UE JAKO ORGANIZACJA MIĘDZYNARODOWA struktura instytucjonalna Unii Marta Statkiewicz Katedra Prawa Międzynarodowego i Europejskiego Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytet Wrocławski
UNIA EUROPEJSKA JAKO ORGANIZACJA MIĘDZYNARODOWA
ORGANIZACJA MIĘDZYNARODOWA celowy związek państw utworzony na podstawie zawartej pomiędzy nimi umowy międzynarodowej (mającej charakter statutu organizacji) i wyposażony w system stałych organów rządowe pozarządowe wszechstronne wyspecjalizowane uniwersalne regionalne otwarte półotwarte zamknięte
KRYTERIA PODMIOTOWOŚCI W PRAWIE MIĘDZYNARODOWYM PUBLICZNYM I. Ius tractatuum (ius contrahendi)- zdolność do zawierania umów międzynarodowych II. Ius legationis zdolność do utrzymywania relacji dyplomatycznych III. Ius standi zdolność do występowania z roszczeniami międzynarodowymi i ponoszenia odpowiedzialności międzynarodowej
UE JAKO ORGANIZACJA MIĘDZYNARODOWA art. 47 TUE Unia ma osobowość prawną I. Ius tractatuum (ius contrahendi)- zdolność do zawierania umów międzynarodowych TAK min. art. 3 ust.2 oraz 216 ust.1 TFUE II. Ius legationis zdolność do utrzymywania relacji dyplomatycznych TAK min. Europejska Służba Działań Zewnętrznych III. Ius standi zdolność do występowania z roszczeniami międzynarodowymi i ponoszenia odpowiedzialności międzynarodowej TAK m.in. art. 335 TFUE
UE JAKO ORGANIZACJA PONADNARODOWA
UE JAKO ORGANIZACJA PONADNARODOWA organizacja, na rzecz której państwa członkowskie przeniosły wykonywanie części swoich praw suwerennych prawo do stanowienia aktów prawnych wiążących zarówno dla państw członkowskich, jak i osób fizycznych i prawnych autonomia sądowa autonomia finansowa
SYSTEM INSTYTUCJONALNY UNII
INSTYTUCJE UE Komisja Europejska Parlament Europejski decyzje Rada Rada Europejska Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej Trybunał Obrachunkowy Europejski Bank Centralny
ZASADY SYSTEMU INSTYTUCJONALNEGO
ZASADA AUTONOMII KOMPETENCYJNEJ ZASADA RÓWNOWAGI INSTYTUCJONALNEJ ZASADA LOJALNEJ I SZCZEREJ WSPÓŁPRACY ZASADA JEDNOLITYCH RAM INSTYTUCJONALNYCH
EUROPEAN PARLIAMENT RADA EUROPEJSKA
SKŁAD
PRZEWODNICZĄCY RADY EUROPEJSKIEJ
KOMPETENCJE
THE COUNCIL RADA
SKŁAD
RODZAJE I. Rada ds. ogólnych(gac) II. III. IV. Rada ds. zagranicznych(fac) Rada ds. gospodarczych i finansowych (Ecofin) Rada ds. rolnictwa i rybołówstwa (Agrifish) V. Rada ds. wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych(jha) VI. VII. VIII. IX. Rada ds. zatrudnienia, polityki społecznej, zdrowia i ochrony konsumentów (EPSCO) Rada ds. konkurencyjności (COMPET) Rada ds. transportu, telekomunikacji i energii (TTE) X. Rada ds. środowiska(env) XI. Rada ds. edukacji, młodzieży, kultury i sportu (EYC)
WYSOKI PRZEDSTAWICIEL UNII DO SPRAW ZAGRANICZNYCH I POLITYKI BEZPIECZEŃSTWA
PREZYDENCJA W RADZIE
PREZYDENCJA W RADZIE
KOMPETENCJE
KOMPETENCJE PRAWODAWCZE KONTROLNE KREACYJNE MIĘDZYNARODOWE
GŁOSOWANIE
VOTING GŁOSOWANIE IN THE COUNCIL I. większość kwalifikowana o ile Traktaty nie stanowią inaczej II. III. zwykła większość jednomyślnośćdopuszczalne wstrzymanie się od głosu
Traktat rzymski (1958 1973) 12 głosów (gdy Rada stanowi na wniosek Komisji), lub 12 głosów co najmniej 4 PCz (gdy Rada nie stanowi na wniosek Komisji) 4 głosy: Francja, Niemcy, Włochy 2 głosy: Belgia, Holandia 1 głosy: Luksemburg Traktat akcesyjny (1973 1979) 41 głosów (gdy Rada stanowi na wniosek Komisji), lub 41 głosów co najmniej 6 PCz (gdy Rada nie stanowi na wniosek Komisji 10 głosów: Francja, Niemcy, Włochy, Wielka Brytania 5 głosów: Belgia, Holandia 3 głosy: Dania, Irlandia 2 głosy: Luksemburg Traktat akcesyjny (1979 1985) 45 głosów (gdy Rada stanowi na wniosek Komisji), lub 45 głosów co najmniej 6 PCz (gdy Rada nie stanowi na wniosek Komisji + 5 głosów: Grecja
Traktat akcesyjny (1985 1995) 54 głosy (gdy Rada stanowi na wniosek Komisji), lub 54 głosy co najmniej 8 PCz (gdy Rada nie stanowi na wniosek Komisji + 8 głosów: Hiszpania 5 głosów: Portugalia Traktat akcesyjny (1995 2003) 62 głosy (gdy Rada stanowi na wniosek Komisji), lub 62 głosy co najmniej 8 PCz (gdy Rada nie stanowi na wniosek Komisji + 4 głosy: Austria, Szwecja 3 głosy: Finlandia
przed 1 lipca 213: co najmniej 14 państw (lub 18, jeśli Rada stanowiła nie na wniosek Komisji) oraz co najmniej 255 z 345 głosów ważonych oraz co najmniej 311 milionów obywateli PCz, które głosowały za propozycją po 1 lipca 2013: co najmniej 15państw (lub 18, jeśli Rada stanowiła nie na wniosek Komisji) oraz co najmniej 260z 352głosów ważonych oraz co najmniej 313,6 milionów obywateli PCz, które głosowały za propozycją Traktat nicejski(2003 2014/2017) Większość państw: 50% + jeden, jeśli Rada stanowi na wniosek Komisji, lub: co najmniej 2/3 (66.67%), oraz Większość głosów ważonych: 74%, oraz Większość populacji: 62%. 29 głosów: Francja, Niemcy, Włochy, Wielka Brytania 27 głosów: Hiszpania, Polska 14 głosów: Rumunia 13 głosów: Holandia 12 głosów: Belgia, Czechy, Grecja, Węgry, Portugalia 10 głosów: Austria, Bułgaria, Szwecja 7 głosów: Chorwacja, Dania, Irlandia, Litwa, Słowacja, Finlandia 4 głosy: Cypr, Estonia, Łotwa, Luksemburg, Słowenia 3 głosy: Malta
Traktat lizboński (od 2009) System nicejski głosowań w Radzie obowiązuje do 31 października 2014. Pomiędzy 1 listopada 2014 a 31 marca 2017 każde z państw członkowskich może zażądać zastosowania reguł nicejskich w określonym głosowaniu. Od 1 kwietna 2017 zastosowanie ma wyłącznie system lizboński. Większość państw : co najmniej 55%, jednak nie mniej niż 15 z nich, gdy Rada stanowi na wniosek Komisji lub Wysokiego Przedstawiciela Unii lub 72%, oraz Większość polulacji: 65%. Mniejszosc blokująca: musi się składać z co najmniej 4 członków Rady reprezentujących ponad 35% ludności UE.
https://www.consilium.europa.eu/pl/c ouncil-eu/voting-system/votingcalculator/
EUROPEAN PARLIAMENT PARLAMENT EUROPEJSKI
SKŁAD
KOMPOZYCJA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO PO BREXICIE
705 miejsc COMPOSITION KOMPOZYCJS PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO PO BREXICIE 46 miejsc z 73 należących do Wielkiej Brytanii pozostanie wolnych 27 miejsc należących do Wielkiej Brytanii zostanie rozdzielone pomiędzy 14 niedoreprezentowanych państw
41 37 22 217 Europejska Partia Ludowa (Chrześcijańscy Demokraci) Postępowy Sojusz Socjalistów i Demokratów 52 52 Europejscy Konserwatyści i Reformatorzy Porozumienie Liberałów i Demokratów na rzecz Europy Konfederacyjna Grupa Zjednoczonej Lewicy Europejskiej / Nordycka Zielona Lewica Zieloni Wolne Przymierze Europejskie 68 Europa Wolności i Demokracji Bezpośredniej 75 186 Europa Narodów i Wolności Niezrzeszeni http://www.europarl.europa.eu/meps/pl/crosstable.html
http://www.europarl.europa.eu/meps /pl/map.html
WYBORY DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO
STRUKTURA
STRUKTURA PREZYDIUM KONFERENCJA PRZEWODNICZĄCYCH KONFERENCJA PRZEWODNICZĄCYCH KOMISJI GRUPY POLITYCZNE KOMISJE STAŁE SPECJALNE SEKRETARIAT ŚLEDCZE
KOMPETENCJE
KOMPETENCJE PRAWODAWCZE KONTROLNE BUDŻETOWE KREACYJNE MIĘZYNARODOWE
EUROPEAN PARLIAMENT KOMISJA EUROPEJSKA
SKŁAD
DYREKCJE GENERALNE Badania naukowe i innowacje Budżet Działania w dziedzinie Klimatu Edukacja i Kultura Energia Eurostat Gospodarka morska i rybołówstwo Handel Informatyka Komunikacja Społeczna Konkurencja Migracja i sprawy wewnętrzne Mobilność i Transport Podatki i Unia Celna Polityka regionalna i miejska Polityka sąsiedztwa i negocjacje w sprawie rozszerzenia Pomoc humanitarna i ochrona ludności Rolnictwo i Rozwój Obszarów Wiejskich Rynek wewnętrzny, przemysł, przedsiębiorczość i MŚP Sekretariat Generalny Sieci komunikacyjne, treści i technologie Sprawiedliwość i konsumenci Sprawy Gospodarcze i Finansowe Środowisko Stabilność finansowa, usługi finansowe i unia rynków kapitałowych Służba ds. Instrumentów Polityki Zagranicznej Tłumaczenia Pisemne Tłumaczenia Ustne Wspólne Centrum Badawcze Współpraca międzynarodowa i rozwój Zasoby Ludzkie i Bezpieczeństwo Zatrudnienie, sprawy społeczne i włączenie społeczne Zdrowie i bezpieczeństwo żywności GABINETY KOMISARZY
PROCEDURA WYBORU KOMISJI
RADA EUROPEJSKA uwzględniając wyniki do PE 1 m-c większość kwalifikowana PARLAMENT zatwierdza PARLAMENT RADA zatwierdza RADA EUROPEJSKA mianuje większością kwalifikowaną
KOMPETENCJE
KOMPETENCJE PRAWODAWCZE KONTROLNE WYKONAWCZE MIĘZYNARODOWE
EUROPEAN PARLIAMENT TRYBUNAŁ SPRAWIEDLIWOŚCI UNII EUROPEJSKIEJ
STRUKTURA
STRUKTURA TRYBUNAŁ SPRAWIEDLIWOŚCI SĄD SĄDY WYSPECJALIZOWANE
STRUKTURA TRYBUNAŁ SPRAWIEDLIWOŚCI SĄD SĄD DS. SŁUŻBY PUBLICZNEJ
KOMPETENCJE
TRYBUNAŁ SPRAWIEDLIWOŚCI
SKŁAD
PEŁEN SKŁAD w przypadkach określonych w Statucie TS (w sprawach o zdymisjonowanie lub o pozbawienie prawa do emerytury lub innych korzyści członka Komisji, TO lub RPO jeżeli TS uzna, że wniesiona sprawa ma wyjątkowe znaczenie WIELKA IZBA obraduje na żądanie PCz albo instytucji, które są stroną postępowania w sprawach szczególnie ważnych lub skomplikowanych IZBY złożone z 3 bądź 5 sędziów
WŁAŚCIWOŚĆ
WŁAŚCIWOŚĆ w sprawach skarg przeciwko PCz za naruszenie prawa UE wnoszonych przez Komisję, inne PCz oraz Radę Dyrektorów EBI (w zakresie naruszeń statutu EBI) w sporach dotyczących wykonywania przez krajowe banki centralne zobowiązań wynikających z Traktatów i Statutu EBC i EBSC w zakresie pytań prejudycjalnych wnoszonych przez sądy krajowe państw członkowskich w sprawach o wydanie opinii o zgodności projektowanej umowy międzynarodowej z Traktatami, jaka ma być zawarta w imieniu UE w sprawie skarg instytucji na nieważność aktów PE, Rady, obu tych instytucji łącznie lub Komisji, jak również EBC oraz zaniechania przez nie działania, a także w zakresie skarg kierowanych przez PCz na akty lub zaniechanie Rady, PE, obu tych instytucji łącznie (*), jak również w sprawie skarg na nieważność aktów Rady Dyrektorów i Rady Gubernatorów EBI w sporach między PCz związanych z przedmiotem Traktatów jeśli spory te są mi przekładane na mocy kompromisu sąd odwoławczy od orzeczeń Sądu wydanych w pierwszej instancji
SĄD
SKŁAD
pełen skład wielka izba izba złożona z 5 sędziów izba złożona z 3 sędziów izba jednoosobowa
WŁAŚCIWOŚĆ
WŁAŚCIWOŚĆ w sprawach skarg wniesionych przez podmioty indywidualne (w tym skargi pracownicze!) w sprawach skarg wnoszonych przez PCz na nieważność aktów instytucji lub na zaniechanie przez nie działania (z wyjątkiem skarg przeciwko Radzie, PE lub obu tym instytucjom łącznie) w sprawach skarg odszkodowawczych przeciwko UE w sprawach postępowań na mocy klauzuli arbitrażowej umieszczonej w umowie prawa publicznego lub prywatnego zawartej przez UE w jej imieniu w zakresie pytań prejudycjalnych przekładanych na mocy art. 267 TFUE w dziedzinach określonych w Statucie (*)
ODWOŁANIA OD ORZECZEŃ SĄDU TO TRYBUNAŁU SPRAWIEDLIWOŚCI