FINANSOWANIE SPOŁECZNOŚCIOWE PROJEKTÓW WYDAWNICZYCH RAPORT Jakub Szymański Karol Król
WSTĘP Finansowanie społecznościowe rozwija się w Polsce niezwykle dynamicznie. W każdym miesiącu Polacy wspierają realizację projektów sześciocyfrową kwotą. To ważna i sprawiedliwa dla obu stron forma społecznego zaangażowania we współtworzenie ciekawych przedsięwzięć kulturalnych, społecznych i biznesowych. Wyniki raportu "Finansowanie społecznościowe projektów wydawniczych" wskazują, że suma wsparcia projektów w tej kategorii przekroczyła 512 000 zł i stale rośnie. Ponad 5 tysięcy osób umożliwiło realizację 71 projektów, których kampania finansowania społecznościowego zakończyła się sukcesem. Bardzo ciekawą obserwację stanowi fakt, iż średnia kwota wsparcia wynosi 123,19 zł, a to niemal 3-krotnie więcej, niż przeciętna cena okładkowa książek, które stanowią zdecydowaną większość w zestawieniu. Projekty wydawnicze to niezwykle intrygująca kategoria na portalach finansowania społecznościowego. - Mówi się o zmierzchu papierowych wydań, udokumentowany jest niski poziom czytelnictwa w Polsce, a jednak odpowiednia forma zaangażowania odbiorcy i dotarcia do czytelnika jest skuteczna - komentuje Mateusz Mroczka, Prezes Fundacji Centrum Gospodarki Społecznościowej. Mimo, iż liczba projektów w tej kategorii nie jest duża, wskazuje na postępującą adaptację takiej formy finansowania projektów wydawniczych. - Crowdfunding stwarza ogromne szanse twórcom, ale uważam, że także dla wydawców jest tu duże pole do zagospodarowania i rozwoju biznesu - mówi Mroczka. Takie podmioty mogą dywersyfikować swą działalność i dzięki internautom wesprzeć wewnętrzne procesy decyzyjne. - Prowadzimy rozmowy z kilkoma podmiotami z branży i nasze rady są chętnie wysłuchiwane, efekty powinny być wkrótce widoczne - dodaje. Wśród polskich projektów sfinansowanych przez Internautów wyróżnić można książkę "Crowdfunding. Od pomysłu do biznesu, dzięki społeczności" Karola Króla, miesięcznik "Magazyn Miasta", czy grę planszową "Pan Lodowego Ogrodu". Twórcy tego ostatniego pozyskali 124,5 tys. zł. Centrum Gospodarki Społecznościowej to fundacja nie prowadząca działalności gospodarczej. Celem powstania CGS jest popularyzacja alternatywnych form rozpoczynania, finansowania oraz rozwoju przedsięwzięć biznesowych, społecznych i kulturalnych. Raport można pobrać na stronie Centrum Gospodarki Społecznościowej: www.cgs.org.pl 2
SPIS TREŚCI Wstęp... 2 Słowniczek... 4 Wyniki badania... 5 Case study... 6 Wnioski... 7 3
SŁOWNICZEK Finansowanie społecznościowe (ang. crowdfunding) to mechanizm alokacji za pośrednictwem Internetu środków finansowych od wielu osób na określony cel oraz oferowanie w zamian świadczeń zwrotnych, wynikających z realizacji projektu. Crowdfunding umożliwia prezentację projektu, określenie budżetu niezbędnego do jego realizacji i pozyskiwanie wpłat od wielu internautów na zasadach przedsprzedaży. W zamian za wsparcie finansowe autor jest zobowiązany do przekazania konkretnych produktów, czy usług, np. egzemplarza książki. Na całym świecie finansowanie społecznościowe staje się coraz bardziej popularną formą pozyskiwania kapitału na rzecz realizacji projektów kulturalnych, społecznych i biznesowych. Łatwy dostęp dla każdego zainteresowanego, transparentność i bezpieczeństwo transakcji, a także możliwość zaangażowania się w poszczególne przedsięwzięcia przyciąga miliony osób. Ekonomia społecznościowa (ang. collaborative economy) dział ekonomii zajmujący się gospodarką zbudowaną na rozproszonych sieciach połączonych jednostek i społeczności, stojący w opozycji do scentralizowanych instytucji rynkowych wskazujących, jak społeczeństwa powinno produkować, konsumować, finansować i uczyć się. Opiera się na czterech kluczowych zasadach: 1. produkcja: design, proces produkcyjny i dystrybucja dóbr następuje za pośrednictwem współpracującej społeczności (ang. collaborative network); 2. konsumpcja: maksymalne wykorzystanie zasobów poprzez efektywne modele redystrybucji i współdzielenia dostępu do zasobów; 3. finanse: bezpośrednie formy finansowania (brak pośrednika) oraz modele inwestycyjne decentralizujące proces inwestycyjny, napędzane przez społeczność; 4. uczenie się: bezpośrednie modele dzielenia się wiedzą, otwarte zasoby, które demokratyzują naukę. Gospodarka społecznościowa (ang. collaborative economy) całokształt działalności gospodarczej, opierający się na wytwarzaniu dóbr i świadczeniu usług, a oparty na zasadach ekonomii społecznościowej. Do podmiotów funkcjonujących w ramach gospodarki społecznościowej należą min.: portale finansowania społecznościowego, np. kickstarter.com; portale typu carsharing, np. blablacar.pl, społecznościowe serwisy wynajmu lub wymiany pomieszczeń, np. airbnb.com. Gospodarka społecznościowa opiera się na maksymalizacji wykorzystania dostępnych zasobów, dzięki współpracy społeczności. 4
WYNIKI BADANIA BADANIE W ramach badania zebrane zostały wszystkie projekty zakończone sukcesem, tj. co najmniej osiągnięciem zamierzonego celu finansowego w okresie prezentacji. W badaniu uwzględniono jedynie projekty dostępne na polskich platformach i zidentyfikowano w ten sposób 71 projektów. Z uwagi na rozbieżność nomenklatury i klasyfikacji na różnych platformach za projekty wydawnicze uznano takie, które dotyczyły wydania książki, e- booka lub drukowanej gry planszowej. WYNIKI SUMA CEL FINANSOWY 384 132 PLN SUMA ZEBRANYCH ŚRODKÓW ŚREDNI CEL FINANSOWY ŚREDNIO ZEBRANA KWOTA LICZBA WSPIERAJĄCYCH ŚREDNIA WPŁATA ŚREDNIO CEL ŚREDNIA WSPIERAJĄCYCH PROJEKT 512 623,83 PLN 5335,17 PLN 7119,78 PLN 5 265 123,19 PLN 129,91% 73 5
CASE STUDY Książka Crowdfunding od pomysłu do biznesu, dzięki społeczności to projekt Karola Króla, który pozyskał ponad 6300 zł od 71 osób na wydanie tej publikacji. Wśród oferowanych bonusów były nie tylko egzemplarze książki, ale także ekotorby i inne gadżety, pakiety sponsorskie (min. umieszczenie logotypu na okładce), czy nawet możliwość napisania jednego rozdziału i stania się współautorem. Po realizacji projektu książka została wprowadzona do dystrybucji, głównie elektronicznej w formie ebooka. Partnerem wydawniczym projektu jest platforma selfpublishingowa wydaje.pl Projekt Tequila projekt wydania komiksu i powieści wydawnictwa Dobre Historie i czasopisma Coś na progu. Polska szkoła komiksu kontynuuje swoje wielkie tradycje, powracając w kolejnej, łamiącej schematy i utarte konwencje odsłonie. Dotychczas wydane ilustrowane fragmenty, utrzymane w realiach post-apokaliptycznego świata, przyciągnęły, zaintrygowały i pozwoliły zdobyć uznanie wielu fanów literatury fantastycznej i komiksów, co zaowocowało pomysłem rozszerzenia przedsięwzięcia na wydanie powieści i pełnego wydania komiksu o intrygującej bohaterce Tequili. Za projektem stoją osoby Katarzyny Babis, Łukasza Śmigla i Daniela Grzeszkiewicza. Twórcy projektu zebrali ponad 19 000 zł. Masters 0f Anatomy projekt wydawniczy, zawierający prace grafików, animatorów, ilustratorów i rysowników wielkich studiów graficznych takich jak PIXAR, Dream Works, Marvel, DC i Disney. Przedsięwzięcie ma na celu wydanie zebranych wcześniej szkiców i projektów postaci, wykorzystywanych w pracach koncepcyjnych nad kolejnymi komiksami i animacjami wymienionych studiów. Projekt ten może stanowić doskonałą bazę do doskonalenia umiejętności rysowania, wzorując się na unikalnej kresce najlepszych osób w swoim fachu pozwala na wypracowanie własnego, niepowtarzalnego stylu. Finalnie przedsięwzięcie spotkało się z wielkim zainteresowaniem, zadeklarowany cel finansowy został przekroczony ponad 26-krotnie, uzyskując ponad pół miliona dolarów na realizację od blisko siedmiu tysięcy osób. The Icarus Deception: Why make Art.? projekt wydawniczy Setha Godina, popularnego autora książek z zakresu marketingu. Pomysłem autora było wydanie książki, która ukazywałaby wzajemne połączenia świata psychologii, ekonomii i sztuki, oraz jak sztuka wpływa na życie ludzi, szczególnie w przypadku, gdy dana jednostka porzuca dotychczasowe zadanie i zajmuje się twórczością kreatywną. Intrygująca tematyka książki znalazła wielu fanów, którzy zdecydowali się na wsparcie projektu, samo nazwisko autora również przyciągnęło wielu ludzi. Dzięki temu projekt zakończony został sukcesem, liczba wspierających wynosiła ponad 4200 osób, którzy na realizację projektu przeznaczyli łącznie przeszło 280 tyś. dolarów, 7-krotnie przewyższając cel finansowy. 6
WNIOSKI DLA AUTORÓW Finansowanie społecznościowe to doskonała możliwość dla autorów, na weryfikację zainteresowania ich twórczością, pozyskanie kapitału na samodzielne wydanie, bądź udowodnienie popytu w rozmowach z wydawnictwem. Dobrze przygotowana kampania finansowania społecznościowego, może mieć zdecydowanie większe oddziaływanie, niż publikacja drogą tradycyjną. Ważną kwestią jest też fakt, iż autor, który jest w stanie samodzielnie przeprowadzić cały proces wydawniczy ma zagwarantowane lepsze warunki zarobkowe. Tym samym przy mniejszym nakładzie, może i tak skorzystać finansowo na swojej pracy. Co więcej, emocjonalny pierwiastek towarzyszący takim projektom powoduje, że autor może zaproponować nie tylko sprzedaż egzemplarzową, ale także unikalne bonusy specjalne, na które może być popyt. Przykład mogą stanowić egzemplarze z autografem, maszynopis, możliwość spotkania, czy pakiety sponsoringowe dla firm. DLA WYDAWNICTW Autorzy korzystający z finansowania społecznościowego są niezwykle atrakcyjni dla tradycyjnych wydawnictw. Jeżeli odniosą sukces w ramach przedsprzedaży, bez ukończonego produktu, to radykalnie zwiększają potencjał biznesowy danej publikacji poprzez ograniczenie ryzyka. Co więcej, prowadzenie kampanii finansowania społecznościowego wymaga udowodnienia sprawności w zakresie działań marketingowych, PR, interakcji z internautami i pełnego zaangażowania w promocję projektu. W wielu przypadkach taka forma weryfikacji nowego autora może być niezwykle korzystna z punktu widzenia wydawnictwa. Współpracując z różnymi wydawnictwami opracowaliśmy szereg efektywnych rozwiązań, które mogą stosunkowo łatwo zostać z powodzeniem wdrożone zarówno w dużych wydawnictwach, jak i małych manufakturach. Zapraszamy do współpracy! 7
O NAS Celem powstania Centrum Gospodarki Społecznościowej jest popularyzacja alternatywnych form rozpoczynania, finansowania i rozwoju przedsięwzięć biznesowych, społecznych i kulturalnych. Posiadamy unikalne doświadczenie, które wykorzystujemy w codziennej współpracy ze społeczeństwem, biznesem, nauką i administracją. Crowdsourcing Crowdsourcing to mechanizm wydzielenia procesów decyzyjnych, operacyjnych lub biznesowych na zewnątrz organizacji do wirtualnej społeczności. W ten sposób globalne marki zwiększają zaangażowanie klientów i pozyskują ich cenne opinie na temat oferty produktowej. Pomagamy firmom zrozumieć mechanizmy społecznościowe i wykorzystać je do wsparcia rozwoju biznesu. Crowdfunding Finansowanie społecznościowe to mechanizm pozwalający pozyskać kapitał na realizację kreatywnych projektów kulturalnych i biznesowych. Na całym świecie cieszy się ogromną popularnością, a korzyści pozafinansowe jego stosowania stwarzają ogromne możliwości zarówno pomysłodawcom, jak i właścicielom rozwiniętych biznesów. Specjalizujemy się w realizacji portali oraz prowadzeniu kampanii finansowania społecznościowego. Startup i komercjalizacja Nowe możliwości dostępne dla przedsiębiorców w zakresie alternatywnych źródeł finansowania cieszą się ogromną popularnością. Equity crowdfunding, pożyczki społecznościowe, czy inwestycje odpowiedzialne społecznie to alternatywne formy pozyskania kapitału, zwiększające swój udział w globalnym rynku kapitałowym. Pomagamy przedsiębiorcom pozyskać kapitał w formie inwestycji udziałowej, pozyskania długu oraz form hybrydowych. Działalność wydawnicza Obszerne doświadczenia w dziedzinie nowych form prowadzenia i finansowania przedsięwzięć biznesowych i kulturalnych przekazujemy prowadząc działalność wydawniczą i edukacyjną. Zapraszamy zainteresowanych do współpracy nad tworzeniem analiz, opracowań i raportów, ale także udziałem, organizacją i sponsoringiem eventów oraz szkoleń. Poza działalnością komercyjną angażujemy się także w działalność społeczną w tym zakresie. 8
CROWDFUNDING PROJEKTÓW WYDAWNICZYCH Kontakt: Tel.: +48 721 810 410 Mail: biuro@cgs.org.pl WWW: www.cgs.org.pl Adres: Tęczowa 7, 59-220 Wrocław