(wyniki ankiety sondażowej oraz spotkań warsztatowych) Opracowanie powstało w wyniku prac nad dokumentem Strategia Rozwoju Gminy Miedziana Góra do roku 2025. Redakcja dokumentu: Referat Funduszy Strukturalnych i Rozwoju Gminy Urząd Gminy w Miedzianej Górze Miedziana Góra, Luty 2015r. 1
Spis treści Wstęp... 3 I. Ankieta sondażowa... 5 I.1. Opracowanie zbiorczych wyników ankiet sondażowych... 5 I.2. Wzór ankiety sondażowej... 16 II. Warsztaty strategiczne... 22 II.1.Analiza SWOT... 22 Podsumowanie... 33 2
Wstęp Niniejsze opracowanie powstało w wyniku prac nad dokumentem Strategia Rozwoju Gminy Miedziana Góra do roku 2025. Przedmiotowa strategia jest jednym z najważniejszych dokumentów strategicznych Gminy. Przez najbliższe kilka lat będzie to dokument planistyczny, który będzie nie tylko wyznaczał kierunki rozwoju oraz cele jakie chcemy osiągnąć, ale będzie również wyrazem aspiracji, jakie mamy jako wspólnota samorządowa. Gmina Miedziana Góra przystąpiła do opracowywania Strategii Rozwoju Gminy Miedziana Góra do roku 2025 kierując się następującymi przesłankami: uwzględnienia aktualnych uwarunkowań makroekonomicznych, przepisów prawnych, zmieniających się potrzeb społeczności lokalnej, dostosowania celów rozwoju Gminy Miedziana Góra do celów rozwojowych województwa świętokrzyskiego oraz powiatu kieleckiego, wpisanie potrzeb rozwojowych Gminy zapisanych w nowej strategii w kierunki finansowania zadań ze środków unijnych w perspektywie lat 2014-2020. Dokument strategii zawiera dwie części: diagnostyczną oraz planistyczną. Część diagnostyczna zawiera rozpoznanie stanu w jakim znajduje się Gmina Miedziana Góra oraz jej tendencji rozwojowych. W diagnozie zostały ujęte tylko te kwestie, które wnoszą istotną wartość do analizy zachodzących zjawisk i problemów gminy oraz mają wpływ na przyszły rozwój naszej wspólnoty. Tak zrealizowana diagnoza pozwoliła m.in. na poznanie mocnych i słabych stron naszej gminy oraz szans i zagrożeń w naszym najbliższym otoczeniu. Część planistyczna z kolei koncentruje się na analizie uwarunkowań rozwojowych. Określono misję dokumentu, czyli odpowiedziano na pytania m.in. po co strategia została opracowana oraz kto będzie jej głównym odbiorcą i użytkownikiem. Opisano również wizję gminy, czyli jej oczekiwany stan w przyszłości. W celu prawidłowej realizacji zadania jakim było opracowanie dokumentu strategii, powołano Zespół zadaniowy ds. opracowania Strategii Rozwoju Gminy Miedziana Góra do roku 2025. W skład zespołu weszli przedstawiciele Urzędu Gminy oraz wszystkich gminnych jednostek organizacyjnych. Ponadto, co najważniejsze, niniejszy dokument powstał w sposób partycypacyjny m.in. z wykorzystaniem konsultacji społecznych (badania ankietowe, warsztat strategiczny, udostępnienie projektu strategii na stronie internetowej Urzędu Gminy oraz na stronie MamZdanie.org.pl 1 ). 1 Ogólnopolski serwis dedykowany otwartym konsultacjom społecznym. Ogólną zasadą jego funkcjonowania jest powszechna dostępność projektów dokumentów, określenie czasu w jakim są one przedmiotem konsultacji oraz możliwość wyrażania opinii. 3
Niniejszy dokument koncentruje się jedynie na dwóch formach konsultacji społecznych: 1. ankiecie sondażowej, 2. warsztacie strategicznym. Pozostałe formy zastosowanych form konsultacji społecznych szerszy opis znalazły w dokumencie strategii. 4
I. Ankieta sondażowa Podstawowym celem ankiety opracowanej dla mieszkańców Gminy Miedzianej Góry było poznanie opinii odnośnie stopnia aktualnego rozwoju gminy oraz kierunków jej rozwoju. Ogólnie ankieta zawierała pytania dotyczące kilku zagadnień tematycznych: opinie mieszkańców nt. stopnia rozwoju gminy, aktualne i najbardziej odczuwalne przez mieszkańców problemy wpływające na warunki życia, mocne i słabe strony oraz szanse i zagrożenia rozwoju gminy, wizja rozwoju gminy, czyli oczekiwanego stanu, wykaz głównych działań jakie należy podjąć, aby osiągnąć zamierzone cele. Ankiety były dystrybuowane wśród mieszkańców gminy przez radnych gminy, przez sołtysów oraz były dostępne w Urzędzie Gminy oraz wszystkich jednostkach podległych. Ponadto ankieta była dostępna na stronie internetowej UG oraz była dystrybuowana elektronicznie. Łącznie rozdystrybuowano 748 ankiet w wersji papierowej oraz 151 w wersji elektronicznej. Kwestionariusz ankiety wypełniło 64 respondentów (udział w badaniu był anonimowy oraz dobrowolny). Badania przeprowadzono od 30 czerwca 2014r. do 31 sierpnia 2014r. Wypełnione ankiety można było składać osobiście w UG w specjalnie do tego przeznaczonej urnie, pocztą tradycyjną, pocztą elektroniczną oraz za pośrednictwem sołtysa. Z uwagi na charakter niniejszego opracowania wyniki ankiety sondażowej nie zawierają dodatkowych opisów oraz komentarzy. I.1. Opracowanie zbiorczych wyników ankiet sondażowych Rysunek 1. Poziom życia w Gminie Miedziana Góra 45,00% 4 35,00% 3 25,00% 2 15,00% 5,00% 7,94% 42,86% 39,68% 6,35% 1,59% 1,59% 5
Rysunek 2. Poprawa poziomu życia w Gminie Miedziana Góra na przestrzeni ostatnich 8-9 lat 6 5 4 3 2 25,40% 52,38% 20,63% 1,59% Rysunek 3. Aspekty, w których poziom życia uległ największej poprawie 16,00% 14,33% 14,33% 14,00% 12,97% 12,63% 12,97% 12,00% 8,00% 5,80% 6,00% 4,10% 8,19% 5,46% 5,46% 3,75% 4,00% 2,00% 6
Rysunek 4. Jakość poprawy życia w konkretnych aspektach (od 1 do 5, gdzie 5 to ocena najwyższa) 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 5 4 3 2 1 Uwaga: rysunek 4 należy odczytywać i analizować w aspekcie wyników zawartych w rysunku 3. Rysunek 5. Zainteresowanie zamieszkaniem (wyprowadzką) poza Gminą 45,00% 4 35,00% 3 25,00% 2 15,00% 5,00% 8,06% 11,29% 43,55% 24,19% 12,90% 7
Rysunek 6. Ocena stanu finansowego Gminy Miedziana Góra 7 6 5 4 3 2 3,13% Bardzo bogata 7,81% Raczej bogata 62,50% Średnio zamożna 18,75% Raczej biedna 6,25% Bardzo biedna 1,56% Nie mam zdania Rysunek 7. Ocena poszczególnych aspektów życia w Gminie 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% Nie mam zdania Bardzo dobrze Raczej dobrze Przeciętnie Raczej źle Zdecydowanie źle 10% 0% 1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 1 Dostępność i jakość edukacji przedszkolnej, 2 Dostępność i jakość edukacji szkolnej (podstawowej i gimnazjalnej), 3 Dostępność i jakość zajęć pozalekcyjnych dla dzieci i młodzieży, 4 Dostępność do rekreacji i aktywnego wypoczynku (m.in. obiekty sportowe, boiska, place zabaw), 5 Dostępność i atrakcyjność oferty kulturalnej, 6 Bezpieczeństwo publiczne, 7 Dostępność komunikacyjna, 8 Dostępność (liczba) obiektów handlowych i usługowych, 9 Opieka zdrowotna (m.in. opieka medyczna, apteki), 10 Oferta spędzania wolnego czasu dla dzieci (m.in. świetlice), 11 Oferta spędzania wolnego czasu dla młodzieży, 12 Oferta spędzania wolnego czasu dla dorosłych, 13 Możliwość czynnego uczestniczenia w działaniach społecznych (m.in. w organizacjach społecznych), 14 Infrastruktura turystyczna (m.in. baza noclegowa, gastronomiczna), 15 Stan zabytków i obiektów kultury, 16 Możliwość zatrudnienia i rozwoju zawodowego na terenie gminy, 17 Możliwość założenia własnej działalności gosp., 18 Atrakcyjność inwestycyjna gminy, 19 Infrastruktura drogowa, 20 Infrastruktura wodociągowo-kanalizacyjna, 21 Infrastruktura energetyczna: gazowa, 22 System gospodarowania odpadami (segregacja i odbiór śmieci), 23 Dostępność Internetu, 24 Stan środowiska naturalnego, 25 Zagospodarowanie przestrzeni publicznej (m.in. place, miejsca spotkań, chodniki, ławki, czystość i estetyka) 8
Najpoważniejsze problemy wpływające na warunki życia w Gminie Miedziana Góra: (po myślniku ilość wskazań) brak kanalizacji we wszystkich sołectwach gminy 15, brak miejsc pracy oraz możliwości rozwoju zawodowego 12, zły stan dróg, w tym brak oświetlenia i dróg asfaltowych 12, dostęp do Internetu 10, brak chodników 10, brak skomunikowania terenu gminy z Miastem Kielce 8, brak miejsc spotkań/wypoczynku/rozrywki dla osób dorosłych 7, niski poziom poczucia bezpieczeństwa, w tym brak komisariatu policji 6, słaba opieka zdrowotna, w tym brak lekarzy specjalistów 5, brak oferty kulturalnej, w tym ośrodka kultury 5, brak infrastruktury turystycznej, w tym ścieżek rowerowych, szlaków turystycznych 5, brak oferty/infrastruktury spędzania wolnego czasu dla dzieci i młodzieży 5, brak ofert/miejsc spędzania wolnego czasu 4, brak pełnej gazyfikacji gminy 3, brak wystarczających środków finansowych w budżecie gminy 3, brak dobrego gospodarza, w tym funkcjonowanie UG 2, wolny rozwój gminy 2, brak miejsc w przedszkolu 2, alkoholizm oraz inne patologie 2, coraz niższy poziom kształcenia i obniżanie wymagań, brak zaangażowania nauczycieli w edukację dzieci 2, brak infrastruktury sportowej 2, kumoterstwo i kliki 1, duży ruch na trasie Kielce-Piotrków 1, bezpieczeństwo dzieci w drodze do szkoły 1, śluza drogowa (podwójne światła w Kostomłotach) powodująca korki 1, zanieczyszczenie środowiska z kominów gospodarstw 1, zbyt małe ciśnienie wody z sieci wodociągowej 1, zbyt duże środki finansowe przeznaczane na walkę z wykluczeniem społecznym 1, mała aktywność społeczna mieszkańców 1, brak promocji gminy 1, niepełnosprawność 1, 9
słaba infrastruktura społeczna 1, tworzenie z gminy ośrodka przemysłowego, co ujemnie wpływa na warunki życia 1, obiekty sportowe niedostępne dla ogółu 1, uciążliwości spowodowane giełdą samochodową 1. Rysunek 8. Stwierdzenia charakteryzujące Gminę Miedziana Góra 18,00% 16,00% 14,00% 12,00% 8,00% 6,00% 4,00% 2,00% 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 Obecnie W przyszłości 1 Atrakcyjna dla mieszkańców, 2 Atrakcyjna dla turystów, 3 Atrakcyjna dla przedsiębiorców/inwestorów, 4 Atrakcyjna dla młodych ludzi, 5 Atrakcyjna dla rodzin z dziećmi, 6 Bezpieczna, 7 Atrakcyjne miejsce do mieszkania, pracy i wypoczynku, 8 Miejsce aktywnego wypoczynku, 9 Z dostępem do wysokiej jakości usług społecznych (m.in. oświata, kultura i sport, opieka zdrowotna), 10 Z dobrze rozbudowaną infrastrukturą techniczną (m.in. sieć drogowa, wodociągowa, kanalizacyjna), 11 Przyjazne mieszkańcom gminne instytucje (m.in. Urząd Gminy, GOPS, ZGK), 12 Dobrze zarządzana gmina obywatelska, 13 Tworząca nowe miejsca pracy, 14 Gmina ekologiczna dbająca o środowisko naturalne i estetykę otoczenia, 15 Bardziej atrakcyjna niż sąsiednie gminy Rysunek 9. Najpilniejsze przedsięwzięcia do realizacji w perspektywie najbliższych kilku lat 18,00% 16,00% 14,00% 12,00% 8,00% 6,00% 4,00% 2,00% 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 1 Rozbudowa i modernizacja infrastruktury drogowej (w tym chodniki), 2 Rozbudowa i modernizacja 10
infrastruktury wodociągowej, 3 Rozbudowa i modernizacja infrastruktury kanalizacyjnej, 4 Rozbudowa i modernizacja infrastruktury gazowej, 5 Rozbudowa i modernizacja infrastruktury sportowo-rekreacyjnej, 6 Rozbudowa i modernizacja obiektów użyteczności publicznej (np. amfiteatr, ośrodek kultury, świetlice), 7 Rewitalizacja i renowacja zabytków, 8 Ochrona środowiska naturalnego, 9 Uporządkowanie przestrzeni publicznej (w tym plany zagospodarowania przestrzennego), 10 Czystość i estetyka otoczenia, 11 Poprawa bezpieczeństwa publicznego, 12 Poprawa dostępności i jakości opieki zdrowotnej (w tym rozbudowa i modernizacja zakładów opieki zdrowotnej), 13 Rozwój profilaktyki zdrowotnej, 14 Zwiększenie pomocy społecznej dla najuboższych, 15 Promocja gminy, 16 Rozwój i promocja przedsiębiorczości, 17 Rozwój turystyki, 18 Wsparcie organizacji pozarządowych, 19 Działalność instytucji kultury, 20 Edukacja i opieka przedszkolna, 21 Zagospodarowanie czasu wolnego dzieci i młodzieży Rysunek 10. Ważność przedsięwzięć wskazanych w rys. 9 na skali od 1 do 5 (5 to ocena najwyższa) 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 5 4 3 2 1 1 Rozbudowa i modernizacja infrastruktury drogowej (w tym chodniki), 2 Rozbudowa i modernizacja infrastruktury wodociągowej, 3 Rozbudowa i modernizacja infrastruktury kanalizacyjnej, 4 Rozbudowa i modernizacja infrastruktury gazowej, 5 Rozbudowa i modernizacja infrastruktury sportoworekreacyjnej, 6 Rozbudowa i modernizacja obiektów użyteczności publicznej (np. amfiteatr, ośrodek kultury, świetlice), 7 Rewitalizacja i renowacja zabytków, 8 Ochrona środowiska naturalnego, 9 Uporządkowanie przestrzeni publicznej (w tym plany zagospodarowania przestrzennego), 10 Czystość i estetyka otoczenia, 11 Poprawa bezpieczeństwa publicznego, 12 Poprawa dostępności i jakości opieki zdrowotnej (w tym rozbudowa i modernizacja zakładów opieki zdrowotnej), 13 Rozwój profilaktyki zdrowotnej, 14 Zwiększenie pomocy społecznej dla najuboższych, 15 Promocja gminy, 16 Rozwój i promocja przedsiębiorczości, 17 Rozwój turystyki, 18 Wsparcie organizacji pozarządowych, 19 Działalność instytucji kultury, 20 Edukacja i opieka przedszkolna, 21 Zagospodarowanie czasu wolnego dzieci i młodzieży Uwaga: rysunek 10 należy odczytywać i analizować w aspekcie wyników zawartych w rysunku 9. 11
Rysunek 11. Wpływ mieszkańców Gminy na ważne decyzje podejmowane przez władze gminy 4 35,00% 3 25,00% 2 15,00% 5,00% 3,17% 6,35% 34,92% 36,51% 19,05% Rysunek 12. Funkcjonowanie Urzędu Gminy oraz podległych jednostek organizacyjnych 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Nie mam zdania Bardzo dobrze Raczej dobrze Przeciętnie Raczej źle Zdecydowanie źle 12
Rysunek 13. Źródła informacji o działaniach władz Gminy oraz o wydarzeniach lokalnych 35,00% 3 25,00% 2 15,00% 5,00% Źródła informacji obecne Źródła informacji preferowane Rysunek 14. Mocne i słabe strony Gminy Miedziana Góra ( liczba wskazań) MOCNE STRONY GMINY atrakcyjne położenie niedaleko miasta wojewódzkiego 25 walory środowiskowe i turystyczne 15 dobre skomunikowanie gminy 5 wykształceni młodzi mieszkańcy 4 infrastruktura sportowo-rekreacyjna 3 aktywni społecznie mieszkańcy 2 zabytki 2 przyjazna do zamieszkania 1 rozwinięta sieć handlowa 1 dostęp do opieki zdrowotnej 1 posiadanie MPZP 1 SŁABE STRONY GMINY infrastruktura drogowa i komunikacyjna 7 nieudolne zarządzanie gminą 7 brak infrastruktury turystycznej, sportowej i rekreacyjnej 6 brak miejsc pracy 5 zróżnicowany poziom rozwoju poszczególnych sołectw 4 brak promocji gminy 3 powolny rozwój gminy 3 słabo funkcjonująca infrastruktura techniczna 3 problemy komunikacyjne gminy 3 słabo rozwinięta służba zdrowia 2 mała atrakcyjność inwestycyjna gminy 2 brak wsparcia dla aktywnych 2 mała aktywność gospodarcza mieszkańców 2 brak bezpieczeństwa publicznego 1 niewystarczająca pomoc osobom potrzebującym 1 tworzenie z gminy ośrodka przemysłowego 1 brak funduszy na realizację wielu przedsięwzięć 1 opór mieszkańców przed zmianami/inwestycjami 1 13
estetyka otoczenia 1 Rysunek 15. Szanse i zagrożenia dla rozwoju Gminy Miedziana Góra ( liczba wskazań) SZANSE ROZWOJOWE GMINY optymalne wykorzystanie funduszy unijnych 14 rozwój gospodarczy gminy i regionu 11 rozbudowa infrastruktury technicznej, sportowej, kulturalnej 8 duża ilość młodych ludzi, w tym z dziećmi 4 wzrost liczby mieszkańców gminy 4 wykorzystanie potencjału rekreacyjnego gminy 4 dostępność komunikacyjna gminy 2 promocja gminy 1 zmiana władz gminy 1 inwestowanie w młodzież 1 ZAGROŻENIA DLA ROZWOJU GMINY nieudolność władz gminy oraz UG 7 brak miejsc pracy i rozwoju dla młodych ludzi 6 słaba kondycja finansowa gminy 6 brak nowych inwestycji w gminie 4 wzrost atrakcyjności pobliskich gmin - 3 nakładanie zadań na samorządy bez zabezpieczenia środków finansowych 3 zmniejszenie bezpieczeństwa publicznego 3 starzenie się społeczeństwa 2 spadek tempa rozwoju poszczególnych sołectw 2 ubożenie społeczeństwa 2 brak porozumienia między mieszkańcami gminy 2 wyprowadzka młodych i wykształconych ludzi do miasta 1 brak specjalistów w przychodni zdrowia 1 wzrost zanieczyszczenia środowiska 1 zmniejszenie poziomu edukacji dzieci i młodzieży 1 Metryczka: Rysunek 16. Płeć oraz wiek ankietowanych 6 5 59,38% 40,63% 7 6 5 60,94% 4 4 3 2 Kobiety Mężczyźni 3 2 10,94% 18-24 lata 25-44 lata 17,19% 45-54 lata 7,81% 3,13% 55-64 lata 65 lat i więcej 14
Rysunek 17. Wykształcenie oraz zajęcie/zatrudnienie ankietowanych 7 6 5 4 3 2 7,81% 26,56% 65,63% 8 7 6 5 4 3 2 12,50% 4,69% 75,00% 3,13% 4,69% Zasadnicze zawodowe Średnie Wyższe Rysunek 18. Związek z terenem gminy oraz czas zamieszkiwania w gminie ankietowanych 8 7 6 5 4 3 2 75,00% Miejsce zamieszkania 19,74% Miejsce pracy 5,26% Miejsce prowadzenia działalności gospodarczej 7 6 5 4 3 2 17,74 11,29 % % 9,68% 61,29 % Rysunek 19. Miejsce zamieszkania (miejscowość) ankietowanych 35,00% 3 25,00% 2 15,00% 5,00% 32,26% 11,29% 11,29% 11,29% 16,13% 4,84% 4,84% 4,84% 1,61% 1,61% 15
I.2. Wzór ankiety sondażowej Szanowni Mieszkańcy Gminy Miedziana Góra! Miedziana Góra, 30 czerwca 2014r. Z dniem 19 maja 2014r. Gmina Miedziana Góra przystąpiła do prac nad dokumentem pod nazwą Strategia Rozwoju Gminy Miedziana Góra do roku 2025. Na najbliższe kilka lat będzie to najważniejszy dokument planistyczny Gminy, który będzie nie tylko wyznaczał kierunki rozwoju oraz cele jakie chcemy osiągnąć, ale będzie również wyrazem aspiracji jakie mamy jako wspólnota samorządowa. Dokument ten pozwoli na identyfikację mocnych i słabych stron oraz szans i zagrożeń rozwoju Gminy. W związku z powyższym zachęcam każdego z Państwa do wypełnienia niniejszej ankiety. Poświęcony przez Państwa czas przyczyni się do zaplanowania rozwoju Gminy w zgodzie z Państwa sugestiami i oczekiwaniami. Licząc na współpracę, zapewniam jednocześnie, że ankieta jest anonimowa, a wyniki będą prezentowane wyłącznie w formie zbiorczej. Wypełnione ankiety proszę składać w terminie do 31 sierpnia 2014r. Wójt Gminy Miedziana Góra Maciej Lubecki Ankieta Strategia Rozwoju Gminy Miedziana Góra do roku 2025 Proszę zaznaczyć X w wybranych polach. 1. Jak ogólnie ocenia Pani/Pan poziom życia w Gminie Miedziana Góra? bardzo dobrze raczej dobrze przeciętnie raczej źle zdecydowanie źle nie mam zdania 2. Czy według Pani/Pana poziom życia w Gminie Miedziana Góra poprawił się na przestrzeni ostatnich 8-9 lat? zdecydowanie tak raczej tak raczej nie zdecydowanie nie nie mam zdania 3. W jakich aspektach poziom życia w Gminie Miedziana Góra poprawił się najbardziej? wybierz 5 aspektów i uszereguj je na skali od 5 do 1, gdzie 5 to ocena najwyższa, a 1 najniższa... dostęp do infrastruktury i usług oświatowych (przedszkola, szkoły podstawowe oraz gimnazja)... dostęp do infrastruktury i usług społecznych (pomoc społeczna, opieka zdrowotna)... dostęp do infrastruktury i usług kulturalnych... dostęp do infrastruktury i usług sportowych oraz rekreacyjnych... dostęp do infrastruktury technicznej (m.in. drogowej, wodociągowej, kanalizacyjnej)... dostęp do infrastruktury mieszkaniowej... dostęp do infrastruktury handlowej i usługowej... bezpieczeństwo publiczne... możliwość zatrudnienia na terenie gminy... stan środowiska naturalnego... ład przestrzenny i estetyka otoczenia... inne (jakie?). 4. Czy chciałaby Pani/chciałby Pan wyprowadzić się z Gminy Miedziana Góra i zamieszkać poza jej granicami, np. w sąsiedniej gminie lub mieście? zdecydowanie tak raczej tak raczej nie 16
zdecydowanie nie nie mam zdania 5. Jaka jest Pani/Pana zdaniem sytuacja finansowa Gminy Miedziana Góra? Gmina jest: bardzo bogata raczej bogata średnio zamożna raczej biedna bardzo biedna nie mam zdania 6. Jak Pani/Pan ocenia warunki życia w Gminie Miedziana Góra w poszczególnych aspektach? 5 bardzo dobrze; 4- raczej dobrze; 3 przeciętnie; 2 raczej źle; 1 zdecydowanie źle dostępność i jakość edukacji przedszkolnej dostępność i jakość edukacji szkolnej (podstawowej i gimnazjalnej) dostępność i jakość zajęć pozalekcyjnych dla dzieci i młodzieży dostępność do rekreacji i aktywnego wypoczynku (m.in. obiekty sportowe, boiska, place zabaw) dostępność i atrakcyjność oferty kulturalnej bezpieczeństwo publiczne dostępność komunikacyjna dostępność (liczba) obiektów handlowych i usługowych opieka zdrowotna (m.in. opieka medyczna, apteki) oferta spędzania wolnego czasu dla dzieci (m.in. świetlice) oferta spędzania wolnego czasu dla młodzieży oferta spędzania wolnego czasu dla dorosłych możliwość czynnego uczestniczenia w działaniach społecznych (m.in. w organizacjach społecznych) infrastruktura turystyczna (m.in. baza noclegowa, gastronomiczna) stan zabytków i obiektów kultury możliwość zatrudnienia i rozwoju zawodowego na terenie gminy możliwość założenia własnej działalności gosp. atrakcyjność inwestycyjna gminy infrastruktura drogowa infrastruktura wodociągowo-kanalizacyjna infrastruktura energetyczna: gazowa system gospodarowania odpadami (segregacja i odbiór śmieci) dostępność Internetu stan środowiska naturalnego zagospodarowanie przestrzeni publicznej (m.in. place, miejsca spotkań, chodniki, ławki, czystość i estetyka) inne (jakie?).... Uwagi: 17
7. Co w Pani/Pana opinii jest najpoważniejszym problemem wpływającym na warunki życia w Gminie Miedziana Góra? podaj 3 najpoważniejsze 1. 2. 3. 8. Które z poniższych stwierdzeń charakteryzują Gminę Miedziana Góra obecnie, a które z nich powinny charakteryzować Gminę w przyszłości? wybierz maksymalnie 3 stwierdzenia obecnie i 3 w przyszłości atrakcyjna dla mieszkańców obecnie w przyszłości atrakcyjna dla turystów obecnie w przyszłości atrakcyjna dla przedsiębiorców/inwestorów obecnie w przyszłości atrakcyjna dla młodych ludzi obecnie w przyszłości atrakcyjna dla rodzin z dziećmi obecnie w przyszłości bezpieczna obecnie w przyszłości atrakcyjne miejsce do mieszkania, pracy i wypoczynku obecnie w przyszłości miejsce aktywnego wypoczynku obecnie w przyszłości z dostępem do wysokiej jakości usług społecznych (m.in. oświata, kultura i sport, opieka zdrowotna) obecnie w przyszłości z dobrze rozbudowaną infrastrukturą techniczną (m.in. sieć drogowa, wodociągowa, kanalizacyjna) obecnie w przyszłości przyjazne mieszkańcom gminne instytucje (m.in. Urząd Gminy, GOPS, ZGK) obecnie w przyszłości dobrze zarządzana gmina obywatelska obecnie w przyszłości tworząca nowe miejsca pracy obecnie w przyszłości gmina ekologiczna dbająca o środowisko naturalne i estetykę otoczenia obecnie w przyszłości bardziej atrakcyjna niż sąsiednie gminy obecnie w przyszłości inne (jakie?).. obecnie w przyszłości Uwagi: 9. Jakie są według Pani/Pana najpilniejsze przedsięwzięcia/dziedziny do zrealizowania lub wspierania na ternie Gminy Miedziana Góra w perspektywie najbliższych kilku lat? wybierz 5 aspektów i uszereguj je na skali od 5 do 1, gdzie 5 to ocena najwyższa, a 1 najniższa... rozbudowa i modernizacja infrastruktury drogowej (w tym chodniki)... rozbudowa i modernizacja infrastruktury wodociągowej... rozbudowa i modernizacja infrastruktury kanalizacyjnej... rozbudowa i modernizacja infrastruktury gazowej 18
... rozbudowa i modernizacja infrastruktury sportowo-rekreacyjnej... rozbudowa i modernizacja obiektów użyteczności publicznej (np. amfiteatr, ośrodek kultury, świetlice)... rewitalizacja i renowacja zabytków... ochrona środowiska naturalnego... uporządkowanie przestrzeni publicznej (w tym plany zagospodarowania przestrzennego)... czystość i estetyka otoczenia... poprawa bezpieczeństwa publicznego... poprawa dostępności i jakości opieki zdrowotnej (w tym rozbudowa i modernizacja zakładów opieki zdrowotnej)... rozwój profilaktyki zdrowotnej... zwiększenie pomocy społecznej dla najuboższych... promocja gminy... rozwój i promocja przedsiębiorczości... rozwój turystyki... wsparcie organizacji pozarządowych... działalność instytucji kultury... edukacja i opieka przedszkolna... zagospodarowanie czasu wolnego dzieci i młodzieży... inne (jakie?). 10. Jak Pani/Pan ocenia realny wpływ mieszkańców Gminy Miedziana Góra na ważne decyzje podejmowane przez władze samorządowe, czyli Wójta oraz Radę Gminy? bardzo duży raczej duży umiarkowany raczej mały zdecydowanie mały nie mam zdania 11. Jak ocenia Pani/Pan funkcjonowanie Urzędu Gminy w Miedzianej Górze oraz podległych jednostek organizacyjnych (m.in. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, Zakład Gospodarki Komunalnej, Gminna Biblioteka Publiczna) w następujących dziedzinach? 5 bardzo dobrze; 4- raczej dobrze; 3 przeciętnie; 2 raczej źle; 1 zdecydowanie źle kompetencje pracowników (poziom wiedzy) szybkość obsługi (czas załatwiania spraw) kultura osobista i zachowanie pracowników łatwość w dotarciu do właściwego pracownika estetyka oraz wyposażenie urzędu/jednostek przystosowanie budynków do potrzeb osób niepełnosprawnych Uwagi: 19
12. Z jakich źródeł czerpie Pani/Pan informacje o działaniach władz Gminy Miedziana Góra i wydarzeniach lokalnych? (można wskazać kilka odpowiedzi) spotkania wójta, radnych i przedstawicieli urzędu z mieszkańcami gazeta lokalna tablica ogłoszeń w Urzędzie Gminy tablica ogłoszeń poza Urzędem Gminy gminna strona internetowa gminny Biuletyn Informacji Publicznych z plakatów i ulotek inne sposoby (jakie?). 13. Z jakich źródeł chciałaby Pani/chciałby Pan otrzymywać informacje o działaniach władz Gminy Miedziana Góra i wydarzeniach lokalnych? (można wskazać kilka odpowiedzi) spotkania przedstawicieli urzędu, wójta i radnych z mieszkańcami gazeta lokalna tablica ogłoszeń w Urzędzie Gminy tablica ogłoszeń poza Urzędem Gminy gminna strona internetowa gminny Biuletyn Informacji Publicznych z plakatów i ulotek inne sposoby (jakie?). 14. Co w Pani/Pana opinii jest MOCNĄ STRONĄ (atut, przewaga, potencjał) Gminy Miedziana Góra, której wykorzystanie pozwoli na jej dynamiczny rozwój? 15. Co w Pani/Pana opinii jest SŁABĄ STRONĄ (bariera, wada, problem) Gminy Miedziana Góra, która może spowolnić jej rozwój? 16. Co w Pani/Pana opinii jest SZANSĄ (okazja) Gminy Miedziana Góra, której wykorzystanie pozwoli na jej dynamiczny rozwój? 20
17. Co w Pani/Pana opinii jest ZAGROŻENIEM (trudności, niebezpieczeństwa) Gminy Miedziana Góra, które może spowolnić lub utrudnić jej rozwój? Metryczka: Płeć: kobieta mężczyzna Wiek: do 17 lat 18-24 lata 25-44 lata 45-54 lata 55-64 lata 65 lat i więcej Wykształcenie: podstawowe gimnazjalne Zajęcie/zatrudnienie: uczeń/student przedsiębiorca zasadnicze zawodowe średnie osoba pracująca osoba bezrobotna wyższe emeryt/rencista inne (jakie?).. Związek z terenem Gminy Miedziana Góra: miejsce zamieszkania miejsce pracy miejsce prowadzenia działalności gospodarczej Miejsce zamieszkania miejscowość: nie dotyczy Bobrza Ciosowa Ćmińsk Porzecze Czas zamieszkiwania w Gminie Miedziana Góra: nie dotyczy do 5 lat Kostomłoty Drugie Kostomłoty Pierwsze Miedziana Góra miejsce rekreacji, wypoczynku inne (jakie?).... 6-10 lat 11 lat i więcej Przyjmo Tumlin-Podgród Tumlin-Wykień Bardzo dziękujemy za wypełnienie ankiety! Wypełnione ankiety prosimy składać w terminie do 31 sierpnia 2014r. w jeden z następujących sposobów: osobiście w Urzędzie Gminy w Miedzianej Górze (urna na parterze), pocztą tradycyjną na adres: Urząd Gminy w Miedzianej Górze, ul. Urzędnicza 18, 26-085 Miedziana Góra, pocztą elektroniczną (ankieta jest dostępna na stronie www.miedziana-gora.pl) na adres gabriel.pak@miedziana-gora.pl, za pośrednictwem sołtysa. 21
zewnętrzne Miejsce występowania czynnika wewnętrzne II. Warsztaty strategiczne II.1.Analiza SWOT Spotkanie odbyło się w dniu 15 października 2014r, w godzinach 16.00 17.30, w Urzędzie Gminy Miedziana Góra. W spotkaniu wzięło udział 26 przedstawicieli organizacji pozarządowych, sołectw oraz Rady Gminy. Na spotkaniu zaprezentowano założenia towarzyszące opracowywaniu strategii rozwoju, zrealizowano z uczestnikami spotkania warsztat nt. uwarunkowań rozwojowych Gminy Miedziana Góra przy zastosowaniu analizy SWOT. Na zakończenie spotkania, uczestnicy wypełnili kwestionariusz pozwalający określić wizję rozwoju gminy. Istotę analizy SWOT oddaje jej nazwa, która pochodzi od pierwszych liter analizowanych czynników: S (strenghts) silne strony, W (weaknesses) słabe strony, O (opportunities) szanse oraz T (threats) zagrożenia. Dodatkowo analizowane czynniki można podzielić ze względu na charakter oddziaływania oraz miejsce jego występowania 2. Niniejsza strategia Gminy Miedziana Góra koncentruje się na wzmacnianiu jej mocnych stron oraz wykorzystaniu szans rozwojowych, jednocześnie zawiera rozwiązania niwelujące słabe strony oraz przeciwdziałające zagrożeniom. Tabela 1. Schemat analizy SWOT Charakter oddziaływania czynnika pozytywny negatywny S silne strony W słabe strony O szanse T zagrożenia Źródło: Planowanie strategiczne. Poradnik dla pracowników administracji publicznej. 3 2 Czynniki wewnętrzne pozytywne (S) silne lub mocne strony, czyli atuty. Cechy wyróżniające gminę od innych jednostek i stanowiącą jej przewagę konkurencyjną. Czynniki wewnętrznie negatywne (W) słabe strony gminy będące konsekwencją ograniczeń różnego rodzaju zasobów. Czynniki zewnętrzne pozytywne (O) szanse, korzystne tendencje w otoczeniu, właściwie wykorzystane mogą stanowić impuls rozwojowy. Czynniki zewnętrzne negatywne (T) zagrożenia, niekorzystne zjawiska występujące w otoczeniu, które mogą być barierą dla rozwoju gminy, osłabiają silne strony oraz możliwość wykorzystania szans. 3 Dziemianowicz W., Szmigiel-Rawska K., Nowicka P., Dąbrowska A., Planowanie strategiczne. Poradnik dla pracowników administracji publicznej, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa 2012, s. 105. 22
Analiza SWOT dla Gminy Miedziana Góra została poniżej przedstawiona w sposób zbiorczy, bez rozbijania jej na analizę poszczególnych obszarów problemowych, tym niemniej analizy robocze prowadzone były w obszarach tematycznych zgodnych z częścią diagnostyczną strategii. Analiza SWOT wypracowana na spotkaniu w dniu 15 października 2014r. została poddana uzupełnieniom przez Zespół zadaniowy ds. opracowania Strategii Rozwoju Gminy Miedziana Góra do roku 2025 oraz w dalszej kolejności poddano występujące czynniki analizie wzajemnego oddziaływania. 23
Mocne strony gminy (S) aktywność organizacji pozarządowych oraz nieformalnych grup mieszkańców funkcjonujących na terenie gminy wysoki udział w społeczeństwie ludności w wieku produkcyjnym i przedprodukcyjnym rozwinięta baza dydaktyczna oraz wysoki poziom edukacji podstawowej i gimnazjalnej wraz z bogatą ofertą zajęć pozalekcyjnych dobrze rozwinięta infrastruktura sportowa rozbudowana sieć infrastruktury komunalnej (optymalna sieć dróg gminnych, 99% zwodociągowanie gminy, 50% skanalizowanie) atrakcyjność gminy jako miejsca zamieszkania (stała wysoka liczba osób osiedlających się w gminie) walory przyrodniczo-krajobrazowe z licznymi osobliwościami przyrody sprzyjające rozwojowi turystyki i rekreacji (możliwy rozwój szlaków i tras turystycznych, sportów zimowych, kolarstwa) unikatowe w skali regionu i kraju pozostałości zabytku - Zakładu Wielkopiecowego w Bobrzy, wzniesionego w latach 1826-1831 dobre połączenia komunikacyjne z miastem wojewódzkim, jak również z pozostałymi ośrodkami krajowymi (drogi krajowe S7 i 74) objęcie zdecydowanej wiekszości powierzchni gminy (około 90%) Miejscowymi Planami Zagospodarowania Przestrzsennego Słabe strony gminy (W) brak zorganizowanych form spędzania wolnego czasu, w tym brak oferty kulturalnej gminy wąskie grono mieszkańców gminy angażujące się społecznie i obywatelsko (bierność części mieszkańców) nieutożsamianie sie napływających mieszkańców z gminą wymagająca modernizacji infrastruktura służby zdrowia oraz brak dostępu do usług rehabilitacyjnych około 10% bezrobocie występujące wśród mieszkańców gminy rozdrobnienie gospodarstw rolnych i zanik rolnictwa słabe wykorzystanie walorów przyrodniczo - krajobrazowych gminy pod kątem rozwoju turystyki i rekreacji brak kanalizacji sanitarnej na terenie całej gminy brak terenów przeznaczonych pod działalność inwestycyjną niepełna dostępność terenu całej gminy poprzez sieć komunikacji zbiorowej duże obciążenie ruchu drogowego na terenie gminy poprzez drogę krajową nr 74 brak bazy lokalowej dla działalności instytucji kultury i bibliotekoznawstwa, prowadzenia usług rehabilitacyjnych oraz właściwych warunków pracy GOPS brak rozwiązań przeciwpowodziowych na rzece Bobrza oraz terenów rekreacyjnych - zbiornik retencyjny brak obiektu wsparcia dla osób niepełnosprawnych i starszych brak rozwiązań służących scentralizowaniu służb ratowniczych (straż pożarna, policja, pogotowie ratunkowe) 24
Szanse rozwojowe gminy (O) dostępne zewnętrzne środki finansowe, w tym z UE, dla przedsięwzięć realizowanych przez gminę dostępne zewnętrzne środki finansowe, w tym z UE, dla osób fizycznych, organizacji pozarządowych oraz firm z terenu gminy współpraca jednostek samorządowych z terenu Kieleckiego Obszaru Funkcjonalnego wzrost zainteresowania mieszkańców Kielc oraz sąsiednich gmin ofertą rekreacyjną i turystyczną dostępną na terenie gminy wzrost zainteresowania mieszkańców Kielc oraz sąsiednich gmin zamieszkaniem na terenie gminy rozwój gospodarczy, społeczny i kulturalny miasta wojewódzkiego Kielc Zagrożenia dla rozwoju gminy (T) wzrost atrakcyjności sąsiednich gmin pod względem warunków miejsca zamieszkania i prowadzenia działalności gospodarczej zwiększanie zadań własnych gminy przy jednoczesnym braku wzrostu dostępnych środków finansowych zahamowanie rozwoju województwa świętokrzyskiego oraz miasta Kielce duży poziom biurokracji w instytucjach publicznych niestabilne, niespójne i niejasne przepisy prawa pasywna polityka państwa w zakresie przeciwdziałania bezrobociu Tak przedstawione czynniki pozwolą określić obecną pozycję Gminy Miedziana góra oraz potencjale strategie rozwoju. W ramach analizy SWOT, czyli w podejściu od wewnątrz na zewnątrz należy odpowiedzieć na następujące pytania: czy mocne strony pozwolą wykorzystać szanse?, czy słabe strony zablokują wykorzystanie szans?, czy mocne strony pozwolą na przezwyciężenie zagrożeń?, czy słabe strony wzmocnią negatywny skutek zagrożeń? Poniżej prezentujemy macierze obrazujące relacje zachodzące pomiędzy poszczególnymi czynnikami w analizie SWOT. Analiza wzajemnego oddziaływania oceniana jest według skali 0-2, gdzie 0 oznaczało brak zależności, 1 zależność słabą oraz 2 zależność silną. Tabela 2. Macierz oddziaływania mocnych stron gminy (S) na jej szanse rozwojowe (O) O1 O2 O3 O4 O5 O6 Suma S1 0 2 0 2 0 0 4 S2 0 2 0 0 0 2 4 25
S3 0 0 0 0 2 0 2 S4 0 1 0 2 2 0 5 S5 0 2 0 2 2 0 6 S6 0 1 0 0 2 2 5 S7 2 2 2 2 0 2 10 S8 2 2 2 2 0 2 10 S9 0 2 2 2 2 2 10 S10 2 2 0 0 2 0 6 Suma 6 16 6 12 12 10 62 Źródło: opracowanie UG. Tabela 3. Macierz oddziaływania słabych stron gminy (W) na jej szanse rozwojowe (O) O1 O2 O3 O4 O5 O6 Suma W1 0 0 0 2 1 0 3 W2 0 2 0 1 1 0 4 W3 0 1 0 0 0 0 1 W4 0 0 0 0 2 0 2 W5 0 0 0 0 0 0 0 W6 0 0 0 0 0 0 0 W7 0 1 1 2 1 0 5 W8 0 0 0 0 2 0 2 W9 1 2 1 0 0 2 6 W10 0 1 0 2 2 0 5 W11 0 0 0 2 1 0 3 W12 1 0 0 0 2 0 3 W13 0 0 0 1 2 0 3 W14 0 0 0 0 1 0 1 W15 0 0 0 0 1 0 1 Suma 2 7 2 10 16 2 39 Źródło: opracowanie UG. Tabela 4. Macierz oddziaływania mocnych stron gminy (S) na zagrożenia jej rozwoju (T) T1 T2 T3 T4 T5 T6 Suma S1 0 2 1 1 1 2 7 S2 0 2 1 0 0 0 3 S3 2 0 0 0 0 1 3 S4 2 0 0 0 0 0 2 S5 2 0 1 0 0 0 3 S6 2 2 1 0 0 0 5 S7 1 1 1 0 0 1 4 S8 1 1 1 0 0 1 4 S9 2 0 1 0 0 1 4 S10 2 0 0 0 0 0 2 Suma 14 8 7 1 1 6 37 Źródło: opracowanie UG. 26
Tabela 5. Macierz oddziaływania słabych stron gminy (W) na zagrożenia jej rozwoju (T) T1 T2 T3 T4 T5 T6 Suma W1 2 0 0 0 0 0 2 W2 1 0 2 0 0 2 5 W3 0 0 0 0 0 0 0 W4 2 1 2 0 0 0 5 W5 0 1 2 0 0 2 5 W6 0 1 2 0 0 2 5 W7 1 0 2 0 0 1 4 W8 2 0 2 0 0 0 4 W9 0 0 2 0 0 2 4 W10 2 1 1 0 0 0 4 W11 1 0 0 0 0 0 1 W12 2 0 1 0 0 1 4 W13 2 1 0 0 0 0 3 W14 2 0 0 0 0 0 2 W15 1 1 1 0 0 0 3 Suma 18 6 17 0 0 10 51 Źródło: opracowanie UG. Komplementarnym podejściem do SWOT jest analiza TOWS, czyli ocena oddziaływania na siebie czynników z zewnątrz do wewnątrz. Kluczowymi pytaniami są: czy zagrożenia osłabią siły?, czy szanse spotęgują siły?, czy zagrożenia spotęgują słabości?, czy szanse pozwolą przezwyciężyć słabości? Poniżej prezentujemy macierze obrazujące relacje zachodzące pomiędzy poszczególnymi czynnikami zarówno w analizie TOWS. Analiza wzajemnego oddziaływania oceniana jest według skali 0-2, gdzie 0 oznaczało brak zależności, 1 zależność słabą oraz 2 zależność silną. Tabela 6. Macierz oddziaływania zagrożeń rozwoju gminy (T) na jej mocne strony (S) S1 S2 S3 S4 S5 S6 S7 S8 S9 S10 Suma T1 0 0 0 0 2 2 1 1 2 2 10 T2 0 0 2 2 2 0 2 2 0 0 10 T3 0 2 0 0 1 2 2 2 2 1 12 T4 2 0 1 1 0 0 1 1 0 0 6 T5 2 0 1 1 0 0 1 1 0 0 6 T6 0 2 0 0 0 0 1 1 1 0 5 Suma 4 4 4 4 5 4 8 8 5 3 49 Źródło: opracowanie UG. 27
Tabela 7. Macierz oddziaływania szans rozwojowych gminy (O) na jej mocne strony (S) S1 S2 S3 S4 S5 S6 S7 S8 S9 S10 Suma O1 1 0 2 2 2 2 2 2 0 0 13 O2 2 2 2 0 0 1 0 0 0 0 7 O3 0 0 0 0 2 2 1 1 0 0 6 O4 2 1 0 2 1 0 2 2 2 0 12 O5 0 0 2 2 2 2 0 0 2 2 12 O6 0 0 0 0 0 2 2 2 1 0 7 Suma 5 3 6 6 7 9 7 7 5 2 57 Źródło: opracowanie UG. Tabela 8. Macierz oddziaływania zagrożeń rozwoju gminy (T) na jej słabe strony (W) W1 W2 W3 W4 W5 W6 W7 W8 W9 W10 W11 W12 W13 W14 W15 Suma T1 1 1 0 2 0 0 2 2 0 2 2 1 2 1 1 17 T2 1 0 0 2 2 0 2 1 0 0 0 2 1 2 1 14 T3 0 0 0 0 2 2 2 0 2 1 0 2 1 0 1 13 T4 0 2 1 0 1 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 5 T5 0 2 1 0 1 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 5 T6 0 1 0 0 2 1 1 0 2 1 0 1 0 0 0 9 Suma 2 6 2 4 8 3 7 3 4 4 2 8 4 3 3 63 Źródło: opracowanie UG. Tabela 9. Macierz oddziaływania szans rozwojowych gminy (O) na jej słabe strony (W) W1 W2 W3 W4 W5 W6 W7 W8 W9 W10 W11 W12 W13 W14 W15 Suma O1 2 2 2 1 1 0 2 2 0 0 0 2 2 2 2 20 O2 2 2 2 2 2 2 2 0 1 1 0 0 0 0 0 16 O3 0 0 0 0 0 0 1 1 1 1 0 0 0 1 1 6 O4 1 0 1 0 1 1 2 0 0 0 0 1 0 0 0 7 O5 0 0 1 0 0 1 0 0 0 0 0 1 1 0 0 4 O6 0 1 0 0 2 1 0 0 1 0 0 2 0 1 0 8 Suma 5 5 6 3 6 5 7 3 3 2 0 6 3 4 3 61 Źródło: opracowanie UG. Dopiero zestawienie zbiorcze analiz SWOT oraz TOWS wskazuje na optymalną strategię wybraną zgodnie z poniższą tabelą. 28
Tabela 10. Macierz normatywnych strategii działania 4 Szanse Zagrożenia Mocne strony Strategia agresywna (maxi-maxi) Strategia konserwatywna (maxi-mini) Słabe strony Strategia konkurencyjna (mini-maxi) Strategia defensywna (mini-mini) Strategia agresywna (maxi-maxi) polega na maksymalnym wykorzystaniu synergii między mocnymi stronami oraz szansami występującymi otoczeniu. Strategia konkurencyjna (mini-maxi) opiera się na eliminowaniu słabych stron oraz budowaniu przewagi dzięki wykorzystaniu istniejących szans rozwojowych. Strategia konserwatywna (maxi-mini) zakłada minimalizowanie negatywnego wpływu otoczenia, czyli zagrożeń poprzez wykorzystanie mocnych stron. Strategia defensywna (minimini) to minimalizowanie wpływu zarówno słabych stron gminy, jak i zagrożeń ze strony otoczenia. Przeprowadzone analizy oraz ich wyniki pozwalają na określenie jaki charakter powinna przybrać strategia rozwoju dla Gminy Miedziana Góra oraz identyfikują zależności pomiędzy czynnikami wewnętrznymi i zewnętrznymi. Tabela 11. Macierz SWOT/TOWS Gminy Miedziana Góra Szanse (O) Zagrożenia (T) Mocne strony (S) 62 + 57 = 119 37 + 49 = 86 Słabe strony (W) 39 + 61 = 100 51 + 63 = 114 Źródło: opracowanie UG. 4 Tamże, s. 119. 29
Rysunek 20. Graficzna prezentacja wyników analizy SWOT/TOWS Gminy Miedziana Góra SWOT+TOWS 150 100 119 86 100 114 50 Zagrożenia 0 Mocne strony Słabe strony Szanse Źródło: opracowanie UG. Jak wynika z wyżej przeprowadzonych analiz optymalną strategią rozwoju Gminy Miedziana Góra jest strategia agresywna, czyli maxi-maxi (wykorzystanie synergii między mocnymi stronami oraz szansami występującymi otoczeniu). Powyższe potwierdzają zarówno analiza SWOT, jak i TOWS, gdzie ćwiartki strategii agresywnej uzyskały najwyższe wyniki. Zgodnie z niniejszą strategią, działania gminy powinny koncentrować się na wykorzystaniu atutów gminy oraz szans powstających w otoczeniu. Gmina powinna wykorzystać szanse pojawiające się w otoczeniu do wzmacniania mocnych stron gminy, które stanowią jej przewagę konkurencyjną. Należy jednakże zwrócić uwagę na ćwiartkę strategii defensywnej, która również uzyskała bardzo wysoki wynik. Wobec powyższego wydaje się, iż to połączenie strategii agresywnej z działaniami wynikającymi ze strategii defensywnej da najlepsze rezultaty rozwojowe dla Gminy. Gmina w dalszym ciągu powinna rozbudowywać lub modernizować infrastrukturę komunalną oraz co z tym bezpośrednio związane podnosić atrakcyjność gminy jako miejsca zamieszkania. Coraz ważniejsza dla obecnych mieszkańców, ale i przyszłych, będzie również jakość bazy dydaktycznej oraz poziomu edukacji podstawowej i gimnazjalnej dostępnej na terenie gminy. Kolejną kwestią, którą należy rozwijać i wykorzystać jest potencjał turystyczny i rekreacyjny terenów gminy, z unikatowym w skali regionu i kraju Zakładem Wielkopiecowym w Bobrzy. Przygotowana oferta rekreacyjnoturystyczna powinna stanowić kompletny produkt turystyczny, nastawiony na przyciągnięcie turystów jednodniowych z regionu, jak również turystów weekendowych spoza regionu świętokrzyskiego, na co pozwala bardzo dobra dostępność komunikacyjna gminy. Rozwój usług turystycznych, i w związku z nim zwiększenie liczby osób odwiedzających gminę spowoduje spadek bezrobocia, wzrost dochodów mieszkańców, a w konsekwencji przełoży się na wzrost gminnych dochodów. Dodatkowo gmina powinna tworzyć optymalne warunki do rozwoju i aktywności 30
organizacji pozarządowych oraz nieformalnych grup mieszkańców zaangażowanych społecznie. Działalność ngo s jest korzystna dla gminy zarówno z punktu widzenia promocyjnego, jak i również z powodów bardziej pragmatycznych podejmują się rozwiązywania kwestii trudnych i problematycznych, ale ważnych dla lokalnej społeczności, często ze środków finansowych pochodzących spoza gminy, np. ze środków UE, budżetu państwa czy samorządu wojewódzkiego. Ważną grupą warunkującą rozwój gminy są przedsiębiorcy, którzy poprzez swoje funkcjonowanie wpływają na wysokość gminnego budżetu (podatki), a ponadto tworzą miejsca pracy. Działania gminy powinny koncentrować się na stworzeniu sprzyjających warunków dla rozwoju mikro i małej przedsiębiorczości, ze szczególnym naciskiem na rozwój firm z szeroko pojętej branży usługowej oraz handlowej. Szanse rozwojowe występujące w otoczeniu Gminy Miedziana Góra powinny być skrupulatnie wykorzystane. Należy mieć na uwadze, iż część z nich jest bezpośrednio związana z latami 2014-2020, w którym to okresie będą dostępne środki finansowe z UE. Po tym okresie dostępność środków unijnych jest trudna do przewidzenia, jednakże można i należy się spodziewać się jej ograniczenia. W związku z powyższym optymalne wykorzystanie środków z UE wydaje się być kluczowym czynnikiem gwarantującym sukces gminy, dotyczy to zarówno gminnych instytucji samorządowych, jak i organizacji pozarządowych, firm oraz osób fizycznych. Drugą ważną kwestią jest rosnące zapotrzebowanie na usługi rekreacyjne i turystyczne wśród polskiego społeczeństwa. Wzrost zamożności społeczeństwa oraz moda na zdrowy i ekologiczny styl życia stanowią czynniki, które gmina powinna wykorzystać, tym bardziej, iż posiada potencjał ku temu. Nie bez znaczenia dla rozwoju gminy jest również bezpośrednie sąsiedztwo z Kielcami miastem wojewódzkim, które stanowią naturalny ośrodek wzrostu i rozwoju w województwie świętokrzyskim. Wykorzystanie jego potencjału gospodarczego, społecznego i kulturalnego znajdzie swoje odzwierciedlenie w rozwoju gminy. 31
Dodatkowo podczas spotkania w dniu 15 października 2014r. uczestnicy wypełnili kwestionariusz pozwalający określić wizję rozwoju gminy. Niniejsze kwestionariusze posłużyły do opracowania wyników zbiorczych nt. wizji gminy w 2025r. Najwięcej uznania uzyskała wizja gminy, jako miejsca z bardzo dobrze rozwiniętą infrastrukturą techniczną (m.in. sieć drogowa, wodociągowa, kanalizacyjna), na dalszych pozycjach znalazły się wizje gminy jako atrakcyjnego miejsca do mieszkania, pracy i wypoczynku oraz jako gminy tworzącej nowe miejsca pracy. Całościowe wyniki z odpowiedzi na pytanie nt. wizji gminy przedstawia poniższy wykres. Rysunek 21. Stwierdzenia, które charakteryzują Gminę Miedziana Góra obecnie oraz które powinny ja charakteryzować w przyszłości 18,00% 16,00% 14,00% 12,00% 8,00% 6,00% 4,00% 2,00% 9,46% 6,76% 6,76% 2,70% 1,35% 9,46% 8,11% 2,70% 16,22% 5,41% 5,41% 4,05% 9,46% 6,76% 5,41% 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 Obecnie W przyszłości 1 Atrakcyjna dla mieszkańców, 2 Atrakcyjna dla turystów, 3 Atrakcyjna dla przedsiębiorców/inwestorów, 4 Atrakcyjna dla młodych ludzi, 5 Atrakcyjna dla rodzin z dziećmi, 6 Bezpieczna, 7 Atrakcyjne miejsce do mieszkania, pracy i wypoczynku, 8 Miejsce aktywnego wypoczynku, 9 Z dostępem do wysokiej jakości usług społecznych (m.in. oświata, kultura i sport, opieka zdrowotna), 10 Z dobrze rozbudowaną infrastrukturą techniczną (m.in. sieć drogowa, wodociągowa, kanalizacyjna), 11 Przyjazne mieszkańcom gminne instytucje (m.in. Urząd Gminy, GOPS, ZGK), 12 Dobrze zarządzana gmina obywatelska, 13 Tworząca nowe miejsca pracy, 14 Gmina ekologiczna dbająca o środowisko naturalne i estetykę otoczenia, 15 Bardziej atrakcyjna niż sąsiednie gminy 32
Podsumowanie Konsultacje społeczne to proces, w którym przedstawiciele władz (każdego szczebla: od lokalnych po centralne) przedstawiają obywatelom swoje plany dotyczące np. aktów prawnych (ich zmiany lub uchwalania nowych), inwestycji lub innych przedsięwzięć, które będą miały wpływ na życie codzienne i pracę obywateli. Konsultacje nie ograniczają się jednak tylko do przedstawienia tych planów, ale także do wysłuchania opinii na ich temat, ich modyfikowania i informowania o ostatecznej decyzji. 5 Konsultacje społeczne to sposób uzyskiwania opinii, stanowisk, propozycji itp. od instytucji i osób, których w pewien sposób dotkną, bezpośrednio lub pośrednio, skutki proponowanych przez administrację działań. 6 Niniejsze opracowanie pomimo, iż powstało podczas prac nad Strategią Rozwoju Gminy Miedziana Góra do roku 2025 i jest ważnym punktem odniesienia dla zaprojektowanych działań planistycznych, nie stanowi jej części składowej. Raport znajduje swoje odzwierciedlenie zarówno w analizie uwarunkowań rozwojowych gminy (określenie jej mocnych i słabych stron oraz szans i zagrożeń dla jej rozwoju), jak i w misji dokumentu jakim jest strategia oraz w wizji gminy, czyli jej oczekiwanym stanem w przyszłości. Powyższe odnosi się również do jednych z najważniejszych części dokumentu, czyli do celów strategicznych oraz operacyjnych wraz z określeniem zadań przewidzianych do realizacji. Należy jednoznacznie stwierdzić, iż Strategia Rozwoju Gminy Miedziana Góra do roku 2025 bez procesu uspołecznienia jej powstawania, nie miałaby bieżącej treści i zawartości byłby to inny dokument. Abstrahując od niniejszego raportu, gorąco zachęcamy wszystkich z Państwa do zaznajomienia się z dokumentem Strategii Rozwoju Gminy Miedziana Góra do roku 2025. Przedmiotowy dokument dostępny jest dla wszystkich zainteresowanych zarówno na stronie www.miedzianagora.pl, na gminnym BIP, jak i w siedzibie Urzędu Gminy w Miedzianej Górze (ul. Urzędnicza 18, 26-085 Miedziana Góra, pokój nr 19). 5 http://poradnik.ngo.pl/konsultacje 6 Tamże. 33