Temat 2. BADANIA EKSPERYMENTALNE I TEORETYCZNE W ZAKRESIE FIZYKI JĄDROWEJ I ODDZIAŁYWAŃ SILNYCH

Temat 2. BADANIA EKSPERYMENTALNE I TEORETYCZNE W ZAKRESIE FIZYKI JĄDROWEJ I ODDZIAŁYWAŃ SILNYCH Prace eksperymentalne w tej dziedzinie prowadzone były w Zakładach NZ21 i NZ22, oraz NZ23 a teoretyczne w Zakładach NZ21 i NZ41. Wyniki badań w tym temacie zaowocowały w 2012 r. 98 publikacjami w czasopismach objętych wykazem Journal Citation Reports (JCR). BADANIA EKSPERYMENTALNE Badanie oddziaływań jądrowych w obszarze niskich i pośrednich energii Zakład 21 zadanie 1. Mechanizm reakcji jądrowych i produkcja mezonów w zderzeniach hadronów Cel zadania Badanie mechanizmu reakcji jądrowych 1. Badanie mechanizmu reakcji w zderzeniach ciężkich jonów. 2. Badanie struktury jądra i mechanizmu reakcji w zderzeniach lekkich jąder z powłoki p. 3. Poszukiwanie efektów działania siły 3-ciałowej w reakcji breakupu d(p,pp)x. Badanie produkcji mezonów w zderzeniach hadronów i jąder 4. Produkcja mezonów w zderzeniach z jądrami atomowymi; pomiary poświęcone strukturze i oddziaływaniu mezonów (eksperyment ANKE na akceleratorze COSY w FZ Jülich; współpraca z IF UJ). 5. Poszukiwanie efektów łamania symetrii odwrócenia czasu w rozpadzie swobodnych neutronów (współpraca z PSI). Prace aparaturowe 6. Rozwój metod identyfikacyjnych w oparciu o analizę cyfrowego kształtu impulsu, opracowanie oprogramowania do akwizycji analizy danych (współpraca FAZA, ASY-EOS w GSI, R3B@FAIR). 7. Budowa, testy i analiza danych z układu potrójnych teleskopów E-E z cyfrową obróbką sygnału. Ad.1. W badaniach multifragmentacji jąder badano produkcję fragmentów reakcji 136 Xe na lekkich tarczach (ASY-EOS w GSI). W eksperymencie PISA w FZ Jülich opracowano model kaskady wewnątrzjądrowej modelujący przedrównowagową emisję cząstek wielonukleonowych. Ad.2. Przedyskutowano mechanizm ekskluzywnej dyfrakcyjnej produkcji par W + W - i ekskluzywnej produkcji par fotonów w zderzeniach proton-proton w ramach QCD. W ŚLCJ zmierzono funkcję wzbudzenia w elastycznym rozpraszaniu 20 Ne+ 16 O dla energii 15

jonów 20 Ne 2,5 MeV/n. Wykonano pomiary reakcji 12 C( 11 B, 15 N) 8 Be. Zmierzono rozpraszania 20 Ne na izotopach o dużej gęstości poziomów ( 92 Zr, 61 Ni). Na wiązce separatora ACCULINNA (ZIBJ Dubna) obserwowano reakcje 3 H( 8 He,p) 10 He. Określono energię stanu podstawowego 0 + systemu 10 He: wynosi 2.1 0.2MeV; znajduje się powyżej progowej energii rozpadu 10 He na 8 He+n+n. W reakcji p( 6 Li, 6 Be)n zmierzono widmo energetyczne systemu +p+p w 6 Be. W widmie energetycznym 6 Be zaobserwowano stany o ujemnej parzystości; interpretowane są jako obserwacja nowego zjawiska - isovector soft dipole mode. Na wiązce separatora FRS w GSI badano egzotyczne kanały rozpadu 31 Ar. Rozwijano oprogramowanie do identyfikacji i kalibracji zdarzeń z detektora KRATTA (GSI). Rozwinięto elektronikę do kształtowania i analizy sygnałów z wielowarstwowego detektora słomkowego w eksperymencie PANDA. Opracowano algorytmy analizy kształtu sygnałów z detektora w układach FPGA. Testowano działania detektora z użyciem wiązki protonów. Ad.3. Przeanalizowano produkcję par typu cbar c w ramach formalizmu podwójnego rozpraszania partonów w przybliżeniu kolinearnym. Przedstawiono zależność przekroju czynnego od energii zderzenia (CMS). Wyznaczono amplitudy produkcji par ciężki kwark ciężki antykwark dla procesu gg Q_Qbar_Qbar_Q, dla wysokich energii w reprezentacjach mieszanej i pędowej. Przedyskutowano produkcje ciężkich kwarkonii J/ i w zderzeniach foton+jądro. Wyliczono przekrój czynny w funkcji energii zderzenia. Po zakończeniu prac na akceleratorze AGOR w KVI wypożyczono detektor BINA do badania reakcji breakup lekkich jąder. Detektor jest instalowany w CCB. Testy z wiązką rozpoczną się w lipcu 2013 r. Ad.4. Używając reakcji d+p 3 He+ precyzyjnie wyznaczono masę mezonu ((547.873 0.005(stat) 0.027(syst)) MeV/c 2 ). Ad.5. Pomiar elektrycznego momentu dipolowego neutronu metodą Ramseya. (PSI). Po testach aparatury oraz źródła neutronów ultrazimnych rozpoczęto zbieranie danych. Pracowano nad budową stanowiska pomiarowego wyposażonego w osłonę magnetyczną z lepszym współczynnikiem ekranowania. Ad.6. Zidentyfikowano cząstki naładowane zatrzymywane w fotodiodzie krzemowej detektora KRATTA. Ad.7. We współpracy z GSI w eksperymencie ASY-EOS wykonano kalibrację energetyczną oraz analizę kształtu impulsu. : Zidentyfikowano cząstki zatrzymywane w fotodiodzie detektora KRATTA metodą dyskryminacji kształtu impulsu (NIMA 709 (2013) 120). W eksperymencie ANKE wyznaczono precyzyjnie masę mezonu (Phys. Rev. D85, 112011 (2012). Opublikowano w 2012 roku 22 artykuły w czasopismach wyróżnionych w JCR z tego zadania. 16

Zakład 22 zadanie 2. Ewolucja własności jąder w funkcji temperatury, spinu i izospinu Cel badania 1. Badanie wielocząstkowych wzbudzeń w jądrach z obszaru 208 Pb niedostępnych w procesach syntezy jądrowej. 2. Badanie struktur yrastowych w jądrach z okolicy 48 Ca z wykorzystaniem procesów głęboko nieelastycznych. 3. Identyfikacja stanów yrastowych w jądrach z okolic 68 Ni, produkowanych w reakcjach 64 Ni, 76 Ge + 238 U. 4. Poszukiwanie stanów z liczbą seniority 4 i 5, dla neutronów h11/2, w izotopach Sn o masach A=116-128, produkowanych w procesach rozszczepienia jądra złożonego. 5. Spektroskopowe badania bogatych w neutrony jąder z obszaru liczb atomowych 28 < =Z < =32 przy użyciu wiązek radioaktywnych galu i germanu. 6. Struktura egzotycznych jąder atomowych badana z użyciem relatywistycznych wiązek w GSI, jak i wiązek radioaktywnych w GANIL, IPN Orsay oraz CERN-ISOLDE. 7. Własności gorących jąder atomowych badane za pomocą rozpadu gamma gigantycznych rezonansów i emitowanych cząstek naładowanych. 8. Teoretyczne przewidywania egzotycznych kształtów jąder w różnych obszarach masowych oraz ich eksperymentalna weryfikacja. 9. Statystyczna analiza zdolności przewidywania w modelach jądrowych. 10. Spektroskopowe badania jąder z N~Z w okolicach masy A=70 przy użyciu krakowskiego detektora do detekcji jąder odrzutu. 11. Wzbudzenia kulombowskie kolektywnych stanów w radioaktywnych jądrach o wysokim spinie. 1. a) przeprowadzono koincydencyjny pomiar gamma dla reakcji 208 Pb (1360 MeV) + 238 U, z wykorzystaniem układu GAMMASPHERE w ANL, USA; b) rozszerzono i uruchomiono program komputerowy modelu powłokowego NuShellX, uzyskując możliwość obliczania wzbudzeń rdzenia 208 Pb. 2. Badano wzbudzenia yrastowe w neutrono-nadmiarowych izotopach 49-51 Sc. 3. Opracowano oraz opublikowano informacje na temat niedostępnych dotąd stanów yrastowych w jadrach 64,66,68 Ni. 4. W izotopach 118-124 Sn zidentyfikowano struktury powyżej izomerów o seniority 2 i 3, m. in. izomery charakteryzujące się, ze względu na neutrony h11/2, liczbą kwantową seniority 4 i 5. 5. Zmierzone zostały czasy rozpadu bogatych w neutrony izotopów Zn i Ga, istotnych dla procesów nukleosyntezy podczas szybkiego wychwytu neutronów. 6. Przeprowadzono eksperyment w CERN-ISOLDE z użyciem wiązki radioaktywnej 98 Rb na tarczy 7 Li. Wykazano, że reakcje transferu trytonu do jądra wiązki, z emisją 1-3 neutronów, prowadzą do stanów yrastowych w trudno dostępnych nuklidach 97-99 Sr. 7. a) wykazano, że reakcje nieelastycznego rozpraszania jąder 17 O na tarczy 208 Pb wzbudzają pigmejski rezonans dipolowy w jądrze 208 Pb; b) na podstawie eksperymentu dotyczącego jądra 80 Zr wykazano, że szerokość zmieszania izospinowego związana z oddziaływaniem kulombowskim jest określona przez wewnętrzną strukturę jądra i nie zależy od temperatury. 17

8. W oparciu o równania Langevina w trójwymiarowej przestrzeni parametrów deformacji, zbadano udziały procesu rozszczepienia i procesu emisji cząstek naładowanych podczas reakcji fuzji ciężkich jonów. 9. Z wykorzystaniem metody regresji nieliniowej, dekompozycji według wartości osobliwych, regularyzacji Tihonova oraz techniki Monte-Carlo, wyznaczone zostały statystyczne niepewności dla parametrów modeli Woodsa-Saxona oraz Skyrme-Hartree- Focka. 10. Przeprowadzona została ewaluacja czasów życia stanów pasma rotacyjnego w 66 Ge. 11. Przeprowadzono pełną analizę rozpadu stanu izomerycznego w jądrze 147 Gd. Na przykładzie reakcji 17 O + 208 Pb wykazano, że procesy nieelastycznego rozpraszania wzbudzają pigmejski rezonans dipolowy w ciężkim partnerze reakcji. Zidentyfikowano yrastowe struktury w neutrono-nadmiarowych jądrach 64 Ni, 66 Ni i 68 Ni, do spinu około 12ħ i energii wzbudzenia około 8 MeV. Opublikowano z tego zadania w 2012 roku 24 artykuły w czasopismach wyróżnionych w JCR. Zadanie 3. Prace badawczo-rozwojowe nowych technik detekcji dla fizyki jądrowej Zakład NZ22 Cel zadania 1. Rozwój komputerowych symulacji oraz projektowanie układu detekcyjnego PARIS oraz detektora jąder odrzutu dla eksperymentów na wiązkach radioaktywnych SPIRAL2 i FAIR, jak i na wiązkach stabilnych (7. PR EU ENSAR; współpraca z GSI, GANIL, IPN Orsay i LNL Legnaro). 2. Prototypowanie elektroniki odczytu dla nowych detektorów scyntylacyjnych (LaBr3) oraz detektorów diamentowych czułych na pozycje (współpraca z GSI, GANIL, Uniwersytetem w Mediolanie, Uniwersytetem w Huelvie i Uniwersytetem w Valencii). 3. Projektowanie, budowa i testy elektroniki typu ASIC dla cyfrowego przetwarzania sygnałów odczytanych z pozycjo-czułych detektorów krzemowych. 4. Rozwój zintegrowanych systemów detekcyjnych z wykorzystaniem dedykowanych układów mikroelektronicznych typu ASIC oraz programowanych macierzy FPGA. 5. Projektowanie stanowiska pomiarowego dla eksperymentów jądrowych na nowym cyklotronie protonowym (230 MeV) w Krakowie (współpraca z IF UJ, SLCJ UW, IF UŚ, z IPN Orsay, INFN, Uniwersytetem w Mediolanie i LNL Legnaro i GSI Darmstadt). Prowadzono prace badawczo rozwojowe oraz symulacje układów eksperymentalnych, które zostaną wykorzystane w pomiarach spektroskopowych na wiązkach radioaktywnych jonów, w ramach projektów: SPIRAL2-GANIL, Francja, FAIR-Niemcy, RIKEN-Japonia, GALILEO- LNL, Włochy. Rozwiązania te znajdą także zastosowanie w pomiarach prowadzonych na wiązce protonów w CCB-IFJ PAN. We współpracy z GANIL, w ramach projektu SPIRAL2 pracowano nad prototypem cyfryzatora NUMEXO2. Urządzenie to umożliwi prowadzenie wspólnych pomiarów spektrometru promieni gamma- AGATA z detektorami dodatkowymi m.in.: EXOGAM, NEDA oraz PARIS. Wykonane prace dotyczyły integracji systemu GTS (Global Trigger 18

and Synchronization) z blokiem NUMEXO2 i opracowanie uniwersalnej karty mezzanine- FADC dla tego układu. Wykonano testy 14-bitowego przetwornika sygnałów FADAC o szybkości próbkowania 250MS/s. W ramach projektu zostało wykonane oraz wdrożone testowe oprogramowanie do akwizycji i analizy danych z testowanego układu, wykonane w środowisku Labview 2010 i Matlab 2012. Został także zaprojektowany i zbudowany układ wstępnego wzmacniacza próbkowanych sygnałów, o niskim poziomie szumów LNA (SE-DIFF), dedykowany dla projektowanego cyfryzatora. W oparciu o wykonany interfejs- AGAVA, pomiędzy zewnętrzną elektroniką VME oraz systemem GTS, generującym timestamp dla układu AGATA, skonfigurowano drzewo- GTS_Root i GTS_Leaf, oraz wykonano pomyślne testy trygera dla rozproszonego systemu akwizycji. Rozpoczęto prace koncepcyjne związane z migracją logiki AGAVA i GTS_Leaf do układu FPGA Virtex_5, na karcie NUMEXO2. Opracowano sposób cyfrowej analizy sygnałów odpowiadających rejestracji wysokoenergetycznego promieniowania gamma w detektorach typu phoswich LaBr3-NaI. Wykonano prototypowe układy elektroniczne dla detektorów wykorzystywanych przez międzynarodowe zespoły. Opublikowano jedną pracę w Nucl. Inst. Meth. Badanie oddziaływań jądrowych w obszarze wysokich energii Zakład 23 zadanie 4. Oddziaływania relatywistycznych jonów przy energiach SPS i LHC - eksperymenty NA49 i ALICE Cel zadania 1. Eksperyment NA49 na akceleratorze SPS w CERN Poszukiwanie plazmy kwarkowo-gluonowej w zderzeniach relatywistycznych jąder w zakresie energii od 20 do 158 GeV/nukleon i badanie zderzeń hadronów z protonami i jądrami przy podobnych energiach. Kontynuacja analizy danych. Współpraca z CERN, koordynatorzy: prof. P. Seyboth (MPI Monachium) 2. Eksperyment ALICE na akceleratorze LHC w CERN Zbieranie danych w eksperymencie ALICE. Analiza oddziaływań protonów i jąder atomowych przy energiach LHC. Współpraca z CERN, koordynator dr J. Schukraft 1. Badanie efektów elektromagnetycznych w oddziaływaniach jąder ołowiu przy energiach SPS. 2. Analiza produkcji protonów i antyprotonów w centralnych zderzeniach PbPb przy energiach w zakresie 20-158 GeV/c na nukleon. 3. Udział w seansach zbierania danych w eksperymencie ALICE na LHC. 4. Analiza oddziaływań pp, PbPb i ppb przy energiach LHC. 5. Kalibracja detektora TPC przy użyciu radioaktywnego izotopu 83 Kr. 6. Symulacje detektora TPC dla potrzeb jego przyszłej modernizacji. 7. Rozwój oprogramowania eksperymentu ALICE. 19

1. Uzyskano znaczące wyniki na temat wpływu efektów elektromagnetycznych na rozkłady kinematyczne produkowanych cząstek. 2. Otrzymano rozkłady kinematyczne protonów i antyprotonów w zderzeniach PbPb przy energiach SPS oraz informację na temat procesów hamowania w gorącej materii jądrowej. 3. Otrzymano pierwsze wyniki badań ultraperyferycznych zderzeń jądrowych przy energiach LHC. 4. Uzyskano pierwsze wyniki dotyczące długozasięgowych korelacji cząstek produkowanych w zderzeniach jądrowych przy energiach LHC. Współpraca ALICE opublikowała łącznie z udziałem fizyków z IFJ PAN w 2012 roku 16 artykułów w czasopismach wyróżnionych w JCR. Trzy prace opublikowała współpraca NA49 z udziałem fizyków z IFJ PAN. Uzyskane wyniki przedstawiano także na międzynarodowych konferencjach. BADANIA TEORETYCZNE Zakład 21 zadanie 6. Badanie struktury i dynamiki układów wielu ciał Cel zadania Model powłokowy ze sprzężeniem do kontinuum: zastosowania do opisu struktury jądra i reakcji jądrowych (we współpracy z GANIL). Efekty partonowe i niepartonowe w zderzeniach * p i -. Badanie mechanizmów produkcji cząstek w zderzeniach elementarnych hadronów i w zderzeniach nukleon jądro atomowe. Badanie atomów i molekuł egzotycznych. Procesy stochastyczne, dyfuzja i zjawiska nieliniowe. Badania własności plazmy kwarkowo-gluonowej. Ad.1. Zakończono badania współczynnika asymptotycznej normalizacji jednonukleonowych całek przekrywania dla lekkich jąder. Kontynuowano badania relacji nitek wyjątkowych hamiltonianu z maksymalnym mieszaniem stanów i powstawaniem stanu stowarzyszonego z kanałem rozpadu jądra atomowego. Ad.2. Policzono rozkłady kątowe dla reakcji J/ dla mechanizmu typu pudelka i dla wymiany dwugluonowej oraz relatywistycznych funkcji falowych typu c bar{c} dla mezonu J/. Używając tych przekrojów elementarnych wyliczono przekroje dla peryferycznej produkcji par J/ w przybliżeniu równoważnych fotonów w przestrzeni parametru zderzenia. Ad.3. Prowadzono obliczenia produkcji dwóch par c bar{c} w fuzji gluon-gluon, w obszarze kinematycznym dla dużych odległości pomiędzy parami w pośpieszności. Badano korelacje w inkluzywnej produkcji par mezonów J/. Ad.4. 20

Znaleziono optymalne warunki do pomiaru nadsubtelnego rozszczepienia w atomie mionowym pµ przy użyciu spektroskopii laserowej, co pozwoli na wyznaczenie promienia struktury elektromagnetycznej protonu. Obliczono rozszerzenie niektórych rezonansowych linii widma antyprotonowego atomu He-4 znajdującego się w ciekłym helu. Ad.5. Badano procesy z pobudzeniem stochastycznym o asymptotyce potęgowej, uwzględniając niezerowy czas korelacji i skończoną masę, dla przypadku szumu zarówno addytywnego, jak i multiplikatywnego. Pokazano, że w granicy dużej masy ma zastosowanie interpretacja Ito. Rozważano też przypadek potencjału bistabilnego i pobudzenia periodycznego, wyliczając czas pierwszego przejścia i badając własności rezonansów stochastycznych. Pokazano, jak wielkości te, w szczególności wzmocnienie spektralne i położenie rezonansu, zależą od parametrów modelu i konkretnej interpretacji stochastycznej. Ad.6. Obliczono masę ekranującą skalarnych i pseudoskalarnych wzbudzeń mezonowych w plaźmie kwarkowo-gluonowej w przybliżeniu Twardych Pętli Termalnych. Zbadano ciężkie kwarkonia w plaźmie kwarkowo-gluonowej za pomocą modelu potencjałowego w skończonych temperaturach, a w szczególności mezonu Bc. Pokazano, że produkcja dwóch par kwarków powabnych (c cbar c cbar) stanowi znakomite laboratorium do badania procesów podwójnego rozpraszania partonów. Wyliczono przekrój czynny w funkcji energii w środku masy dla zderzeń proton-proton i pokazano, że dla energii LHC przekrój czynny jest podobny jak dla produkcji jednej pary (c cbar). Zaproponowano, w jaki sposób poszukiwać w tego typu reakcjach efektów podwójnego rozpraszania partonów, proponując konkretne obserwable. Wykonano pierwsze obliczenia dla produkcji dwóch mezonów powabnych, obu zawierających kwark c lub obu zawierających antykwark c. Wyniki opublikowano i prezentowano na kilku międzynarodowych konferencjach. M. Łuszczak, R. Maciuła, A. Szczurek, Phys. Rev. D, 85 (2012) 094034; R. Maciuła, A. Szczurek,; arxiv:1301.4469 [hep-ph] Opublikowano w 2012 roku 10 artykułów dotyczących tego zadania w czasopismach wyróżnionych w JCR. Zakład 41 zadanie 7. Badania teoretyczne struktury materii w powiązaniu z obecnymi i przyszłymi eksperymentami Cel badania 1. Teoria kwarków, słabe i silne oddziaływania. 2. Spektroskopia hadronów, ich wzajemne oddziaływania i rozpady. 3. Chromodynamika kwantowa w opisie procesów wysokoenergetycznych. Funkcje struktury, efekty saturacyjne, procesy dyfrakcyjne. 4. Własności i dynamika gęstej materii w zderzeniach relatywistycznych ciężkich jonów. 5. Struktura i wzbudzenia dużych układów, oddziaływanie silnych pól z materią. 6. Nieliniowe równania teorii pola. (współpraca z ZIBJ Dubna, Uniwersytetem w Hamburgu i DESY, z Uniwersytetem w Grenadzie, z Uniwersytetem w Coimbrze, z Uniwersytetem w Bańskiej Bystrzycy, z LPNHE Uniwersytetu P. i M. Curie w Paryżu, w ramach umowy z IN2P3). 21

1. Przeprowadzone zostały prace nad korelacjami między dwoma cząstkami w relatywistycznych zderzeniach ciężkich jonów. Wyjaśniono zachowanie się pseudorapidity dla cząstek o różnych i tych samych znakach, potwierdzono kolektywny hydrodynamiczny obraz tych zderzeń. 2. Kontynuowano analizy widma mezonów skalarnych w ramach opisu dyspersyjnego. Wyjaśniono rozbieżności między wynikami eksperymentów dla oddziaływań pion-pion i różnice w wyznaczanych parametrach mezonów skalarnych. 3. Poddano analizie najnowsze dane Belle i BaBar dla rozpadów ciężkich mezonów B i D. Skonstruowano amplitudy tych rozpadów, zbadano oddziaływania w stanach końcowych i przewidywania na łamanie symetrii CP. Analizowane były diagramy typu pingwin w dwuciałowych rozpadach mezonów B. 4. Przy zastosowaniu w wymiarach 3+1 relatywistycznego modelu hydrodynamiki z lepkością zbadano zderzenia ciężkich jonów przy energiach LHC. Zbadano wczesne fazy tych relatywistycznych zderzeń. Wyjaśniono pochodzenie i zachowanie się fluktuacji. Badane były wczesne fazy ewolucji plazmy kwarkowo-gluonowej. 5. Uczestniczono w stworzeniu programu badawczego i projektu wielkiego zderzacza elektronów. Ma być znacznie bardziej wydajny niż HERA i ma pozwolić na badanie zjawisk przy ekstremalnie wysokich energiach. Umożliwi badania fizyki poza modelem standardowym. 6. Analizowane były nieliniowe równania dla rozpraszania głęboko nieelestycznego. Ich wartości zostały porównane z danymi doświadczalnymi. 7. Analizie matematycznej poddane zostały procesy rozpraszania energii jako głównego mechanizmu relaksacji stanów wzbudzonych do statycznych stanów równowagi bez ograniczeń brzegowych. 8. Wykonane zostały prace nad algebraicznym modelem zachowania się systemu dwu fermionów w trzywymiarowym parabolicznym i osiowo symetrycznym potencjale magnetycznym. 9. Przeprowadzono analizę strukturalną pojedynczych rozpylonych cząstek z roztworu wodnego na promień lasera dla koherentnego dyfrakcyjnego obrazowania przy użyciu promieni rentgenowskich. Opracowano nowatorskie podejście do dynamiki nierównowagowego układu we wczesnym stadium zderzeń jądrowych - najtrudniejszego w modelowaniu stadium zderzenia. Umożliwia to przeprowadzenie rachunków na etapie, w którym nie można jeszcze stosować hydrodynamiki. Wyniki badań opisanych w pkt 4. poświadczają kolektywny charakter ewolucji układu powstałego w zderzeniach relatywistycznych ciężkich jonów. Opublikowano 6 artykułów w Phys. Rev. C, D i Lett. P. Bożek, W. Broniowski, Phys.Rev.Lett. 109 (2012) 062301; Phys.Rev. C, 85 (2012) 044910 W. Florkowski, R. Ryblewski, Phys. Rev. C, 85 (2012) 044902; W. Florkowski, R. Ryblewski, K. Strickland, Phys. Rev. D, 86 (2012) 085023; R. Ryblewski, W. Florkowski, Phys. Rev. C, 85 (2012) 064901; M. Martinez, R. Ryblewski, M. Strickland, Phys. Rev. C 85, (2012)064913 Opublikowano w 2012 roku 23 artykuły w czasopismach wyróżnionych w JCR z tego zadania. Jeden z rozdziałów Tablic Cząstek Elementarnych wydanych w roku 2012 został znacząco zmodyfikowany dzięki wynikom analizy dyspersyjnej lekkich mezonów skalarnych (opis w pkt. 2) 22