Uchwała Nr XV/128/11 Rady Miejskiej w Siechnicach z dnia 22 grudnia 2011 roku w sprawie uchwalenia Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie w Gminie Siechnice na lata 2012-2014 Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz.1591 ze zmianami) w związku z art. 6 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz.U. z 2005r. Nr 180, poz. 1493 ze zmianami), Rada Miejska w Siechnicach uchwala, co następuje: 1 Uchwala się Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie w Gminie Siechnice na lata 2012-2014 stanowiący załącznik do niniejszej uchwały. 2 Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie w Gminie Siechnice na lata 2012-2014 obowiązuje do dnia 31.12.2014 roku. 3 Wykonanie uchwały powierza się Burmistrzowi Siechnic. 4 Uchwała wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2012 roku. Przewodniczący Rady Roman Kasprowicz
Załącznik do Uchwały Nr XV/128/11 Rady Miejskiej w Siechnicach z dnia 22.XII.2011 r. PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE ORAZ OCHRONY OFIAR PRZEMOCY RODZINIE W GMINIE SIECHNICE NA LATA 2012-2014
Rozdział I Diagnoza Zjawisko przemocy w rodzinie definiowane jest jako jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste osób w rodzinie w szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą. Dom rodzinny to w powszechnym mniemaniu bezpieczny azyl, gwarantujący bezpieczeństwo wszystkim członkom rodziny i wsparcie ze strony najbliższych. Jednak okazuje się, że dom rodzinny może być źródłem negatywnych, traumatycznych doświadczeń i przeżyć, gdyż jest źródłem przemocy. Przez wieki przemoc wobec najbliższych była zjawiskiem społecznie akceptowanym, a zachowania agresywne traktowane jako element życia rodzinnego. Do niedawna istniało silne społeczne przekonanie, iż przemoc występuje jedynie w rodzinach z tzw. marginesu społecznego, czyli skrajnie niewychowawczych, problemowych. Tymczasem przemoc w rodzinie występuje we wszystkich społeczeństwach i we wszystkich grupach społecznych, niezależnie od wieku, poziomu wykształcenia czy sytuacji materialnej. Mimo, że w relacjach międzyludzkich istniała ona od zawsze, dopiero na przestrzeni ostatnich kilku lat więcej uwagi poświęca się stworzeniu takiego systemu, który pozwoli skutecznie pomagać zarówno ofiarom jak i sprawcom przemocy. Przemoc w rodzinie, a szczególnie krzywdzenie dzieci stanowi poważny problemem społeczny, wobec którego oczekuje się tworzenia specjalistycznej sieci wsparcia, realizowanej przez profesjonalistów: pracowników socjalnych, pedagogów, psychologów, kuratorów, policjantów, lekarzy i innych, w ramach zakrojonej współpracy międzyinstytucjonalnej. Współpracy osób, które ze względu na wnoszone przez nich zasoby ma charakter interdyscyplinarny. Współpraca łączy bowiem ich kompetencje, uprawnienia, możliwości i doświadczenie, adekwatnie je wykorzystując. Do niezbędnych kompetencji w pracy zespołowej o charakterze interdyscyplinarnym zaliczyć należy:
- wiedzę (sprawną orientację w różnych aspektach zjawiska przemocy tj. rozumienie psychologicznych, prawnych, społecznych, medycznych i ekonomicznych aspektów zjawiska przemocy przez wszystkich członków zespołu), - postawy (zdolność do modyfikacji postaw i radzenia sobie z rutynami zawodowymi ograniczającymi elastyczność działań); - kompetencje interpersonalne (umiejętność określania celów i zadań w oparciu o efektywne wykorzystanie zasobów zespołu, umiejętność organizowania pracy zespołowej, radzenie sobie z procesem grupowym, radzenie sobie ze stresem); - doświadczenie (umiejętność czerpania z zasobów własnego doświadczenia zarówno zawodowego, jak i osobistego) W myśl takiego współdziałania projekt nowelizacji ustawy O przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie nakłada na gminy konieczność stworzenia interdyscyplinarnego systemu pomocy ofiarom przemocy i pracy z osobami stosującymi przemoc. W związku z powyższym w gminie Siechnice w roku 2010 został powołany Gminny (Uchwała nr XLIII/320/10 z dnia 8 listopada 2010 r.), skupiający przedstawicieli instytucji, organizacji i jednostek organizacyjnych działających na terenie gminy Siechnice. w ramach nałożonych przez ustawodawcę zadań, podejmuje działania w celu rozwiązywania indywidualnych problemów związanych z występowaniem przemocy w rodzinie, zarówno poprzez działania członków Zespołu jak i powoływane w tym celu zespoły robocze. W ramach szeroko pojętego współdziałania instytucji w sprawie przemocy w rodzinie, opracowana została procedura Niebieskie karty (Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 września 2011 r.) w myśl której podejmowane działania interwencyjne mają na celu zapewnienie bezpieczeństwa osobie, co do której istnieje podejrzenie, iż jest dotknięta przemocą w rodzinie. Jednocześnie podejmowane są działania w stosunku do osoby, wobec której istnieje podejrzenie, iż stosuje przemoc w rodzinie, w celu zaprzestania tego rodzaju zachowań. Procedura określa tryb w jakim poszczególne instytucje powinny podejmować działania i jasno określa rolę Zespołu Interdyscyplinarnego w doprowadzeniu do poprawy sytuacji życiowej osoby dotkniętej przemocą i jej rodziny. Diagnoza lokalna Zjawisko przemocy w rodzinie podobnie jak inne problemy społeczne występujące wśród mieszkańców gminy Siechnice zostało zbadane podczas sondy terenowej przeprowadzonej w latach 1999 2006 2009. Wyniki badań wskazywały na konieczność kontynuowania działań w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie. W związku z tym
opracowany został program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie w Gminie Siechnice na rok 2011., którego zadaniem było zapobieganie aktom przemocy poprzez współdziałanie służb oraz podniesienie świadomości społecznej na temat przemocy w rodzinie. Dane dotyczące występowania zjawiska przemocy w rodzinie w 2011 r. Dane uzyskane z Posterunku Policji w Siechnicach: Zakres 2010 2011 Ogólna liczba zgłoszeń: osobistych, listownych, telefonicznych, mailowych, anonimowych o osobach doświadczających 36 34 przemocy domowej lub sprawcach przemocy. Liczba interwencji domowych przeprowadzonych z udziałem policji ogółem: 143 136 w tym dotyczących problemu wystąpienia przemocy domowej 36 34 Liczba pozostawionych podczas interwencji Niebieskich Kart w rozbiciu na: 17 16 kobiety 17 16 mężczyźni 0 0 Liczba osób podejrzanych o zastosowanie przemocy domowej w rozbiciu na: kobiety mężczyzn Liczba osób będących świadkami i uczestnikami przemocy domowej w rozbiciu na: kobiety mężczyzn małoletni do 18 roku życia 17 16 0 0 17 16 36 16 36 16 0 0 0 0 Dane Gminnego Ośrodka Zakres 2010 2011 Punkt Konsultacyjny liczba osób, którym udzielono porad, w związku ze wskazaniem zaistnienia przemocy domowej 39 27 Interwencja kryzysowa podjęta na zgłoszenie wobec: 21 16 współmałżonków 17 13 dzieci 0 0 Dane Zespołu Interdyscyplinarnego W roku 2011 do Zespołu skierowanych zostało 5 wniosków z prośbą o interwencję w sprawie przemocy w rodzinie. Wobec dwóch rodzin zastosowano pomoc terapeutyczną, w dwóch
przypadkach zastosowano procedurę zobowiązania sprawcy do leczenia odwykowego i jeden wniosek został wycofany przez wnioskodawcę. Biorąc powyższe pod uwagę przeciwdziałanie przemocy domowej w rodzinie jest jednym z ważnych zadań podejmowanych przez gminę w ramach działań profilaktycznych. Konkretne działania zostały określone w niniejszym Programie, zgodnie z Ustawą o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Rozdział II Cele Programu Głównym celem programu jest przeciwdziałanie przemocy w rodzinie poprzez zminimalizowanie prawdopodobieństwa wystąpienia aktów przemocy oraz podniesienie świadomości społecznej przy spójnym działaniu wszystkich służb na terenie gminy. Cel ten realizowany jest przez: 1. współdziałanie instytucji w zakresie budowy spójnego systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie; 2. zapewnienie kompleksowej, specjalistycznej pomocy rodzinom dotkniętym przemocą; 3. prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej w zakresie przeciwdziałania przemocy ze szczególnym uwzględnieniem dzieci i młodzieży; 4. systematyczne podnoszenie kwalifikacji Zespołu Interdyscyplinarnego oraz służb instytucji zajmujących się przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie oraz ofiar przemocy w rodzinie, w związku z wdrażaniem procedury Niebieskie Karty i zmianami ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie; 5. wdrażanie procedury Niebieskie karty zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 13 września 2011 r. 6. monitorowanie problemów zjawiska przemocy w rodzinie na terenie gminy poprzez przeprowadzenie badań uwzględniających zjawisko przemocy w rodzinie;
Rozdział III Zadania do realizacji 1. Współdziałanie instytucji w zakresie budowy spójnego systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie Sposób realizacji Jednostka realizująca Termin realizacji współdziałające 1 2 3 4 Działania, interwencje podejmowane przez mające na celu zminimalizowanie zjawiska przemocy w środowisku lokalnym. Współpraca z instytucjami działającymi w obszarze interwencji kryzysowej dla ofiar przemocy w rodzinie (ośrodki wsparcia, ośrodki interwencji kryzysowej, ośrodki socjoterapeutyczne). Finansowanie kosztów terapii dla ofiar przemocy. Ogólnie dostępna informacja o miejscach udzielania pomocy dla osób i rodzin doświadczających przemocy (tablica, informacja na stronach www, ulotki). Udzielanie wsparcia i pomocy ofiarom przemocy w odizolowaniu od sprawcy. wg potrzeb, Komisariat Policji Wrocław-Rakowiec, Straż Miejska, jednostki oświatowe na terenie gminy, Sąd Rejonowy Wydział III Rodziny i Nieletnich w Oławie GOPS, Komisariat Policji Wrocław- Rakowiec, Sąd Rejonowy Wydział III Rodziny i Nieletnich w Oławie (kuratorzy) Komisariat Policji Wrocław-Rakowiec, Straż Miejska, ZOZ, pomocnicze Wydział Inwestycyjno- Komunalny Urzędu Miejskiego 2. Zapewnienie kompleksowej, specjalistycznej pomocy rodzinom dotkniętym przemocą Sposób realizacji Jednostka realizująca Termin realizacji współdziałające 1 2 3 4 Zapewnianie przez Punkt Konsultacyjny, działający cały rok - Sąd Rejonowy w
przy Ośrodku, kompleksowej pomocy psychologicznej, terapeutycznej i prawnej dla rodzin i osób z dotkniętych zjawiskiem przemocy w rodzinie. Współpraca z Policją, Strażą Miejską, Sądem Wydziałem Rodzinnym i Nieletnich, kuratorami rodzinnymi i społecznymi, pedagogami i psychologami szkolnymi w celu podnoszenia skuteczności podejmowanych działań na rzecz rodzin dotkniętych przemocą. Udzielenie wsparcia rodzinom z problemem przemocy w formie pomocy asystenta rodziny. (psycholog, psychoterapeuta) Udzielenie pomocy dla ofiar przemocy w postaci umieszczenia w ośrodkach wsparcia. Zapewnienie bezpiecznego schronienia ofiarom przemocy w wyniku podejmowanych interwencji kryzysowych. Podejmowanie specjalistycznego poradnictwa i terapii wobec sprawców przemocy. Punkt czynny jest 2 razy w tygodniu Oławie,Związek Międzygminny Ślęza-Oława (bezpłatne poradnictwo prawne) GOPS, Oświatowe, ZOZ, Policja, Straż miejska, Sąd Rejonowy w Oławie GKRPA, Sąd Rejonowy w Oławie, PCPR GOPS, GKRPA, Policja Policja, PCPR, Sąd Rejonowy w Oławie, GOPS, PCPR GOPS, GKRPA, Policja, Specjaliści 3. Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej w zakresie przeciwdziałania przemocy ze szczególnym uwzględnieniem dzieci i młodzieży Sposób realizacji Jednostka realizująca Termin realizacji współdziałające 1 2 3 4 Przedszkola, programy Szkoły Podstawowe, roczne Gimnazjum Realizowanie na terenie jednostek oświatowych gminy edukacyjnych programów profilaktycznych z zakresu przemocy dla dzieci i młodzieży. GOPS, Instytucje szkoleniowe, Specjaliści Prowadzenie na terenie jednostek oświatowych gminy programów edukacyjnych, pogadanek, prelekcji z zakresu przeciwdziałania przemocy domowej, rówieśniczej i wobec zwierząt skierowanych do rodziców i nauczycieli. Przedszkola, Szkoły Podstawowe, Gimnazjum programy roczne GOPS, Instytucje szkoleniowe, Specjaliści, Policja Organizowanie wypoczynku w czasie ferii i wakacji dla dzieci i młodzieży szkolnej z programem profilaktyczno-wychowawczym. Dofinansowywanie dożywiania dla dzieci i młodzieży z rodzin dysfunkcyjnych w ramach realizowanych zajęć profilaktycznych. GOPS, świetlice środowiskowe ferie, wakacje GCK, GOSiR, pomocnicze GCK, Szkoły, pomocnicze Prowadzenie świetlic środowiskowych z realizacją programów opiekuńczo-wychowawczych. Organizowanie alternatywnych form spędzania wolnego czasu dla dzieci i młodzieży. Organizowanie festynów, imprez sportoworekreacyjnych i kulturalnych, promujących integrację GKRPA, Szkoły, pomocnicze GOPS, GKRPA Policja, Straż Miejska, GCK, GOSiR, pomocnicze GOPS, GKRPA Policja, Straż Miejska, GCK,
rodzinną. Zakup materiałów informacyjno-edukacyjnych i pomocy dydaktycznych z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie i ochrony ofiar. Stałe informowanie społeczności lokalnej o możliwości skorzystania ze wsparcia wszystkich doświadczających przemocy w rodzinie przez powołany do tego. GOSiR, pomocnicze 4. Systematyczne podnoszenie kwalifikacji Zespołu Interdyscyplinarnego oraz służb instytucji zajmujących się przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie oraz ofiar przemocy w rodzinie, w związku z wdrażaniem procedury Niebieskie Karty i zmianami ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Sposób realizacji Jednostka realizująca Termin realizacji współdziałające 1 2 3 4 Podnoszenie kwalifikacji osób realizujących programy profilaktyczne na terenie gminy (kursy, szkolenia) oraz dla kadry pedagogicznej w jednostkach oświatowych. GOPS, Przedszkola, Szkoły Podstawowe, Gimnazjum GKRPA Szkolenie przedstawicieli instytucji i służb społecznych działających na terenie gminy w zakresie diagnozowania, podejmowania działań i udzielenia wsparcia rodzinom z problemem przemocy w rodzinie oraz wdrażaniem procedury Niebieskie Karty. Szkolenia Zespołu Interdyscyplinarnego w zakresie nowych, skutecznych form rozwiązywania problemu przemocy na terenie gminy. Oświatowe, jednostki pomocnicze, Policja, Straż Miejska, ZOZ, Sąd Rejonowy w Oławie Oświatowe, pomocnicze, Policja, Straż Miejska, ZOZ, Sąd rejonowy w Oławie 5. Monitorowanie problemów zjawiska przemocy w rodzinie na terenie gminy poprzez przeprowadzenie badań uwzględniających zjawisko przemocy w rodzinie. Sposób realizacji Jednostka realizująca Termin realizacji współdziałające 1 2 3 4 cyklicznie co 4 Firma badawcza lata Przeprowadzenie sondy terenowej oraz badań ankietowych w zakresie zdiagnozowania problemu przemocy w rodzinie Prowadzenie na bieżąco statystyki w zakresie: diagnozowania problemu przemocy, podejmowania interwencji, udzielania wsparcia i pomocy specjalistycznej ofiarom przemocy GOPS,, Punkt Konsultacyjny, PCPR, Sąd Rejonowy w Oławie
Edukacja społeczności lokalnej poprzez informacje w formie broszur, ulotek, pogadanek. GKRPA, Policja Rozdział IV Przewidywane efekty realizacji programu 1. Zmniejszenie zjawiska przemocy w rodzinie na terenie gminy Siechnice. 2. Udzielanie wsparcia psychologicznego, terapeutycznego i prawnego dla ofiar przemocy. 3. Objęcie wsparciem dzieci i młodzieży dotkniętej zjawiskiem przemocy. 4. Efektywna współpraca pomiędzy instytucjami i służbami na terenie gminy stykającymi się ze zjawiskiem przemocy w rodzinie. Rozdział V Finansowanie Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Gminie Siechnice na lata 2012-2014 finansowany będzie w ramach środków planowanych w budżecie gminy, stanowiących dochody z tytułu zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych. Rozdział VI Realizatorzy programu Jednostką odpowiedzialną za realizację Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie w Gminie Siechnice na lata 2012 2014 jest w Siechnicach. Rozdział VII Ewaluacja Programu Wskaźniki monitoringu: 1. liczba osób przyjętych przez Punkt Konsultacyjny w zakresie udzielenia wsparcia w związku ze zjawiskiem przemocy w rodzinie,
2. liczba osób i rodzin objęta wsparciem Gminnego Ośrodka, 3. ilość osób ofiar przemocy skierowanych do Ośrodka Interwencji Kryzysowej, 4. liczba dzieci i młodzieży oraz dorosłych objęta programami profilaktycznymi, edukacyjnych oraz akcjami informacyjnymi, 5. liczba Niebieskich Kart założonych dla sprawców z terenu gminy Siechnice 6. liczba interwencji w sytuacjach kryzysowych przeprowadzona przez jednostki gminne, 7. ilość działań wspierających podejmowanych przez. Rozdział VIII Sprawozdanie 1. Sprawozdanie z realizacji Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Gminie Siechnice na lata 2012-2014 przedstawi Burmistrzowi Siechnic do dnia 31 każdego roku. 2. Burmistrz Siechnic po zatwierdzeniu przedstawia sprawozdanie Radzie Miejskiej w Siechnicach.
U z a s a d n i e n i e Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz.U. z 2005r Nr 180, poz. 1493 ze zm.) nakłada na gminę obowiązek podejmowania działań na rzecz przeciwdziałaniu występującym zjawiskom przemocy w rodzinie. Zadanie to jest zdefiniowane w Programie Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ofiar Przemocy w Rodzinie w Gminie Siechnice. Sposoby realizacji podejmowanych działań zawarte zostały w niniejszym Programie.