ANALIZA STRUKTURY BEZROBOTNYCH W WOJEWÓDZTWIE PODKARPACKIM w I półroczu 2009 roku

WOJEWÓDZKI URZĄD PRACY w RZESZOWIE WYDZIAŁ INFORMACJI STATYSTYCZNEJ I ANALIZ ANALIZA STRUKTURY BEZROBOTNYCH W WOJEWÓDZTWIE PODKARPACKIM w I półroczu 2009 roku RZESZÓW - lipiec 2009

Spis treści WSTĘP... 3 1. BEZROBOTNI NA RYNKU PRACY... 4 1.1 Stopa bezrobocia... 5 1.2 Zmiany w ewidencji osób bezrobotnych... 6 1.3 Bezrobotni z prawem do zasiłku... 8 1.4 Bezrobotni zamieszkali na wsi... 9 1.5 Bezrobotni według płci.... 11 1.6 Bezrobotni według wieku... 12 1.7 Bezrobotni według poziomu wykształcenia... 14 1.8 Bezrobotni według stażu pracy... 14 1.9 Bezrobotni według czasu pozostawania bez pracy... 15 1.10 Bezrobotni według Polskiej Klasyfikacji Działalności.....16 1.11 Bezrobotni według zawodów........17 2. BEZROBOTNI BĘDĄCY W SZCZEGÓLNEJ SYTUACJI NA RYNKU PRACY...19 3. POZOSTAŁE GRUPY UJMOWANE W STATYSTYKACH URZĘDÓW PRACY.....20 4. OFERTY PRACY... 20 5. WYDATKI Z FUNDUSZU PRACY NA PROGRAMY PROMOCJI ZATRUDNIENIA... 24 6. ZWOLNIENIA Z PRZYCZYN NIEDOTYCZĄCYCH PRACOWNIKÓW... 24 PODSUMOWANIE ANEKS STATYSTYCZNY 2

Wstęp Celem niniejszego opracowania jest pokazanie ogólnych tendencji i zjawisk związanych z bezrobociem w I półroczu 2009 roku, stanowiących podstawę do określania dalszych działań na rzecz promocji zatrudnienia oraz łagodzenia skutków bezrobocia przez urzędy pracy jak też pozostałych partnerów działających na rynku pracy. Do opracowania wykorzystano dane statystyczne przygotowane na podstawie sprawozdawczości o rynku pracy tj: - MPiPS-01 sprawozdania miesięczne o rynku pracy wraz z załącznikami, - MPiPS-02 - sprawozdania miesięczne o dochodach i wydatkach Funduszu Pracy. W celu pełniejszego przedstawienia omawianych problemów wykorzystano również publikacje Urzędu Statystycznego w Rzeszowie, Biuletyny Statystyczne Województwa Podkarpackiego jak też inne dostępne publikacje GUS dotyczące danych o rynku pracy w omawianym okresie. 3

1. Bezrobotni na rynku pracy Na koniec czerwca 2009 roku w województwie podkarpackim zarejestrowanych było ogółem 126 065 bezrobotnych. W porównaniu do stanu z końca grudnia 2008 r. liczba bezrobotnych była wyższa o 10 498 osób. Wzrost liczby bezrobotnych notowano systematycznie co miesiąc od stycznia do marca br. Od kwietnia do czerwca br. liczba bezrobotnych zaczęła się zmniejszać jednak jej poziom był wyższy niż w analogicznych miesiącach poprzedniego roku. Liczba bezrobotnych według powiatów stan na 30.06.2009 r. powiat liczba liczba liczba wzrost/ bezrobotnych bezrobotnych bezrobotnych spadek wg stanu na wg stanu na wg stanu na w stosunku koniec koniec koniec do grudnia czerwca grudnia czerwca 2008 r. 2008 r. 2008 r. 2009 r. bieszczadzki 1 437 1 720 1 589-131 brzozowski 5 222 6 202 6 121-81 dębicki 5 497 5 586 6 443 857 jarosławski 7 758 7 651 8 455 804 jasielski 7 467 8 003 8 322 319 kolbuszowski 3 326 3 474 3 606 132 krośnieński 4 132 4 709 5 816 1 107 leski 1 944 2 308 2 163-145 leżajski 4 137 4 048 4 835 787 lubaczowski 4 136 4 282 4 012-270 łańcucki 3 949 4 310 4 657 347 mielecki 5 885 6 616 7 650 1 034 niżański 4 217 4 439 4 921 482 przemyski 4 383 4 552 4 646 94 przeworski 4 555 4 597 5 416 819 ropczycko - sędziszowski 4 193 4 506 4 960 454 rzeszowski 7 822 6 737 6 936 199 sanocki 4 287 3 944 4 801 857 stalowowolski 4 280 4 700 6 164 1 464 strzyżowski 4 996 5 163 4 687-476 tarnobrzeski 2 505 2 931 3 176 245 Krosno 1 393 1 730 2 094 364 Przemyśl 4 657 4 779 5 053 274 Rzeszów 6 702 5 993 6 806 813 Tarnobrzeg 2 353 2 587 2 736 149 województwo 111 233 115 567 126 065 10 498 Źródło: Sprawozdania statystyczne MPiPS-01. W I półroczu br. niewielkie spadki liczby bezrobotnych nastąpiły w 5 powiatach. W pozostałych zanotowano wzrost liczby zarejestrowanych osób przy czym największy w powiatach: stalowowolskim ( o 1 464 bezrobotnych), krośnieńskim ( o 1 107 ) oraz 4

mieleckim ( o 1 034 ). Porównując natomiast aktualną liczbę bezrobotnych do stanu z czerwca 2008 roku - była ona wyższa o 14 832 osoby. 1.1 Stopa bezrobocia Stopa bezrobocia w województwie podkarpackim wynosiła w końcu czerwca 2009 r. 14,1 % (w kraju 10,7 %), a na koniec grudnia 2008 roku 13,1 % ( w kraju 9,5 % ). Natomiast w końcu czerwca 2008 roku 12,8 %, a w kraju 9,6 %. Stopa bezrobocia wg powiatów stopa stopa stopa wzrost/ spadek bezrobocia bezrobocia bezrobocia w czerwcu 2009 według stanu na według stanu na według stanu na roku koniec koniec koniec powiat w porównaniu czerwca 2008 roku czerwca z końcem 2008 2008 r. (%) 2009 r. roku (%) (%) (%) bieszczadzki 18,8 21,4 20,2-1,2 brzozowski 20,6 23,6 23,4-0,2 dębicki 10,3 10,3 11,7 1,4 jarosławski 15,4 15,1 16,5 1,4 jasielski 15,2 16,2 16,7 0,5 kolbuszowski 14,7 15,1 15,6 0,5 krośnieński 12,4 13,8 16,6 2,8 leski 19,7 22,4 21,4-1,0 leżajski 15,2 14,8 17,3 2,5 lubaczowski 17,5 18,0 17,1-0,9 łańcucki 12,6 13,5 14,5 1,0 mielecki 9,9 10,8 12,3 1,5 niżański 18,7 19,4 21,1 1,7 przemyski 17,3 17,9 18,2 0,3 przeworski 13,8 13,7 15,8 2,1 ropczycko - sędziszowski 14,3 14,7 15,9 1,2 rzeszowski 13,2 11,4 11,7 0,3 sanocki 11,7 10,9 13,0 2,1 stalowowolski 9,3 10,0 12,7 2,7 strzyżowski 19,9 20,1 18,6-1,5 tarnobrzeski 12,0 13,6 14,6 1,0 Krosno 4,3 5,2 6,2 1,0 Przemyśl 16,2 16,7 17,6 0,9 Rzeszów 6,7 6,0 6,7 0,7 Tarnobrzeg 12,0 13,1 13,8 0,7 województwo 12,8 13,1 14,1 1,0 Źródło: Dane GUS. 5

W porównaniu do stanu z końca grudnia 2008 roku stopa bezrobocia w województwie podkarpackim na koniec czerwca br. była wyższa o 1 pkt. procentowy. Jej wzrost zanotowano w 20 powiatach. Rozpiętość między najwyższą a najniższą stopą bezrobocia wyniosła w czerwcu br. 17,2 pkt. Najwyższą stopę bezrobocia zanotowano w powiatach: brzozowskim ( 23,4 %), leskim ( 21,4 %), niżańskim ( 21,1 % ), bieszczadzkim ( 20,2 %) i strzyżowskim ( 18,6 %). Najniższą natomiast w Krośnie ( 6,2 %), Rzeszowie ( 6,7 %) oraz powiatach: dębickim i rzeszowskim ( po 11,7 % ), mieleckim ( 12,3 %) i stalowowolskim ( 12,7 %). Stopę bezrobocia wyższą niż średnia w województwie zanotowano w 17 powiatach. 1.2 Zmiany w ewidencji osób bezrobotnych W I półroczu 2009 r. w powiatowych urzędach pracy zarejestrowało się 86 569 nowych bezrobotnych tj. o 21 517 osób więcej niż w analogicznym okresie 2008 roku ( 65 052 osoby ). Spośród ogólnej liczby nowo zarejestrowanych w tym okresie 22,8 % stanowiły osoby zarejestrowane po raz pierwszy, a 77,2 % powracające do ewidencji po raz kolejny ( w I półroczu 2008 roku osoby nowo zarejestrowane po raz pierwszy stanowiły 22 %, a po raz kolejny 78 % ). Powtórne rejestracje dotyczyły osób, które po okresie szkolenia lub krótkotrwałego zatrudnienia powracały do ewidencji urzędów pracy nie znajdując na rynku pracy względnie trwałego zatrudnienia. Napływ i odpływ bezrobotnych napływ odpływ powiaty w okresie I półrocza 2009 roku bieszczadzki 1 014 1 145 brzozowski 3 394 3 475 dębicki 5 280 4 423 jarosławski 4 729 3 925 jasielski 5 114 4 795 kolbuszowski 2 665 2 533 krośnieński 4 726 3 619 leski 1 169 1 314 leżajski 3 504 2 717 lubaczowski 2 901 3 171 łańcucki 3 284 2 937 mielecki 5 545 4 511 niżański 3 201 2 719 6

przemyski 2 612 2 518 przeworski 3 828 3 009 ropczycko-sędziszowski 3 361 2 907 rzeszowski 5 033 4 834 sanocki 4 069 3 212 stalowowolski 4 765 3 301 strzyżowski 2 518 2 994 tarnobrzeski 2 335 2 090 Krosno 1 869 1 505 Przemyśl 2 491 2 217 Rzeszów 5 286 4 473 Tarnobrzeg 1 876 1 727 województwo 86 569 76 071 Źródło: Sprawozdania o rynku pracy MPiPS 01. W I półroczu br. najwięcej bezrobotnych zarejestrowało się w powiatach: - mieleckim ( 5 545 osób), - Rzeszowie ( 5 286 ), - dębickim ( 5 280 ), - jasielskim ( 5 114 ), - rzeszowskim ( 5 033 ). Najmniej natomiast w: - powiecie bieszczadzkim ( 1 014 osób ), - leskim ( 1 169 ), - Krośnie ( 1 869 ), - Tarnobrzegu ( 1 876 ), - tarnobrzeskim ( 2 335 ). Z ewidencji powiatowych urzędów pracy w I półroczu 2009 roku wyrejestrowano 76 071 bezrobotnych, z tego 38,5 % ( tj. 29 318 osób ) z powodu podjęcia pracy, w tym pracy subsydiowanej 20,3 % ( tj. 5 954 osoby ). Częstym powodem wyłączenia z ewidencji był również brak potwierdzenia przez bezrobotnych ustawowego obowiązku gotowości do podjęcia pracy. Z tego powodu wyłączono 21 769 osób tj. 28,6 % ogólnej liczby wyrejestrowanych ( w I półroczu 2008 roku 23 426 osób tj. 29,2 % ogólnej liczby wyrejestrowanych ). W I półroczu 2009 roku najwięcej bezrobotnych wyłączono z ewidencji w powiatach: - rzeszowskim ( 4 834 osoby ), - jasielskim ( 4 795 ), - mieleckim ( 4 511 ), - Rzeszowie ( 4 473 ), - dębickim ( 4 423 ). 7

Najmniej bezrobotnych wyrejestrowano w powiatach: - bieszczadzkim ( 1 145 osób ), - leskim ( 1 314 ), - Krośnie ( 1 505 ), - Tarnobrzegu ( 1 727 ). W okresie I półrocza br. napływ bezrobotnych był o 10 498 osób większy niż odpływ z bezrobocia. W analogicznym okresie 2008 roku wyrejestrowano 80 179 bezrobotnych, z tego 42,2 % ( tj. 33 843 osoby ) z powodu podjęcia pracy, w tym pracy subsydiowanej 17,7 % ( tj. 5 986 osób). Trudności związane z poszukiwaniem przez bezrobotnych zatrudnienia łagodziły działania podejmowane przez urzędy pracy w ramach promocji zatrudnienia oraz przeciwdziałania bezrobociu. Do prac interwencyjnych skierowano 1 907 bezrobotnych, przy robotach publicznych zatrudniono 1 788 osób, na szkolenia zostało skierowanych 5 295 bezrobotnych, na staż 9 096, na przygotowanie zawodowe w miejscu pracy 496, a do prac społecznie użytecznych 1 761 osób. Refundacje kosztów zatrudnienia bezrobotnego otrzymało 634 pracodawców, a dotacje na uruchomienie działalności gospodarczej 1 553 bezrobotnych. Natomiast w I półroczu 2008 roku dane te przedstawiały się następująco: prace interwencyjne podjęło 2 210 bezrobotnych, roboty publiczne 1 221 osób, na szkolenia zostało skierowanych 4 253 bezrobotnych, na staż 5 818, na przygotowanie zawodowe w miejscu pracy 2 677, a do prac społecznie użytecznych 1 732 osoby. Refundacje kosztów zatrudnienia bezrobotnego otrzymało 1 298 pracodawców, a dotacje na uruchomienie działalności gospodarczej 1 111 bezrobotnych. Bezrobotni z prawem do zasiłku Według stanu na koniec czerwca br. w powiatowych urzędach pracy zarejestrowanych było 23 700 bezrobotnych posiadających prawo do pobierania zasiłku. Stanowili oni 18,8 % ogółu zarejestrowanych bezrobotnych. ( w analogicznym okresie 2008 roku 13 032 osoby tj. 11,7 % ). Natomiast w stosunku do stanu z końca grudnia 2008 roku liczba zasiłkobiorców zwiększyła się o 5 146 osób. Powodem tego był wzrost liczby osób rejestrujących się, które spełniały ustawowe kryteria do przyznania prawa do zasiłku. Najwyższy udział bezrobotnych 8

posiadających prawo do zasiłku w ogólnej liczbie bezrobotnych zanotowano w powiatach: lubaczowskim ( 23,4 % ), brzozowskim (23 %), niżańskim ( 22,7 % ) i krośnieńskim ( 22,5 % ). Natomiast najniższy w powiecie przeworskim ( 13,1 % ), m. Tarnobrzegu ( 13,5 % ), m. Przemyślu ( 14,3 % ), leskim ( 15,2 % ) i m. Rzeszowie ( 16 % ). Udział bezrobotnych z prawem do zasiłku w ogólnej liczbie bezrobotnych wg stanu na 30. 06. 2009 r. powiat liczba bezrobotnych ogółem liczba zasiłkobiorców % bieszczadzki 1 589 280 17,6 brzozowski 6 121 1 410 23,0 dębicki 6 443 1 137 17,6 jarosławski 8 455 1 362 16,1 jasielski 8 322 1 714 20,6 kolbuszowski 3 606 727 20,2 krośnieński 5 816 1 311 22,5 leski 2 163 329 15,2 leżajski 4 835 1 066 22,0 lubaczowski 4 012 937 23,4 łańcucki 4 657 753 16,2 mielecki 7 650 1 377 18,0 niżański 4 921 1 115 22,7 przemyski 4 646 844 18,2 przeworski 5 416 711 13,1 ropczycko - sędziszowski 4 960 1 051 21,2 rzeszowski 6 936 1 166 16,8 sanocki 4 801 996 20,7 stalowowolski 6 164 1 147 18,6 strzyżowski 4 687 991 21,1 tarnobrzeski 3 176 661 20,8 Krosno 2 094 438 20,9 Przemyśl 5 053 721 14,3 Rzeszów 6 806 1088 16,0 Tarnobrzeg 2 736 368 13,5 województwo 126 065 23 700 18,8 Źródło: Sprawozdanie MPiPS-01. Bezrobotni zamieszkali na wsi Na koniec czerwca 2009 r. 77 661 bezrobotnych mieszkało na terenach wiejskich. Stanowili oni 61,6 % ogółu bezrobotnych zarejestrowanych w urzędach pracy ( w analogicznym okresie 2008 roku 69 783 osoby tj. 62,7 % ). W porównaniu do stanu z końca grudnia 2008 r. liczba bezrobotnych zamieszkałych na wsi wzrosła o 5 117 osób. Z ogólnej liczby bezrobotnych zamieszkałych na wsi na koniec czerwca br. kobiety stanowiły 51,4 %, osoby posiadające prawo do zasiłku 19,5 %, a 11,9 % osoby posiadające gospodarstwa rolne, których powierzchnia nie przekraczała 2 ha przeliczeniowych. 9

Udział bezrobotnych zamieszkałych na wsi w ogólnej liczbie bezrobotnych według stanu na dzień 30. 06. 2009 r. powiat liczba bezrobotnych ogółem liczba bezrobotnych zamieszkałych na wsi % bieszczadzki 1 589 906 57,0 brzozowski 6 121 5 536 90,4 dębicki 6 443 3 684 57,2 jarosławski 8 455 5 185 61,3 jasielski 8 322 5 786 69,5 kolbuszowski 3 606 3 116 86,4 krośnieński 5 816 5 245 90,2 leski 2 163 1 738 80,4 leżajski 4 835 3 530 73,0 lubaczowski 4 012 2 525 62,9 łańcucki 4 657 3 726 80,0 mielecki 7 650 3 876 50,7 niżański 4 921 3 077 62,5 przemyski 4 646 4 646 100,0 przeworski 5 416 3 854 71,2 ropczycko - sędziszowski 4 960 3 535 71,3 rzeszowski 6 936 5 887 84,9 sanocki 4 801 2 695 56,1 stalowowolski 6 164 2 445 39,7 strzyżowski 4 687 4 145 88,4 tarnobrzeski 3 176 2 524 79,5 Krosno 2 094 --- --- Przemyśl 5 053 --- --- Rzeszów 6 806 --- --- Tarnobrzeg 2 736 --- --- województwo 126 065 77 661 61,6% Źródło: Sprawozdanie MPiPS-01. Najwyższy udział bezrobotnych zamieszkałych na wsi zanotowano w powiatach: przemyskim ( 100 %), brzozowskim ( 90,4 %), krośnieńskim ( 90,2 %), strzyżowskim ( 88,4 % ) oraz kolbuszowskim ( 86,4 % ) i rzeszowskim ( 84,9 % ). Najniższy zaś w powiatach: stalowowolskim ( 39,7 % ), mieleckim ( 50,7 % ), sanockim ( 56,1 % ), bieszczadzkim ( 57 %) i dębickim ( 57,2 % ). Udział bezrobotnych zamieszkałych na wsi, uprawnionych do pobierania zasiłku w ogólnej liczbie bezrobotnych zamieszkałych na wsi. Stan w dniu 30.06.2009r. powiat liczba bezrobotnych zamieszkałych na wsi liczba zasiłkobiorców zamieszkałych na wsi % bieszczadzki 906 141 15,6 brzozowski 5 536 1 261 22,8 dębicki 3 684 641 17,4 jarosławski 5 185 880 17,0 jasielski 5 786 1 213 21,0 kolbuszowski 3 116 617 19,8 10

krośnieński 5 245 1 195 22,8 leski 1 738 273 15,7 leżajski 3 530 807 22,9 lubaczowski 2 525 573 22,7 łańcucki 3 726 605 16,2 mielecki 3 876 683 17,6 niżański 3 077 708 23,0 przemyski 4 646 844 18,2 przeworski 3 854 514 13,3 ropczycko - sędziszowski 3 535 717 20,3 rzeszowski 5 887 1 020 17,3 sanocki 2 695 590 21,9 stalowowolski 2 445 430 17,6 strzyżowski 4 145 879 21,2 tarnobrzeski 2 524 548 21,7 Krosno --- --- --- Przemyśl --- --- --- Rzeszów --- --- --- Tarnobrzeg --- --- --- województwo 77 661 15 139 19,5 Źródło: Sprawozdanie o rynku pracy MPiPS 01. Bezrobotni wg płci Na koniec czerwca 2009 r. w powiatowych urzędach pracy zarejestrowanych było 65 155 bezrobotnych kobiet i 60 910 mężczyzn. Kobiety stanowiły 51,7 % ogółu zarejestrowanych ( na koniec 2008 roku 55,5 % ). Natomiast na koniec czerwca 2008 roku zarejestrowanych było 65 290 bezrobotnych kobiet ( tj. 58,7 % ogólnej liczby bezrobotnych ) i 45 943 mężczyzn. Udział bezrobotnych kobiet w ogólnej liczbie bezrobotnych według stanu na dzień 30. 06. 2009. powiat liczba bezrobotnych ogółem liczba bezrobotnych kobiet % bieszczadzki 1 589 841 52,9 brzozowski 6 121 3434 56,1 dębicki 6 443 3541 55,0 jarosławski 8 455 4190 49,6 jasielski 8 322 4444 53,4 kolbuszowski 3 606 1792 49,7 krośnieński 5 816 3234 55,6 leski 2 163 996 46,0 leżajski 4 835 2414 49,9 lubaczowski 4 012 1898 47,3 łańcucki 4 657 2234 48,0 mielecki 7 650 4161 54,4 niżański 4 921 2438 49,5 przemyski 4 646 2261 48,7 przeworski 5 416 2878 53,1 ropczycko - sędziszowski 4 960 2650 53,4 rzeszowski 6 936 3481 50,2 sanocki 4 801 2438 50,8 11

stalowowolski 6 164 3092 50,2 strzyżowski 4 687 2353 50,2 tarnobrzeski 3 176 1639 51,6 Krosno 2 094 1146 54,7 Przemyśl 5 053 2665 52,7 Rzeszów 6 806 3493 51,3 Tarnobrzeg 2 736 1442 52,7 województwo 126 065 65 155 51,7 Źródło: Sprawozdanie MPiPS -01. Na koniec I półrocza br. niższy niż mężczyzn udział kobiet w populacji bezrobotnych ( poniżej połowy ogółu zarejestrowanych ) zanotowano w 8 powiatach ( w analogicznym okresie 2008 roku kobiety stanowiły ponad połowę zarejestrowanych bezrobotnych we wszystkich powiatach ). Najniższy udział kobiet w ogólnej liczbie bezrobotnych odnotowano w powiatach: leskim ( 46 % ), lubaczowskim ( 47,3 % ), łańcuckim ( 48 % ), przemyskim ( 48,7 % ) oraz niżańskim ( 49,5 %). Najwyższy natomiast w brzozowskim ( 56,1 % ), krośnieńskim ( 55,6 % ), dębickim (55% ) oraz m. Krośnie ( 54,7 %). Pomimo, że w ostatnim okresie % udział kobiet w ogólnej liczbie bezrobotnych nieco się zmniejszył to i tak stanowią one nadal ponad połowę zarejestrowanych. Tradycyjnie też sytuacja ich na rynku pracy jest mniej korzystna niż mężczyzn. W czerwcu br. kobiety stanowiły 51,7 % ogółu bezrobotnych oraz 62,2 % pozostających bez pracy powyżej roku. Trudności tych nie eliminuje ich wyższy poziom wykształcenia. Wykształcenie wyższe posiadało 11,7 % bezrobotnych kobiet i 6,6 % mężczyzn. Policealne i średnie zawodowe 28,7 % kobiet i 22,5 % mężczyzn, a średnie ogólnokształcące 14,2 % kobiet i 7,2 % mężczyzn. Bezrobotni mężczyźni przeważali natomiast wśród osób posiadających niższy poziom wykształcenia. Wykształcenie zasadnicze zawodowe posiadało 36,0 % bezrobotnych mężczyzn i 26,8 % kobiet, a gimnazjalne i poniżej 27,7 % zarejestrowanych mężczyzn i 18,6 % kobiet. Bezrobotni według wieku Najliczniejszą grupę wśród zarejestrowanych bezrobotnych stanowiły osoby w wieku od 25 do 34 lat (30,8 %). Natomiast drugą, co do liczebności grupę, osoby w wieku od 18 do 24 lat (24,2 %). Łącznie stanowili oni 55 % ogólnej liczby zarejestrowanych bezrobotnych. Natomiast wśród bezrobotnych kobiet, osoby w wieku 18-34 lat stanowiły łącznie 56,8 % z tego w przedziale wiekowym 25 do 34 lat 33,4 %, a 18 do 24 lat 23,4 %. 12

Bezrobotni według wieku. Stan na 30 czerwca 2009 roku. % wiek w tym: % bezrobotni ogółem bezrobotnych w latach kobiety kobiet* ogółem* 18-24 30 455 24,2 15 270 23,4 25-34 38 873 30,8 21 780 33,4 35-44 25 697 20,4 14 575 22,4 45-54 23 808 18,9 11 685 17,9 55-59 6 214 4,9 1 845 2,8 60-64 1 018 0,8 --- --- ogółem 126 065 100,0% 65 155 100,0% Źródło: Sprawozdanie o rynku pracy MPiPS 01 zal.1. Udział bezrobotnych w wieku od 18 do 34 lat w ogólnej liczbie bezrobotnych. Stan w dniu 30. 06. 2009 roku /wg powiatów/ powiat liczba bezrobotnych ogółem liczba bezrobotnych w wieku 18-24 lat liczba bezrobotnych w wieku 25-34 lat razem liczba bezrob. w wieku 18-34 lat % udział bezrob. w wieku 18-34 lat w og. liczbie bezrob. bieszczadzki 1 589 356 508 864 54,4 brzozowski 6 121 1 386 1 834 3 220 52,6 dębicki 6 443 1 912 1 971 3 883 60,3 jarosławski 8 455 2 000 2 790 4 790 56,7 jasielski 8 322 1 777 2 639 4 416 53,1 kolbuszowski 3 606 804 1 033 1 837 50,9 krośnieński 5 816 1 382 1 891 3 273 56,3 leski 2 163 472 643 1 115 51,5 leżajski 4 835 1 415 1 449 2 864 59,2 lubaczowski 4 012 999 1 175 2 174 54,2 łańcucki 4 657 1 125 1 417 2 542 54,6 mielecki 7 650 2 177 2 122 4 299 56,2 niżański 4 921 1 300 1 302 2 602 52,9 przemyski 4 646 1 188 1 515 2 703 58,2 przeworski 5 416 1 522 1 755 3 277 60,5 ropczycko - 4 960 1 428 1 513 2 941 59,3 sędziszowski rzeszowski 6 936 1 738 2 063 3 801 54,8 sanocki 4 801 1 259 1 486 2 745 57,2 stalowowolski 6 164 1 519 1 863 3 382 54,9 strzyżowski 4 687 1 032 1 473 2 505 53,4 tarnobrzeski 3 176 723 968 1 691 53,2 Krosno 2 094 442 710 1 152 55,0 Przemyśl 5 053 844 1 603 2 447 48,4 Rzeszów 6 806 1 150 2 268 3 418 50,2 Tarnobrzeg 2 736 505 882 1 387 50,7 województwo 126 065 30 455 38 873 69 328 55,0 Źródło: Na podstawie sprawozdania o rynku pracy MPiPS-01 zał 1. Najwyższy udział osób młodych tj. w wieku 18-34 lat w ogólnej liczbie bezrobotnych zanotowano w powiatach: przeworskim ( 60,5 % ), dębickim ( 60,3 % ), ropczyckosędziszowskim ( 59,3 % ), leżajskim ( 59,2 % ) oraz przemyskim ( 58,2 %). Najniższy 13

natomiast w m. Przemyślu ( 48,4 % ), m. Rzeszowie ( 50,2 % ), m. Tarnobrzegu ( 50,7 % ) oraz powiatach: kolbuszowskim ( 50,9 % ) i leskim ( 51,5 % ). Bezrobotni według poziomu wykształcenia W ogólnej liczbie bezrobotnych zarejestrowanych w powiatowych urzędach pracy w końcu czerwca. br. najwyższy udział stanowiły osoby posiadające wykształcenie zasadnicze zawodowe (31,3 %) oraz policealne i średnie zawodowe (25,7 %). Wykształcenie gimnazjalne i poniżej posiadało 23 % ogółu osób bezrobotnych. Natomiast najmniej tj. 9,2 % ogółu bezrobotnych legitymowało się wykształceniem wyższym. Wśród bezrobotnych kobiet osoby posiadające wykształcenie zasadnicze zawodowe stanowiły 26,8 %, gimnazjalne i poniżej 18,6 %, a policealne i średnie zawodowe 28,7 %. Wyższe wykształcenie posiadało natomiast 11,7 % bezrobotnych kobiet. Podkreślić należy iż bezrobotni o niskim poziomie wykształcenia to liczna kategoria stanowiąca łącznie 54,3 % ogółu zarejestrowanych. Osoby z tej grupy pozostają również najdłużej w rejestrach powiatowych urzędów pracy. Prawie 64 % z nich pozostawało bez pracy powyżej 12 miesięcy. W ostatnich latach zauważa się także wzrost liczby bezrobotnych posiadających wykształcenie wyższe ( z 6,3 % na koniec I półrocza 2006 r. do 9,2 % obecnie ). Bezrobotni wg wykształcenia. Stan na 30 czerwca 2009 roku poziomy wykształcenia bezrobotni ogółem % bezrobotnych ogółem* w tym: kobiety % kobiet* wyższe 11 642 9,2 7 650 11,7 policealne i średnie zawodowe 32 414 25,7 18 726 28,7 średnie ogólnokształcące 13 659 10,8 9 242 14,2 zasadnicze zawodowe 39 404 31,3 17 446 26,8 gimnazjalne i poniżej 28 946 23,0 12 091 18,6 Ogółem 126 065 100,0% 65 155 100,0% Źródło: Sprawozdanie o rynku pracy MPiPS 01 zal.1. Bezrobotni według stażu pracy W końcu czerwca br. 26,8 % ogółu zarejestrowanych bezrobotnych nie posiadało jeszcze dotychczas żadnego udokumentowanego stażu zawodowego. Była to najliczniejsza grupa spośród bezrobotnych. Osoby te jeszcze w ogóle nie pracowały, a więc nie posiadały 14

doświadczenia zawodowego, które jest preferowane przez pracodawców przy zatrudnianiu nowych pracowników. Osoby posiadające staż pracy od 1 roku do 5 lat stanowiły 21,6 %, a staż pracy do 1 roku stanowili 14,1 %. Łącznie 62,5 % bezrobotnych to osoby bez doświadczenia zawodowego lub posiadające krótki staż pracy (do 5 lat). Natomiast wśród bezrobotnych kobiet brakiem stażu pracy legitymowało się 30,4 %, stażem od 1 roku do 5 lat 19,8 %, a do 1 roku 15,5 %. Stanowiły one łącznie 65,7 % zarejestrowanych w urzędach pracy kobiet. Bezrobotni wg stażu pracy. Stan na 30 czerwca 2009 roku. staż pracy bezrobotni ogółem % bezrobotnych w tym: w latach ogółem* kobiety kobiet* do 1 17 780 14,1 10 127 15,5 od 1-5 27 259 21,6 12 882 19,8 od 5-10 16 088 12,8 8 286 12,7 od 10-20 18 217 14,5 9 477 14,5 od 20-30 10 358 8,2 3 952 6,1 30 i więcej 2 544 2,0 592 0,9 bez stażu pracy 33 819 26,8 19 839 30,4 Ogółem 126 065 100,0% 65 155 100,0% Źródło: Sprawozdanie o rynku pracy MPiPS 01 zal.1. % Bezrobotni według czasu pozostawania bez pracy Według stanu na 30 czerwca 2009 r. bezrobotni pozostający bez pracy powyżej 12 m- cy stanowili łącznie 34,5 % ogółu bezrobotnych (z tego 21,9 % pozostawało bez pracy powyżej 24 m-cy). Natomiast w grupie bezrobotnych kobiet 41,6 % (z tego 27,8 % powyżej 24 m-cy). Bezrobocie, a w szczególności bezrobocie długotrwałe, pociąga za sobą różnorodne negatywne skutki. Z tej grupy osoby bezrobotne przechodzą często w sferę dezaktywacji. W kategorii osób długo pozostających bez pracy znajdują się przede wszystkim bezrobotni o niskim poziomie wykształcenia tj. zasadnicze zawodowe oraz gimnazjalne i poniżej ( 63,6 % ), nie posiadający żadnego doświadczenia zawodowego lub stosunkowo krótki staż pracy tj. do 5 lat ( 58,7 % ) oraz młodzi tj. w wieku do 34 lat ( 39 % z nich to osoby pozostające bez pracy powyżej roku ). 15

Bezrobotni wg czasu pozostawania bez pracy. Stan na 30 czerwca 2009 roku. czas pozostawania bez pracy bezrobotni ogółem % bezrobotnych ogółem* w tym: kobiety w miesiącach do 1 12 642 10,0 5 745 8,8 od 1 do 3 19 623 15,6 8 692 13,3 od 3 do 6 24 273 19,3 10 489 16,1 od 6 do 12 25 963 20,6 13 111 20,1 od 12 do 24 15 908 12,6 9 019 13,8 powyżej 24 27 656 21,9 18 099 27,8 Ogółem 126 065 100,0% 65 155 100,0% Źródło: Sprawozdanie o rynku pracy MPiPS 01 zal.1. % kobiet* - Ze względu na elektroniczną technikę zaokrągleń przy wyliczeniach mogą nie zachodzić zgodności matematyczne. 1.10 Bezrobotni według Polskiej Klasyfikacji Działalności Na koniec czerwca 2009 roku populacja bezrobotnych, którzy pracowali przed zarejestrowaniem się w urzędach pracy wynosiła 92 246 osób tj. 73,2 % ogółu zarejestrowanych ( w czerwcu 2008 roku 79 533 osoby tj. 71,5 % ). Wśród bezrobotnych poprzednio pracujących: 64 661 osób tj. 70,1 % pracowało wcześniej w zakładach sektora prywatnego ( w czerwcu 2008 r. 53 075 osób tj. 66,7 %), 20 735 osób tj. 22,5 % w zakładach sektora publicznego ( w czerwcu 2008 r. 21 082 osoby tj. 26,5 % ), 6 850 osób tj. 7,4 % ( w czerwcu 2008 r. 5 376 osób tj. 6,8 % ) w zakładach o niezidentyfikowanym rodzaju działalności ( brak dokładnych informacji w dokumentach przedłożonych w urzędach pracy ). Bezrobotni poprzednio pracujący według Polskiej Klasyfikacji Działalności wyszczególnienie bezrobotni poprzednio pracujący wg stanu na 30.06.2009 r. w tym: ze zwolnień z przyczyn dot. zakładu pracy oferty pracy zgłoszone w I półr. 2009 roku Ogółem w tym wybrane sekcje: 92 246 4 412 25 101 - przetwórstwo przemysłowe 26 462 2 457 2 709 - handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle 15 370 346 4 458 - budownictwo 7 600 104 1 645 - transport i gospodarka magazynowa 5 950 290 758 16

- pozostała działalność usługowa 5 143 197 964 - administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne - działalność profesjonalna, naukowa i techniczna - rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo - działalność związana z zakwaterowaniem usługami gastronomicznymi 3 876 16 5 416 3 679 85 1 185 2 692 52 266 2 556 48 1 028 - edukacja 2 290 53 1 479 - opieka zdrowotna i pomoc społeczna 1 863 39 1 655 - działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca 1 677 37 715 - działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją 1 321 36 967 * Wg sprawozdań MPiPS-01 w I półr. 2009 roku zgłoszono ogółem 25 139 ofert pracy, natomiast liczba ofert pracy podana w powyższym zestawieniu została pomniejszona o oferty, z realizacji których pracodawcy zrezygnowali. Źródło: Sprawozdanie MPiPS-01.zał.2. Najwięcej bezrobotnych pracowało poprzednio w zakładach pracy należących do sekcji: przetwórstwo przemysłowe ( 28,7 %), handel i naprawy ( 16,7 %), budownictwo ( 8,2 % ), transport i gospodarka magazynowa ( 6, 4 % ), pozostała działalność usługowa ( 5,6 % ). Najmniej natomiast w zakładach pracy zaliczonych do sekcji: górnictwo i wydobywanie 172 osoby ( tj. 0,2 %) oraz działalność związana z obsługą rynku nieruchomości 385 osób tj. 0,4 % ogółu bezrobotnych poprzednio pracujących. 1. 11 Bezrobotni według zawodów Na koniec czerwca 2009 r. najliczniejszą grupę bezrobotnych stanowiły osoby z następujących grup zawodów: - robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy - 33 454 osoby tj. 26,5 % ogółu zarejestrowanych bezrobotnych ( w czerwcu 2008 roku 29 084 osoby tj. 26,1 %), - technicy i inny średni personel - 20 739 tj. 16,5 % ( w czerwcu 2008 roku 18 371 tj. 16,5 % ), - pracownicy usług osobistych i sprzedawcy - 14 106 tj. 11,2 % ( w czerwcu 2008 roku 14 213 tj. 12,8 % ), - specjaliści - 10 965 osób tj. 8,7 % ogółu bezrobotnych ( w czerwcu 2008 roku 8 705 osób tj. 7,8 %), - pracownicy przy pracach prostych - 8 496 tj. 6,7 % ( w czerwcu 2008 roku 8 465 tj. 7,6 % ). 17

Znaczną kategorię tj. 20,2 % stanowili również bezrobotni zarejestrowani jako osoby bez zawodu - 25 449 osób ( w czerwcu 2008 roku 20 651 osób tj. 18,6 %). Najmniej natomiast z grup zawodów: - operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń - 6 557 tj. 5,2 % ( w czerwcu 2008 roku 5 144 tj. 4,6 %), - pracownicy biurowi - 3 520 tj. 2,8 % ( w czerwcu 2008 roku 3 630 tj. 3,3 % ), - rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy 2 484 tj. 2,0 % ( w czerwcu 2008 roku 2 714 tj. 2,4 %), - parlamentarzyści, wyżsi urzędnicy i kierownicy - 286 tj. 0,2 % ( w czerwcu 2008 roku 250 tj. 0,2 %), - siły zbrojne - 9 osób ( w czerwcu 2008 roku 6 osób ). W porównaniu do stanu z końca grudnia 2008 r. wzrost liczby bezrobotnych odnotowano prawie we wszystkich grupach zawodów. Spadek liczby bezrobotnych o 240 osób zanotowano jedynie w grupie zawodów: rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy. Największy wzrost bezrobotnych zanotowano : - robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy - o 3 169 osób, - technicy i inny średni personel - o 1 478, - operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń o 1 011, - specjaliści - o 722. Również w grupie bezrobotnych bez zawodu nastąpił wzrost o 3 937 osób. Natomiast najmniej bezrobotnych przybyło w grupach zawodów: - siły zbrojne - o 3 osoby, - pracownicy przy pracach prostych - o 25, - parlamentarzyści, wyżsi urzędnicy i kierownicy - o 57, - pracownicy biurowi - o 159, - pracownicy usług osobistych i sprzedawcy - o 177. Bezrobotni według grup zawodów kody zaw. stan na stan na stan na wzrost lub spadek w stos. do 31.12.08 grupy zawodów 30.06. 31.12. 30.06. 2008 2008 2009 Parlamentarzyści, wyżsi urzędnicy i kierownicy 1 250 229 286 57 Parlamentarzyści, politycy, wyżsi urzędnicy, zawodowi działacze 11 0 0 0 0 Kierownicy dużych i średnich organizacji 12 168 143 196 53 18

Kierownicy małych przedsiębiorstw 13 82 86 90 4 Specjaliści 2 8 705 10243 10965 722 Specjaliści nauk fizycznych, matematycznych i technicznych 21 999 1241 1481 240 Specjaliści nauk przyrodniczych i ochrony zdrowia 22 855 1047 1034-13 Specjaliści szkolnictwa 23 1 378 1548 1649 101 Pozostali specjaliści 24 5 473 6407 6801 394 Technicy i inny średni personel 3 18 371 19261 20739 1478 Średni personel techniczny 31 7 441 8039 9373 1334 Średni personel w zakresie nauk biologicznych i ochrony zdrowia 32 4 264 4512 4497-15 Nauczyciele praktycznej nauki zawodu i instruktorzy 33 41 46 44-2 Pracownicy pozostałych specjalności 34 6 625 6664 6825 161 Pracownicy biurowi 4 3 630 3361 3520 159 Pracownicy obsługi biurowej 41 3 058 2839 2936 97 Pracownicy obrotu pieniężnego i obsługi klientów 42 572 522 584 62 Pracownicy usług osobistych i sprzedawcy 5 14 213 13929 14106 177 Pracownicy usług osobistych i ochrony 51 6 419 6525 6609 84 Modelki, sprzedawcy i demonstratorzy 52 7 794 7404 7497 93 Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy 6 2 714 2724 2484-240 Rolnicy 61 1 310 1299 1198-101 Ogrodnicy 62 762 753 694-59 Leśnicy i rybacy 63 486 521 450-71 Rolnicy i rybacy pracujący na własne potrzeby 64 156 151 142-9 Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 7 29 084 30285 33454 3169 Górnicy i robotnicy budowlani 71 6 410 6848 7442 594 Robotnicy obróbki metali i mechanicy maszyn i urządzeń 72 10 912 11827 14038 2211 Robotnicy zawodów precyzyjnych, ceramicy, wytwórcy wyrobów galanteryjnych, robotnicy 73 614 786 982 196 poligraficzni i pokrewni Pozostali robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 74 11 148 10824 10992 168 Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń 8 5 144 5546 6557 1011 Operatorzy maszyn i urządzeń wydobywczych i przetwórczych 81 1 188 1263 1503 240 Operatorzy i monterzy maszyn 82 2 396 2603 3151 548 Kierowcy i operatorzy pojazdów 83 1 560 1680 1903 223 Pracownicy przy pracach prostych 9 8 465 8471 8496 25 Pracownicy przy pracach prostych w handlu i usługach 91 4 738 4521 4373-148 Robotnicy pomocniczy w rolnictwie, rybołówstwie i pokrewni 92 163 180 155-25 Robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie 93 3 564 3770 3968 198 Siły zbrojne 0 6 6 9 3 Siły zbrojne 01 6 6 9 3 Bez zawodu 00 20 651 21512 25449 3937 Razem 99 111 233 115 567 126 065 10498 Źródło: Sprawozdanie MPiPS - 01 zał. 3. 2. Bezrobotni będący w szczególnej sytuacji na rynku pracy Uwzględniając definicje wynikające z Ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, wśród ogółu bezrobotnych zarejestrowanych w powiatowych urzędach pracy na koniec czerwca 2009 r. po odnotowano również: 19

- 30 455 bezrobotnych do 25 roku życia tj. prawie 24,2 % ogólnej liczby bezrobotnych, - 1 716 osób bezrobotnych, które ukończyły szkołę wyższą do 27 roku życia tj. ok. 1,4 %, - 62 580 długotrwale bezrobotnych ok. 49,6 %, - 14 241 kobiet, które nie podjęły zatrudnienia po urodzeniu dziecka tj. ok. 11,3 %, - 18 765 bezrobotnych powyżej 50 roku życia tj. ok. 14,9 %, - 27 008 bezrobotnych bez kwalifikacji zawodowych tj. ok. 21,4 %, - 40 646 bezrobotnych bez doświadczenia zawodowego tj. ok. 32,2 %, - 68 350 bezrobotnych bez wykształcenia średniego tj. ok. 54,2 %, - 6 067 bezrobotnych samotnie wychowujących co najmniej jedno dziecko do 18 roku życia tj. ok. 4,8 %, - 1 085 bezrobotnych, którzy po odbyciu kary pozbawienia wolności nie podjęli zatrudnienia tj. ok. 0,9 %, - 4 344 bezrobotnych niepełnosprawnych tj. ok. 3,4 %, - 5 409 osób bezrobotnych w okresie do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki tj. ok. 4,3 %. 3. Pozostałe grupy osób ujmowane w statystykach urzędów pracy W ewidencji powiatowych urzędów pracy naszego województwa na koniec czerwca 2009 roku odnotowano : - 2 888 poszukujących pracy, w tym 1 450 niepełnosprawnych i niepozostających w zatrudnieniu ( w czerwcu 2008 r. analogicznie: 2 699 i 1 499 osób ). - 95 cudzoziemców z krajów UE z prawem do zasiłku ( w czerwcu 2008 r. 13 cudzoziemców ). 4. Oferty pracy W okresie od stycznia do czerwca br. pracodawcy zgłosili do powiatowych urzędów pracy łącznie 25 139 ofert pracy tj. o 3 030 ofert mniej niż w analogicznym okresie ubiegłego roku ( w I półr. 2008 r. 28 169 ). Spośród ogólnej liczby zgłoszonych ofert 16 435 20

tj. 65,4 % stanowiły oferty pracy subsydiowanej ( w I półr. 2008 r. 55,5 %). Pracodawcy z sektora publicznego zgłosili 9 281 ofert tj. 36,9 % (w I półr. 2008 r. 31,5 % ). Pozostałe oferty tj 63,1 % zgłoszone zostały przez pracodawców z sektora prywatnego. Liczba bezrobotnych przypadających średnio na 1 ofertę pracy w m-cu w okresie I półrocza 2009 r. powiat liczba ofert pracy zgłoszonych w I półroczu 2009 roku liczba bezrobotnych przypadających na jedną ofertę pracy w m-cu w okresie I półrocza 2009 roku bieszczadzki 425 24 brzozowski 914 43 dębicki 955 42 jarosławski 1 029 50 jasielski 1 228 42 kolbuszowski 392 56 krośnieński 792 44 leski 409 34 leżajski 879 32 lubaczowski 885 30 łańcucki 785 37 mielecki 1 883 25 niżański 793 37 przemyski 653 44 przeworski 922 36 ropczycko - sędziszowski 872 34 rzeszowski 1 656 26 sanocki 819 35 stalowowolski 864 40 strzyżowski 998 31 tarnobrzeski 644 31 Krosno 883 14 Przemyśl 1 004 30 Rzeszów 3 540 11 Tarnobrzeg 915 18 województwo 25 139 31 Źródło: Sprawozdanie MPiPS-01, obliczenia własne WUP. Średnio w miesiącu na jedną ofertę pracy w I półroczu br. przypadało 31 bezrobotnych ( w analogicznym okresie ubiegłego roku 26 bezrobotnych ). W I półroczu br. w 17 powiatach liczba bezrobotnych przypadających na 1 ofertę pracy była równa lub wyższa od średniej w województwie. Wskaźnik ten był najkorzystniejszy w m. Rzeszowie ( 11 ), m. Krośnie ( 14 ) i m. Tarnobrzegu ( 18 ) oraz w powiecie bieszczadzkim ( 24 ) i mieleckim ( 25 osób ). Najmniej korzystny natomiast w powiatach: kolbuszowskim ( 56 ), jarosławskim ( 50 ), przemyskim i krośnieńskim ( po 44 ) oraz brzozowskim ( 43 bezrobotnych na 1 ofertę pracy ). 21

Analizując zgłoszone oferty pracy wg Polskiej Klasyfikacji Działalności należy podkreślić, że najwięcej ofert zgłosili pracodawcy z sekcji : - administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne 5 416 ofert tj. 21,6 % ( w I półroczu 2008 roku 5 644 oferty tj. 20,1 %), - handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle 4 458 ofert pracy tj. 17,8 % ogółu zgłoszonych ofert ( w I półroczu 2008 roku 5 432 oferty tj. 19,3 % ), - przetwórstwo przemysłowe - 2 709 ofert tj. 10,8 % ( w I półroczu 2008 roku 4 868 ofert tj. 17,3 % ), - opieka zdrowotna i pomoc społeczna 1 655 ofert tj. 6,6 % ( w I półroczu 2008 roku 1 568 ofert tj. 5,6 % ), - budownictwo - 1 645 ofert tj. 6,6 % ( w I półroczu 2008 roku 2 339 ofert tj. 8,3 %), - edukacja - 1 479 ofert tj. 5,9 % (w I półroczu 2008 roku 1 157 ofert tj. 4,1 % ). Oferty pracy kierowane były najczęściej do bezrobotnych z następujących grup zawodów i specjalności: - pracownicy przy pracach prostych - 6 288 ofert tj. 25 % ogółu zgłoszonych ofert ( w I półroczu 2008 roku 6 529 ofert tj. 23,2 % ), - pracownicy usług osobistych i sprzedawcy - 4 626 tj. 18,4 % ( w I półroczu 2008 roku 4 747 tj. 16,9 % ), - pracownicy biurowi - 4 259 tj. 17 % ( w I półroczu 2008 roku 4 062 tj. 14,5 % ), - technicy i inny średni personel - 4 018 tj. 16 % ( w I półroczu 2008 roku 4 054 tj. 14,4 % ), - robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy - 2 716 tj. 10,8 % ( w I półroczu 2008 roku 4 526 tj. 16,1 % ). Z analizy zgłoszonych do urzędów pracy ofert wynika, iż w I półroczu br. tradycyjnie już oferowano więcej możliwości podjęcia zatrudnienia pracownikom przy pracach prostych oraz związanych z różnorodnymi usługami, a także sprzedawcom. W porównaniu do analogicznego okresu 2008 roku więcej ofert pracy skierowanych było do pracowników biurowych oraz techników i innego średniego personelu. 22

grupy zawodów Oferty pracy według grup zawodów kody zaw. oferty pracy zgłoszone w : I półr. 2008 r. I półr. 2009 r. wzrost lub spadek w stos. do I półr. 2008 r. Parlamentarzyści, wyżsi urzędnicy i kierownicy 1 136 153 17 Parlamentarzyści, politycy, wyżsi urzędnicy, zawodowi 11 0 0 0 Działacze Kierownicy dużych i średnich organizacji 12 70 89 19 Kierownicy małych przedsiębiorstw 13 66 64-2 Specjaliści 2 1 717 1735 18 Specjaliści nauk fizycznych, matematycznych i technicznych 21 358 274-84 Specjaliści nauk przyrodniczych i ochrony zdrowia 22 332 373 41 Specjaliści szkolnictwa 23 346 291-55 Pozostali specjaliści 24 681 797 116 Technicy i inny średni personel 3 4 054 4018-36 Średni personel techniczny 31 532 410-122 Średni personel w zakresie nauk biologicznych i ochrony zdrowia 32 334 381 47 Nauczyciele praktycznej nauki zawodu i instruktorzy 33 64 72 8 Pracownicy pozostałych specjalności 34 3 124 3155 31 Pracownicy biurowi 4 4 062 4259 197 Pracownicy obsługi biurowej 41 3 545 3718 173 Pracownicy obrotu pieniężnego i obsługi klientów 42 517 541 24 Pracownicy usług osobistych i sprzedawcy 5 4 747 4626-121 Pracownicy usług osobistych i ochrony 51 1 867 1848-19 Modelki, sprzedawcy i demonstratorzy 52 2 880 2778-102 Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy 6 185 147-38 Rolnicy 61 10 21 11 Ogrodnicy 62 74 66-8 Leśnicy i rybacy 63 101 60-41 Rolnicy i rybacy pracujący na własne potrzeby 64 0 0 0 Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 7 4 526 2716-1810 Górnicy i robotnicy budowlani 71 1 444 1025-419 Robotnicy obróbki metali i mechanicy maszyn i urządzeń 72 1 687 855-832 Robotnicy zawodów precyzyjnych, ceramicy, wytwórcy wyrobów galanteryjnych, robotnicy 73 130 68-62 poligraficzni i pokrewni Pozostali robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 74 1 265 768-497 Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń 8 2 095 1119-976 Operatorzy maszyn i urządzeń wydobywczych i przetwórczych 81 299 234-65 Operatorzy i monterzy maszyn 82 781 258-523 Kierowcy i operatorzy pojazdów 83 1 015 627-388 Pracownicy przy pracach prostych 9 6 529 6288-241 Pracownicy przy pracach prostych W handlu i usługach 91 4 783 5064 281 Robotnicy pomocniczy w rolnictwie, rybołówstwie i pokrewni 92 88 97 9 Robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie 93 1 658 1127-531 Siły zbrojne 0 0 0 0 Siły zbrojne 01 0 0 0 Bez zawodu 00 47 40-7 Razem * 99 28 098 25 101-2 997 Źródło: Sprawozdanie MPiPS-01 zał. 3. Na podstawie sprawozdań MPiPS-01 w I półroczu 2009 r. zgłoszono 25 139 ofert pracy. Liczba ofert pracy podana w powyższym zestawieniu została pomniejszona o oferty z realizacji których pracodawcy zrezygnowali.. 23

5. Wydatki z Funduszu Pracy na programy promocji zatrudnienia W I półroczu 2009 roku środki z Funduszu Pracy na aktywne formy promocji zatrudnienia i przeciwdziałania bezrobociu przekazywane były bezpośrednio samorządom powiatowym według określonego algorytmu. Łączna kwota wydatków poniesionych w tym okresie na aktywne formy promocji zatrudnienia wyniosła w województwie 98,7 mln. zł. ( w I półroczu 2008 r. 69,8 mln. zł.). Z tej kwoty: - 49,0 mln. zł. ( tj. 49,6 % ogółu wydatków na aktywne formy ) przeznaczono na stypendia za okres stażu, przygotowania zawodowego w miejscu pracy i za okres nauki, - 26,6 mln. zł. (tj. 27 % ) środki na podjęcie przez bezrobotnych działalności gospodarczej, - 7,5 mln. zł. ( tj. 7,6 % ) na prace interwencyjne, - 6,8 mln. zł. ( tj. 6,9 % ) na szkolenia, - 3,6 mln. zł. ( tj. 3,6 % ) na roboty publiczne, - 2,2 mln. zł. ( tj. 2,2 % ) dla pracodawców na wyposażenie i doposażenie stanowisk pracy, oraz - 3,0 mln. zł. ( tj. 3 % ) na pozostałe aktywne formy. 6. Zwolnienia z przyczyn niedotyczących pracowników W okresie I półrocza 2009 roku pracodawcy zaplanowali dokonanie zwolnień i wręczenie wypowiedzeń umów o pracę z wcześniejszych zgłoszeń grupie pracowników w liczbie 4 590 osób z 6 zakładów sektora publicznego oraz 31 zakładów sektora prywatnego. ( w I półroczu 2008 r. łącznie 737 pracowników z 10 zakładów z sektora prywatnego i z 1 zakładu sektora publicznego). Na koniec czerwca 2009 r. na dalsze wypowiedzenia oczekiwało jeszcze 4 690 pracowników w tym 357 z 3 zakładów sektora publicznego i 4 333 z 12 zakładów sektora prywatnego ( w czerwcu 2008 r. 763 pracowników w tym 2 z jednego zakładu sektora publicznego i 761 z 7 zakładów sektora prywatnego ). W I półroczu br. zgłoszenia zwolnień z przyczyn niedotyczących pracowników zanotowano w powiatach: brzozowskim, dębickim, jasielskim, lubaczowskim, 24

mieleckim, przemyskim, sanockim, stalowowolskim, strzyżowskim, tarnobrzeskim oraz w Krośnie, Przemyślu i Rzeszowie. Na koniec I półrocza br. osoby zwolnione z przyczyn dotyczących zakładu pracy stanowiły 3,5 % ogółu zarejestrowanych w województwie bezrobotnych. ( w I półroczu 2008 roku 2,7 % ). Podsumowanie W województwie podkarpackim w I półroczu 2009 roku ( w porównaniu do stanu z końca 2008 roku ) zanotowano wzrost liczby bezrobotnych o 10 498 osób oraz stopy bezrobocia o 1 pkt. procentowy. Natomiast w porównaniu do stanu z I półrocza 2008 roku liczba bezrobotnych wzrosła o 14 832 osoby, a stopa bezrobocia o 1,3 pkt. procentowego. Tendencje występujące w strukturze bezrobotnych w I półroczu br.: - w porównaniu do 2008 roku zmniejszył się % udział kobiet w ogólnej liczbie zarejestrowanych bezrobotnych ( 51,7 %) - ( w czerwcu 2008 r. 58,7 %, a na koniec 2008 roku 55,5 % ) - nie wpłynęło to jednak znacząco na korzystniejszą sytuację kobiet na rynku pracy, - na wysokim poziomie utrzymuje się udział osób młodych w strukturze bezrobotnych, 30,7 % to osoby w wieku od 25 do 34 lat, a 22,7 % w wieku od 18 do 24 lat ( w czerwcu 2008 r. analogicznie : 30,4 % i 21,1 % ), - nadal utrzymuje się wysoki odsetek bezrobotnych o niskim poziomie wykształcenia: zasadnicze zawodowe ( 31,9 % ), a gimnazjalne i poniżej ( 24,4 % ogółu zarejestrowanych ), w czerwcu 2008 r. analogicznie: 31,7 % i 26 %, - znaczna grupa bezrobotnych posiada krótki staż pracy: 27,1 % z nich w ogóle dotychczas nie pracowało, 14,6 % posiadało staż pracy do 1 roku, a 20,9 % staż pracy 1 5 lat ( w czerwcu 2008 r. analogicznie : 28,5 %, 14,6 % i 19,4 % ) - utrudnia to podjęcie zatrudnienia gdyż pracodawcy preferują doświadczenie zawodowe, - ponad 1/3 zarejestrowanych to osoby pozostające przez długi okres w rejestrach urzędów pracy : 34,5 % pozostawało w rejestrach powyżej 12 m-cy z tego 21,9 % powyżej 24 m-ce ( w czerwcu 2008 r. analogicznie: 48,8 % oraz 35,3 % ). Sytuacja osób długotrwale bezrobotnych jest szczególnie niekorzystna na rynku pracy, gdyż 25

z biegiem czasu motywacja do podjęcia zatrudnienia oraz umiejętności poszukiwania pracy są coraz mniejsze. Charakterystyczne cechy rynku pracy województwa podkarpackiego w I półroczu 2009 roku: - napływ bezrobotnych ( 86 569 ) był wyższy od odpływu ( 76 071 ) z ewidencji urzędów pracy. Wyłączenia z tytułu podjęcia pracy stanowiły 38,5 %, a pracy subsydiowanej z Funduszu Pracy 20,3 % ogółu podjęć pracy, ( w I półroczu 2008 r. analogicznie: 65 052, 80 179, 42,2 % i 17,7 % ), - wysokie bezrobocie wśród mieszkańców wsi utrzymujące się od dłuższego czasu na podobnym poziomie ( 61,6 % ), w analogicznym okresie 2008 roku 62,7 %, - rosnący udział wśród bezrobotnych osób uprawnionych do pobierania zasiłku tj. 18,8 % na koniec czerwca 2009 r. (na koniec czerwca 2008 roku 11,7 %), nie zmienia to jednak sytuacji, że nadal znaczna grupa bezrobotnych korzysta ze środków pomocy społecznej, - zróżnicowana terytorialnie oraz zbyt mała jeszcze w stosunku do istniejących potrzeb liczba zgłaszanych do powiatowych urzędów pracy ofert pracy w ogóle, a szczególnie pracy niesubsydiowanej. Zwiększający się udział ofert pracy subsydiowanej ( 65,4 % w ogólnej liczbie zgłoszonych ofert w I półroczu br. i 55,5 % w I półroczu ubr. ) świadczy, że pracodawcy w celu obniżenia kosztów zatrudnienia korzystają chętnie ze środków Funduszu Pracy i innych, - utrzymujący się duży napływ do ewidencji osób uprzednio bezrobotnych ( tj. rejestrujących się po raz kolejny - 77,2 %, a w I półroczu ubr. 78 % ). Rynek pracy oferuje głównie krótkotrwałe formy zatrudnienia, - duże zainteresowanie bezrobotnych bezzwrotnymi dotacjami głównie na uruchamianie własnej działalności gospodarczej oraz pracodawców na bezkosztowe wyposażenie i doposażenie stanowisk pracy. W okresie 6 m-cy 2009 roku działalność tę podjęło 1 553 bezrobotnych, a dotacje otrzymało 634 pracodawców ( w I półroczu 2008 r. analogicznie 1 111 bezrobotnych oraz 1 298 pracodawców ), - duży wzrost w porównaniu do analogicznego okresu ubiegłego roku liczby osób zwalnianych przez zakłady pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, ( w I półroczu 2008 r. zwolniono 737 pracowników, a obecnie 4 590 ). 26

Zjawiska te w znacznym stopniu kształtowały sytuację na rynku pracy w naszym województwie. Skuteczność promocji zatrudnienia i przeciwdziałania bezrobociu jest jednak bezpośrednio związana z procesami gospodarczego rozwoju województwa oraz aktywnością partnerów rynku pracy. Stąd też ważnym jest kontynuowanie dotychczasowych oraz podejmowanie nowych działań w tym zakresie przez wszystkich partnerów działających na rynku pracy. W ramach działań realizowanych przez samorząd województwa nadal pozyskiwane są środki z Europejskiego Funduszu Społecznego, w tym głównie z Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki realizowanego w latach 2007-2013, dla którego Wojewódzki Urząd Pracy w Rzeszowie pełni w naszym województwie rolę Instytucji Pośredniczącej. W ramach PO KL realizowany jest komponent regionalny. W I półroczu br. wdrażano Priorytety VI, VII, VIII i IX mające na celu : wsparcie osób pozostających bez zatrudnienia na regionalnym rynku, poprawę zdolności do zatrudnienia oraz podnoszenie poziomu aktywności zawodowej osób bezrobotnych, a także podejmowanie inicjatyw lokalnych na rzecz podnoszenia poziomu aktywności zawodowej na obszarach wiejskich, aktywizacji zawodowej i społecznej osób zagrożonych wykluczeniem, wsparcia procesów adaptacyjnych i modernizacyjnych, przewidywania zmiany gospodarczej, zmniejszania nierówności w stopniu upowszechniania edukacji przedszkolnej, wyrównywania szans edukacyjnych uczniów z grup o utrudnionym dostępie do edukacji, zmniejszania różnic w jakości usług edukacyjnych i udzielania pomocy stypendialnej dla uczniów szczególnie uzdolnionych. Stan wdrażania Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki na Podkarpaciu na 30.06. 2009 r. 1. ilość złożonych wniosków o dofinansowanie 4 470 2. wartość złożonych wniosków o dofinansowanie (wartość ogółem) 2 439 059 067,29 zł 3. ilość zatwierdzonych wniosków o dofinansowanie 1 059 4. wartość zatwierdzonych wniosków o dofinansowanie (wartość ogółem) 586 847 881,42 zł 5. ilość podpisanych umów 719 6. wartość podpisanych umów ogółem w tym UE 488 043 289,57 zł 407 538 232,25 zł 6. wartość dokonanych płatności (wartość ogółem) 305 262 742,02 zł 7. % dokonanych płatności w ramach alokacji na lata 2007-2013 15,71 % Wartość alokacji przeliczona wg kursu InforEuro z lipca 2009 r.; 1 EUR=4,4960 27

ANEKS STATYSTYCZNY Tablica 1. STAN I STRUKTURA BEZROBOCIA STAN W KOŃCU OKRESU WYSZCZEGÓLNIENIE 31.XII.2008 30.VI.2009 Wzrost/spadek W % w I półr.2009 31.12.2008=100 OGÓŁEM 115 567 126 065 10 498 109,1% z tego: osoby poprzednio pracujące 84 211 92 246 8 035 109,5% w tym: zwolnione z przyczyn 2 902 4 412 1 510 152,0% dotyczących zakładu pracy osoby dotychczas nie pracujące 31 356 33 819 2 463 107,9% Kobiety 64 122 65 155 1 033 101,6% z tego: osoby poprzednio pracujące 44 452 45 316 864 101,9% w tym: zwolnione z przyczyn 1 960 2 245 285 114,5% dotyczących zakładu pracy osoby dotychczas nie pracujące 19 670 19 839 169 100,9% Mężczyźni 51 445 60 910 9 465 118,4% z tego: osoby poprzednio pracujące 39 759 46 930 7 171 118,0% w tym: zwolnione z przyczyn 942 2 167 1 225 230,0% dotyczących zakładu pracy osoby dotychczas nie pracujące 11 686 13 980 2 294 119,6%

TABLICA 2. BEZROBOTNI ZAREJESTROWANI ORAZ STOPA BEZROBOCIA WEDŁUG POWIATÓW Stan w końcu okresu POWIATY Bezrobotni zarejestrowani Stopa bezrobocia w % wzrost/ wzrost/ 31.XII.2008 30.VI.2009 spadek 31.XII. 2008 30.VI. 2009 spadek Województwo 115 567 126 065 10 498 13,1 14,1 1,0 Bieszczadzki 1 720 1 589-131 21,4 20,2-1,2 Brzozowski 6 202 6 121-81 23,6 23,4-0,2 Dębicki 5 586 6 443 857 10,3 11,7 1,4 Jarosławski 7 651 8 455 804 15,1 16,5 1,4 Jasielski 8 003 8 322 319 16,2 16,7 0,5 Kolbuszowski 3 474 3 606 132 15,1 15,6 0,5 Krośnieński 4 709 5 816 1 107 13,8 16,6 2,8 Leski 2 308 2 163-145 22,4 21,4-1,0 Leżajski 4 048 4 835 787 14,8 17,3 2,5 Lubaczowski 4 282 4 012-270 18,0 17,1-0,9 Łańcucki 4 310 4 657 347 13,5 14,5 1,0 Mielecki 6 616 7 650 1 034 10,8 12,3 1,5 Niżański 4 439 4 921 482 19,4 21,1 1,7 Przemyski 4 552 4 646 94 17,9 18,2 0,3 Przeworski 4 597 5 416 819 13,7 15,8 2,1 Ropczycko-Sędzisz. 4 506 4 960 454 14,7 15,9 1,2 Rzeszowski 6 737 6 936 199 11,4 11,7 0,3 Sanocki 3 944 4 801 857 10,9 13,0 2,1 Stalowowolski 4 700 6 164 1 464 10,0 12,7 2,7 Strzyżowski 5 163 4 687-476 20,1 18,6-1,5 Tarnobrzeski 2 931 3 176 245 13,6 14,6 1,0 Krosno m. 1 730 2 094 364 5,2 6,2 1,0 Przemyśl m. 4 779 5 053 274 16,7 17,6 0,9 Rzeszów m. 5 993 6 806 813 6,0 6,7 0,7 Tarnobrzeg m. 2 587 2 736 149 13,1 13,8 0,7