Technologia przyjazna klimatowi w naszym miejscu pracy i domu Janina Kawałczewska RCEE w Płocku Seminarium jest elementem projektu pn. "Człowiek - energia - środowisko. Zrównoważona przyszłość Mazowsza, Kujaw i Ziemi Łódzkiej" finansowanego ze środków NFOŚiGW w Warszawie.
I. Technologie energo, wodooszczędne w działalności gospodarczej, gospodarce komunalnej. 1. Energia jest jednym z czynników decydujących o dobrobycie społeczeństwa i wzroście gospodarczym. Podstawy oszczędnego gospodarowania energią, to: przeciwdziałanie zmianom klimatu, oszczędzanie naturalnych surowców (węgla, ropy naftowej, gazu ziemnego), zmniejszenie degradacji środowiska (powietrza, wód, powierzchni ziemi, krajobrazu), ograniczenie kosztów naszego funkcjonowania (firm, gospodarstw domowych).
2. Energooszczędność w domu. Przeciętny dom jednorodzinny w Polsce zużywa średnio: około 200 kwh/m 2 energii elektrycznej/rok, około 400GJ/rok energii cieplnej. Warto zainwestować w OZE (pompy ciepła, kolektory słoneczne, ogniwa fotowoltaiczne, małe elektrownie wiatrowe) Oszczędność energii cieplnej: Odpowiednia konstrukcja budynków (szczelne okna, z szybami o odpowiedniej izolacji cieplnej, szczelne drzwi o odpowiedniej izolacyjności cieplnej dachy, stropodachy, stropy piwnic, podłogi, ściany budynków o odpowiedniej izolacji cieplnej
termomodernizacja budynków (ocieplenie stropodachu, ocieplenie ścian, stropu piwnic), właściwie dobrane źródła ciepła, izolowane przewody cieplne w pomieszczeniach nieogrzewanych, odpowiednio zlokalizowane grzejniki, a także nie zasłonięte, czyste, z folią odbijającą promieniowanie cieplne na ścianie za grzejnikiem. Mieszkajmy w ciepłym, energooszczędnym domu (tzw. budownictwo niskoenergetyczne). Jaki dom jest energooszczędny? zużywa o 1/3 mniej energii niż dom standardowy o takich samych parametrach i kubaturze (chodzi o energię do ogrzewania, oświetlenia, zasilania urządzeń). dom nie powinien zużywać do ogrzewania więcej niż 73-149,5 kwh/m 2 /rok energii, a energooszczędny 50-70 kw/m 2 /rok,
odzyskiwanie ciepła z powietrza wentylacyjnego (musi mieć wentylację mechaniczną), musi mieć małe własne straty energii, dobra izolacja ścian, dachu, podłogi, likwidacja mostków cieplnych (miejsc ulatniania się ciepła), musi być dobrze opakowany, musi być specjalnie zaprojektowany, umiejętne wykorzystanie energii słonecznej, szczelne drzwi, okna (niski współczynnik przenikania ciepła przez okna np. potrójne szyby, odpowiednie szkło nie tylko izolujące termicznie ale też umożliwiające przenikanie promieni słonecznych z zewnątrz),
ustawienie odpowiednie względem kierunków światła (więcej powierzchni przeszklonej od strony południowej, mniej od północnej, dla powierzchni przeszklonej osłony słoneczne okapy, żaluzje, od północnej nasadzenie zieleni, markizy i rolety chronią przed słońcem i chłodem), pomieszczenia rozmieszczone zgodnie z ich zapotrzebowaniem na ciepło (od południa wymagające nasłonecznienia, pomieszczenia gospodarcze od północy tworzą dodatkową strefę buforową), dobra wentylacja (grawitacyjna tracimy 40% ciepła, mechaniczna z odzyskiem ciepła - doprowadzenie świeżego powietrza, ogrzewanie go powietrzem wywiewnym i rozprowadzenie po budynku), wykonany z materiałów ekologicznych,
Wymogi Unii Europejskiej dyrektywa UE 2010/31/UE zobowiązuje kraje członkowskie, aby do końca 2020r. wszystkie nowe budynki miały zerowe zużycie energii; 2013r. mają wejść w życie przepisy wdrażające (budynki wybudowane lub oddane do eksploatacji po 9 lipca 2013r. muszą spełniać w/w dyrektywę, w Niemczech, Wielkiej Brytanii zużycie energii nie przekracza 10 kw/m 2 /rok. Jedyna energia do ogrzewania pochodzi z gruntu, powietrza, słońca.
Inne (wg Informatora Oszczędzajmy energię w domu, w szkole i w firmie : odpowiednie garnki do gotowania potraw, z czystym dnem, dopasowana do płyty grzejnej, najlepsze kuchnie do gotowania z płytą indukcyjną, zmniejszyć ogrzewanie mieszkań, zamontować termostat.
3. Oszczędność wody zakręcanie kranów, likwidacja przecieków (przez dobę z nieszczelnego kranu wypływa ok 6 l wody), odpowiednie spłuczki w ubikacji ze sprawną toaletą (marnuje się 200l wody/dzień), kąpiele pod prysznicem zamiast w wannie pełnej wody, zmywanie naczyń w zmywarce zamiast ręcznie (6 krotnie mniejsze zużycie wody), wykorzystanie wody po myciu naczyń do spłukania toalety,
wykorzystanie wody deszczowej do spłukania toalety, podlewania ogródka (w Niemczech 2 rodzaje rur do wody deszczowej zastosowanej w toalecie, woda uzdatniona - do celów spożywczych), pranie tylko w pralce wypełnionej bielizną, podlewanie ogrodu rano lub wieczorem (nie w słońcu), gotowanie takiej ilości wody, jaka jest nam potrzebna montowanie wodomierzy. Pamiętajmy! Tylko 1% wody na Ziemi nadaje się do picia. Zużycie średnie wody: Europejczyk - 140l/dobę Polak 190l/dobę Chińczyk 20l/dobę baterie bezdotykowe (woda płynie po podstawieniu ręki pod kran), wodooszczędne baterie (np. z perlatorami, odcinaczami wody, z przyciskiem eko).
4. Oszczędność energii elektrycznej wybór i użytkowanie urządzeń gospodarstwa domowego (chłodziarki, zamrażarki, pralki, zmywarki, piekarniki, klimatyzatory, źródła światła z etykietą efektywności energetycznej piekarnik elektryczny zużycie energii, użytkowa pojemność, zmywarka zużycie energii (kwh/cykl), klasa efektywności, zmywanie, suszenie, pojemność, źródła światła strumień świetlny, zużycie mocy wejściowej, nominalna żywotność, chłodziarko-zamrażarka roczne zużycie energii, pojemność, kuchnia z płytą indukcyjną (wykorzystuje 90% energii),
- Zasady korzystania z urządzeń gospodarstwa domowego chłodziarka, zamrażarka (pojemność dostosowana do potrzeb, ustawiana na najchłodniejszym miejscu, wstawiamy chłodne produkty, zamknięte, szczelne drzwi, regularne rozmrażanie, odpowiednia temperatura we wnętrzu 6 C 19 C, pralka (pełen wsad, pranie w najniższej możliwie temperaturze ok 40 C), zmywarka (odpowiedni program, wypełnienie), energooszczędne oświetlenie (świetlówki kompaktowe), - wentylacja (zorganizowany sposób wymiany powietrza z budynku), grawitacyjna (otwarcie okien, kanały wentylacyjne), mechaniczne nawiewniki powietrza, centrale wentylacyjne nawiewno wywiewne z odzyskiem ciepła,
5. W drodze do pracy korzystamy z transportu publicznego, korzystaj z roweru, jeśli to możliwe, kup samochód ekologiczny, zużywający jak najmniej paliwa, stosuj odpowiednią prędkość jazdy zamiast samolotu, wybierz pociąg (na lot decydujemy się, gdy dystans wynosi więcej niż 700 km).
6. Energooszczędność w biurze, szkole dobór energooszczędnych urządzeń biurowych (komputerów, faxów, drukarek, kopiarek, telewizorów, rzutników), komputer i monitor mniej energii zużywa laptop, monitor płaski LCD niż starego typu CRT, drukarka laserowa zużywa więcej energii niż atramentowa, telewizor szerokoekranowy z dźwiękiem stereo jest mniej efektywny energetycznie niż telewizor z podstawowymi funkcjami, inne urządzenia jak w domu,
energooszczędne ogrzewanie (jak w domu), energooszczędne oświetlanie, energooszczędne żarówki halogenowe, zintegrowane świetlówki kompaktowe, diody świecące, wentylacja i klimatyzacja, grawitacyjna, mechaniczna, klimatyzacja dostosowana do potrzeb budynku, oszczędzanie wody, 7. Energooszczędność w firmie. oszczędzanie wody, technologie wodooszczędne, zamknięte obiegi wodne, wykorzystania wód opadowych, wykorzystanie oczyszczonych ścieków (PKN ORLEN S.A.),
oszczędzanie energii elektrycznej, energooszczędne oświetlenie, włączniki, czujniki ruchu, silniki elektryczne jako część składowa wentylatorów, klimatyzatorów, chłodni, dźwigów itp., energooszczędne instalacje przemysłowe (szlifierki, tokarki, kruszarki, chłodnie itp., oszczędzanie energii cieplnej, konstrukcje budynku, zabezpieczenie budynku, źródła ciepła, przesyłanie ciepła wykorzystanie ciepła odpadowego (np. ze spalania odpadów, biogazu), źródła ciepła, wymiennikownia klimatyzacja.