Zmiany w prawie zamówień publicznych Dr Paweł Nowicki Międzynarodowe Targi Leśne Rogów 2015
Zmiany 2014/2015 Usługi niepriorytetowe. Wykluczanie wykonawców - poważne naruszenie obowiązków zawodowych. Dysponowanie potencjałem osób trzecich. Opis przedmiotu zamówienia - możliwość wskazania umów o pracę. Wadium. Kryteria oceny ofert. Rażąco niska cena. Umowy. Waloryzacja wynagrodzenia (VAT, ubezpieczenie społeczne).
Zmiany w prawie UE Prawo UE do implementacji: 1) nowa dyrektywa klasyczna: dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/24/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie zamówień publicznych, uchylająca dyrektywę 2004/18/WE; 2) nowa dyrektywa sektorowa: dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/25/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie udzielania zamówień przez podmioty działające w sektorach gospodarki wodnej, energetyki, transportu i usług pocztowych, uchylająca dyrektywę 2004/17/WE; 3) dyrektywa koncesyjna: dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/23/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie udzielania koncesji. Termin implementacji upływa w dniu 18 kwietnia 2016 r.
Cele reformy 1) uproszczenie procedur zamówieniowych; 2) promocja trybów negocjacyjnych; 3) odformalizowanie zamówień publicznych; 4) promowanie realizacji inwestycji w drodze partnerstwa publiczno-prywatnego; 5) wspieranie strategii EUROPA 2020; 6) walka z dominacją kryterium najniższej ceny; 7) promowanie tzw. ekonomicznego podejścia do zamówień publicznych, 8) szerszy udział MŚP w rynku zamówień publicznych, 9) innowacje, kwestie społeczne i środowiskowe.
Nowa dyrektywa klasyczna Nacisk na e-zamówienia. Zniesienie podziału na usługi priorytetowe i niepriorytetowe. Nowe zasady wykluczania wykonawców Uregulowanie zamówień in-house oraz współpracy publiczno-publicznej. Nowe tryby: partnerstwo innowacyjne oraz procedura konkurencyjna z negocjacjami. Skrócenie terminów.
Nowa dyrektywa klasyczna Wprowadzenie tzw. European Single Procurement Document - Jednolity Europejski Dokument y Zamówienia (!). Zmiany w zakresie kryteriów oceny ofert. Doprecyzowanie kwestii badania ofert pod kątem rażąco niskiej ceny. Podwykonawstwo. Dzielenie zamówienia na części.
Nowe definicje Cykl życia oznacza wszystkie kolejne lub powiązane ze soba etapy, w tym działania badawczo-rozwojowe, które należy wykonac, produkcję, obrót i jego warunki, transport, użytkowanie i utrzymanie, w całym okresie istnienia produktu lub obiektu budowlanego lub świadczenia usługi, od nabycia surowca lub wytworzenia zasobów po wywóz, usunięcie i zakończenie obsługi lub użytkowania. 20 Art. 2 ust. 1 pkt
Nowe definicje Innowacje oznaczaja wdrażanie nowego lub znacznie udoskonalonego produktu, usługi lub procesu, w tym między innymi procesów produkcji, budowy lub konstrukcji, nowej metody marketingowej lub nowej metody organizacyjnej w działalności przedsiębiorczej, organizowaniu pracy, lub relacjach zewnętrznych m.in. po to, by pomóc rozwiązac wyzwania społeczne lub wspierac strategię Europa 2020 na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu. Art. 2 ust. 1 pkt 22
Zasady udzielania zamówień Instytucje zamawiające zapewniaja równe i niedyskryminacyjne traktowanie wykonawców oraz działaja w sposób przejrzysty i proporcjonalny. Zamówien nie organizuje sie w sposób mający na celu wyłączenie zamówienia z zakresu zastosowania niniejszej dyrektywy lub sztuczne zawężanie konkurencji. Uznaje sie, że konkurencja została sztucznie zawężona, gdy zamówienie zostaje zorganizowane z zamiarem nieuzasadnionego działania na korzyśc lub niekorzyśc niektórych wykonawców.
Zasady udzielania zamówień Państwa członkowskie podejmuja stosowne środki służące zapewnieniu, by przy realizacji zamówien publicznych wykonawcy przestrzegali mających zastosowanie obowiązków w dziedzinie prawa ochrony środowiska, prawa socjalnego i prawa pracy, ustanowionych w przepisach unijnych, krajowych, układach zbiorowych bądz w przepisach międzynarodowego prawa ochrony środowiska, międzynarodowego prawa socjalnego i międzynarodowego prawa pracy wymienionych w załączniku X.
Wstępne konsultacje rynkowe Przed rozpoczęciem postępowania o udzielenie zamówienia instytucje zamawiające moga przeprowadzic konsultacje rynkowe z zamiarem przygotowania zamówienia i poinformowania wykonawców o swoich planach i wymaganiach dotyczących zamówienia.
Wstępne konsultacje rynkowe W tym celu instytucje zamawiające moga, np. szukac lub korzystac z doradztwa niezależnych ekspertów lub władz albo uczestników rynku. Doradztwo to może byc wykorzystane przy planowaniu i przeprowadzaniu postępowania o udzielenie zamówienia, pod warunkiem że tego rodzaju doradztwo nie powoduje zakłócenia konkurencji ani naruszenia zasad niedyskryminacji i przejrzystości.
Wstępne konsultacje rynkowe Zamawiający musi zapewnić równe traktowanie wykonawców. Jeśli nie ma takiej możliwości, oferent, który brał udział we wstępnych konsultacjach rynkowych musi zostać wykluczony z postępowania. Art. 40-41
Self-cleaning (art. 57) Każdy wykonawca znajdujący sie w sytuacji, gdy zachodzą przesłanki do wykluczenia, może przedstawic dowody na to, że podjęte przez niego środki sa wystarczające do wykazania jego rzetelności pomimo istnienia odpowiedniej podstawy wykluczenia. Jeżeli takie dowody zostana uznane za wystarczające, dany wykonawca nie zostanie wykluczony z postępowania o udzielenie zamówienia.
Self-cleaning (art. 57) W tym celu wykonawca musi udowodnic, że zrekompensował wszelkie szkody spowodowane przestępstwem lub wykroczeniem lub zobowiązał sie do ich rekompensaty, wyczerpująco wyjaśnił fakty i okoliczności, aktywnie współpracując z organami śledczymi, i podjął konkretne środki techniczne, organizacyjne i kadrowe, które sa odpowiednie dla zapobiegania dalszym przestępstwom lub nieprawidłowemu postępowaniu.
Podwykonawstwo Nowe przepisy mają zapewnić dwie podstawowe kwestie: 1) z jednej strony zachęcić mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa do większego udziału w zamówieniach publicznych, chociażby poprzez wprowadzenie instytucji płatności bezpośredniej; 2) z drugiej strony wprowadzić większą przejrzystość w tzw. łańcuchu podwykonawców, a więc wzmocnić pozycję zamawiającego wyposażając go w nowe instrumenty pozwalające zapewnić zgodność działań podwykonawcy z przepisami dot. zamówień publicznych. Prawodawca unijny, co do zasady, niechętnie ingeruje w stosunki zobowiązaniowe na etapie realizacji zamówienia publicznego.
Art. 71 ust. 2 W dokumentach zamówienia instytucja zamawiająca może zażądac albo zostac zobowiązana przez państwo członkowskie do zażądania od oferenta, aby wskazał on w swojej ofercie ewentualną częśc zamówienia, której wykonanie zamierza zlecic osobom trzecim w ramach podwykonawstwa, a także aby podał ewentualnych proponowanych podwykonawców. Część rozwiązań stanowi odzwierciedlenie podobnych przepisów zawartych w dyrektywie 2004/18/WE.
Płatności bezpośrednie Art. 71 ust. 3: Państwa członkowskie moga postanowic, że instytucja zamawiająca na wniosek podwykonawcy i jeżeli pozwala na to charakter zamówienia przekazuje bezpośrednio podwykonawcy płatności należne za usługi, dostawy lub roboty budowlane zrealizowane dla wykonawcy, któremu udzielono zamówienia publicznego (głównego wykonawcy). Stosowne środki moga obejmowac odpowiednie mechanizmy umożliwiające głównemu wykonawcy zgłaszanie zastrzeżen co do nienależnych płatności. Ustalenia dotyczące takiego trybu płatności sa określane w dokumentach zamówienia.
Płatności bezpośrednie Państwa członkowskie moga przewidziec w ramach prawa krajowego bardziej rygorystyczne przepisy dotyczące odpowiedzialności lub podjąc dalej idące środki na mocy prawa krajowego w odniesieniu do bezpośrednich płatności na rzecz podwykonawców, przykładowo wprowadzając przepisy dotyczące bezpośrednich płatności na rzecz podwykonawców, bez konieczności występowania przez podwykonawców z żądaniem takiej bezpośredniej płatności. Państwa członkowskie moga przy tym ograniczyc możliwośc stosowania tych przepisów, np. do: 1) określonych rodzajów zamówien, 2) określonych kategorii instytucji zamawiających lub wykonawców, 3) lub wprowadzając dolny limit kwoty.
Zmiany w umowie Zmiany dzielą się na dwie grupy: 1) istotne zmiany postanowień zawartej umowy w stosunku do treści oferty, 2) nieistotne zmiany postanowień zawartej umowy w stosunku do treści oferty. Zmiany ISTOTNE są, co do zasady, ZAKAZANE.
Art. 72 Kiedy można modyfikować umowę? 1) gdy modyfikacje, niezależnie od ich wartości pieniężnej, zostały przewidziane w pierwotnych dokumentach zamówienia w jasnych, precyzyjnych i jednoznacznych klauzulach przeglądowych, które moga obejmowac klauzule zmiany ceny, lub opcje. Tego rodzaju klauzule podaja zakres i charakter możliwych modyfikacji lub opcji, a także warunki, na jakich można je stosowac. Nie moga one przewidywac modyfikacji ani opcji, które zmieniłyby ogólny charakter umowy w sprawie zamówienia lub umowy ramowej;
Art. 72
Art. 72 Kiedy można modyfikować umowę? 3)gdy spełnione sa wszystkie następujące warunki: - koniecznośc modyfikacji spowodowana jest okolicznościami, których instytucja zamawiająca, działająca z należyta starannościa, nie mogła przewidziec ; - modyfikacja nie zmienia ogólnego charakteru umowy w sprawie zamówienia; - ewentualny wzrost ceny nie jest wyższy niz 50 % wartości pierwotnej umowy w sprawie zamówienia lub umowy ramowej. W przypadku wprowadzania kilku kolejnych modyfikacji ograniczenie to ma zastosowanie do wartości każdej z nich. Takie kolejne modyfikacje nie moga miec na celu obejścia przepisów niniejszej dyrektywy;
Art. 72 Kiedy można modyfikować umowę? 4) gdy nowy wykonawca zastępuje wykonawce, któremu instytucja zamawiająca pierwotnie udzieliła zamówienia, w wyniku: - jednoznacznej klauzuli przeglądowej lub opcji; - sukcesji uniwersalnej lub częściowej w prawa i obowiązki pierwotnego wykonawcy, w wyniku restrukturyzacji, w tym przejęcia, połączenia, nabycia lub upadłości, przez innego wykonawce, który spełnia pierwotnie usta lone kryteria kwalifikacji podmiotowej, pod warunkiem że nie pociąga to za soba innych istotnych modyfikacji umowy i nie ma na celu obejścia stosowania niniejszej dyrektywy; lub - sytuacji, gdy instytucja zamawiająca sama przyjmuje zobowiązania głównego wykonawcy względem jego podwykonawców, gdy możliwośc taką przewiduja przepisy krajowe;
Art. 72 Kiedy można modyfikować umowę? 5) gdy modyfikacje, niezależnie od ich wartości, sa nieistotne. Tzn. charakter umowy w sprawie zamówienia lub umowy ramowej nie zmienia sie w sposób istotny w stosunku do charakteru pierwotnie zawartej umowy.
Zmiana istotna Modyfikacja wprowadza warunki, które, gdyby były częścia pierwotnego postępowania o udzielenie zamówienia, umożliwiłyby dopuszczenie innych kandydatów niz ci, którzy zostali pierwotnie zakwalifikowani, lub przyjęcie oferty innej niz pierwotnie przyjęta, albo zainteresowałyby dodatkowych uczestników postępowania o udzielenie zamówienia; Modyfikacja zmienia równowage ekonomiczną umowy w sprawie zamówienia lub umowy ramowej na korzyśc wykonawcy w sposób nieprzewidziany w pierwotnej umowie lub umowie ramowej; Modyfikacja znacznie rozszerza zakres umowy w sprawie zamówienia lub umowy ramowej; Gdy nowy wykonawca zastępuje wykonawce, któremu instytucja zamawiająca pierwotnie udzieliła zamówienia.
Dr Paweł Nowicki www.kancelarianowicki.eu e-mail: p.nowicki@kancelarianowicki.eu tel.: 604 18 47 48 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ!