Dlaczego warto działać w klastrze? Klastry a rozwój lokalnej przedsiębiorczości
DEFINICJE KLASTRA: Klastry to geograficzne skupiska wzajemnie powiązanych firm, wyspecjalizowanych dostawców, jednostek świadczących usługi, firm działających w pokrewnych sektorach i związanych z nimi instytucji, konkurujących między sobą, ale także współpracujących. (M. E. Porter, 1990) Przestrzenna i sektorowa koncentracja podmiotów działających na rzecz rozwoju gospodarczego lub innowacyjności oraz co najmniej dziesięciu przedsiębiorców, wykonujących działalność gospodarczą na terenie jednego lub kilku sąsiednich województw, konkurujących i współpracujących w tych samych lub pokrewnych branżach oraz powiązanych rozbudowaną siecią relacji o formalnym i nieformalnym charakterze, przy czym co najmniej połowa podmiotów funkcjonujących w ramach klastra stanowią przedsiębiorcy. (Źródło: Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 2 grudnia 2006 r. w sprawie udzielania przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości pomocy finansowej niezwiązanej z programami operacyjnymi (Dz.U.06.226.1651).) Klastry to silne i wysoce konkurencyjne skupiska przedsiębiorstw o określonym profilu działalności wraz z otaczającymi instytucjami (naukowymi, usługowymi, administracyjnymi). Podstawową masę klastrów tworzą firmy, ale dla rozwoju klastrów i inicjatyw klastrowych1 istotna jest również obecność różnego rodzaju instytucji, które mogą wspierać rozwój przedsiębiorstw (w tym ze sfery B+R), polityka publiczna oraz mentalność środowisk biznesu, nauki i administracji. (Źródło: Klastry w województwie warmińsko-mazurskim, PARP 2012 r.)
CHARAKTERYSTYCZNE CECHY KLASTRA: Duża koncentracja podmiotów działających w jednej branży lub w branżach pokrewnych zlokalizowanych w bliskim obszarze Kooperencja jednoczesna kooperacja i konkurencja Współpraca w układzie tzw. potrójnej helisy współpraca między przedsiębiorstwami, środowiskiem naukowym i władzami publicznymi Sieciowy charakter powiązań Wspólny kierunek rozwoju Budowanie zaufania wśród uczestników klastra Budowanie prestiżu, znaczenia wspólnej marki Ekskluzywność
DLACZEGO WARTO DZIAŁAĆ W KLASTRZE? Sprawnie działający klaster, z punktu widzenia przedsiębiorstwa to między innymi: Korzyści finansowe Poprawa pozycji konkurencyjnej przedsiębiorstwa Wspólna promocja Odporność na wahania koniunkturalne dzięki współpracy członków klastra następuje szybsza identyfikacja potrzeb rynku i zmian jakie następują Zyskanie nowych sieci kontaktów, rozszerzenie skali działalności istotne szczególnie w przypadku mniejszych przedsiębiorstw
DLACZEGO WARTO DZIAŁAĆ W KLASTRZE? c.d. Dostęp do rynków eksportowych lub ich rozszerzenie Ułatwiony dostęp do różnego rodzaju informacji Dostęp do wspólnej bazy szkoleniowej Dostęp do wspólnej bazy badawczo-rozwojowej Wzrost stopnia specjalizacji Rozwój kapitału ludzkiego Możliwość podejmowania wspólnych działań marketingowych
Powyższe czynniki są istotne ponieważ budują zoptymalizowaną, bezpieczną przestrzeń do prawidłowego funkcjonowania klastra jednak należy pamiętać, że jedną z idei clusteringu jest stworzenie między jego uczestnikami klimatu zaufania, bo tylko on wyzwala potencjał przedsiębiorstw, pobudza pracujących w nich ludzi do działania, generuje nowe pomysły tworząc przewagę konkurencyjną.
KLASTRY A ROZWÓJ LOKALNEJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI Regionalna polityka klastrowa polega na harmonijnym współdziałaniu sfer ekonomicznej, politycznej, naukowej. Dzięki czemu tworzy się dobrze funkcjonujący, życzliwy sobie mechanizm. Dynamiczny, sprawnie funkcjonujący klaster może generować szereg zjawisk, które pozytywnie wpływają na konkurencyjność gospodarki lokalnej, takich jak: Kreowanie kultury przedsiębiorczości i innowacyjności w regionie Promocja regionu Szybsze wprowadzanie do gospodarki regionu innowacji procesowych, produktowych, organizacyjnych, specjalistycznego know-how, transferu technologii itp. Rozwój infrastruktury naukowej i większe jej wykorzystanie przez podmioty gospodarcze Tworzenie nowych, atrakcyjnych miejsc pracy w regionie Przyciąganie wykwalifikowanych pracowników Powstawanie nowych podmiotów gospodarczych Rozwój rozbudowanych sieci produkcji
Warmińsko-Mazurska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A. w Olsztynie Plac Gen. Józefa Bema 3 10-516 Olsztyn Tel: 89 521 12 50 e-mail: wmarr@wmarr.olsztyn.pl