KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Załącznik nr 7 do Zarządzenia Rektora nr 10/12 z dnia 21 lutego 2012r. Kod modułu Naza modułu Naza modułu języku angielskim Oboiązuje od roku akademickiego 2016/2017 Odnaialne źródła energii Reneable energy sources A. USYTUOWANIE MODUŁU W SYSTEMIE STUDIÓW Kierunek studió Poziom kształcenia Profil studió Forma i tryb roadzenia studió Secjalność Jednostka roadząca moduł Koordynator modułu Zatierdził: Inżynieria Środoiska II stoień (I stoień / II stoień) ogólno akademicki (ogólno akademicki / raktyczny) stacjonarne (stacjonarne / niestacjonarne) B. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA PRZEDMIOTU Przynależność do gruy/bloku rzedmiotó Status modułu Język roadzenia zajęć Usytuoanie modułu lanie studió - semestr Usytuoanie realizacji rzedmiotu roku akademickim Ogrzenicto i entylacja Katedra Fizyki Budoli i Energii Odnaialnej rof. dr hab. inż. Jerzy Piotroski dr hab. Lidia Dąbek rof. PŚk kierunkoy (odstaoy / kierunkoy / inny HES) oboiązkoy (oboiązkoy / nieoboiązkoy) olski II zimoy (semestr zimoy / letni) Wymagania stęne (kody modułó / nazy modułó) Egzamin tak (tak / nie) Liczba unktó ECTS 4 Forma roadzenia zajęć ykład ćiczenia laboratorium rojekt inne semestrze 15 30
C. EFEKTY KSZTAŁCENIA I METODY SPRAWDZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA Cel modułu Symbol efektu Wskazanie konieczności oraz noych możliości zasokajania otrzeb energetycznych oarciu o odnaialne źródła energii. Celem modułu jest zaoznanie studenta z yosażeniem technologicznym oraz technicznymi roziązaniami instalacji fotooltaicznych, energetyki iatroej, odnej, małych elektroni odnych i geotermii. (3-4 linijki) Efekty kształcenia Ma iedzę o trendach rozojoych inżynierii środoiska tym: - instalacji technicznego yosażenia budynkó - konencjonalnych i odnaialnych źródeł cieła i chłodu 0 technologii energetycznych oartych o konencjonalne i niekonencjonalne źródła energii Zna odstaoe metody, techniki, narzędzia i materiały stosoane rzy roziązaniu zlożonych zadań inżynierskich z zakresu OZE Rozumie znaczenie sołeczne i ekonomiczne ykorzystania źródeł odnaialnych Ma iedzę zakresie niezaodności i bezieczeństa systemó OZE Potrafi ykorzystać do formułoania i roziązyania zadań inżynierskich i rostych roblemó badaczych z zakresu inżynierii środoiska metody analityczne, symulacje oraz ekserymentalne. Potrafi rzy formułoaniu i roziązyaniu zadań inżynierskich integroać iedzę z zakresu dziedzin nauki i dyscylin naukoych, łaściych dla OZE oraz zastosoać odejście systemoe, uzględniające także asekty ozatechniczne. Potrafi dokonać stęnej analizy ekonomicznej odejmoanych działań inżynierskich ziązanych z inżynierią środoiska, tym: - odnaialnych źródeł energii - eksloatacji systemó energii odnaial Potrafi samodzielnie oracoać rojekt instalacji ykorzystującej systemy OZE i jest odoiedzialny Forma roadzenia zajęć (/ć/l//inne) odniesienie do efektó kierunkoych IŚ_W05 IŚ_W07 IŚ_W08 IŚ_W12 IŚ_U09 IŚ_U10 IŚ_U14 IŚ_K01 IŚ_K02 odniesienie do efektó obszaroych T2A_W03, T2A_W04, T2A_W05. T2A_W01 T2A_W03 T2A_W04. T2A_W05, T2A_W06, T2A_W07. T2A_W02, T2A_W08.,T2A_W03, T2A_W04, T2A_W05, T2A_W06, T2A_W09. T2A_W12 T2A_U07, T2A_U08, T2A_U09, T2A_U10, T2A_U11, T2A_U12,,T2A_U07, T2A_U09, T2A_U10, T2A_U11, T2A_U12, T2A_U13, T2A_U18. T2A_U14, T2A_U17. T2A_K02, T2A_K04,
za rzetelność jego ykonania Rozumie konieczność drażania noych roziązań technicznych działalności inżynierskiej T2A_K05. IŚ_K09 T2A_K02 Treści kształcenia: 1. Treści kształcenia zakresie ykładu Nr ykładu 1-3 4-6 7-8 9-11 12-14 15 Treści kształcenia Energia słoneczna. Instalacje fotooltaiczne. Inerter i jego rola instalacji fotooltaicznej. Zasady doboru inerteró do łańcuchó modułó fotooltaicznych. Akumulatory i instalacje fotooltaiczne. Zasady sółracy elektroni fotooltaicznej z systemem energetycznym. Energetyka iatroa. Małe elektronie. Turbiny iatroe o oziomej i ionoej osi obrotu. Zasady doboru generatora do turbiny iatroej. Zasady sółracy elektroni iatroej z systemem energetycznym. Energetyka odna. Pojęcie elektroni odnej. Schemat racy elektroni. Możliości hydroenergetycznego ykorzystania ód. Wyosażenie mechaniczne elektroni odnych (turbiny akcyjne i reakcyjne). Turbina Francisa, Kalana, Peltona, Archimedesa. Małe elektronie odne. Klasyfikacja małych elektroni odnych zakresie ich lokalizacji, sosobu racy, roziązań hydrotechnicznych etc. Podstaoe ojęcia ziązane z racą MEW, gosodaroaniem odą oraz niezbędnymi urządzeniami odnymi. Wyosażenie mechaniczne małej elektroni odnej. Przegląd noych roziązań konstrukcyjnych elementó naędoych. Zasady sółracy elektroni odnej z systemem energetycznym. Systemy ozyskiania energii geotermalnej. Zasady zagosodaroania i ykorzystania energii ód geotermalnych. Elektronie geotermalne (elektronie na arę suchą i na arę mokrą, z obiegiem binarnym, niskotemeraturoy obieg Clausiusa-Rankine a) Ekonomiczne i środoiskoe asekty stosoania OZE. Rozój systemó OZE skali śiatoej. 2. Treści kształcenia zakresie ćiczeń 3. Treści kształcenia zakresie zadań laboratoryjnych 4. Charakterystyka zadań rojektoych Nr zajęć rojekt. 1-8 9-15 16-20 Treści kształcenia Dobór elementó i obliczenia efektó instalacji fotooltaicznej. Charakterystyka zakresó racy inertera fotooltaicznego. Algorytm racy inertera (rądoy i naięcioy) Poznanie budoy i zasady działania modelu elektroni o ionoej osi obrotu tyu H-Darrieus, badania tego modelu określenie zależności rędkości obrotoej i mocy od rędkości iatru. Określenie mocy uzyskianej z jednostki oierzchni elektroni. Poznanie budoy i zasady działania modelu elektroni o ionoej osi obrotu tyu Savonius, badania tego modelu, określenie zależności rędkości Odniesienie do efektó kształcenia dla modułu Odniesienie do efektó kształcenia dla modułu
obrotoej i mocy od rędkości iatru. Określenie mocy uzyskianej z jednostki oierzchni elektroni. 21-25 Projekt zakresie energetycznego ykorzystania ód ybranej rzeki. 26-29 Oracoanie koncecji stęnej małej elektroni odnej. Wyosażenie turbinoe roziązania innoacyjne. Prognoza rodukcji energii elektrycznej oraz ekonomia rzedsięzięcia. 30 Omóienie oraności ykonania zadań rojektoych. 5. Charakterystyka zadań ramach innych tyó zajęć dydaktycznych Metody sradzania efektó kształcenia Symbol efektu Metody sradzania efektó kształcenia (sosób sradzenia, tym dla umiejętności odołanie do konkretnych zadań rojektoych, laboratoryjnych, it.) Pisemne zaliczenie ykładó - egzamin Pisemne zaliczenie ykładó egzamin Pisemne zaliczenie ykładó - egzamin Pisemne zaliczenie ykładó egzamin Zaliczenie zadania rojektoego Zaliczenie zadania rojektoego Zaliczenie zadania rojektoego Zaliczenie zadania rojektoego Zaliczenie zadania rojektoego D. NAKŁAD PRACY STUDENTA Bilans unktó ECTS Rodzaj aktyności obciążenie studenta 1 Udział ykładach 15 2 Udział ćiczeniach 3 Udział laboratoriach 4 Udział konsultacjach (2-3 razy semestrze) 2 5 Udział zajęciach rojektoych 30 6 Konsultacje rojektoe 3 7 Udział egzaminie/ zaliczeniu 8 Liczba godzin realizoanych rzy bezośrednim udziale nauczyciela 9 50 akademickiego (suma) 10 Liczba unktó ECTS, którą student uzyskuje na zajęciach 2
ymagających bezośredniego udziału nauczyciela akademickiego (1 unkt ECTS=25-30 godzin obciążenia studenta) 11 Samodzielne studioanie tematyki ykładó 15 12 Samodzielne rzygotoanie się do ćiczeń 13 Samodzielne rzygotoanie się do kolokió 14 Samodzielne rzygotoanie się do laboratorió 15 Wykonanie sraozdań 15 Przygotoanie do kolokium końcoego z laboratorium 17 Wykonanie rojektu lub dokumentacji 20 18 Przygotoanie do egzaminu 15 19 20 Liczba godzin samodzielnej racy studenta 50 (suma) Liczba unktó ECTS, którą student uzyskuje ramach samodzielnej 21 racy (1 unkt ECTS=25-30 godzin obciążenia studenta) 2 22 Sumaryczne obciążenie racą studenta 100 23 Punkty ECTS za moduł 1 unkt ECTS=25-30 godzin obciążenia studenta 4 24 Nakład racy ziązany z zajęciami o charakterze raktycznym 25 Suma godzin ziązanych z zajęciami raktycznymi 50 Liczba unktó ECTS, którą student uzyskuje ramach zajęć o charakterze raktycznym 1 unkt ECTS=25-30 godzin obciążenia studenta 2
E. LITERATURA Wykaz literatury Witryna WWW modułu/rzedmiotu 1. Gronoicz J., Niekonencjonalne źródła energii, Biblioteka Problemó Eksloatacji ITE Radom 2008 2. Leandoski W. M. Proekologiczne odnaialne źródła energii Wydanicta Naukoo-Techniczne, Warszaa 2007 3. Piotroski J., Starzomska M., Sobierajski J. Odnaialne źródła energii Wydanicto P Ś. Kielcach, 2009 4. Purgał M., Orman Ł. Korzystanie z odnaialnych źródeł energii Wydanicto P Ś. Kielcach, 2012 5. Biała Księga Komisji Euroejskiej Energia dla rzyszłości odnaialne źródła energii (grudzień 1997 r.) 6. Dyrektya Parlamentu Euroejskiego i Rady z dnia 23 kietnia 2009 r. 2009/28/WE o romoaniu odnaialnych źródeł energii. 7. Dyrektya Parlamentu Euroejskiego i Rady 2006/32/WE z dnia 5 kietnia 2006 r. sraie efektyności końcoego ykorzystania energii i usług energetycznych 8. Dyrektya 2002/91/WE Parlamentu Euroejskiego i Rady z dnia 16 grudnia 2002 r. sraie charakterystyki energetycznej budynkó (2010/31/UE z dnia 19 maja 2010 r) 9. Ustaa z dnia 10 kietnia 1997 r. Prao energetyczne (Dz. U. z 2006 r. Nr 89, oz. 625, z óźn. zm.). 10. Ustaa z dnia 27 kietnia 2001 r. Prao ochrony środoiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, oz. 150, z óźn. zm.). 11. Ustaa z dnia 7 lica 1994 r. Prao budolane, z dnia 27 siernia 2009 r. o zmianie ustay Prao budolane oraz niektórych innych usta 12. Ustaa z dnia 18 grudnia 1998 r. o sieraniu rzedsięzięć termomodernizacyjnych (o sieraniu remontó i termomodernizacji z dnia 21 listoada 2008 r) 13. Ustaa z dnia 15 kietnia 2011 r. o efektyności energetycznej 14. Polityka energetyczna Polski do roku 2030 (z załącznikami) rzyjęta rzez Radę Ministró dniu10 listoada 2009 r. i ogłoszona obieszczeniem ministra gosodarki z dnia 21 grudnia 2009 r. sraie olityki energetycznej aństa do 2030 r. (M.P. z 2010 r. Nr 21, Poz 11). 15. Krajoy Plan Działania zakresie energii ze źródeł odnaialnych zatierdzony 7 grudnia 2010 rzez Radę Ministró Strony internetoe IEA (International Energy Agency).iea.org