Warszawa, 18.08.2015 r. WOJEWODA MAZOWIECKI WPS-V.431.8.2015 Pani Anna Szymańska Przewodnicząca Powiatowego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Gostyninie ul. Ozdowskiego 1 A 09-500 Gostynin WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 6c ust. 6 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U. z 2011 r. nr 127, poz. 721 z późn. zm.) oraz rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 20 grudnia 2012 r. w sprawie trybu i sposobu przeprowadzania kontroli przez organy upoważnione do kontroli na podstawie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U. z 2013 r., poz. 29) pracownicy Oddziału do Spraw Osób Niepełnosprawnych Wydziału Polityki Społecznej Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie oraz członek Wojewódzkiego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Warszawie przeprowadzili w dniach od 29 czerwca do 13 lipca 2015 roku kontrolę problemową w Powiatowym Zespole do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Gostyninie, ul. Ozdowskiego 1A. Przedmiotem kontroli było dokonanie analizy i oceny organizacji działalności Zespołu, przestrzeganie obowiązującego trybu i procedur administracyjnych, a także poprawności merytorycznej wydawanych orzeczeń, stosowanie zasad postępowania przewidzianego w ustawie z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej, zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2011 r., Nr 127, poz. 721 ze zm.), rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 1 lutego 2002 r. w sprawie kryteriów oceny niepełnosprawności u osób w wieku do 16-go roku życia
(Dz. U. z 2002 r., Nr 17, poz. 162 ze zm.) oraz rozporządzeniu Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności (Dz. U. 2015 r., poz. 1110, j.t.). W związku z kontrolą problemową, której wyniki zostały przedstawione w protokole kontroli, przekazuję niniejsze wystąpienie pokontrolne. Skład Powiatowego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Gostyninie tworzą osoby, które posiadają odpowiednie kwalifikacje oraz zaświadczenia uprawniające do orzekania (podstawa prawna: rozporządzenie Ministra Gospodarki Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności). Analiza składu osobowego lekarzy - członków Powiatowego Zespołu wykazała, iż do Zespołu nie powołano lekarzy wszystkich wymaganych specjalizacji - brak lekarza ortopedy, okulisty i laryngologa. Fakt ten stanowi naruszenie przepisu 19 ust. 2 rozporządzenia Ministra Gospodarki Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności, według którego przewodniczącym składu orzekającego jest lekarz, specjalista w dziedzinie odpowiedniej do choroby zasadniczej dziecka lub osoby zainteresowanej. Brak lekarza ortopedy w kadrze członków Zespołu wskazany został również w toku kontroli problemowej przeprowadzonej przez Wojewódzki Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Warszawie w dniu 19 września 2011 r. oraz kontroli sprawdzającej przeprowadzonej w dniu 18 września 2012 r. Działania podejmowane przez Przewodniczącą w celu pozyskania lekarzy brakujących specjalizacji do współpracy z Zespołem wciąż nie przynoszą pożądanych efektów. Ponadto ustalono, że lekarz pediatra Małgorzata Sobieraj nie bierze udziału w składach orzekających, pomimo, że posiada ważne zaświadczenie uprawniające do orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności wydane bezterminowo. Należy zwrócić uwagę na fakt, że w okresie objętym kontrolą członkowie Zespołu nie brali udziału w szkoleniach dokształcających organizowanych przez Mazowiecki Urząd Wojewódzki i Wojewódzki Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Warszawie. Według informacji przekazanych przez Przewodniczącą Sekretarz powołany w skład Zespołu realizuje zadania dla Zespołu w wymiarze 8 godzin miesięcznie. Natomiast Przewodnicząca Zespołu jest zatrudniona w wymiarze 0,5 etatu. W ocenie kontrolujących, wymiar czasu pracy Przewodniczącej Zespołu nie jest wystarczający do zapewnienia rzetelnej realizacji zadań określonych w 19 ust. 5 rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności.
Powiatowy Zespół spełnia warunki organizacyjne i techniczne określone w 24 i 25 rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności. Zgodnie z art. 6d ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych Powiatowy Zespół pracuje w Elektronicznym Krajowym Systemie Monitoringu Orzekania o Niepełnosprawności. Analiza wybranych orzeczeń pod względem formalno-prawnym wykazała, że analizowane orzeczenia zawierają elementy zgodne z wymaganiami zawartymi w rozporządzeniu obowiązującym w chwili wydania orzeczeń. Dokumentacja wpływająca do Zespołu w sprawie wydania orzeczenia o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności po zarejestrowaniu podlega wstępnej analizie przez Przewodniczącą Zespołu, następnie kierowana jest do lekarzy dokonujących weryfikacji dokumentacji medycznej i wskazujących na ewentualną konieczność jej uzupełnienia. Kontrola wykazała, że w 8 sprawach (wymienionych w protokole, s. 22) wyznaczono do składu orzekającego lekarza o specjalizacji nieodpowiedniej do choroby zasadniczej dziecka lub osoby zainteresowanej. Tym samym naruszono 19 ust. 2 rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności, według którego przewodniczącym składu orzekającego jest lekarz o specjalizacji odpowiedniej do choroby zasadniczej dziecka lub osoby zainteresowanej. Kontrolujący stwierdzili, że posiedzenia składów orzekających odbywają się 1-2 razy w tygodniu (w 2014 r. zorganizowano 62 posiedzenia). Zbyt mała częstotliwość wyznaczania składów orzekających ma negatywny wpływ na terminowość rozpatrywania wniosków o wydanie orzeczeń o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności. Kontrola trybu rozpatrywania wniosków o wydanie orzeczenia o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności wykazała, że Powiatowy Zespół w Gostyninie przekraczał ww. terminy. Stwierdzono, że 30 (46%), spośród analizowanych wniosków zostało rozpatrzonych po upływie ustawowego terminu 1 miesiąca. W przypadku przekroczenia terminu do załatwienia sprawy przewidzianego w art. 35 3 Kodeksu postępowania administracyjnego, Powiatowy Zespół w Gostyninie nie zawsze zawiadamia o tym osoby zainteresowane zgodnie z art. 36 k.p.a. W 7 sprawach (wymienionych w protokole s. 12) Zespół nie dopełnił obowiązku zawiadomienia osoby zainteresowanej o przekroczeniu terminu do załatwienia sprawy. W związku z powyższym kontrolujący negatywnie oceniają tryb rozpatrywania wniosków o wydanie orzeczenia o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności w zakresie zachowywania terminów do załatwiania spraw wskazanych w art. 35 Kodeksu postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r., poz. 267, ze zm.).
Ponadto ustalono, że czas zaplanowany na badanie lekarskie i wywiad ze specjalistą podczas posiedzenia składu orzekającego pozwala na zebranie informacji niezbędnych do wydania orzeczenia. Analiza 65 spraw (wymienionych w protokole, s. 13) pod kątem prawidłowości udokumentowania stanu faktycznego, trafności ustaleń orzeczniczych i spójności ocen sporządzanych przez specjalistów psychologa, pracownika socjalnego, pedagoga oraz doradców zawodowych, wykazała, że oceny w większości wypełnione są prawidłowo. Nieznaczne uchybienia stwierdzono w 12 sprawach (wymienionych i opisanych szczegółowo w protokole s. 14-15). Największe zastrzeżenia dotyczyły ocen wypełnianych przez psychologa, w których brakuje szczegółowych informacji dotyczących funkcjonowania dziecka w odniesieniu do normy rozwojowej, jak również kluczowych informacji dotyczących funkcjonowania osób orzekanych zawartych w dokumentacji medycznej. W związku z powyższym kontrolujący mają wątpliwości, czy psycholog zapoznaje się z dokumentacją orzekanych osób przed posiedzeniem składu orzekającego. Analiza w zakresie kryteriów medycznych orzekania 30 orzeczeń o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności (wymienionych w protokole, s. 19), dobranych metodą doboru prostego losowego, wydanych w okresie obowiązywania rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 1 lutego 2002 r. w sprawie kryteriów oceny niepełnosprawności u osób w wieku do 16 go roku życia oraz rozporządzenia Ministra Gospodarki Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności, wykazała niżej wymienione nieprawidłowości. Kontrolująca dokumentację medyczną dr n. med. Anna Ponahajba w 2 przypadkach (opisanych w protokole, s. 19-21) stwierdziła nieprawidłowości wynikające z niewłaściwego stosowania standardów orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności lub niewłaściwego dokumentowania stanu faktycznego przez przewodniczących składów orzekających, natomiast w 1 sprawie (opisanej w protokole, s. 21-22) nie wszystkie symbole przyczyny niepełnosprawności uzasadniały orzeczony stopień niepełnosprawności. Analiza Ocen stanu zdrowia wystawianych przez lekarza - przewodniczącego składu orzekającego wykazała, że w 2 Ocenach... lekarz - przewodniczący składu podał niepełne badanie podmiotowe, w 2 sprawach niepełne badanie przedmiotowe, w 7 - nie wpisano informacji dotyczących określenia zakresu i rodzaju ograniczeń spowodowanych naruszoną sprawnością organizmu osoby orzekanej, wynikającą z rozpoznania choroby zasadniczej i
chorób współistniejących, w 12 Ocenach przewodniczący składu nie uzasadnił podjętego rozstrzygnięcia (sprawy wymienione w protokole, s. 22-23). Podsumowując, kontrolujący stwierdzili największe nieprawidłowości w zakresie organizacji pracy Zespołu, tj.: - skład osobowy członków Zespołu jest niekompletny - brak skuteczności Przewodniczącej Zespołu w zakresie pozyskania do zespołu lekarzy brakujących specjalności; - do składów orzekających wyznaczani są lekarze o nieodpowiedniej specjalizacji; - sprawy są rozpatrywane z przekroczeniem terminu; - niewystarczająca dynamika organizacji posiedzeń składów orzekających przy małej ilości wpływających wniosków. Na powyższe nieprawidłowości wpływa niewątpliwie wymiar czasu pracy Przewodniczącej Zespołu i Sekretarza. Wobec przedstawionej oceny dotyczącej funkcjonowania jednostki poddanej kontroli, zwracam się o realizację poniższych zaleceń pokontrolnych: 1. bezwzględnie przestrzegać terminów rozpatrywania spraw określonych w art. 35 Kodeksu postępowania administracyjnego, a w przy w przypadku jego przekroczenia zawiadamiać osoby zainteresowane, zgodnie z art. 36 K.p.a.; 2. pilnie podjąć działania w celu powołania do Zespołu lekarza ortopedy, okulisty i laryngologa; 3. zobligować do uczestnictwa w szkoleniach członków Powiatowego Zespołu, którzy uzyskali bezterminowe zaświadczenia uprawniające do orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności, a w przypadku braku współpracy ww. osób z Zespołem wystąpić do Starosty Powiatu Gostynińskiego z wnioskiem o ich odwołanie; 4. bezwzględnie wyznaczać do składów orzekających lekarzy o specjalizacji odpowiedniej do choroby zasadniczej dziecka lub osoby zainteresowanej zgodnie z 19 ust. 2 rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki społecznej z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności; 5. prawidłowo określać niepełnosprawność osób do 16 r. ż. oraz symbole przyczyny niepełnosprawności zgodnie z zasadami zawartymi w ustawie o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych z dnia 27 sierpnia 1997 r., rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 1 lutego 2002 r. w sprawie kryteriów oceny niepełnosprawności u osób w wieku do 16-go roku życia oraz
rozporządzeniu Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności; 6. dopilnować, aby lekarze i specjaliści - członkowie Powiatowego Zespołu w sposób staranny i wyczerpujący wypełniali oceny sporządzane w procesie orzeczniczym; 7. zwiększyć częstotliwość organizowania składów orzekających, aby zapewnić terminowe rozpatrywanie spraw. O wykonaniu powyższych zaleceń proszę poinformować w terminie 30 dni Wydział Polityki Społecznej Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie. z up. WOJEWODY MAZOWIECKIEGO Anna Olszewska Zastępca Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej Do wiadomości: Pan Tomasz Matuszewski Starosta Powiatu Gostynińskiego ul. Dmowskiego 13 09-500 Gostynin