Drogi rodzicu! Nasze dzieci bardzo szybko dorastają. Chcą spróbować w życiu wszystkiego co nowe, nieznane, zakazane. Dlatego, kochajmy, ale bądźmy czujni! NA CO ZWRÓCIĆ UWAGĘ Pierwsze próby z narkotykami dziecko zwykle starannie ukrywa przed dorosłymi. Wszelkie niepokojące zmiany będzie Ci pewno łatwiej zauważyć, jeśli masz z dzieckiem dobry kontakt, wiele ze sobą rozmawiacie i dużo czasu spędzacie razem. Pamiętaj jednak, że niektóre zachowania i postawy mogą mieć inne przyczyny, takie jak kłopoty szkolne lub rodzinne, zranione uczucia, niepowodzenia w kontaktach z rówieśnikami i wiele innych, które należy traktować równie poważnie i starać pomóc dziecku je rozwiązać. Na co powinieneś zwrócić uwagę:» Zachowanie Zwróć uwagę na zachowanie Twojego dziecka. Powinny zaniepokoić Cię wszelkie radykalne zmiany w jego sposobie bycia, a zwłaszcza: - huśtawka nastrojów, naprzemienne ożywienie i ospałość, - nadmierny apetyt lub brak apetytu, - porzucenie dotychczasowych zainteresowań, - kłopoty w szkole (słabsze oceny, konflikty z nauczycielami, wagary), - izolowanie się od innych domowników, - zamykanie się w pokoju, niechęć do rozmów, - zamykanie swojego pokoju na klucz, akcentowanie potrzeby prywatności - częste wietrzenie pokoju, używanie kadzidełek i odświeżaczy powietrza, - wypowiedzi zawierające pozytywny stosunek do narkotyków, - zmiana grona przyjaciół, zwłaszcza na starszych od siebie, - krótkie rozmowy telefoniczne prowadzone półsłówkami, - późne powroty lub nagłe wyjścia z domu,
- bunt, łamanie obowiązujących w domu zasad, - kłamstwa, wynoszenie wartościowych przedmiotów z domu, - powtarzające się zgłaszanie przez dziecko zagubień lub kradzieży przez rówieśników drobnych sum pieniędzy, - kłopoty z koncentracją, - zmiany w porach spania, - nadmierne reakcje na krytykę lub niewielkie nawet niepowodzenia» Wygląd zewnętrzny - nowy styl ubierania się, - szybkie wychudzenie lub nagły wzrost masy, - przewlekły katar, krwawienie z nosa, - zaburzenia pamięci oraz toku myślenia, - przekrwione oczy, nadmiernie zwężone lub rozszerzone źrenice nie reagujące na światło, - bełkotliwa, niewyraźna mowa, - brak zainteresowania swoim wyglądem i nieprzestrzeganie zasad higieny, - słodkawa woń oddechu, włosów, ubrania, - ślady po ukłuciach, ślady krwi na bieliźnie, "gęsia skórka".» Narkotyki lub przybory do ich używania - fifki, fajki, bibułki papierosowe - małe foliowe torebeczki z proszkiem, tabletkami, kryształkami lub suszem - kawałki opalonej folii aluminiowej, łyżka - znaczki, białe lub kolorowe pastylki z wytłoczonymi wzorkami - leki bez recepty - tuby, słoiki, foliowe torby z klejem - igły, strzykawki» UWAGA! - Nie wszystkie z wymienionych objawów muszą się pojawić. - Dopiero pojawienie się kilku z wymienionych objawów może wskazywać na narkotyki. - Jest mało prawdopodobne, żeby wszystkie objawy wystąpiły jednocześnie. - Im głębsza faza uzależnienia, tym objawy choroby są bardziej widoczne, wynikają z utraty kontroli nad braniem środków odurzających. Wzrasta ryzyko przedawkowania i śmierci. CO POWINNI ROBIĆ RODZICE Znajdź wolny czas dla swojego dziecka. Wykorzystaj te chwile, aby jak najczęściej: - okazywać dziecku ciepło i czułość, - rozmawiać, nie unikać trudnych tematów,
- słuchać uważnie i nie lekceważyć jego problemów, - służyć radą i być, kiedy Cię potrzebuje, - nie oceniać i nie porównywać z innymi, - nie wyśmiewać, nie krytykować, - nie stawiać zbyt wysokich wymagań i pomagać uwierzyć w siebie, - doceniać starania i chwalić postępy, - być przykładem i autorytetem, - uczyć podstawowych wartości, pamiętając, że ważniejsze jest co robisz, a nie co mówisz, - poznawać przyjaciół swojego dziecka, - zawsze wiedzieć, gdzie jest i co robi Twoje dziecko, - wyrażać zdecydowanie negatywną postawę wobec narkotyków. KILKA PRZEPISÓW PRAWNYCH Wybór z Ustawy z dn. 24 kwietnia 1997 roku o przeciwdziałaniu narkomanii, znowelizowanej 26 października 2000 r. Nowy przepis (wszedł w życie 12 grudnia 2000 r.) Uchylono dotychczasowy art. 48 ust. 4, według którego nie podlegał karze ten, kto posiadał na własny użytek środki odurzające lub substancje psychotropowe w ilości nieznacznej.» Przepisy ogólne Artykuł 2. Przepisy ustawy stosuje się odpowiednio do: 1. środków farmaceutycznych, które są środkami odurzającymi lub substancjami psychotropowymi, w zakresie nie uregulowanym w przepisach o środkach farmaceutycznych, materiałach medycznych, aptekach, hurtowniach i nadzorze farmaceutycznym, 2. trucizn i środków szkodliwych, które są prekursorami*, w zakresie nie uregulowanym w przepisach o substancjach trujących. *prekursor (wg. art. 6. ustawy) oznacza każdą substancję pochodzenia naturalnego lub syntetycznego, która może być przetworzona na środek odurzający lub substancję psychotropową albo może służyć do ich wytworzenia, określoną w wykazie prekursorów stanowiącym załącznik nr 1 do ustawy.» Produkcja Artykuł 40 1. Kto, wbrew przepisom ustawy, wytwarza, przetwarza albo przerabia środki odurzające lub substancje psychotropowe albo przetwarza mleczko makowe lub smołę makową, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. 2. Jeżeli przedmiotem czynu, o którym mowa w ust. 1, jest znaczna ilość środków odurzających, substancji psychotropowych, mleczka makowego albo słomy makowej lub czyn ten został popełniony w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub osobistej, sprawca podlega grzywnie i karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3.» Przyrządy do produkcji Artykuł 41 1. Kto wyrabia, posiada, przechowuje, zbywa lub nabywa przyrządy, jeżeli z okoliczności wynika, że służą one lub są przeznaczone do niedozwolonego wytwarzania, przetwarzania lub przerobu środków odurzających lub substancji psychotropowych, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. 2. Tej samej karze podlega, kto: 1.przystosowuje do niedozwolonego wytwarzania, przetwarzania lub przerobu środków odurzających lub substancji psychotropowych naczynia i przyrządy, choćby były wytworzone w innym celu, albo 2.wchodzi w porozumienie z inną osobą w celu popełnienia przestępstwa określonego w art. 40 ust. 2.» Na granicy
Artykuł 42 1. Kto, wbrew przepisom ustawy, przywozi z zagranicy, wywozi za granicę lub przewozi w tranzycie środki odurzające, substancje psychotropowe, mleczko makowe lub słomę makową, podlega grzywnie i karze pozbawienia wolności do lat 5.» Wprowadzanie do obrotu Artykuł 43 1. Kto, wbrew przepisom ustawy, wprowadza do obrotu środki odurzające, substancje psychotropowe, mleczko makowe lub słomę makową albo uczestniczy w takim obrocie, podlega grzywnie i karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8. 2.(...) 3. Jeżeli przedmiotem czynu, o którym mowa w ust. 1, jest znaczna ilość środków odurzających, substancji psychotropowych, mleczka makowego lub słomy makowej, sprawca podlega grzywnie i karze pozbawienia wolności do lat 10.» Przygotowania do przemytu bądź dystrybucji Artykuł 44 1. Kto czyni przygotowania do przestępstwa określonego w art. 42 ust. 1 lub art.43. ust. 1, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.» Częstowanie Artykuł 45 1. Kto, wbrew przepisom ustawy, udziela innej osobie środka odurzającego lub substancji psychotropowej, ułatwia albo umożliwia ich użycie albo nakłania do użycia takiego środka lub substancji, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. 2. Jeżeli sprawca czynu, o którym mowa w ust. 1, udziela środka odurzającego lub substancji psychotropowej małoletniemu lub nakłania go do użycia takiego środka lub substancji albo udziela ich w znacznych ilościach innej osobie, podlega karze pozbawienia wolności do lat 5.» Dla właścicieli pubów, dyskotek, salonów gier itp. Artykuł 46a 1. Kto, będąc właścicielem lub działającym w jego imieniu zarządcą albo kierownikiem zakładu gastronomicznego, lokalu rozrywkowego lub prowadząc inną działalność usługową, mając wiarygodną wiadomość o popełnieniu przestępstwa określonego w art. 43, 45 lub 46 na terenie tego lokalu, nie powiadamia o tym niezwłocznie organów ścigania, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.» Posiadanie Artykuł 48 1. Kto, wbrew przepisom ustawy, posiada środki odurzające lub substancje psychotropowe, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.» Uprawa Artykuł 49 1. Kto, wbrew przepisom ustawy, uprawia mak, z wyjątkiem maku nisko morfinowego, lub konopie, z wyjątkiem konopi włóknistych, podlega karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.» Kary dodatkowe Artykuł 55 W razie skazania za przestępstwo określone w art. 40-49, sąd może orzec na cele zapobiegania i zwalczania narkomanii nawiązkę w wysokości do 50.000 zł.
Jeżeli usłyszysz te nazwy w rozmowach swoich dzieci i ich znajomych nie wpadaj w panikę i nie traktuj ich jak potencjalnych narkomanów. Być może narkotyki pojawiły się w ich otoczeniu i warto na ten temat porozmawiać. Poniżej wymienione jest przykładowe słownictwo, jednak należy pamiętać, że slangowy język młodzieżowy jest niezwykle żywy i ciągle przybywają nowe określenia. APEL DO RODZICÓW Każdy z nas powinien mieć takie miejsce, gdzie może być sobą, gdzie jest wolny od krzywd, niebezpieczeństw, gdzie może się nie bać i oddychać pełną piersią. Takim miejscem powinien być dom. Mamo, Tato możesz mi pomóc nie brać narkotyków i nie pić alkoholu, jeżeli - Nie porównujesz mnie z innymi. Mam prawo być inny i niedoskonały. - Nie odbierasz nadziei. Chciałbym wierzyć, że coś w życiu osiągnę. - Nie mówisz mi, jak mam się czuć. Potrzebuję twojego zrozumienia. - Nie rozkazujesz mi. Wolę kiedy mnie zachęcasz. Potrafię z tobą współpracować, nawet jeżeli jestem mały. - Nie wywołujesz we mnie poczucia winy. Nie jestem odpowiedzialny za problemy dorosłych. - Nie używasz gróźb i nie straszysz. Wydaje mi się wtedy, że świat jest zły i nieprzyjazny. - Nie kupujesz mnie. Pragnę twojej miłości za darmo. - Nie oceniasz. Chciałbym myśleć o sobie dobrze.
Mamo, Tato! Wolę, gdy: - Słuchasz uważnie kiedy coś opowiadam. Odkładasz gazetę, wyłączasz telewizor. - Starasz się zrozumieć co przeżywam, co się ze mną dzieje. Cieszysz się i smucisz razem ze mną. - Zauważasz mnie w różnych sytuacjach: kiedy jestem wesoły i smutny, nie tylko wtedy, gdy coś zbroję. - Rozmawiasz ze mną i pytasz, co myślę o niektórych sprawach, nie okłamujesz mnie myśląc, że i tak nic nie zrozumiem. - Razem ze mną ustalasz, co w domu należy do moich obowiązków. Mamo, Tato! Rozmowy z dziećmi: - Uczą, jak wyrażać własne uczucia i potrzeby - Przerywają ich samotność - Dodają im wiary w siebie - Zmniejszają napięcie Na podstawie: "Nasze dzieci i alkohol -Poradnik dla rodziców" Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych "Jak pomóc dziecku nie pić? Alicja Pacewicz "Jak rozmawiać ze swoim dzieckiem, aby ustrzec je przed narkomanią? " Broszura Stowarzyszenia KARAN W-wa