowym 16 7.1. Udzielanie pierwszej pomocy 32 7.2.zynności pielęgnacyjno-higieniczne 48 7.3.zynności diagnostyczno-usprawniające 32 8.1. Organizacja czasu wolnego 40 8.2.Wspieranie samodzielności osoby podopiecznej 40 9.1. Trening interpersonalny 32 9.2. rofilaktyka stresu i wypalenia zawodowego 16 10. raktyki zawodowe 160 32 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 8
12. ROGRAM NAUZANIA DLA OSZZEGÓLNYH RZEDMIOTÓW W programie nauczania dla zawodu opiekunka środowiskowa zastosowano taksonomię celów A. Niemierko. 1. odstawy psychologii 64 godziny 2. Wybrane zagadnienia z socjologii 64 godziny 3. Teoretyczne podstawy pielęgnowania człowieka 96 godzin 4. Organizacja opieki środowiskowej 80 godzin 5. Język migowy 48 godzin 6. Język obcy w pomocy społecznej 48 godzin 7. Opieka i pielęgnacja człowieka 112 godzin 8. Aktywizacja osoby podopiecznej 80 godzin 9. Trening umiejętności społecznych 48 godzin 10. raktyki zawodowe 160 godzin rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 9
1. odstawy psychologii 1.1. Życie psychiczne człowieka 1.2. otrzeby i problemy człowieka w różnych fazach życia Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 1.1. Życie psychiczne człowieka Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi. oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia KZ(Z.c)(1)1 Rozróżnić rodzaje procesów psychicznych człowieka rocesy psychologiczne człowieka. Rola procesów psychicznych w życiu człowieka KZ(Z.c)(1)2 Opisać rolę poszczególnych procesów psychicznych w życiu Relacja między procesami emocjonalnymi a motywacyjnymi. człowieka Wpływ procesów emocjonalnych i motywacyjnych na procesy KZ(Z.c)(2)1 Określić związek między procesami emocjonalnymi a poznawcze i działanie człowieka. motywacyjnymi Znaczenie procesów motywacyjnych dla sprawności działania. KZ(Z.c)(2)2 Określić wpływ procesów emocjonalnych i procesów sychologiczne koncepcje osobowości człowieka. motywacyjnych na przebieg procesów poznawczych i zachowanie człowieka Struktura osobowości. KZ(Z.c)(2)3 Wyjaśnić wpływ procesów emocjonalnych i motywacyjnych na Osobowość jako system. sprawność działania człowieka Regulacyjna funkcja osobowości. KZ(Z.c)(3)1 Wyjaśnić istotę funkcjonowania struktury osobowości człowieka KZ(Z.c)(3)2 Opisać funkcjonowanie regulacyjne osobowości człowieka jako systemu cech KZ(Z.c)(3)3 Określić wpływ osobowości człowieka na kształtowanie się jego relacji z otoczeniem lanowane zadania (ćwiczenia) Zaprojektuj działania opiekuna mające na celu skłonienie osoby podopiecznej do dokonania zmian w swojej sytuacji rodzinnej lub społecznej (np. nawiązania kontaktu z odrzuconym członkiem rodziny). W projekcie działań uwzględnij trzy warunki Atkinsona niezbędne do uruchomienia procesu motywacyjnego, wzmocnienie tego procesu procesem emocjonalnym oraz uwarunkowania osobowościowe podopiecznego. Twoje działanie winno być dostosowane do I i II prawa Yerkesa-Dodsona. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w pracowni wspomagania komputerowego działalności zawodowej, wyposażonej w: tablicę interaktywną z oprogramowaniem, projektor multimedialny, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), drukarkę, pakiety programów biurowych. Środki dydaktyczne Filmy dydaktyczne o tematyce psychologicznej (procesy psychologiczne człowieka), sprzęt audiowizualny Zalecane metody dydaktyczne rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 10
Realizacja zajęć edukacyjnych z działu programowego wymaga zastosowania metody tekstu przewodniego, metody przypadku i metody projektów. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w grupach 15 osobowych ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Oceny osiągnięć edukacyjnych uczniów proponuje się dokonać przez ocenę opracowania projektu działań opiekuna ze szczególnym uwzględnieniem kompletności opisanych w zadaniu elementów, poprawności merytorycznej i metodologicznej oraz kreatywności uczniów. Do oceny osiągnięć edukacyjnych z działu programowego,, Życia psychiczne człowieka proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: -dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, -dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. 1.2. otrzeby i problemy człowieka w różnych fazach życia Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi. oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia KZ(Z.c)(5)1 Wyjaśnić ogólne prawa i mechanizmy rozwoju człowieka ojęcie rozwoju, rodzaje zmian rozwojowych. KZ(Z.c)(5)2 Opisać osiągnięcia rozwojowe prawidłowo występujące w zynniki wpływające na dynamikę i kierunek rozwoju człowieka. różnych okresach życia człowieka Mechanizmy zmian rozwojowych. KZ(Z.c)(5)3 Ocenić ogólny poziom rozwoju osoby i wskazać ewentualne Osiągnięcia rozwojowe w kolejnych fazach życia człowieka od D deficyty rozwojowe niemowlęctwa do starości. Z.5.1(4)1 Określić rodzaje potrzeb człowieka zynniki zaburzające prawidłowy rozwój człowieka. Z.5.1(4)2 Wymienić sposoby zaspokajania potrzeb człowieka A Rodzaje potrzeb człowieka. Z.5.1(4)3 Rozróżnić prawidłowe i patologiczne formy zaspokajania potrzeb rawidłowe i patologiczne formy zaspokajania potrzeb człowieka. człowieka Diagnoza potrzeb i problemów jednostki. Z.5.1(5)1 Stosować metody rozpoznawania potrzeb człowieka Z.5.1(5)2 Rozróżnić poziom zaspokojenia potrzeb osoby podopiecznej Z.5.1(5)3 Rozpoznać problemy osoby podopiecznej D lanowane zadania (ćwiczenia) 1) W oparciu o opis przypadku przygotuj kwestionariusz wywiadu pozwalającego rozpoznać potrzeby i problemy osoby, uwzględniając uwarunkowania wynikające z jej wieku i sytuacji społecznej. W warunkach symulowanych przeprowadź wywiad w oparciu o przygotowany kwestionariusz. 2) W wyniku analizy protokołu wywiadu oceń poziom rozwoju osoby uwzględniający osiągnięcia rozwojowe w sferze poznawczej, dojrzałość emocjonalną i społeczną oraz wskaż deficyty rozwojowe. rzygotowany opis zaprezentuj na forum grupy, w celu podjęcia dyskusji. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 11
Zajęcia powinny być prowadzone w pracowni wspomagania komputerowego działalności zawodowej, wyposażonej w: tablicę interaktywną z oprogramowaniem, projektor multimedialny, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), drukarkę, pakiety programów biurowych. Środki dydaktyczne Opisy przypadków. Filmy dydaktyczne o tematyce psychologicznej (rozwój psychiczny człowieka), sprzęt audiowizualny. Zalecane metody dydaktyczne Realizacja zajęć edukacyjnych z działu programowego wymaga zastosowania metody tekstu przewodniego, metody dyskusji dydaktycznej, metody przypadku i metody projektów. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w grupach 15 osobowych. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Oceny osiągnięć edukacyjnych uczniów proponuje się dokonać przez ocenę przygotowanego w formie pisemnej opisu ze szczególnym uwzględnieniem kompletności, poprawności merytorycznej i metodologicznej. rezentację należy ocenić uwzględniając zgłaszane przez innych uczniów uwagi oraz samoocenę autora. Do oceny osiągnięć edukacyjnych z działu programowego,,otrzeby i problemy człowieka w różnych fazach życia proponuje się także przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: -dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, -dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 12
2. Wybrane zagadnienia z socjologii 2.1. Zagadnienia makrospołeczne 2.2. Zagadnienia mikrospołeczne 2.1. Zagadnienia makrospołeczne Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi. oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna KZ(Z.c)(8)1 Rozróżnić rodzaje procesów społecznych o charakterze mikro i makrospołecznym KZ(Z.c)(8)2 Wyjaśnić zachowania społeczne zbiorowości w kontekście ogólnych procesów społecznych KZ(Z.c)(9)1 Scharakteryzować zmiany zachodzące we współczesnej kulturze społecznej KZ(Z.c)(9)2 Wyjaśnić wpływ zjawisk zachodzących we współczesnej kulturze społecznej na funkcjonowanie człowieka KZ(Z.c)(11)1 Uzasadnić potrzebę prowadzenia przez państwo polityki społecznej D KZ(Z.c)(11)2 Rozróżnić obszary polityki społecznej państwa KZ(Z.c)(11)3 Określić cele polityki społecznej państwa KZ(Z.c.)(12)1 Określić środki i instrumenty polityki społecznej państwa KZ(Z.c.)(12)2 Rozróżnić podmioty polityki społecznej realizujące zasadę równości i sprawiedliwości społecznej KZ(Z.c)(13)1 Wyjaśnić znaczenie pojęć dotyczących problemów i kwestii społecznych KZ(Z.c)(13)2 Rozróżnić poszczególne rodzaje problemów i kwestii społecznych KZ(Z.c)(13)3 Wymienić przyczyny występowania problemów i kwestii społecznych we współczesnym społeczeństwie A KZ(Z.c)(14)1 Wyjaśnić personalne i społeczne przyczyny zróżnicowania w zakresie postaw społecznych, obyczajowych, narodowych, religijnych, etycznych i kulturowych KZ(Z.c)(14)2 Wyjaśnić znaczenie postawy tolerancji dla odmienności w kontekście jednostkowego, społecznego i kulturowego wymiaru wartości Materiał kształcenia Struktura i ekonomika procesów społecznych. Zmiany i ruchy społeczne olityka społeczna państwa rzejmowanie zadań socjalnych państwa przez organy samorządu terytorialnego. Organizacje społeczne, wspólnoty lokalne, fundacje, organizacje charytatywne i grupy samopomocowe jako podmioty polityki społecznej. Zadania socjalne zakładów pracy i związków zawodowych. roblemy i kwestie społeczne Diagnoza społeczna. Diagnoza społeczna rzyczyny występującego zróżnicowania w zakresie postaw społecznych, obyczajowych, narodowych, religijnych, etycznych i kulturowych. rzemiany stylów życia. Zaburzenia, dewiacje i sprzeciw społeczny. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 13
KZ(Z.c)(15)1 Stosować zasady i metody diagnozy społecznej KZ(Z.c)(15)2 Określić rolę diagnozy społecznej w rozwiązywaniu problemów społecznych Z.5.3(1)1 Wyjaśnić istotę i rodzaje problemów społecznych Z.5.3(1)2 Rozpoznać przyczyny występowania problemów społecznych A Z.5.3(1)3 Określić metody rozwiązywania problemów społecznych lanowane zadania (ćwiczenia) Opracuj projekt rozwiązania zdefiniowanego przez nauczyciela problemu o charakterze społecznym (np. przejawy uprzedzeń i dyskryminacji wobec osób niepełnosprawnych intelektualnie lub osób cierpiących na zaburzenia psychiczne typu psychotycznego). rzy opracowywaniu projektu włącz do proponowanych oddziaływań społecznych podmioty realizujące politykę społeczną państwa. Opracowany projekt przedstaw w formie pisemnej nauczycielowi, a w formie multimedialnej zaprezentuj na forum klasy. rojekt może być uzupełniony (w przypadku wymagań ponadpodstawowych) o przygotowanie prezentacji na temat ruchów społecznych działających przeciwko uprzedzeniom i dyskryminacji z wykorzystaniem lokalnych przykładów tego typu zjawisk społecznych. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w pracowni wspomagania komputerowego działalności zawodowej, wyposażonej w: tablicę interaktywną z oprogramowaniem, projektor multimedialny, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), drukarkę, pakiety programów biurowych. Środki dydaktyczne Opisy przypadków. Filmy dydaktyczne o tematyce socjologicznej (problemy i kwestie społeczne, ruchy społeczne), sprzęt audiowizualny. Zalecane metody dydaktyczne Realizacja zajęć edukacyjnych z działu programowego wymaga zastosowania metody tekstu przewodniego, metody dyskusji dydaktycznej, metody przypadku i metody projektów. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w grupach 15 osobowych. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Oceny osiągnięć edukacyjnych uczniów proponuje się dokonać przez ocenę przygotowanego w formie pisemnej projektu ze szczególnym uwzględnieniem kompletności, poprawności merytorycznej i metodologicznej. rezentację należy ocenić uwzględniając kreatywność autora, zgłaszane podczas dyskusji przez innych uczniów uwagi oraz samoocenę autora. Do oceny osiągnięć edukacyjnych z działu programowego,, Zagadnienia makrospołeczne proponuje się także przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: -dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, -dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 14
2.2. Zagadnienia mikrospołeczne Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi. Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia KZ(Z.c)(8)1 Rozróżnić rodzaje procesów społecznych o charakterze mikro i Relacja między procesami makrospołecznymi a zachowaniami makrospołecznym jednostek. KZ(Z.c)(8)3 Wyjaśnić zachowania społeczne jednostki w kontekście Typy i struktura rodziny. ykle życia rodzinnego. ogólnych procesów społecznych Rodzina dysfunkcjonalna. KZ(Z.c)(10)1 Scharakteryzować różne modele współczesnej rodziny. ojęcie wykluczenia społecznego, wykluczenie a marginalizacja, cechy KZ(Z.c)(10)2 Określić funkcje rodziny zjawiska. KZ(Z.c)(16)1 Wskazać przyczyny wykluczenia społecznego Integracja społeczna a wykluczenie i marginalizacja. KZ(Z.c)(16)2 Wymienić osoby i grupy zagrożone wykluczeniem społecznym A Więź społeczna KZ(Z.c)(16)3 Zidentyfikować poziom zagrożenia wykluczeniem społecznym A Metody integracji społecznej osób ze środowiskiem. KZ(Z.c)(17)1 Wyjaśnić przyczyny problemów wychowawczych i Modele integracji społecznej w olsce i na świecie. psychospołecznych osoby podopiecznej i jej rodziny udowanie systemu społecznego wsparcia. KZ(Z.c)(17)2 Wyjaśnić przejawy problemów wychowawczych i System wsparcia społecznego a sieć wsparcia. Metoda organizowania psychospołecznych osoby podopiecznej i jej rodziny środowiska. KZ(Z.c)(17)3 rzewidzieć skutki problemów wychowawczych i psychospołecznych osoby podopiecznej i jej rodziny D Z.5.3(3)1 Zidentyfikować poziom integracji osoby podopiecznej ze środowiskiem lokalnym A Z.5.3(3)2 Opracować plan działań zmierzających do integracji osoby podopiecznej ze środowiskiem lokalnym Z.5.3(3)3 Stosować metody integracji jednostki ze środowiskiem lokalnym lanowane zadania (ćwiczenia) Opracuj zarys projektu socjalnego, którego celem będzie integracja społeczna grupy osób o wyraźnej odmienności kulturowej i religijnej (np. uchodźców z zeczenii), zamieszkującej miejscowość, w której zlokalizowana jest szkoła ze społecznością tej miejscowości. W przygotowywanym projekcie zastosuj zasady osłabiania uprzedzeń, elementy lokalnej infrastruktury społecznej oraz cechy struktury społeczności lokalnej. rzygotowane założenia projektu w formie pisemnej przekż nauczycielowi, w formie prezentacji przedstaw na forum klasy (po prezentacji następuje dyskusja). Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w pracowni wspomagania komputerowego działalności zawodowej, wyposażonej w: tablicę interaktywną z oprogramowaniem, projektor multimedialny, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), drukarkę, pakiety programów biurowych. Środki dydaktyczne Opisy przypadków. Filmy dydaktyczne o tematyce socjologicznej (problematyka rodzinna, wykluczenie społeczne)sprzęt audiowizualny. Zalecane metody dydaktyczne Realizacja zajęć edukacyjnych z działu programowego wymaga zastosowania metody tekstu przewodniego, metody dyskusji dydaktycznej, metody przypadku i metody projektów. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 15
Formy organizacyjne Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Zajęcia powinny być prowadzone w grupach 15 osobowych. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Oceny osiągnięć edukacyjnych uczniów proponuje się dokonać przez ocenę przygotowanego w formie pisemnej założeń do projektu ze szczególnym uwzględnieniem kompletności, poprawności merytorycznej i metodologicznej. rezentację ocenić uwzględniając kreatywność autora, zgłaszane podczas dyskusji przez innych uczniów uwagi oraz samoocenę autora. Do oceny osiągnięć edukacyjnych z działu programowego,, Zagadnienia mikrospołeczne proponuje się także przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: -dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, -dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 16
3. Teoretyczne podstawy pielęgnowania człowieka 3.1. Zasady H w pracy opiekunki środowiskowej 3.2. rofilaktyka chorób w opiece środowiskowej 3.3. Opieka nad osobą chorą i niepełnosprawną w środowisku domowym 3.1.Zasady H w pracy opiekunki środowiskowej Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi. oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia H(1)1 Rozróżnić pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy Regulacje prawne dotyczące ochrony pracy. Higiena pracy. H(1)2 Zidentyfikować źródła zapłonu i techniczne systemy zabezpieczeń A zystość i porządek, regulaminy, kary. Ochrona przeciwpożarowa. H(1)3 hronić środowisko naturalne podczas wykonywania zadań Wpływ człowieka na ochronę środowiska. Ergonomia. zawodowych odział czynników szkodliwych i niebezpiecznych. H(1)4 Wyjaśnić zasady ergonomii w pracy Ocena ryzyka zawodowego. H(5)1Dokonać podziału czynników szkodliwych Elementy ergonomicznego rozkładu pomieszczenia pracy: oświetlenie, H(5)2Rozróżnić czynniki niebezpieczne i szkodliwe. wentylacja, meble, sprzęt. H(6)1Ocenić prawdopodobieństwo i konsekwencje ryzyka zawodowego Ergonomia koncepcyjna i korekcyjna D na stanowisku pracy H(6)2 Rozróżnić czynniki szkodliwe i ich negatywny wpływ na pracownika lanowane zadania (ćwiczenia) 1. Ustalanie czynników szkodliwych występujących w środowisku pracy opiekunki środowiskowej Rozpoznaj czynniki szkodliwe występujących w środowisku pracy opiekunki środowiskowej. Na podstawie karty pracy oraz materiałów dostarczonych przez nauczyciela opisz warunki pracy opiekunki środowiskowej i ustal czynniki szkodliwe występujące w pracy opiekunki środowiskowej 2. ezpieczne wykonywanie pracy Opracuj karty oceny stanowiska pracy opiekunki środowiskowej ze względu na zagrożenia dla zdrowia. Zadanie wykonajcie w grupach czteroosobowych. o opracowaniu karty oceny stanowiska pracy wybierzcie reprezentanta grupy do dyskusji panelowej w klasie na temat czynników szkodliwych i niebezpiecznych. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w pracowni wspomagania komputerowego działalności zawodowej, wyposażonej w: tablicę interaktywną z oprogramowaniem, projektor multimedialny, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), drukarkę, pakiety programów biurowych. Środki dydaktyczne W pracowni w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne powinny się znajdować: zbiory przepisów prawa w zakresie działalności gospodarczej, prawa pracy i pomocy społecznej. Zestawy ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów zawierające opisy różnych środowisk pracy opiekunki środowiskowej. Zalecane metody dydaktyczne Dominująca metodą kształcenia powinna być metoda tekstu przewodniego która ułatwi uczniom samodzielne zbieranie i analizowanie informacji dotyczących zakładania własnej działalności opiekuńczej oraz metoda projektu. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 17
Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w formie pracy w grupach i indywidualnie. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Oceny osiągnięć edukacyjnych uczniów należy dokonać przez ocenę wykonanego zadania. Ocenę pozytywną otrzymuje uczeń, który w każdej opisanej sytuacji potrafi odnaleźć 50% występujących tam czynników szkodliwych Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: -dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia; -dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. 3.2.rofilaktyka chorób w opiece środowiskowej Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi. oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Z.5.1(1) 1. Scharakteryzować objawy chorobowe ze strony układu krążenia Z.5.1(1)2. Scharakteryzować objawy chorobowe ze strony układu oddechowego Z.5.1(1)3 Scharakteryzować objawy chorobowe ze strony układu pokarmowego Z.5(1)4 Scharakteryzować objawy ze strony układu nerwowego, oraz zburzenia zdrowia psychicznego Z.5.1(2)1 Zebrać informacje dotyczące sytuacji zdrowotnej, społecznej i mieszkaniowej osoby podopiecznej Z.5.1(2)2 Zdiagnozować sytuację zdrowotną, społeczną i mieszkaniową osoby podopiecznej Z.5.1(4)4 Wspierać osobę podopieczną w samodzielnej realizacji potrzeb biologicznych i ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania Z.5.1(4)5 Wspierać osobę podopieczną w planowaniu i realizacji aktywności psychicznej z zastosowaniem biblioterapii, muzykoterapii i ludoterapii Z.5.1(10)1 Opisać metody i techniki pracy z osobą podopieczną w warunkach domowych Z.5.1(10)2 Dostosować narzędzia pracy do metod pracy, oraz potrzeb osoby podopiecznej Z.5.1(11)1 Dobrać metody, techniki i narzędzia współpracy z osobą podopieczną. D Materiał kształcenia odstawy anatomii i fizjologii Wybrane schorzenia układów i narządów człowieka Metody zbierania informacji: obserwacja, badanie dokumentów i lustracja w pracy socjalnej. otrzeby biopsychospołeczne. iramida potrzeb Maslowa. Metody, formy i techniki pracy opiekunki środowiskowej. Zasady zdrowego odżywiania. Układanie jadłospisu. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 18
Z.5.1(11)2 Dobrać techniki i narzędzia do zorganizowania zajęć terapeutycznych. Z.5.1(12)1 Opisać formy i metody wsparcia osoby podopiecznej. Z.5.1(12)2 Dobrać formy i metody wsparcia do potrzeb osoby podopiecznej i środowiska w którym żyje. Z.5.2(20)1 Rozróżnić środki do utrzymania mieszkania w czystości Z.5.2(20)2 Opisać metody utrzymania mieszkania w czystości Z.5.2(21)1 Wyjaśnić zasady zdrowego odżywiania Z.5.2(21) 2 rzestrzegać zaleconą dietę osoby podopiecznej Z.5.2(21)3 omóc osobie podopiecznej w przygotowaniu dietetycznych posiłków. Z.5.2(22)1 Rozróżnić rodzaje świadczeń przysługujących osobie podopiecznej z pomocy społecznej Z.5.2(22)2 rzygotować dokumenty niezbędne do udzielania świadczeń przysługujących osobie podopiecznej lanowane zadania (ćwiczenia) 1. Ułóż jadłospis dla osoby podopiecznej, mało aktywnej fizycznie, cierpiącej na schorzenia ze strony poszczególnych układów i narządów I etap: Nauczyciel dzieli uczniów na grupy czteroosobowe. Każda grupa wybiera lidera, który przydziela zadania poszczególnym członkom zespołu. Na drodze losowania przydzielony jest opis przypadku osoby podopiecznej cierpiącej na schorzenia ze strony układu pokarmowego (np. choroba wrzodowa), układu krążenia ( np. choroba niedokrwienna serca), układu oddechowego (np.zapalenie płuc). II etap: Opracujcie ww grupach układając jadłospis dostosowując do normy i indywidualnego zapotrzebowania. III etap: Zaprezentujcie efekty prac grupy na forum klasy i w oparciu o dyskusję z osobami nie pracującymi w grupie dokonajcie samooceny poprawności wykonanego zadania. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia powinny odbywać się w pracowni higieny żywienia, wyposażonej w: sprzęt gospodarstwa domowego, zastawę kuchenną, zastawę stołową, pomoce techniczne ułatwiające samodzielne wykonywanie prac kulinarnych dla osób z ograniczoną sprawnością w zakresie małej motoryki. Zajęcia teoretyczne odbywać się będą w pracowni umiejętności opiekuńczych Środki dydaktyczne W pracowni w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne, powinna się znajdować: literatura przedmiotu tzn. książki z zakresu kliniki, dietetyki, opisy przypadków osób podopiecznych, przepisy kulinarne, komputer z dostępem do Internetu. Zalecane metody dydaktyczne Dominującą metodą kształcenia powinna być metoda tekstu przewodniego, która ułatwi uczniom samodzielne zbieranie i analizowanie informacji oraz ćwiczenia praktyczne umożliwiające kształtowanie umiejętności zastosowania przyswojonej wiedzy w praktyce Formy organizacyjne Zajęcia z zakresu podstaw dietetyki powinny być prowadzone w grupach do 15 osobowych. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 19
Oceny osiągnięć edukacyjnych uczniów należy dokonać przez ocenę wykonanych zadań oraz umiejętność zaprezentowania efektów pracy na forum grupy. Spełnienie obu warunków jest niezbędne do uzyskania pozytywnej oceny. Do oceny osiągnięć edukacyjnych z działu programowego,,rofilaktyka chorób w opiece środowiskowej proponuje się zastosowanie testu wielokrotnego wyboru. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. 3.3.Opieka nad osobą chorą i niepełnosprawną w środowisku domowym Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi. oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Z.5.2(2)1 Obserwować podopiecznego pod kątem występowania objawów zaburzeń psychosomatycznych Z.5.2(2)2 omagać w korzystaniu z opieki medycznej Z.5.2(3)1 rowadzić sztuczne oddychanie i uciski klatki piersiowej Z.5.2(3)2 Wykonać resuscytację osoby podopiecznej przy użyciu AED Z.5.2(3)3 Zaopatrzyć rany różnych okolic ciała, unieruchomić kości długie, unieruchomić głowę u poszkodowanego po urazie Z.5.2(4)1. Określić zapotrzebowanie osoby podopiecznej na pomoc podczas wykonywania czynności pielęgnacyjnych i higienicznych. Z.5.2(4)2. Dobrać techniki i metody wykonania kąpieli osoby podopiecznej Z.5.2(4)3. Stosować urządzenia techniczne podczas wykonywania zabiegów higienicznych Z.5.2(5) 1 Stosować urządzenia techniczne umożliwiające wykonywanie czynności pielęgnacyjnych i higienicznych oraz zaspokajanie potrzeb fizjologicznych Z.5.2(5)2 Stosować narzędzia, sprzęt, środki i materiały do wykonywania czynności pielęgnacyjnych i higienicznych u osoby podopiecznej Z.5.2(8)1 Rozpoznać fazy choroby przewlekłej A Z.5.2(8)2 Dostosować postępowanie opiekuńcze do rozpoznanej fazy choroby Z.5.2(14)1 Różnicować ćwiczenia usprawniające ruchowo i oddechowe Z.5.2(14)2 rzeprowadzić ćwiczenia oddechowe zgodnie z zasadami Z.5.2(16)1 Opisać zastosowanie i sposób obsługi sprzętu rehabilitacyjnego Materiał kształcenia Udzielanie pierwszej pomocy Resuscytacja krążeniowo-oddechowa ozycja bezpieczna. Urazy kręgosłupa iało obce w drogach oddechowych Rany głowy i tułowia. Złamania i oparzenia. Zatrucia Zasady wykonywania resuscytacji przy użyciu AED Rodzaje urządzeń technicznych ułatwiających czynności higieniczno pielęgnacyjne. Zasady obowiązujące podczas wykonywania czynności pielęgnacyjnych i higienicznych. Fazy choroby przewlekłej. Ćwiczenia usprawniające ruchowo i oddechowe. Sprzęt rehabilitacyjny. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 20
Z.5.2(16)2 Opisać zastosowanie i sposób obsługi przedmiotów ortopedycznych lanowane zadania (ćwiczenia) Opracuj procedurę wykonania toalety całego ciała u osoby podopiecznej leżącej w łóżku. o zakończeniu wykonanej pracy porównaj opracowaną przez siebie procedurę z otrzymanym wzorcem. Dokonaj analizy różnic. I etap: Rozpoznaj rodzaj zapotrzebowania na pomoc podczas czynności higienicznych w oparciu o opis przypadku. II etap. Dobierz metody, techniki pracy oraz potrzebne urządzenia techniczne. III etap Zapisz kolejno rodzaj i sposób wykonywanych czynności IV etap orównaj zapis opracowanej procedury z algorytmem działania. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia powinny odbywać się w pracowni umiejętności opiekuńczych, wyposażoną w: sprzęt audiowizualny, taki jak: telewizor, odtwarzacz DVD, odtwarzacz video, rzutnik pisma; ekran projekcyjny, fantomy do nauki umiejętności higienicznych, łóżka szpitalne z pełnym wyposażeniem, szafki i stoliki przyłóżkowe, sprzęt, urządzenia i przybory do wykonywania zabiegów higienicznych i czynności pielęgnacyjnych u osoby leżącej i całkowicie unieruchomionej, fantomy osoby dorosłej, kołnierze ortopedyczne, środki opatrunkowe, aparat do pomiaru ciśnienia, termometry, sprzęt rehabilitacyjny i przedmioty ortopedyczne, środki ochrony indywidualnej; Środki dydaktyczne W pracowni, w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne powinny się znajdować: katalogi ze sprzętem i urządzeniami technicznymi wspomagającymi prace opiekunki środowiskowej, filmy i prezentacje multimedialne dotyczące czynności pielęgnacyjno - higienicznych. Komputer z dostępem do Internetu (1 stanowisko dla dwóch uczniów). Urządzenia multimedialne. Zestawy ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów. Zalecane metody dydaktyczne Dominującą metodą kształcenia powinna być metoda tekstu przewodniego, która ułatwi uczniom samodzielne zbieranie i analizowanie informacji. onadto zalecana jest metoda przypadku i sytuacyjna, które opierają się na analizie opisanych sytuacji. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w grupach 8-10 osobowych w formie pracy w grupach i indywidualnie. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Ocenę pozytywną z opisanego ćwiczenia otrzymuje uczeń, który potrafi opisać i wyjaśnić kolejność wykonywanych czynności. Oceny osiągnięć edukacyjnych uczniów w dziale,, Opieka nad osobą chorą i niepełnosprawną w środowisku domowym należy dokonać przez ocenę wykonanych zadań: resuscytacja krążeniowooddechowa, zabiegi higieniczne, gimnastyka oddechowa, ćwiczenia gimnastyczne i usprawniające ruchowo. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 21
rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 22
4. Organizacja opieki środowiskowej 4.1. Ekonomika usług opiekuńczych 4.2. Metodyka pracy opiekunki środowiskowej 4.1. Ekonomika usług opiekuńczych Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi. oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia DG(1)1Opisać działanie mechanizmu rynkowego. Gospodarka rynkowa- wyjaśnienie pojęć. DG(1)2 Opisać struktury rynkowe. DG(1)3 Wymienić rodzaje przedsiębiorstw występujących na rynku. A DG(1)4 Rozróżnić rodzaje przedsiębiorstw zależnie od formy organizacyjno-prawnej. DG(2)1 Rozróżnić prawa i obowiązki pracownika. DG(2)2 Rozróżnić prawa i obowiązki pracodawcy. DG(2)3 Wyjaśnić rolę i rodzaje podatków. DG(3)1 Opisać obowiązki przedsiębiorcy wobec ZUS. DG(3)2 Opisać obowiązki przedsiębiorcy wobec Urzędu Skarbowego. DG(3)3 Stosować przepisy prawa odnoszące się do prywatnej działalności gospodarczej w sektorze pomocy społecznej DG(4)1 Rozróżnić instytucje i przedsiębiorstwa występujące w sektorze pomocy społecznej DG(4)2 Wyjaśnić relacje między publicznymi instytucjami pomocy społecznej a prywatnymi przedsiębiorstwami działającymi w tym sektorze DG(5)1 Wskazać obszary działania przedsiębiorstw działających w branży A DG(5)2 Opisać działania uczciwej i nieuczciwej konkurencji. DG(6)1 Wskazać obszary wspólne w działalności przedsiębiorstw w branży A DG(6)2 Wskazać zalety kooperacji pomiędzy przedsiębiorstwami działającymi w branży. DG(7) 1rzygotować dokumentację niezbędną do uruchomienia działalności gospodarczej dla małego przedsiębiorstwa zgodnie z obowiązującym prawem. DG (7)2 Opracować algorytm postępowania w przypadku rejestracji spółki kapitałowej A rowadzenie działalności gospodarczej w sektorze pomocy społecznej. Instytucje pomocy społecznej prowadzące działalność gospodarczą. Możliwości wspólnego prowadzenia placówek pomocy społecznej na zasadzie kooperacji. Dokumentacja niezbędna do uruchomienia i prowadzenia działalności gospodarczej. Korespondencja związana z prowadzeniem działalności gospodarczej. Działania marketingowe prowadzonej działalności gospodarczej. Optymalizacja kosztów i przychodów prowadzonej działalności gospodarczej. Zadania i uprawnienia: aństwowej Inspekcji racy, aństwowej Inspekcji Sanitarnej oraz innych instytucji i służb działających w zakresie ochrony pracy. Obowiązki pracodawcy. Obowiązki i prawa pracownika. adania lekarskie wstępne i okresowe. Regulaminy pracy. rzepisy prawa pracy, prawa podatkowego, prawa autorskiego, prawa o ochronie danych osobowych. rzepisy prawa dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej. Regulacje prawne dotyczące ochrony pracy. Higiena pracy. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 23
DG(8)1 rzygotować ofertę wykonania usług DG(8)2 rzygotować specyfikację świadczonych usług DG(8)3 rzygotować ofertę, która jest odpowiedzią na zamówienie publiczne. DG(10)1Rozróżnić elementy marketingu mi. DG(10)2.rzeprowadzić badania marketingowe DG(10)3. Opisać bliższe i dalsze otoczenie wybranego przedsiębiorstwa i wpływ otoczenia na działania przedsiębiorstwa. DG (11)1 Wskazać źródła finansowania przedsiębiorstw i instytucji świadczących usługi w sektorze pomocy społecznej. A DG(11)2 Sporządzić kalkulację wybranej działalności. H(2)1 Wyjaśnić zadania instytucji i służb działających w zakresie ochrony pracy H(2)2 Rozróżnić uprawnienia instytucji i służb działających w zakresie ochrony pracy H(3)1 Opisać obowiązki pracodawcy oraz prawa i obowiązki pracownika. H(3)2 Określać i stosować przepisy regulaminu pracy. KZ(Z.c.)(18)1 Stosować przepisy prawa dotyczące pomocy społecznej KZ(Z.c.)(18)2 Stosować przepisy prawa dotyczące ubezpieczeń społecznych KZ(Z.c)(19)1 Scharakteryzować rodzaje i zasady korzystania ze świadczeń podstawowej opieki medycznej. KZ(Z.c)(19)2 Scharakteryzować rodzaje świadczeń i zasady korzystania ze specjalistycznej opieki medycznej KZ(Z.c)(20)1 Opisać strukturę pomocy społecznej w olsce z uwzględnieniem domów pomocy społecznej KZ(Z.c)(20)2 Zróżnicować rodzaje domów pomocy społecznej z uwzględnieniem specyfiki świadczonych przez nie usług KZ(Z.c)(20)3 Dobrać rodzaj DS do indywidualnych potrzeb osoby. lanowane zadania 1. Opracuj procedury postępowania przy zakładaniu własnej działalności gospodarczej. Zadanie wykonaj w grupie pod kierunkiem wybranego lidera. Grupy powinny zaprezentować swoje opracowania w formie prezentacji (w dowolnej formie, np.: plakaty, prezentacja multimedialna,). o prezentacji będzie przeprowadzona dyskusja pod kierunkiem eksperta (nauczyciela lub eksperta zewnętrznego) w celu zweryfikowania przedstawionych propozycji i ustalenia wspólnej procedury. Na podstawie opracowanej procedury opracuj poradnik Krok po kroku zakładam własną działalność opiekuńczą. 2. Opracuj projekt własnej działalności opiekuńczej zawierający : projekt planowanej działalności opiekuńczej i wypełnione dokumenty niezbędne do jej założenia Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 24