Z a i n w e s t u j m y r a z e m w ś r o d o w i s k o Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej NFOŚiGW strategia, dorobek i oferta programowa na lata 2015-2020 Dorota Zawadzka Stępniak Zastępca Prezesa Zarządu 73 Forum Energia Efekt - Środowisko Zainwestujmy Wyższa razem Szkoła w Techniczna środowisko - Katowice, 10 czerwca 2015 roku
Nasza misja Skutecznie i efektywnie wspieramy działania na rzecz środowiska Cel generalny Poprawa stanu środowiska i zrównoważone gospodarowanie jego zasobami przez stabilne, skuteczne i efektywne wspieranie przedsięwzięć i inicjatyw służących środowisku
Nasza wizja Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej lider systemu finansowania ochrony środowiska i gospodarki wodnej w Polsce nastawiony na EFEKT Oznacza to, że NFOŚiGW będzie dążył do tego, aby być instytucją: E ekologiczną (respektującą i promującą zasady zrównoważonego rozwoju) F finansującą (efektywnie wspierającą finansowo działania w zakresie środowiska i gospodarki wodnej) E elastyczną (dostosowującą się do potrzeb odbiorców) K kompetentną (w sposób kompetentny i rzetelny wypełniającą obowiązki instytucji publicznej) T transparentną (realizującą swoje zadania w sposób etyczny, jawny i przejrzysty)
Status prawny NFOŚiGW Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej jest państwową osobą prawną w rozumieniu ustawy o finansach publicznych, nadzorowaną przez Ministra Środowiska Celem działania NFOŚiGW i WFOŚiGW jest finansowanie ochrony środowiska i gospodarki wodnej Zasady finansowania ochrony środowiska i gospodarki wodnej przez NFOŚiGW określa Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 Prawo ochrony środowiska
Źródła przychodów Opłaty zastępcze i kary wynikające z Prawa energetycznego Opłaty z recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji Opłaty eksploatacyjne i koncesyjne Opłaty i kary za korzystanie ze środowiska Przychody finansowe Sprzedaż jednostek przyznanej emisji gazów cieplarnianych
Podstawowe dokumenty regulujące działanie NFOŚiGW Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska Strategia działania NFOŚiGW na lata 2013 2016 z perspektywą do roku 2020 z 2012 r. Wspólna strategia działania NFOŚiGW i WFOŚiGW na lata 2013 2016 z perspektywą do roku 2020 z 2012 r. List intencyjny o wzajemnej współpracy pomiędzy Samorządami Województw, WFOŚiGW oraz NFOŚiGW z 12.04.2012 Strategia Bezpieczeństwo energetyczne i środowisko (perspektywa do 2020 roku); przyjęta przez Radę Ministrów 15.04.2014 r.
Rola NFOŚiGW obszar energetyka (OZE i efektywność energetyczna) Instytucja Wdrażająca dla POIiŚ 2014-2020 - zmniejszenie emisyjności gospodarki (I oś priorytetowa): Wspieranie efektywności energetycznej, inteligentnego zarządzania energią i wykorzystania odnawialnych źródeł energii w infrastrukturze publicznej, w tym w budynkach publicznych Efektywna dystrybucja ciepła i chłodu Promowanie wykorzystywania wysokosprawnej kogeneracji w oparciu o zapotrzebowanie na ciepło użytkowe Krajowy Operator Systemu Zielonych Inwestycji Współoperator Norweskiego Mechanizmu Finansowego (NMF) oraz Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) Krajowy Koordynator Porozumienia Burmistrzów w Polsce Partner wiodący projektu Ogólnopolski system wsparcia doradczego dla sektora publicznego, mieszkaniowego oraz przedsiębiorców w zakresie efektywności energetycznej oraz OZE
NFOŚiGW rozpoznawalną instytucją finansową o europejskich standardach Wypracowane i doskonalone centra kompetencji Pozyskane środki zagraniczne oraz ich pełna obsługa Rozpoznawalność instytucji w Komisji Europejskiej i wymiana doświadczeń Nowe rozwiązania wspierające przedsiębiorców i innowacyjność
NFOŚiGW skala działalności rocznie wypłaca ok. 5,5-6,0 mld zł: w roku 2014 wypłaty wyniosły 5,89 mld zł, ok. 50% ze środków unijnych ok. 50% ze środków krajowych Środki krajowe plan na 2015 rok zakłada wypłaty na poziomie ponad 6,1 mld zł Środki unijne
Finansowanie ochrony środowiska w latach 1989 2014
Pożyczki a dotacje w latach 1989-2014 mln zł 2500 2000 Dotacje 19 311 mln zł Pożyczki 15 235 mln zł 1500 1000 500 0 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
Efekt dźwigni dzięki pożyczaniu Wartość całkowita dofinansowanych inwestycji 136 mld zł Udzielone dofinansowanie 35,7mld zł Wpływy z opłat i kar 21,5 mld zł
Formy i obszary finansowania Główne formy finansowania Dotacje inwestycyjne i nieinwestycyjne Oprocentowane pożyczki Kredyty udzielane przez banki ze środków NFOŚiGW Dopłaty do demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji Dopłaty do oprocentowania kredytów Umorzenia Inwestycje kapitałowe Dopłata do oprocentowania lub ceny wykupu obligacji Częściowa spłata kapitału kredytów Główne obszary finansowania Ochrona wód i gospodarka wodna Ochrona klimatu i atmosfery Ochrona powierzchni ziemi Gospodarka odpadami, w tym recykling Ochrona przyrody i krajobrazu Leśnictwo Państwowy Monitoring Środowiska Zapobieganie klęskom żywiołowym Górnictwo i geologia Edukacja ekologiczna Ekspertyzy i prace naukowo-badawcze Efektywność energetyczna Odnawialne źródła energii
Priorytety Strategii na lata 2013-2016 z perspektywą do 2020 r. Ochrona i zrównoważone gospodarowanie zasobami wodnymi Racjonalne gospodarowanie odpadami i ochrona powierzchni ziemi Ochrona różnorodności biologicznej i funkcji ekosystemów Ochrona atmosfery
Priorytet 3 Ochrona atmosfery W obszarze tego priorytetu określono zadania związane z przeciwdziałaniem zmianom klimatu, w tym ze zmniejszaniem emisji gazów cieplarnianych. Będzie to realizowane m.in. poprzez wspieranie: likwidacji nieefektywnych systemów grzewczych poprawy efektywności energetycznej wdrażania odnawialnych źródeł energii (w tym rozproszonych OZE) i wysokosprawnej kogeneracji kompleksowej modernizacji energetycznej budynków oraz budownictwa energooszczędnego modernizacji sektora energetyki w zakresie inteligentnego opomiarowania i inteligentnych sieci energetycznych
Zarządzanie finansami publicznymi poprzez programy priorytetowe Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej zarządza finansami publicznymi na działalność ekologiczną poprzez programy priorytetowe. Program priorytetowy zawiera następujące elementy: cel programu wskaźniki osiągnięcia celu i harmonogram ich osiągania (np. wielkość redukcji emisji gazów cieplarnianych, wielkość redukcji emisji pyłowo gazowej, moc zainstalowanych oze itd.) budżet programu okres wdrażania programu terminy i sposób składania wniosków (np. tryb konkursowy, tryb ciągły) podstawy prawne udzielenia dofinansowania
Zarządzanie finansami publicznymi poprzez programy priorytetowe Szczegółowe zasady udzielania dofinansowania: formy dofinansowania (pożyczka lub/i dotacja) intensywność dofinansowania (np. do 50% kosztów kwalifikowanych) warunki dofinansowania (np. wynikające z przepisów o pomocy publicznej) Beneficjenci rodzaje dofinansowywanych przedsięwzięć o szczegółowe kryteria wyboru przedsięwzięć o koszty kwalifikowane o procedura wyboru przedsięwzięć (dla programów priorytetowych dla których nabór realizowany jest w trybie konkursowym dołącza się regulamin konkursu, który zawiera m.in. punktację zgłaszanych wniosków)
Oferta programowa NFOŚiGW 2015-2020 http://nfosigw.gov.pl/ofertafinansowania/srodki-krajowe/programypriorytetowe/
Programy priorytetowe NFOŚiGW na lata 2015 2020 Przy tworzeniu programów priorytetowych mieliśmy na względzie przede wszystkim: doświadczenia z dotychczasowego wdrażania programów ukształtowanie stabilnej, transparentnej i wieloletniej oferty programowej na okres zgodny ze strategią Bezpieczeństwo Energetyczne i Środowisko oraz perspektywą finansową Unii Europejskiej 2014-2020 poprawę komunikacji z naszymi wnioskodawcami usprawnienie procesu oceny wniosków i przyznawania dofinansowania transparentność procesu oceny dzięki zastosowaniu czytelnych kryteriów wyboru przedsięwzięć premiowanie ekoinnowacyjności, działań edukacyjnych w ramach przedsięwzięcia inwestycyjnego, posiadania standardów zarządzania środowiskowego oraz preferencyjne wparcie dla przedsięwzięć realizowanych przez zielone gminy, lub gminy, które przystąpiły do Porozumienia Burmistrzów
Programy priorytetowe NFOŚiGW na lata 2015 2020 Dofinansowanie oferowane ze środków krajowych musi mieć charakter komplementarny lub uzupełniający do środków unijnych dostępnych w ramach Programów Operacyjnych (w tym POIiŚ 2014-2020). Oferta jest rozbudowywana o programy nawiązujące do doświadczeń z wdrożeń naszych programów np. Efektywne wykorzystanie energii (audyty i inwestycje), E-kumulator, Kawka umożliwiające finansowanie efektywności energetycznej oraz finansowanie uzupełniające, po zatwierdzeniu Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020 (wraz z dokumentami towarzyszącymi) i Regionalnych Programów Operacyjnych.
Programy priorytetowe NFOŚiGW na lata 2015 2020 Aktualnie nasza oferta programowa obejmuje następujące programy priorytetowe: 1. Ochrona i zrównoważone gospodarowanie zasobami wodnymi 1.1 Gospodarka wodno-ściekowa w aglomeracjach 1.2. Budowa, przebudowa i odbudowa obiektów hydrotechnicznych 2. Racjonalne gospodarowanie odpadami i ochrona powierzchni ziemi 2.1. Racjonalna gospodarka odpadami 2.2. Ochrona powierzchni ziemi 2.3. Geologia i górnictwo 3. Ochrona atmosfery 3.1. Poprawa jakości powietrza 3.2. Poprawa efektywności energetycznej 3.3. Wspieranie rozproszonych, odnawialnych źródeł energii 3.4. System zielonych inwestycji (GIS Green Investment Scheme)
Programy priorytetowe NFOŚiGW na lata 2015 2020 Aktualnie nasza oferta programowa obejmuje następujące programy priorytetowe: 4. Ochrona różnorodności biologicznej i funkcji ekosystemów 4.1. Ochrona i przywracanie różnorodności biologicznej 5. Programy międzydziedzinowe 5.1. Wsparcie Ministra Środowiska w zakresie realizacji polityki ochrony środowiska 5.2. Zadania wskazane przez ustawodawcę 5.3. Wspieranie działalności monitoringu środowiska 5.4. Przeciwdziałanie zagrożeniom środowiska z likwidacją ich skutków 5.5. Edukacja ekologiczna 5.6. Współfinansowanie programu LIFE 5.7. SYSTEM Wsparcie działań ochrony środowiska i gospodarki wodnej realizowanych przez WFOŚiGW
Rezultaty rok 2014 r. Ochrona wód i gospodarka wodno-ściekowa budowa 1 tys. przydomowych oczyszczalni ścieków oraz podpisanie umów na budowę kolejnych 1,3 tys. wykonanie 8,5 tys. podłączeń do zbiorczego systemu kanalizacji zwiększenie w przyszłości ochrony przed powodzią dla 1,45 mln osób Ochrona klimatu i atmosfery zakupiono i zamontowano kolektory słoneczne o powierzchni 484 tys. m 2 (w 2014 r. 105 tys. m 2 ), co stanowi blisko 33% łącznej powierzchni kolektorów słonecznych zainstalowanych w Polsce na koniec 2013 r. (w latach 2010-2014) zmniejszenie lub uniknięcie emisji CO 2 o ok. 1 650 tys. ton/rok zwiększenie produkcji energii odnawialnej o 1,14 mln MWh/rok, co stanowi 0,13% rocznego zużycia energii pierwotnej w Polsce w 2013 r. wymiana 19 tys. lokalnych węglowych źródeł ciepła w celu likwidacji niskiej emisji 827 gmin (33% gmin w Polsce) objętych Planami Gospodarki Niskoemisyjnej
Rezultaty rok 2014 r. Ochrona powierzchni ziemi ograniczenie masy składowanych odpadów o 912 tys. ton/rok masa pojazdów wycofanych z eksploatacji, przyjętych do stacji demontażu wyniosła 395 tys. ton w wyniku współpracy z wojewódzkimi funduszami ochrony środowiska i gospodarki wodnej unieszkodliwiono 87 tys. ton azbestu Ochrona bioróżnorodności, inne zakończono realizację projektów skutkujących przywróceniem lub zapewnieniem właściwego stanu ekosystemów przyrodniczych na powierzchni 235 tys. ha, realizując 92 projekty m.in. na terenie 20 parków narodowych zwiększono poziom ochrony 140 gatunków zawartych w czerwonej księdze gatunków zagrożonych takich jak: żubr, orlik grubodzioby, głuszec, cietrzew i wodniczka działania edukacyjne i promocyjne objęły statystycznie każdego Polaka 2,7 razy w ciągu roku
Aktualne informacje Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej został nominowany do finałowej listy kandydatów prestiżowej nagrody Sustainable Energy Europe Awards Komisja Europejska doceniła innowacyjny system finansowania inwestycji w rozproszone, odnawialne źródła energii
Aktualne informacje weryfikacja pp, nabory Wsparcie przedsięwzięć w zakresie niskoemisyjnej i zasobooszczędnej gospodarki E-KUMULATOR - Ekologiczny Akumulator dla Przemysłu, którego celem jest zmniejszenie negatywnego oddziaływania przemysłu na środowisko. Budżet programu - 1 mld zł nabór ciągły od czerwca 2015 Weryfikacja programów PROSUMENT, LEMUR i KAWKA, obrady Rady Nadzorczej NFOŚiGW w czerwcu 2015 r.; nabory III kwartał 2015 r. BOCIAN - Rozproszone, odnawialne źródła energii - nabór ciągły od 17 kwietnia 2015 do 29 grudnia 2015 r. (lub do wyczerpania alokacji środków) Aktualne informacja na stronie www.nfosigw.gov.pl
Zapraszam do współpracy w myśl naszego motta Zainwestujmy razem w środowisko
Dziękuję za uwagę Dorota Zawadzka - Stępniak www.nfosigw.gov.pl www. forumees.pl