PARLAMENT EUROPEJSKI 2009-2014 Komisja Petycji 31.1.2014 KOMUNIKAT DLA POSŁÓW Przedmiot: Petycja 0095/2012, którą złożył Julio Martín De Eugenio Manglano (Hiszpania) w imieniu Asociación Colectivo Espartal-Ecologistas en Acción de Valdemoro, w sprawie planowanej oczyszczalni ścieków w Valdemoro i Ciempozuelos (Madryt), która miałaby oddziaływać na sieć Natura 2000 i naruszać dyrektywę siedliskową oraz dyrektywę ptasią Petycja 0282/2012, którą złożył Javier Carrillo Castaño (Hiszpania) w imieniu EQUO, w sprawie infrastruktury do oczyszczania ścieków w Valdemoro i Ciempozuelos (Madryt), która miałaby oddziaływać na sieć Natura 2000 i naruszać dyrektywę OOŚ, dyrektywę siedliskową oraz dyrektywę ptasią 1. Streszczenie petycji 0095/2012 W imieniu Asociación Colectivo Espartal-Ecologistas en Acción składający petycję informuje o przedsięwzięciu EDAR de Valdemoro, zatwierdzonym przez władze regionalne Wspólnoty Madrytu, które ma być realizowane przez przedsiębiorstwo publiczne Canal de Isabel II. W ramach przedsięwzięcia przewiduje się budowę oczyszczalni ścieków na obszarze znanym jako El Espartal, który położony jest w gminach Valdemoro i Ciempozuelos (Madryt). El Espartal jest częściowo zlokalizowany na terenie wchodzącym w skład sieci Natura 2000 i był już uprzednio przedmiotem różnych petycji i pytań parlamentarnych (w szczególności E-5377/09). Choć składający petycję uznaje, że poprzednie petycje zostały zamknięte, ponieważ Komisja nie stwierdziła żadnego uchybienia, obecnie informuje on, że parametry przedsięwzięcia uległy zmianie, na co dowody znajdują się w oświadczeniu w sprawie oddziaływania na środowisko wydanym w dniu 14 października 2011 r. Składający petycję ostrzega, że zatwierdzone przedsięwzięcie, znane jako Alternativa 2, stanowi zagrożenie dla sieci Natura 2000, ponieważ będzie w sposób bezpośredni i negatywny oddziaływać na teren mający znaczenie dla Wspólnoty oraz na obszar specjalnej ochrony (OSO). W związku z tym składający petycję sugeruje, że władze Madrytu naruszają CM\1017801.doc PE496.605v03-00 Zjednoczona w różnorodności
dyrektywę siedliskową 92/43/EWG i dyrektywę ptasią 79/409/EWG. Streszczenie petycji 0282/2012 W imieniu obywatelsko-politycznego ruchu EQUO składający petycję informuje o przedsięwzięciu Madrid Depura, zatwierdzonym przez władze regionalne Wspólnoty Autonomicznej Madrytu, które ma być realizowane przez madryckie przedsiębiorstwo publiczne Canal de Isabel II. Przedsięwzięcie obejmuje infrastrukturę do oczyszczania ścieków w gminach Valdemoro i Ciempozuelos (Madryt), która ma częściowo przebiegać przez obszary należące do sieci Natura 2000. W szczególności składający petycję informuje, że nie przeprowadzono oceny oddziaływania na środowisko (OOŚ), pomimo wpływu przedsięwzięcia na sieć Natura 2000 oraz rzekomego orzeczenia regionalnego organu nadzoru, że OOŚ jest rzeczywiście niezbędna. W związku z tym składający petycję sugeruje, że władze Madrytu naruszają dyrektywę OOŚ 85/337/EWG, dyrektywę siedliskową 92/43/EWG i dyrektywę ptasią 79/409/EWG. 2. Dopuszczalność Petycja 0095/2012 uznana została za dopuszczalną dnia 23 maja 2012 r., petycja 0282/2012 uznana została za dopuszczalną dnia 28 czerwca 2012 r. Zwrócono się do Komisji o przekazanie informacji (art. 202 ust. 6 Regulaminu). 3. Odpowiedź Komisji otrzymana dnia 28 września 2012 r. Petycja 0095/2012 Teren ES3110006 Vegas, cuestas y páramos del Sureste de Madrid oraz ES0000142 Cortados y cantiles de los ríos Jarama y Manzanares zostały utworzone na podstawie przepisów dyrektywy siedliskowej 92/43/EWG 1 oraz dyrektywy ptasiej 2009/147/WE 2. W dyrektywie siedliskowej (art. 6 ust. 3 i 4) wymaga się, aby każde przedsięwzięcie, które może negatywnie oddziaływać na takie tereny, było poddawane ocenie. W świetle wniosków wynikających z takiej oceny właściwe władze wyrażają zgodę na przedsięwzięcie dopiero po upewnieniu się, że nie wpłynie ono niekorzystnie na dany teren. Przepisy art. 6 ust. 4 dyrektywy siedliskowej 92/43/EWG stanowią swojego rodzaju procedurę odstępstwa, ponieważ określa się w nich okoliczności pozwalające na realizację planów i przedsięwzięć o negatywnym wpływie lub uniemożliwiające ją. Ponadto dyrektywa 2011/92/UE 3 (znana jako dyrektywa OOŚ lub dyrektywa w sprawie oceny oddziaływania na środowisko) przewiduje przeprowadzanie oceny oddziaływania na środowisko w odniesieniu do niektórych przedsięwzięć publicznych i prywatnych. W dyrektywie OOŚ wprowadza się rozróżnienie na tak zwane przedsięwzięcia z załącznika I, które zawsze muszą być przedmiotem OOŚ, oraz przedsięwzięcia z załącznika II, w przypadku których państwa członkowskie, na podstawie indywidualnej oceny danego 1 Dz.U. L 206 z 22.7.1992. 2 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/147/WE z dnia 30 listopada 2009 r. w sprawie ochrony dzikiego ptactwa, Dz.U. L 20 z 26.1.2010, s. 7. 3 Dz.U. L 26 z 28.1.2012 (wersja ujednolicona zmienionej dyrektywy 85/337/EWG w sprawie oceny skutków wywieranych przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko naturalne). PE496.605v03-00 2/6 CM\1017801.doc
przedsięwzięcia i/lub progów bądź kryteriów określonych w krajowym ustawodawstwie transponującym, decydują, czy dane przedsięwzięcie ma być przedmiotem OOŚ. Należy zwrócić uwagę, że Oczyszczalnie ścieków o wydajności przekraczającej 150 000 równoważnej liczby mieszkańców zawarte są w załączniku I pkt 13 do dyrektywy, co oznacza, że podlegają obowiązkowo procedurze OOŚ. Z drugiej strony postanowienia dyrektywy 91/271/EWG 1 dotyczącej oczyszczania ścieków komunalnych mogłyby również mieć w tym przypadku zastosowanie. Zgodnie z informacjami, którymi dysponuje Komisja, deklaracja w sprawie oddziaływania na środowisko (DIA) dla tego przedsięwzięcia została wydana 2 przez regionalne władze do spraw środowiska. Nie jest ona jednak dostępna w wersji elektronicznej i można się z nią zapoznać wyłącznie w placówkach samorządowych władz regionalnych. Wnioski Komisja nawiąże kontakt z władzami hiszpańskimi w celu pozyskania informacji, czy przeprowadzona została odpowiednia ocena wpływu tego przedsięwzięcia na wartości ekologiczne, które uzasadniały decyzję o utworzeniu tych terenów, oraz czy przedsięwzięcie zostało zrealizowane z uwzględnieniem przepisów dyrektywy siedliskowej. 4. Odpowiedź Komisji otrzymana dnia 24 października 2013 r. Petycja 0282/2012 Komisja zapoznała się z informacjami przedstawionymi przez składającego petycję w świetle unijnych przepisów dotyczących ochrony środowiska, które mogą mieć zastosowanie w tej sprawie. Należy zwrócić uwagę, że obszary ES3110006 Vegas, cuestas y páramos del Sureste de Madrid i ES0000142 Cortados y cantiles de los ríos Jarama y Manzanares wyznaczono w oparciu o przepisy dyrektywy siedliskowej 92/43/EWG 3 oraz dyrektywy ptasiej 2009/147/WE 4, w związku z czym należą do sieci Natura 2000. Zgodnie z art. 6 ust. 3 dyrektywy siedliskowej wszelkie plany lub przedsięwzięcia mogące mieć negatywny wpływ na tereny objęte programem Natura 2000 muszą zostać poddane właściwej ocenie uwzględniającej założenia ochrony tych terenów. W świetle wniosków tej oceny właściwe władze wyrażają zgodę na realizację danego planu lub przedsięwzięcia dopiero po upewnieniu się, że nie wpłynie ono niekorzystnie na dany teren. Jeżeli nie można tego zapewnić, dany plan lub dane przedsięwzięcie mogą zostać zrealizowane jedynie 1 Dyrektywa Rady 91/271/EWG z dnia 21 maja 1991 r. dotycząca oczyszczania ścieków komunalnych, Dz.U. L 135 z 30.5.1991. 2 Dziennik Urzędowy dla regionu Madrytu. BOCM nr 304. 23.12.2011. 3 Dyrektywa 92/43/EWG w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory (Dz.U. L 206 z 22.7.1992). 4 Dyrektywa 2009/147/WE (Dz.U. L 20 z 26.1.2010) ujednolicająca dyrektywę 79/409/EWG w sprawie ochrony dzikiego ptactwa (Dz.U. L 103 z 25.4.1979). CM\1017801.doc 3/6 PE496.605v03-00
w wyjątkowych okolicznościach określonych w art. 6 ust. 4 dyrektywy i muszą im towarzyszyć odpowiednie środki kompensujące. Dyrektywa 2011/92/UE 1 (znana jako dyrektywa OOŚ lub dyrektywa w sprawie oceny oddziaływania na środowisko) przewiduje przeprowadzanie oceny oddziaływania na środowisko w odniesieniu do niektórych przedsięwzięć publicznych i prywatnych. Dyrektywę tę można wykorzystywać jako narzędzie do stosowania wyżej wymienionych wymogów dyrektyw w sprawie środowiska naturalnego. Z drugiej strony należy zauważyć, że dyrektywa UE dotycząca oczyszczania ścieków komunalnych (91/271/EWG 2 ) wyraźnie mówi, że oczyszczane ścieki wykorzystuje się powtórnie w każdym przypadku, gdy jest to właściwe (art. 12), przy jednoczesnym zagwarantowaniu jednak, że drogi usuwania ścieków przyczyniają się do zminimalizowania negatywnego wpływu na środowisko. W tym konkretnym przypadku, choć ponowne wykorzystanie wody ma mieć korzystny wpływ na środowisko, należy również zapewnić, by projektowana infrastruktura była zgodna z unijnymi przepisami środowiskowymi. Aby poznać szczegóły sprawy, Komisja zwróciła się do właściwych władz hiszpańskich o dostarczenie informacji na temat przestrzegania odnośnych wymogów zawartych w przepisach prawa UE w dziedzinie środowiska. 5. Odpowiedź Komisji otrzymana dnia 28 sierpnia 2013 r. W swoich poprzednich komunikatach w sprawie tych petycji Komisja przedstawiła już różne akty prawne UE w dziedzinie środowiska, które mogłyby mieć zastosowanie w tym przypadku. W związku z petycją 95/2012 służby Komisji zwróciły się do właściwych władz hiszpańskich o dostarczenie informacji na temat przestrzegania odnośnych wymogów zawartych w przepisach prawa UE w dziedzinie środowiska. Ten wniosek o udzielenie informacji obejmował petycję 282/2012, która dotyczy również projektu związanego z wykorzystaniem ścieków w gminie Valdemoro we Wspólnocie Autonomicznej Madrytu. Komisja otrzymała odpowiedź od władz hiszpańskich, w szczególności sprawozdania opracowane przez rząd Wspólnoty Autonomicznej Madrytu oraz przedsiębiorstwo publiczne Canal de Isabel II będące inwestorem tych przedsięwzięć wodnych. Po przeanalizowaniu tej odpowiedzi służby Komisji wystąpiły do władz hiszpańskich o dodatkowe informacje i dokumentację, tak aby móc dokonać oceny zgodności tych przedsięwzięć z przepisami prawa UE w dziedzinie środowiska. 1 Dyrektywa 2011/92/UE (Dz.U. L 26 z 28.1.2012), wersja ujednolicona zmienionej dyrektywy 85/337/EWG w sprawie oceny skutków wywieranych przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko naturalne. 2 Dyrektywa 91/271/EWG dotycząca oczyszczania ścieków komunalnych (Dz.U. L 135 z 30.5.1991). PE496.605v03-00 4/6 CM\1017801.doc
Komisja będzie informować Komisję Petycji o dalszym rozwoju sytuacji. 6. Odpowiedź Komisji otrzymana dnia 31 stycznia 2014 r. W lipcu 2013 r. składający petycję (petycja 95/2012) przedłożył dodatkowe informacje, w tym kopię pozwolenia wydanego przez region Madrytu na rozpoczęcie budowy oczyszczalni ścieków w Valdemoro. Dostarczono także dodatkowych szczegółowych informacji na temat siedlisk mających znaczenie dla wspólnoty znajdujących się na działce, na której ma być zbudowana oczyszczalnia. Komisja wielokrotnie kontaktowała się z władzami hiszpańskimi w celu pozyskania informacji, czy przeprowadzona została odpowiednia ocena wpływu tego przedsięwzięcia na wartości ekologiczne, które uzasadniały decyzję o utworzeniu tych terenów, oraz czy przedsięwzięcie zostało zrealizowane z uwzględnieniem przepisów dyrektywy siedliskowej. Na podstawie informacji otrzymanych od władz hiszpańskich Komisja stwierdza, co następuje: Należy zauważyć, że przed pozwoleniem projekt podlegał procedurze oceny oddziaływania na środowisko zgodnie z dyrektywą 2011/92/UE. Ocenę oddziaływania na środowisko wydały regionalne władze środowiskowe w październiku 2011 r. W grudniu 2011 r. zostały one podane do wiadomości publicznej. Projekt poddano szczegółowej ocenie skutków, jakie wywrze na sieć Natura 2000, z której wynikało, że jest on zgodny z wartościami ochronnymi obszarów Natura 2000. Należy zauważyć, że większa część projektu (oczyszczalnia) będzie zlokalizowana poza obszarami ES3110006 i ES0000142. Siedliska mające znaczenie dla wspólnoty, na które może mieć wpływ projekt, są zatem położone poza siecią Natura 2000. Jednak ocena oddziaływania na środowisko ustanawia kilka środków łagodzących mających na celu zmniejszenie i kontrolowanie skutków, jakie projekt wywrze na te siedliska. Około 2,5 km instalacji wodnych będzie przebiegać przez teren mający znaczenie dla Wspólnoty i obszar specjalnej ochrony ptaków. Według informacji przekazanych przez władze Hiszpanii, potwierdza się, że na obszarze, na którym znajdą się te instalacje wodne, nie spotyka się żadnych wrażliwych roślin o znaczeniu wspólnotowym, a fauna na tym obszarze jest uboga. Co do ewentualnych skutków dla gatunków ptaków, byłyby to ewentualne zakłócenia związane z hałasem i możliwe zmiany siedlisk. Ustanowiono środki łagodzące mające na celu zmniejszenie skutków hałasu. Ponadto inne środki łagodzące (takie jak umieszczenie przewodów elektrycznych pod ziemią, środki ochrony roślinności, rekultywacji naruszonych obszarów) także przyczynią się do ochrony gatunków ptaków. Dodatkowo zostanie przeprowadzone badanie obszaru objętego projektem przez rozpoczęciem budowy w celu ustanowienia w razie potrzeby dodatkowych środków łagodzących. Poza tym zgodnie z oceną oddziaływania na środowisko przeprowadzono analizę nowej alternatywy dla projektu zaproponowanej przez składającego petycję, ale została ona odrzucona ze względów technicznych, ponieważ oczyszczalnia znajdowałaby się wyżej, co wymagałoby intensywniejszego pompowania wody. Wnioski CM\1017801.doc 5/6 PE496.605v03-00
Zgodnie z dostarczonymi informacjami projekt oczyszczalni ścieków komunalnych w gminie Valdemoro ( EDAR de Valdemoro ) podlegał ocenie oddziaływania na środowisko wymaganej dyrektywą, a także ocenie skutków dla obszarów Natura 2000 zgodnie z art. 6 ust. 3 dyrektywy siedliskowej. Z wniosków z oceny wynika, że projekt nie będzie mieć negatywnego wpływu na integralność terenów, których dotyczy. Komisja nie stwierdza zatem żadnego naruszenia przepisów UE w zakresie środowiska w odniesieniu do tego projektu. PE496.605v03-00 6/6 CM\1017801.doc