Koksownictwo 2015 30.09-2.10 2015, Karpacz Uwarunkowania formalne i technologiczne wdrożenia konkluzji BAT w przemyśle koksowniczym nowe zasady związane z pozwoleniem zintegrowanym Radosław Lajnert, Jolanta Telenga-Kopyczyńska
1. Wprowadzenie implementacja prawa UE do przepisów prawa polskiego 2. Konkluzje BAT ZAKRES PREZENTACJI Zalecenia Procedura pomiaru emisji widzialnej Rozprzestrzenianie się zanieczyszczeń 3. Gospodarka odpadami 4. Raport początkowy 5. Podsumowanie 2/28
Implementacja prawa UE do przepisów prawa polskiego W ramach porządkowania prawa UE, Parlament Europejski i Rada 24 listopada 2010r. przyjęły Dyrektywę 2010/75/UE w sprawie emisji przemysłowych (Dyrektywa IED ang. The Industrial Emissions Directive). Z dniem 6 stycznia 2011r. ustalenia zawarte w ww. dyrektywie stały się wiążące dla wszystkich państw członkowskich. W dyrektywie w sprawie emisji przemysłowych zawarte zostały m.in. nowe zasady i obowiązki związane z procedurą uzyskiwania i weryfikacji warunków pozwolenia zintegrowanego, które zostały zaimplementowane do polskiego prawa. Ponadto decyzją wykonawczą Komisji z dnia 28.02.2012r. ustanowiono konkluzje dotyczące najlepszych dostępnych technik (BAT) w sprawie emisji przemysłowych, w odniesieniu do produkcji żelaza i stali i nadano im obligatoryjny charakter. Prawa te zostały zaimplementowane w Prawie Ochrony Środowiska (POŚ) - Ustawa z dnia 11 lipca 2014r. o zmianie ustawy Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2014 poz. 1101). Zapisy konkluzji muszą znaleźć bezpośrednie odzwierciedlenie w pozwoleniach zintegrowanych. 3/28
Implementacja prawa UE do przepisów prawa polskiego Zgodnie z ustawą POŚ: Art. 215. 4. W przypadku gdy dokonana analiza wykazała konieczność zmiany pozwolenia zintegrowanego, organ właściwy do wydania pozwolenia niezwłocznie: przekazuje prowadzącemu instalację informację o konieczności dostosowania instalacji w terminie nie dłuższym niż 4 a od dnia publikacji w Dzienniku Urzędowym UE konkluzji BAT, do wymagań określonych w konkluzjach BAT 4/28
Kalendarium działań w zakresie aktualizacji Pozwoleń Zintegrowanych dla instalacji koksowniczych w Polsce Ścieżka krytyczna: Złożenie wniosku Koniec działań dostosowawczych 2015 2016 2017 2018 I II III IV I II III IV I II III IV I II III analiza instalacji przez właściwy Urząd Marszałkowski i decyzja czy konieczna jest zmiana powolenia i dostosowanie instalacji termin na złożenie wniosku przez operatora o zmianę PZ; rozpoczęcie przez operatora koniecznych dostosowań wydanie decyzji przez właściwy Urząd Marszałkowski wraz z zaleceniami o terminie ostatecznego dostosowania działania dostosowawcze operatora (inwestycje) pomiary weryfikacyjne wykonane przez operatora raport* Ścieżka optymalna: Złożenie wniosku Koniec działań dostosowawczych 2015 2016 2017 2018 I II III IV I II III IV I II III IV I II III dane do wniosku i raport początkowy przygotowanie wniosku wydanie decyzji działania dostosowawcze (inwestycje) pomiary weryfikacyjne raport* *sporządzenie dokumentacji potwierdzającej spełnienie wymagań konkluzji BAT zgodnie z zaleceniami Dyrektywy IED 5/28
Wymagania konkluzji - BAT 42 (węglownia) BAT dla węglowni (przygotowanie węgla obejmujące kruszenie, mielenie, rozdrabnianie i przesiewanie) mają na celu zapobieganie emisjom pyłu lub ich ograniczenie przy zastosowaniu jednej z poniższych technik lub ich kombinacji: I. szczelne budynki i zabudowane (szczelne) urządzenia (kruszarki, młyny, sita) oraz II. skuteczne odciąganie pyłu, a następnie stosowanie układów odpylania na sucho. Odpowiadający BAT poziom emisji pyłu wynosi <10 20 mg/nm 3 jako średnia w okresie pobierania próbek (pomiar okresowy (grawimetryczny), próbki pobierane przez co najmniej pół godziny). INTERPRETACJA Stosowanie BAT I pozwala na dotrzymanie poziomu emisji pyłu poniżej 20 mg/nm 3 można rozważyć wprowadzenie dodatkowych miejscowych odciągów pyłu jako element systemu zmniejszającego emisję poziom emisji pyłu wyrażony w mg/nm 3 dotyczy masy wyemitowanych substancji na objętość gazu odlotowego z odpylaczy. 6/28
7/28 Wymagania konkluzji - BAT 44 (obsadzanie) Preferowane rodzaje obsadzania to zasypywanie bezdymne lub zasypywanie sekwencyjne z podwójnymi rurami wznośnymi lub rurami przerzutowymi, ponieważ wszystkie gazy i pył są wtedy usuwane w procesie oczyszczania gazu koksowniczego. Jeżeli jednak gazy są usuwane i oczyszczane poza baterią i niezależnie od procesu oczyszczania gazu surowego, preferowaną metodą jest oczyszczanie poprzez skuteczne wyłapywanie gazów, a następnie ich spalanie, w celu ograniczenia ilości związków organicznych, oraz zastosowanie filtra workowego w celu ograniczenia ilości cząstek stałych. Odpowiadający BAT poziom emisji pyłu z układów obsadzania z oczyszczaniem gazów przez urządzenia usytuowane przy baterii wynosi <5 g/t koksu, co jest równoważne <50 mg/nm3, jako średnia w okresie pobierania próbek (pomiar okresowy (grawimetryczny), próbki pobierane przez co najmniej pół godziny). Odpowiadający BAT czas trwania widocznej emisji z operacji obsadzania wynosi <30 sek. na operację obsadzania jako średnia miesięczna przy zastosowaniu metody monitorowania opisanej w BAT46. INTERPRETACJA W przypadku odbierania gazów obsadowych poza baterią, niezależnie od strumienia gazu surowego, w celu ich eliminacji należy stosować systemy dopalania odebranych gazów wraz układem filtrów tkaninowych ograniczających emisję cząstek stałych, np. system odbioru i dopalania gazów obsadowych zainstalowany na wozie stropowym. Powyższa metoda do tej pory nie znalazła zastosowania w krajowym przemyśle, jednak z doświadczenia koksownictwa światowego wynika, że nastręcza wielu problemów eksploatacyjnych i jest kłopotliwa w obsłudze
Wymagania konkluzji - BAT 48 (gaz koksowniczy) BAT mają na celu ograniczenie zawartości siarki w gazie koksowniczym (COG) poprzez zastosowanie jednej z następujących technik: I. odsiarczanie za pomocą systemów absorpcyjnych; II.odsiarczanie utleniające na mokro. Odpowiadające BAT stężenia resztkowego siarkowodoru (H 2 S), określone jako średnie dzienne, wynoszą <300 1000 mg/nm 3 w przypadku zastosowania BAT I (przy czym wyższe wartości związane są z wyższą temperaturą otoczenia, a niższe wartości są związane z niższą temperaturą otoczenia) oraz <10 mg/nm 3 w przypadku zastosowania BAT II. INTERPRETACJA Spełnienie kryteriów BAT należy rozpatrywać w aspekcie pomiaru stężenia związków siarki w gazach odlotowych z komina baterii i innych emitorów instalacji opalanych gazem koksowniczym. Dotyczy to w szczególności koksowni zintegrowanej z hutami, gdzie gaz koksowniczy jest wykorzystywany do celów innych niż opalanie baterii. Należy mieć na uwadze, że najważniejszy powinien być rzeczywisty efekt ekologiczny wykazywany przez koksownie, a nie stosowanie konkretnej technologii. Jeżeli koksownia wykaże emisje nie przekraczające zaleceń BAT, to rodzaj zastosowanej technologii nie jest istotny. 8/28
Wymagania konkluzji - BAT 46 (koksowanie) BAT w odniesieniu do instalacji koksowniczych mają na celu ograniczenie emisji dzięki uzyskaniu ciągłej i nieprzerwanej produkcji koksu przy zastosowaniu następujących technik: I. kompleksowa profilaktyka komór, drzwi i ram, rur wznośnych, otworów zasypowych i innych urządzeń II. unikanie dużych wahań temperatur; III. kompleksowa obserwacja i monitorowanie pieca koksowniczego; IV. czyszczenie drzwi, uszczelnień ram, otworów zasypowych, pokryw oraz rur wznośnych V. utrzymywanie swobodnego przepływu strumienia gazu w piecach koksowniczych; VI. odpowiednia regulacja ciśn. podczas koksowania i zastosowanie dociskanych sprężynami drzwi VII. zastosowanie rur wznośnych z uszczelnieniem wodnym VIII. uszczelnienie pokryw otworów zasypowych za pomocą zawiesiny gliny IX. zapewnienie pełnego procesu koksowania poprzez zastosowanie odpowiednich technik; X. stosowanie większych komór pieca koksowniczego XI. zastosowanie indywidualnej regulacji ciśnienia w komorach pieca podczas koksowania Odpowiadający BAT procent widocznych emisji ze wszystkich drzwi wynosi <5 10 %. Odpowiadający BAT VII i BAT VIII procent widocznych emisji ze wszystkich rodzajów źródeł wynosi <1 %. BAT czas trwania widocznej emisji z operacji obsadzania wynosi <30 sekund na operację obsadzania jako średnia miesięczna.. 9/28 INTERPRETACJA Konieczne jest wprowadzenie systemu monitoringu stanu techniczno-technologicznego sprzężonego z odpowiednimi kompleksowymi technikami profilaktyki obmurza komór, uzbrojenia i osprzętu technologicznego. Konieczne jest przestrzeganie stosownego harmonogramu obsługi baterii koksowniczych oraz odpowiednich warunków hydrauliczno-temperaturowych, co zapewnia ciągłość produkcji i otrzymanie produktu o odpowiednim stopniu odgazowania.
Wymagania konkluzji - BAT 50 (wypychanie) BAT w odniesieniu do wypychania koksu mają na celu ograniczenie emisji pyłu poprzez zastosowanie następujących technik: I. zastosowanie kaptura odciągowego zintegrowanego z wozem przelotowym; II. zastosowanie oczyszczania gazu za pomocą filtra workowego lub innych systemów redukcji emisji; III. zastosowanie jednopunktowego lub mobilnego wozu gaszenia. Odpowiadający BAT poziom emisji pyłu z wypychania koksu wynosi <10 mg/nm 3 w przypadku filtrów workowych oraz <20 mg/nm 3 w pozostałych przypadkach. Wartości wyznaczone jako średnia w okresie pobierania próbek (pomiar okresowy (grawimetryczny), próbki pobierane przez co najmniej pół godziny). W istniejących instalacjach możliwość zastosowania może być ograniczona ze względu na brak miejsca. INTERPRETACJA konieczne jest zastosowanie systemu odpylania zlokalizowanego po stronie koksowej, zamontowanego na wozie przelotowym. System powinien być wyposażony w kaptur odciągowy zintegrowany z instalacją odpylania (filtry workowe lub tkaninowe). Aktualnie wszystkie krajowe baterie koksownicze oddane do użytku po 2000 roku posiadają tego typu rozwiązania. 10/28
Wymagania konkluzji - BAT 51 (gaszenie) BAT w odniesieniu do gaszenia koksu mają na celu ograniczenie emisji pyłu poprzez zastosowanie jednej z następujących technik: I. zastosowanie suchego chłodzenia koksu (ang. coke dry quenching CDQ) z odzyskiem ciepła jawnego i usuwaniem pyłu z operacji załadunku, transportu i sortowania koksu za pomocą filtra workowego; II. zastosowanie konwencjonalnego mokrego gaszenia niskoemisyjnego; III. zastosowanie gaszenia koksu przez zatapianie (ang. coke stabilisation quenching CSQ). Odpowiadające BAT poziomy emisji pyłu, wyznaczone jako średnia w okresie pobierania próbek, wynoszą: <20 mg/nm3 w przypadku suchego gaszenia koksu; <25 g/t koksu w przypadku konwencjonalnego mokrego gaszenia niskoemisyjnego(1); <10 g/t koksu w przypadku gaszenia koksu przez zatapianie (1)Poziom ten określa się z wykorzystaniem nieizokinetycznej metody Mohrhauera (poprzednio VDI 2303) INTERPRETACJA Ponieważ dokument referencyjny wskazuje na metodyki pomiarowe oparte o normy VDI, wymagana jest weryfikacja tej metodyki i jej wdrożenie na poziomie operatorów i organów kontrolnych. Dopiero badania wykonane metodykami zalecanymi w konkluzjach pozwolą na weryfikację skuteczności usuwania pyłu w rozwiązaniu zastosowanym dla danej instalacji chłodzenia koksu. 11/28
Wymagania konkluzji - BAT 52 (sortownia) BAT w odniesieniu do sortowania i transportu koksu mają na celu zapobieganie lub ograniczanie emisji pyłu poprzez zastosowanie kombinacji następujących technik: I. szczelne budynki i zabudowane (szczelne) urządzenia; II.skuteczne odciąganie pyłu, a następnie odpylanie na sucho. Odpowiadający BAT poziom emisji pyłu wynosi <10 mg/nm3, określony jako średnia w okresie pobierania próbek (pomiar okresowy (grawimetryczny), próbki pobierane przez co najmniej pół godziny). INTERPRETACJA należy wszystkie urządzenia umieszczać w obiekcie budowlanym zamkniętym. Nie jest wymagane instalowanie dodatkowych systemów wentylacji budynku należy stosować urządzenia do sortowania, transportu i magazynowania koksu obudowane fabrycznie. skuteczne odciąganie pyłu, jako element systemu zmniejszającego emisję, należy realizować poprzez odciągi zlokalizowane w miejscach szczególnego pylenia, kolektorowane i połączone z filtrami workowymi, ewentualnie elektrofiltrami Uwaga: W polskim koksownictwie przez szereg testowano układy odpylające dla sortowni koksu mokro gaszonego. Układy te w okresie jesienno-zimowym nie sprawdzają się (zapychają się). W związku z czym nie są rekomendowane do stosowania. 12/28
Wymagania konkluzji - BAT 56 (ścieki) BAT w odniesieniu do wstępnie oczyszczonych ścieków z procesu koksowania i oczyszczania gazu koksowniczego (COG) mają na celu zastosowanie biologicznego oczyszczania ścieków ze zintegrowanymi etapami nitryfikacji/denitryfikacji. Odpowiadające BAT poziomy emisji, wyznaczone na podstawie kwalifikowanej próbki losowej lub 24- godzinnej próbki złożonej, w odniesieniu wyłącznie do instalacji oczyszczania wód z baterii koksowniczej, wynoszą: <220 mg/l - chemiczne zapotrzebowanie tlenu <20 mg/l - biochemiczne zapotrzebowanie tlenu <0,1 mg/l - siarczki wolne <4 mg/l - tiocyjanki <0,1 mg/l cyjanki wolne <0,05 mg/l - WWA <0,5 mg/l - fenole <15 50 mg/l - azot ogólny 13/28 INTERPRETACJA Zakaz wprowadzania ścieków z procesu koksowania i oczyszczania gazu koksowniczego (COG) do wód powierzchniowych i do ziemi przed ich oczyszczeniem do poziomu BAT 56. Ścieki koksownicze odprowadzane do urządzeń kanalizacyjnych innego podmiotu powinny spełniać warunki określone przez podmiot. W praktyce proces oczyszczania ścieków winien być realizowany w zintegrowanych biochemicznych oczyszczalniach ścieków. Wszystkie instalacje koksownicze w Polsce wyposażone są w układy chemiczno-biologicznego oczyszczania ścieków.
Wymagania konkluzji - BAT 58 (zagospodarowanie gazu) BAT mają na celu stosowanie gazu koksowniczego (COG) jako paliwa lub reduktora, lub do produkcji substancji chemicznych INTERPRETACJA Zapis oznacza stosowanie gazu koksowniczego na własny użytek do opalania baterii koksowniczej, rozmrażalni węgla lub w kotłowni zakładowej w celu produkcji pary technologicznej. Gaz koksowniczy można stosować również do wytwarzania energii elektrycznej i ciepła w elektrociepłowniach wyposażonych w konwencjonalne kotły parowe oraz do bezpośredniej produkcji energii elektrycznej w przystosowanych do spalania gazu koksowniczego silnikach tłokowych lub turbinach gazowych. Może być również sprzedawany poza obręb koksowni do zastosowania w hutnictwie lub do jako surowiec do otrzymywania wodoru, względnie do syntez chemicznych, których ostatecznym produktem mogą być metanol, amoniak oraz wodoronośny gaz syntezowy. 14/28
Procedura oceny emisji widzialnej Ustalenia instrukcji dotyczą obserwacji emisji widzialnej (visual emission - VE): podczas obsadzania komór koksowniczych (określenie czasu dymienia) z drzwi piecowych baterii koksowniczej z otworów technologicznych na stropie baterii koksowniczej z rur wznośnych baterii koksowniczej VE z drzwi, rur wznośnych i otworów zasypowych określana jest w formie oceny 3-punktowej: 0 brak VE brak zauważalnej emisji z jakiejkolwiek części zamkniętych drzwi 1 lekka VE zauważalny jeden lub kilka lekkich pojedynczych dymków 2 istotna VE widoczne dymienie szeroką strugą lub duża ilość pojedynczych dymków Czas dymienia na stropie podczas obsadzania określa się jako czas: wydobywania się widocznych strug dymu z otworów zasypowych komory, poczynając od momentu, gdy rękaw zasypowy dotknie brzegów otworu zasypowego, aż do momentu zamknięcia otworów i rozpoczęcia uszczelniania (proces uszczelniania nie jest brany pod uwagę) Czas dymienia po SM podczas obsadzania określa się jako czas: wydobywania się widocznych strug dymu z okienka wyrównawczego drzwi komory, poczynając od momentu zamknięcia drzwi komory po wypchnięciu koksu do momentu zamknięcia okienka Jeśli w trakcie procesu jest widoczne dymienie z rur wznośnych (lub przerzutowych), należy je również uwzględnić do całkowitego czasu dymienia i odnotować w uwagach. 15/28
Odstępstwo od wymagań konkluzji BAT Art. 204. 1. Instalacje wymagające pozwolenia zintegrowanego spełniają wymagania ochrony środowiska wynikające z najlepszych dostępnych technik, a w szczególności nie mogą powodować przekroczenia granicznych wielkości emisyjnych. 2. W szczególnych przypadkach organ właściwy do wydania pozwolenia zintegrowanego może w pozwoleniu zintegrowanym zezwolić na odstępstwo od granicznych wielkości emisyjnych, jeżeli w jego ocenie ich osiągnięcie prowadziłoby do nieproporcjonalnie wysokich kosztów w stosunku do korzyści dla środowiska oraz pod warunkiem że nie zostaną przekroczone standardy emisyjne, o ile mają one zastosowanie. 3. Przy dokonywaniu oceny, o której mowa w ust. 2, organ właściwy bierze pod uwagę położenie geograficzne, lokalne warunki środowiskowe, charakterystykę techniczną instalacji lub inne czynniki mające wpływ na funkcjonowanie instalacji i środowisko jako całość. 4. Departament Środowiska przygotowuje podręcznik dotyczący m.in. odstępstw. 16/28
Podsumowanie zagadnienia konkluzji BAT Rola konkluzji BAT: Wszystkie zapisy w konkluzjach są obligatoryjne dla instalacji koksowniczych termin dostosowania instalacji koksowniczych do zapisów konkluzji BAT to wrzesień 2018r. (zgodnie z zapisami POŚ). Problemy starych instalacji: Odsiarczanie gazu koksowniczego - BAT 48 Emisja z wieży gaszenia - BAT 51 Emisja niezorganizowana - BAT 46 Odpylanie strony koksowej - BAT 50 Problemy nowych instalacji : Indywidualna regulacja ciśnienia - BAT 46 Emisja z wieży gaszenia - BAT 51 Emisja niezorganizowana - BAT 46 Dyrektywa 2010/75/UE w sprawie emisji przemysłowych (IED) Art. 15(3-4) Graniczne wielkości emisyjne nie mogą być przekroczone w pozwoleniach, w szczególnych przypadkach organ może udzielić odstępstwa. 17/28
Wzorzec wniosku o wydanie PZ Na stronie internetowej Ministerstwa Środowiska został zamieszczony nowy wzorzec wniosku o wydanie pozwolenia zintegrowanego wraz z wytycznymi jego sporządzania. Celem przygotowania dokumentu było: ułatwienie wnioskodawcom przygotowania wniosku o wydanie pozwolenia zintegrowanego w sposób spełniający aktualne wymagania prawa w tym zakresie, aktualizacja aktów prawnych. 18/28
Odpady zmiana sposobu zgłaszania Przepis art. 17 ust. 3 ustawy o odpadach z dnia 27.04.2001r. Mówiący o tym, iż w PZ uwzględnia się wszystkie odpady wytwarzane przez danego wytwórcę w danym miejscu nie został przeniesiony do nowej ustawy. Zgodnie z opiniami Urzędów Marszałkowskich i Regionalnych Dyrekcji Ochrony Środowiska dotyczącymi interpretacji zapisów ustawy z dnia 14.12.2012 o odpadach (Dz. U. z 2013r., poz. 21) w pozwoleniu zintegrowanym (PZ) nie należy uwzględniać odpadów powstających na terenie zakładu, których źródłem nie jest instalacja, nie uwzględnia się odpadów wytwarzanych w wyniku funkcjonowania np. biura (tonery, świetlówki itp.) przed 2013 obecnie 19/28
Obliczenia rozkładu stężeń zanieczyszczeń w powietrzu 20/28
Raport początkowy stan prawny Zgodnie pkt.1 art. 208 Ustawy Prawo Ochrony Środowiska, wniosek o wydanie pozwolenia zintegrowanego zawiera, w przypadku gdy eksploatacja instalacji obejmuje wykorzystanie, produkcję lub uwalnianie substancji powodującej ryzyko oraz występuje możliwość zanieczyszczenia gleby, ziemi lub wód gruntowych na terenie zakładu, raport początkowy o stanie zanieczyszczenia gleby, ziemi i wód gruntowych tymi substancjami. Raport początkowy powinien zawierać informacje niezbędne do ustalenia stanu gleby i wód gruntowych przed rozpoczęciem działalności lub przed pierwszą aktualizacją pozwolenia po dniu wejścia w życie zapisów Ustawy POŚ, tak aby umożliwić, w miarę praktyczności, ilościowe porównanie ze stanem po ostatecznym zakończeniu działalności na miejscu. 21/28
Raport początkowy zmiana wytycznych Prawo stare i nowe Standardy jakości gleby oraz standardy jakości ziemi zostały określone w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 8.09.2002 (Dz.U. nr 165, poz. 1359) - RMŚ 2002. projekt Rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie zanieczyszczenia powierzchni ziemi - RMŚ 2014, którym zostanie zastąpione obowiązujące RMŚ 2002, skierowany do Marszałka Sejmu dn.14.02.2014 22/28
Raport początkowy procedura badań Projekt rozporządzenia jako wytyczne Etapy wykonywania badań ustalenie działalności mogącej być przyczyną zanieczyszczenia, ustalenie listy substancji powodujących ryzyko, których wystąpienie w glebie lub w ziemi jest spodziewane ze względu na działalność prowadzoną obecnie lub w przeszłości na danym terenie, zebranie i analiza istniejących, dostępnych, aktualnych informacji na temat zagrożenia zanieczyszczeniem oraz aktualnych pomiarów zanieczyszczenia gleby i ziemi, badania próbek i analiza wyników. wykonalność odwiertów może być ograniczona ze względu na utwardzenie znacznych części powierzchni lub rozległe sieci podziemne. 23/28
Raport początkowy wyznaczanie siatki Siatka pomiarowa Punkty pomiarowe Zgodnie z normami PN oraz rozporządzeniami 24/28
Raport końcowy Punktem odniesienia dla raportu końcowego jest raport początkowy RAPORT RAPORT KOŃCOWY POCZĄTKOWY BILANS STRAT I KORZYŚCI ŚODOWISKOWYCH 25/28
Współpraca przemysłu z jednostkami naukowymi Techniki i szacowanie poziomu emisji Interpretacja konkluzji BAT 26/28 2006 2010 2015
PODSUMOWANIE Wiele zapisów konkluzji pozostanie jeszcze długo niejasnych - kwestia interpretacji Konieczne jest rozsądne podejście do nowych wymogów prawnych Dokumenty zawierające wytyczne dla operatorów dopiero powstają Raporty początkowe to kompleksowy proces badawczy Raport początkowy ma pokazać rzeczywisty stan gleby i wód podziemnych Procedura legislacyjna nowych PZ dopiero się zaczyna i przygotowanie urzędów na ten proces nie jest wystarczające 27/28
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ INSTYTUT CHEMICZNEJ PRZERÓBKI WĘGLA ul. Zamkowa 1; 41-803 Zabrze Telefon: 32 271 00 41 Fax: 32 271 08 09 E-mail: office@ichpw.pl Internet: www.ichpw.pl NIP: 648-000-87-65 Regon: 000025945 28/28