Lublin, 25.03.2011 Sprawozdanie W ostatni piątek marca odbyło się kolejne spotkanie Lubelskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Logopedycznego, podczas którego omówiono sprawy bieżące, podsumowano kolejny rok pracy naszego Towarzystwa. Przed spotkaniem logopedzi mieli możliwość zapoznania się z nowymi pomocami dydaktycznymi, ponieważ naszym gościem była pani Katarzyna Gała ze sklepu Ene Due. Podczas omawiania spraw bieżących przewodnicząca LO PTL zaprosiła wszystkich uczestników szkolenia na Walny Zjazd PTL połączony z konferencją naukową pod hasłem: Dwieście lat logopedii w Polsce. Zjazd i konferencja odbędą się w dniach 10-11.06.2011 r. W drugim dniu konferencji prowadzone będą warsztaty, a wieczór zakończy koncert Orkiestry św. Mikołaja. Nasze spotkanie to głównie szkolenie zaproponowane przez lic. logopedów audiologów Beatę Ciesielską i Kamilę Dębińską z zakresu: Diagnostyka audiologiczna i metody leczenia zaburzeń słuchu. Panie na początku przedstawiły plan wystąpienia w założeniach którego miały omówić po pierwsze Uszkodzenia słuchu i ich kryteria podziału ze względu miejsce, czas wystąpienia i stopień ubytku ( lekki, umiarkowany, znaczny i głęboki). Po drugie metody badania słuchu i diagnozowanie uszkodzeń. Trzecim etapem referatu miało być omówienie rodzajów zaburzeń słuchu a czwartym metody leczenia. Podczas referowania prelegentki rozwijały na zmianę poszczególne części planu wystąpienia. Poniżej i pokrótce przybliżę same treści referatu. Metody Badania Słuchu: 1. Badanie akumetryczne badanie szeptem, inaczej próby akumetryczne, określają stan narządu słuchu i eliminują możliwość ewentualnych symulacji. Jest to badanie słuchu polegające na wypowiadaniu szeptem słów z odległości 4-6 metrów 2. Próby stroikowe badanie z wykorzystaniem stroika laryngologicznego pozwala określić pole słuchowe dla przewodnictwa powietrznego i kostnego oraz określić wzajemny ich stosunek. Badanie to wykonuje się przed właściwym badaniem audiometrycznym, a jego zaletą jest krótki czas trwania następnie wykonuje się audiometrię tonalną 3. Badanie audiometryczne progowe inaczej tonalne, w którym badany jest próg słyszenia 4. Audiometryczne nadprogowe badany jest nie tylko próg słyszenia, ale także wyższe wartości natężenia dźwięku
5. Badanie tympanometryczne: impedancji, w tym odruchy strzemiączkowe metoda badania sztywności błony bębenkowej ucha przy pomocy zmiennego ciśnienia akustycznego; odruch strzemiączkowy to efekt obronny ucha na dźwięki o zbyt dużym natężeniu 6. Audiometria słowna tzw. audiometria mowy - stosowana w celu uzupełnienia audiometrii tonalnej 7. Audiometria dziecięca - jest modyfikacją audiometrii subiektywnej jej celem jest ocena zdolności słyszenia z wykorzystaniem zabawy -dedykowana dzieciom, u których pomiary przy użyciu audiometrii konwencjonalnej nie zawsze dają oczekiwane wyniki (audiometria zabawowa, behawioralna) Relacja pomiędzy typem ubytku słuchu a percepcją dźwięku 16-25 db występują trudności z percepcją cichych lub odległych dźwięków, trudność w percepcji dźwięku w hałasie 26-30 db trudność w słyszeniu i rozumieniu spółgłosek, w szczególności w warunkach zakłóceń i hałasu, przy dużej odległości od źródła oraz w zależności od rodzaju ubytku słuchu, korzyść z protezy słuchu 31-50 db percepcja i rozumienie sygnałów tylko w bliskiej odległości, zwłaszcza, jeśli mowa nie jest ograniczona do słownika zrozumiałego dla osoby z ubytkiem słuchu, korzyść z protezy słuchu 51-70 db trudność w prowadzeniu rozmowy, brak zrozumienia, korzyść z protezy słuchu 71-90dB trudność w percepcji sygnałów dźwiękowych, niemożność rozumienia sygnału mowy bez protezowania także w warunkach rozmowy w bliskiej odległości (nawet bez zakłóceń) 91 db brak detekcji sygnałów dźwiękowych, osoba niesłysząca może odczuwać wibracje, musi się wspomagać komunikacją Typy niedosłuchów niedosłuch przewodzeniowy (łac. hypoacusis conductiva) dotyczy on zaburzenia występującego w części przewodzącej dźwięk: przewód słuchowy zewnętrzny lub ucho środkowe niedosłuch odbiorczy (łac. hypoacusis perceptiva) dotyczy patologii występującej w części odbierającej dźwięk: narząd Cortiego, zwój spiralny lub nerw ślimakowy. o ślimakowy dotyczy zaburzenia występującego w narządzie Cortiego o pozaślimakowy związany jest z uszkodzeniem w I neuronie drogi słuchowej o (nerw ślimakowy) ośrodkowy obejmuje zaburzenia słuchu zlokalizowane powyżej jąder ślimakowych, (począwszy od II neuronu drogi słuchowej) aż do kory słuchowej niedosłuch mieszany (łac. hypoacusis mixta) współwystępowanie obu rodzajów niedosłuchu w jednym narządzie słuchu.
Rodzaje niedosłuchów ze względu na lokalizację uszkodzenia o niedosłuch typu obwodowego (uszkodzony narząd słuchu): przewodzeniowy uszkodzenie ucha zewnętrznego lub środkowego (max. 60 db ubytku) odbiorczy uszkodzenie ucha wewnętrznego, nerwu słuchowego (powyżej 60 db ubytku) o mieszany przewodzeniowo-odbiorczy o niedosłuch typu centralnego (uszkodzone ośrodki w mózgu) ze względu na czas wystąpienia wady słuchu o prelingwalny powstały przed opanowaniem języka (do ok. 3 roku życia) o perylingwalny (interlingwalny) powstały w czasie gdy dziecko zna już podstawy języka, ale nie opanowało jeszcze systemu gramatycznego (ok. 3-5 roku życia) o postlingwalny powstały po opanowaniu przez dziecko języka (ok. 5-7 roku życia i później). ze względu na etiologię o wrodzony przyczyny dziedziczne, genetyczne, choroby matki podczas ciąży, środki farmakologiczne, konflikt serologiczny, promieniowanie rentgenowskie o nabyty powstały po urodzeniu na skutek chorób, urazów mechanicznych w obrębie głowy, urazów akustycznych, środków farmakologicznych, o ze względu na głębokość klasyfikacja uwzględniająca średnią arytmetyczną wartości progowych wyznaczonych przez krzywą audiometryczną dla częstotliwości klasycznych dla dźwięków mowy w rozmowie o lekki 20 40 db o umiarkowany 40 70 db o znaczny 70 90 db o głęboki powyżej 90 db obejmuje trzy grupy, wyznaczane na podstawie drugiej średniej, dodatkowo bierze się pod uwagę wartość progową dla częstotliwości 250 Hz Przyczyny niedosłuchu Najczęstsze przyczyny wywołujące niedosłuch typu przewodzeniowego na poziomie przewodu słuchowego zewnętrznego to: woskowina ciało obce w przewodzie słuchowym zewnętrznym wady wrodzone i inne zniekształcenia (np. zwężenia) przewodu słuchowego zewnętrznego nowotwory łagodne i złośliwe przewodu słuchowego zewnętrznego Przyczyny niedosłuchu przewodzeniowego na poziomie ucha środkowego: zapalenie ucha środkowego: ostre, przewlekłe, wysiękowe otoskleroza urazy ucha środkowego: np. perforacja błony bębenkowej nowotwory łagodne i złośliwe ucha środkowego zaburzenia drożności trąbki słuchowej wady rozwojowe ucha środkowego nowotwory nosogardła
osteogenesis imperfecta ziarniniak Wegenera choroba Pageta Przyczyny niedosłuchu pochodzenia ślimakowego wady wrodzone ślimaka zapalenie ucha wewnętrznego uraz akustyczny leki ototoksyczne zaburzenia ukrwienia ucha wewnętrznego: o nagła głuchota infekcje wirusowe: o świnka o odra choroba Méniére'a postać ślimakowa otosklerozy złamanie kości skroniowej uraz ciśnieniowy choroby o podłożu metabolicznym o hiperlipidemia o cukrzyca o niewydolność nerek niedosłuch starczy łac. presbyacusis uszkodzenie ucha wewnętrznego po radioterapii zatrucie substancjami chemicznymi o tlenek węgla o metale ciężkie o rozpuszczalniki organiczne o pestycydy choroby o podłożu autoimmunologicznym: o choroby tkanki łącznej o wrzodziejące zapalenie jelita grubego o choroba Crohna Przyczyny niedosłuchu odbiorczego pozaślimakowego guzy kąta mostowo-móżdżkowego guzy kości skroniowej neuropatia słuchowa guzy mózgu choroby naczyniowe mózgu o udar mózgu tętniak stwardnienie rozsiane Centralne zaburzenia przetwarzania słuchowego nie są klasyczną jednostką chorobową, ale powinny być traktowane jako zespół objawów, które mogą występować w wielu różnych populacjach klinicznych i mieć różnorodną etiologię.
Według ASHA (1995) można postawić rozpoznanie centralnych zaburzeń przetwarzania słuchowego, jeżeli co najmniej jedna z poniżej przedstawionych wyższych funkcji słuchowych jest zaburzona: lokalizacja źródła dźwięku, różnicowanie dźwięków, rozpoznawanie wzorców dźwięków, analiza czasowych aspektów sygnału dźwiękowego obejmująca: rozdzielczość czasową, maskowanie poprzedzające i następowe, integrację czasową, percepcję kolejności dźwięków, umiejętność rozumienia mowy zniekształconej, umiejętność rozumienia mowy w obecności sygnału zagłuszającego. Bardziej ogólna definicja określa centralne zaburzenia przetwarzania słuchowego jako niemożność pełnego wykorzystania słyszanego sygnału akustycznego przy prawidłowym jego odbiorze w strukturach obwodowych. Od kilku lat wdrażany jest program wśród dzieci w wieku szkolnym, Słyszę, który zawiera test przesiewowy i test słowny. Zaleca się aby dzieci, które przechodzą test przesiewowy, a nie przechodzą testu słownego kwalifikować, jako dzieci z centralnym zaburzeniem przetwarzania słuchowego i kierować na terapię słuchową, logopedyczną i psychologiczno pedagogiczną. Terapia słuchowa dzieci z centralnymi zaburzeniami słuchu Stymulacja słuchowa poprawia centralne przetwarzanie bodźców słuchowych. Jeśli u dziecka występują centralne zaburzenia przetwarzania słuchowego wówczas ma ono problemy z prawidłowym różnicowaniem dźwięków, rozpoznawaniem wzorców dźwiękowych, tj. pełnym wykorzystaniem słyszanego sygnału akustycznego przy prawidłowym jego odbiorze w strukturach obwodowych. W konsekwencji często pojawiają się trudności w rozwoju mowy, uczeniu się, koncentracji uwagi, wypowiedziach pisemnych. Pośród czynników, które mogą wpływać na powstanie problemów z centralnym przetwarzaniem słuchowym wymienia się: częste zapalenia ucha środkowego, częste sączkowanie uszu, genetyczne dyspozycje np. dysleksja, niedotlenienie w czasie porodu, wcześniactwo Terapia słuchowa poprawia nie tylko słuch, ale również: Zdolność utrzymywania uwagi i koncentracji na wypowiedziach ustnych, Czytanie, Rozumienie mowy, Artykulację, Komunikację, Samoocenę, Harmonizuje napięcie mięśniowe co wpływa na postawę ciała,
Utrzymanie równowagi, Koordynację ruchów, Motorykę. Na koniec swojego wystąpienia panie omówiły metody leczenia zaburzeń słuchu, wymieniły aparaty słuchowe: wewnątrzuszne i zauszne, objaśniły na czym polegają systemy FM z nadajnikami i odbiornikami, system BAHA oparty na przewodnictwie kostnym oraz trzy grupy implantów. Pani Ewa Opieka Przewodnicząca PTL Oddziału Lubelskiego wręczyła paniom prowadzącym dyplomy z podziękowaniami za rzetelne przygotowanie i wysoki poziom referowania. Szkolenia jak zawsze odbyło się w miłej i ciepłej atmosferze przy symbolicznej kawie. Protokołowała: mgr Katarzyna Jędrusiak -logopeda