Wymagania edukacyjne przedmiot; wiedza o społeczeństwie, poziom; podstawowy, rok szkolny 2018/2019 klasa; IjT uczący; mgr Elżbieta Boruch, podręcznik; Batorski Maciej, Ciekawi świata, Wydawnictwo Operon Dział Wymagania na ocenę; dopuszczający Wymagania na ocenę; dostateczny Wymagania na ocenę; dobry Wymagania na ocenę; bardzo dobry Wymagania na ocenę; celujący Uczeń opanował wymagania na ocenę bardzo dobrą, a ponadto: I. Edukacja i praca w Polsce i w Unii Europejskiej zna podstawowe akty prawne w szkole, instytucje, do których może się zwrócić o pomoc zna ogólne zasady egzaminu maturalnego i egzaminu zawodowego zna karne skutki plagiatu zna ogólne zasady rozliczania podatku dochodowego od osób fizycznych ( PIT) potrafi wymienić rodzaje umów o pracę wie, co to jest CV i list mo- zna niektóre prawa i obowiązki ucznia w szkole zna procedury dochodzenia prawna ogólne zasady rekrutacji na studia potrafi zaplanować własną karierę zawodową potrafi w miarę bezbłęd - nie napisać CV oraz Europass CV rodzaje niektórych umów o pracę zna datę przystąpienia wie, co to jest obowiązek szkolny i nauki zna wszystkie prawa i obowiązki ucznia zna procedury dochodzenia praw w szkole, kuratorium oświaty oraz przed sądami potrafi napisać skargę do dyrektora szkoły w związku z łamaniem praw ucznia zna zasady programu Erasmus oraz EHEA potrafi napisać CV, Euro- potrafi wyjaśnić, co to jest obowiązek szkolny i nauki potrafi wymienić wszystkie dokumenty, w których są zawarte prawa ucznia rozumie, czym jest skarga do WSA wie, co to jest zażalenie lub skarga kasacyjna zna system szkolnictwa wyższego w Polsce i zasady jego działania zna zakres działania Pań- zna międzynarodowy kontekst uchwalenia Konwencji o ochronie praw dziecka, mechanizmy jurysdykcji administracyjnej w sprawie praw i obowiązków ucznia, drogę postępowania sądowego w Polsce, zasady działania programu Erasmus i zasady studiowania na kontynencie amerykańskim i zapisy aktów międzynarodowych dotyczące
tywacyjny rozumie, na czym polega układ z Schengen Polski do strefy Schengen i podstawowe korzyści wynikające z przynależności do tej strefy zna wybrane rodzaje ubezpieczeń turystycznych zna organizacje, które niosą pomoc w razie kłopotów za granicą pass CV oraz list motywacyjny zna rodzaje umów oraz potrafi wskazać różnice pomiędzy nim charakteryzuje różne umowy o pracę i wskazuje ich zalety i wady motywacyjny potrafi wymienić kraje należące do strefy Schengen zna programy pomagające w poszukiwaniu pracy na terenie UE stwowej Komisji Akredytacyjnej, skutki plagiatu, etapy zakładania firmy umie bezbłędnie napisać CV i list motywacyjny potrafi wskazać niebez - pieczne miejsca na świecie dla podróżujących wyjaśnia obowiązek nostryfikacji dyplomu zna zasady programu EU- RES i potrafi wymienić warunki ubezpieczenia zdrowotnego na terenie UE praw ucznia - zna historię powstania strefy Schengen, zasady obliczania płacy minimalnej II. Młody obywatel w urzędzie definiuje pojęcia: obywatelstwo, prawo krwi, prawo ziemi wie, kto nadaje obywatelstwo polskie zna podstawowe prawa i obowiązki obywatela państwa wie, co to jest BIP, wie, który urząd wydaje podstawowe dokumenty, takie jak: dowód osobisty, paszport, prawo jazdy potrafi w miarę popraw - nie wypełnić formularze po- potrafi wymienić podstawowe uprawnienia przysługujące obywatelowi Polski oraz UE wie, co to jest podwójne obywatelstwo zna zasady przyznawania obywatelstwa polskiego cudzoziemcom dostępu do informacji publicznej potrafi wyjaśnić zasady wyborów w Polsce rozumie, na czym polega proces naturalizacji zna organy nadające obywatelstwo polskie wie, który traktat UE wprowadził pojęcie obywatelstwa UE wie, czym różni się obywatelstwo UE od obywatelstwa krajowego zna ograniczenia w dostępie do informacji publicznej wie, kiedy i na jaki czas wie, czym jest ENEA, potrafi przeanalizować przypadki, zmiany obywatelstwa polskiego, naturalizacja, ekstradycji obywatela polskiego wie, czym zajmuje się DIP wie, na jakich zasadach dokonuje się rejestracji aut, zna zasady przeprowadzania referendum lokalnego,drogę postępowania administracyjnego i drogę jurysdykcyjno-administra- potrafi wskazać znowelizowany artykuł konstytucji RP w sprawie ekstradycji obywatela polskiego potrafi przedstawić problem repatriantów w Polsce, skuteczność przeprowadzonego referendum lokalnego, - zna DIP, wie, w jaki sposób zmieniono w 2010 roku ordynację wyborczą do senatu, potrafi wymienić pań -
trzebne do wydania tych dokumentów, wie, jakie sprawy można załatwić w urzędzie gminy obywatela w urzędzie, potrafi wymienić podstawowe prawa wyborcze rozróżnia czynne i bierne prawo wyborcze wyjaśnia zasadę działania systemu proporcjonalnego, który obowiązuje w Polsce rozumie, co to jest cenzus wyborczy wie, jak wziąć udział w wyborach, zna różnice wynikające ze stosowania dwóch systemów wyborczych: proporcjonalnego i większościowego wie, kto może się ubiegać o dowód osobisty jakie ma zabezpieczenia zna kategorie praw jazdy zna procedury rejestracji pojazdów można uzyskać paszport i wizę definiuje pojęcie administracji zespolonej i niezespolonej zna schemat działania administracji publicznej w Polsce rozumie, czym jest decyzja, a czym postanowienie, potrafi por ównać systemy wyborcze: większościowy, proporcjonalny i mieszany zna pojęcie frekwencji wyborcze cyjną w przypadku złożenia skargi na działanie urzędów zna ogólne zasady przeprowadzania wyborów do sejmu i senatu w Polsce oraz do Parlamentu Europejskiego stwa, w których obowiązuje system wyborczy większościowy, w których stosuje się system mieszany działanie obu systemów wyborczych III. Prawo i sądy definiuje pojęcie prawa i dwie funkcje prawa wie, czym jest Konstytucja RP źródła prawa w znaczeniu instytucjonalnym Dziennik Ustaw i Monitor Polski zna pozycję SN RP, organy kontroli, przestrzegania prawa potraf zdefiniować, przestępstwo oraz prawo karne zna zakres odpowiedzial- zna wybrane funkcje i zasady prawa i normy społeczne,ogólną hierarchię aktów prawnych RP, niezawisłość sędziów i niezależność sądów,podstawowe zadania KRS,podział prawa ze względu na pochodzenie,jego podstawowe gałęzie, strukturę sądownictwa w RP, organy ochrony prawnej i kontroli, społeczną szkodliwość czynu,odpowiedzial- zna funkcje i zasady prawa,potrafi scharakteryzo - wać normy społeczne potrafi wymienić niektóre szczegółowe zasady prawa potrafi scharakteryzo - wać hierarchię aktów prawnych RP, publikacje, zna zasady funkcjonowania sądów RP, podst. źródła prawa potrafi wyjaśnić łacińskie określenia zasad prawa, potrafi wyjaśnić współ - czesną koncepcję prawa zna systematyzację norm społecznych według Marii Ossowskiej, drogę zawodową sędziego w RP, zasady funkcjonowania sądów w RP potrafi wyjaśnić różnice między M.P a Dz.U charakteryzuje gałęzie zna rzymskie podstawy współczesnego prawa, zadania instytucji europejskich odpowiedzialnych za tworzenie prawa; - rozumie w jakim zakresie państwo polskie jest zobowiązane respektować prawo europejskie, potrafi przedstawić spo - soby mediacji i podać przykłady mediacji na drodze sądowej,
ności,strony procesu karnego: oskarżony, prokurator, sędzia, obrońca potrafi zdefiniować osobę fizyczną, prawną, zna strony procesu cywilnego, zadania ławnika, komornika,prawa świadka,rozumie, co to jest mediacja definiuje pojęcie małżeństwa ślub konkordatowy, rozwód, testament zna podstawowe zasady dziedziczenia ność karną za swoje czyny zna pojęcie mediacji,umowy oświadczenie woli, pełnej zdolności do czynności prawnych prawa osób o ograniczonej zdolności czynnościprawnych, rozumie, postępowanie rozpoznawcze oraz nieprocesowe i procesowe, potrafi wskazać różnice między ustawową a umowną wspólnotą majątkową trzy wybrane gałęzie prawa zna organy ochrony prawnej,potrafi zdefinio - wać ;czyn, bezprawność czynu i czyn zawiniony definiuje prawo karne,arbitraż,mediacje w sprawach karnych,wybrane prawa świadka, funkcja ławnika,zna wszystkie prawa stron procesu cywilnego, rozumie; dziedziczenie ustawowe, zachówek, prawa rodziców. prawa rozumie prawo materialne i prawo procesowe, potrafi zdefiniować zanie - chanie i czyn zagrożony karą, postępowanie procesowe w procesie karnym, mediacje w sprawach cywilnych, potrafi wyjaśnić współ - czesną koncepcję prawa, przedstawić drogę zawodową sędziego w Polsce, potrafi wyjaśnić zasady funkcjonowania sądów w Polsce potrafi por ównać postępowanie procesowe w procesie karnym w Polsce i w USA, potrafi wskazać przyczyny opieszałości polskich sądów, potrafi wskazać różnicę w prawie zwyczajowym a prawie pisanym, zna zasady uzyskania Europejskiego Tytułu Egzekucyjnego. IV. Bezpieczeństwo definiuje funkcję prokuratora obywateli wobec policji oraz straży miejskiej, kary za wykroczenia drogowe, zna kwalifikacje czynów zabronionych na tle seksualnym, rozpoznaje rodzaje przemocy domowej, - zna skutki uzależnienia, zna podstawowe środki zna; prawa policji wobec obywatela, zadania straży miejskiej i straży granicznej, zna zasady zatrzymania i aresztu tymczasowego, taryfikator mandatów i taryfikatora punktów karnych, - zna procedurę pomocy osobom pokrzywdzonym, definiuje pojęcie demoralizacji i zna zakres odpowiedzialności osób nieletnich wie, kto może pełnić funkcję prokuratora, asesora wie, czym jest CBŚ, środki przymusu bezpośredniego oraz kto i kiedy może je stosować, zna przepisy dotyczące kwalifikacji czynów zabronionych i podstawowe zasady wsparcia dla osób pokrzywdzonych, zna ;strukturę organizacyjną prokuratury w RP, wszystkie zadania policji, straży granicznej, straży ochrony kolei oraz straży miejskiej (gminnej), charakteryzuje uprawnienia straży granicznej i ochrony kolei potrafi ocenić bezpie - czeństwo własnej miejscowości na podstawie da- zadania CBA i porównać je z uprawnieniami CBŚ,potrafi przytoczyć dane policji i straży granicznej na temat nielegalnych emigrantów w Polsce, potrafi wskazać różne organizacje zajmujące się obroną pokrzywdzonych, przedstawia wady i zalety sytemu resocjalizacji
poprawcze wobec nieletnich zna przepisy ograniczające zażywanie używek, odróżnia środki poprawcze od wychowawczych nych, rozumie, na czym polega handel ludźmi i wskazać przyczyny i skutki tego procederu wskazuje skutki zażywania różnych używek i potrafi wskazać problem uzależnień w Polsce V. Prawa człowieka zna zasady wolności i prawa zawarte w Konstytucji 3 Maja, Konwencji Genewskej, wie, czym jest Powszechna Deklaracja Praw, wie, na czym polega uniwersalny, indywidualny i niezbywalny charakter praw człowieka dziecka i zadania Rzecznika Praw Dziecka,potrafi wy - mienić podstawowe przyczyny łamania praw człowieka na świecie, obywatela w kontaktach z mediami zna elementy europejskiego systemu ochrony praw człowieka, zna ustawowe przypadki ograniczenia praw człowieka zna i rozumie prawa dziecka, przedstawia przyczyny łamania praw człowieka na świecie, zna założenia Ustawy o ochronie danych osobowych z 1997 roku zna historię idei praw człowieka potrafi wymienić kon - wencje genewskie oraz omówić ich znaczenie zna europejski system ochrony praw człowieka, trzy generacje praw człowieka i potrafi wymienić prawa wchodzące w ich skład, wskazuje kraje, w których do dziś stosuje się karę śmierci, i podaje przyczyny takiej sytuacji, wie, które informacje są objęte zakazem przetwarzania danych, i potrafi wskazać przyczynę tego zakazu potrafi por ównać pod względem poszanowania wolności polskie i międzynarodowe akty prawne na przestrzeni wieków zna współczesne organizacje powołane do ochrony praw człowieka i praw dziecka potrafi wyjaśnić pochodzenie generacji praw człowieka, wskazuje zna organizacje przyczyny i konsekwencje stosowania kary śmierci prezentuje i uzasadnia własny pogląd na temat stosowania kary śmierci, ocenia polski system ochrony danych osobowych zna historię powstania PCK, Caritasu, zna historię uchwalenia praw człowieka przedstawia przyczyny historyczne, dla których zrezygnowano z kary śmierci w Europie i na świecie, przedstawia problem ochrony danych osobowych w kontekście praw demokratycznych oraz praw człowieka, przedstawia problem konieczności ograniczenia prawa wolności w zetknięciu z problemem terroryzmu na świecie, VI. Ochrona praw i zna uproszczoną drogę potrafi samodzielnie spo- zna organizacje pozarzą- potrafi przedstawić zna- przedstawia problem sto-
wolności postępowania sądowego w RP wie, czym się zajmuje TK i RPO pacjenta rozumie, co to jest tolerancja i działania dyskryminacyjne, definiuje pojęcie wolontariatu zna podstawowe organizacje niosące pomoc humanitarną w RP wie, kogo się określa mianem więźnia sumienia rządzić skargę do Trybunału Konstytucyjnego i do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu oraz wniosek do Rzecznika Praw Obywatelskich i Rzecznika Praw Dziecka, definiuje pojęcia: pluralizm, ksenofobia, szowinizm, totalitaryzm, zna działalność Amnesty International i Greenpeace u, pojęcie ekoprzestępstwa potrafi wymienić akcje podejmowane przez te organizacje dowe zajmujące się ochroną praw człowieka, potrafi przedstawić rodzaje dyskryminacji, problemy różnych grup społecznych dotkniętych nietolerancją zna historię ruchu feministycznego w Europie definiuje i wyjaśnia pojęcie freeganizmu czenie organów powołanych do ochrony praw człowieka w Polsce przedstawia przyczyny i skutki zachowań nietolerancyjnych, potrafi prze - stawić wady i zalety wolontariatu analizuje problem równości płci w Polsce przedstawia problem ochrony środowiska w Polsce sowania tortur wobec osób podejrzanych o terroryzm w kontekście praw człowieka, przedstawia problem osób wykluczonych przez społeczeństwo, zna historię powstania Amnesty International oraz Greenpeace u. Przedmiotowy system oceniania z WOS. 1.Uczeń może otrzymać oceny za: -wypowiedź ustną na lekcjach bieżących, powtórzeniowych i systematyzujących -prace klasowe sprawdzające znajomość treści programowych z poszczególnych działów -kartkówkę sprawdzającą materiał z 4 ostatnich lekcji -aktywność na lekcji, praca w zespołach -samodzielne opracowanie tematu lub jego fragmentu.
W przypadku uczniów posiadających opinie Poradni, wymagania edukacyjne będą ustalane indywidualnie dla każdego ucznia. Opracowała: Elżbieta Boruch.. Bernadetta Górska...