TEREZ GT3 GT3X ZASPOKAJAJĄ NAJWYŻSZE WYMAGANIA W ZAKRESIE SUBSTYTUCJI METALU www.terplastics.com www.tergroup.com
TEREZ GT3 GT3X Niezrównane pod względem sztywności, wytrzymałości i płynności Zagadnieniem substytucji metalu przemysł tworzyw sztucznych zajmuje się już od wielu lat, gdyż stosowanie tworzyw zamiast metalu niesie ze sobą korzyści ekonomiczne i ekologiczne- zapewniają one mniejszą wagę produktów, swobodę w zakresie projektowania, trwałość, a zwłaszcza dużą sztywność i wytrzymałość. Firma TER Plastics Polymer Group może pochwalić się obszernym portfolio produktów wiążących się z zagadnieniem substytucji metalu. Nasza seria produktów TEREZ GT3/ GT3X została opracowana specjalnie z myślą o zaspokojeniu najwyższych wymagań przemysłu motoryzacyjnego, maszynowego oraz branży urządzeń sanitarnych. TEREZ GT3 z nawet 60% zawartością włókna szklanego Seria TEREZ GT3 stanowi uzupełnienie typów PA6 i PA66 wzmocnionych dużym dodatkiem włókna szklanego, dodatkowo bazuje na częściowo aromatycznym połączeniu PA66 + PA6I/6T. Dzięki zastosowaniu włókna szklanego w ilościach dochodzących nawet do 60% zawartości w gotowych produktach, uzyskano nieosiągalną dotychczas trwałość i wytrzymałość tworzyw, które nawet po wchłonięciu wilgoci zachowują swój wyjątkowo wysoki poziom wytrzymałości. W porównaniu z dotychczas stosowanymi poliamidami, tworzywa ze wspomnianej serii odznaczają się również większą stabilnością wymiarową. Porównanie materiałów 18 000 16 000 14 000 Wchłanianie wilgoci po zanurzeniu w wodzie (23 C / ISO 62) 5 % 4 % 3 % 2 % 1 % 0 % TEREZ GT3x Linia produktów TEREZ GT3X to rozwinięcie serii TEREZ GT3-Serie. Odznacza się następującymi zaletami: 24 h 40 h 168 h 504 h PA66GF 50 GT3 300 H G50 ulepszona płynność większa swoboda projektowania ulepszona jakość wykończenia powierzchni zoptymalizowana wytrzymałość poprzeczna zmniejszona skłonność do wypaczeń Wypracowanie tworzywa o takim profi lu właściwości było możliwe dzięki określonej optymalizacji produktów i metod produkcji. 12 000 10 000 8 000 6 000 4 000 2 000 0 000 PA66 GF50 Moduł sprężystości przy rozciąganiu / próbka świeżo wtryśnięta [MPa] GT3 300 H G50 Moduł sprężystości przy rozciąganiu / próbka kondycjonowana [MPa] Zalety przemawiające za wyborem naszych produktów są tak różnorodne, jak ich możliwości zastosowań: Profil właściwości Powierzchnia Właściwości przepływowe Wytrzymałość (próbka kondycjonowana) Skłonność do wypaczeń 140 120 100 80 60 40 20 0 T- Sztywność (próbka świeżo wtryśnięta) Sztywność (próbka kondycjonowana) duża sztywność i wytrzymałość również po kondycjonowaniu dobra jakość wykończenia powierzchni stabilność wymiarowa rozszerzalność termiczna porównywalna z aluminium bardzo dobre przetwórstwo doskonała odporność na działanie chemikaliów Niewielkie zużycie narzędzi Dzięki mniejszemu wchłanianiu wilgoci przyrost objętości jest minimalizowany. Rownież w porównaniu z cynkowymi lub aluminiowymi odlewami ciśnieniowymi, stosując nowy materiał, można znacznie zredukować zużycie narzędzi- tak, że okresy trwałości narzędzi w najlepszym wypadku poprawią się o czynnik 5. Wytrzymałość (próbka świeżo wtryśnięta) plastycznej (próbka świeżo wtryśnięta) Sztywność mierzona poprzecznie do kierunku przepływu masy PA66GF 50 GT3 300 H G50 GT3X 300 H G50 Modyfikacje trybologiczne Dzięki połączeniu z tworzywem PTFE, produkty z linii TEREZ GT3/GT3X uzyskują doskonałe właściwości trybologiczne. Znacznie obniżony zostaje współczynnik tarcia oraz zużycie. Przy tym tworzywo PTFE zostaje chemicznie scalone z TEREZ GT3/ GT3X, co prowadzi do powstania stałych właściwości ślizgowych i dłuższej żywotności.
Wskaźniki dot. tworzyw w temp. 23 C Metoda badania Jednostka TEREZ GT3 300 H G30 TEREZ GT3 300 H G30 TF15 TEREZ GT3 300 H G40 Właściwości mechaniczne Próbka sucha/kondycjonowana Próbka sucha/kondycjonowana Próbka sucha/kondycjono Udarność z karbem wg Charpy ego 23 st. C ISO 179-1eA kj/m² 11 / 12 12 / 13 15 / 15 Udarność wg Charpy ego 23 st. C ISO 179-1eU kj/m² 80 / NB 85 / NB NB / NB Moduł sprężystości przy rozciąganiu ISO 527-1,-2 MPa 10800 / 11000 10500 / 10000 13500 / 12500 Wydłużenie przy zerwaniu ISO 527-1,-2 % 3 / 4 4 / 5 3 / 3 Naprężenie załamania ISO 527-1,-2 MPa 215 / 200 215 / 200 230 / 215 Właściwości termiczne Próbka sucha Próbka sucha Próbka sucha HDT 0,45 MPa ISO 75-1,-2 C 245 245 248 HDT 1,81 MPa ISO 75-1,-2 C 235 235 238 Temperatura topnienia ISO 11357-1,-3 C 260 260 260 Vicat B/50 ISO 306 C 207 207 210 Właściwości elektryczne Porównawczy wskaźnik odporności na prąd (CTI) IEC 60112 V 600 600 600 Wytrzymałość elektryczna IEC 60243-1 kv/mm 33 33 33 Rezystywność skrośna IEC 60093 Ohm m 1E12 1E12 1E12 Rezystywność powierzchniowa IEC 60093 Ohm 1E13 1E13 1E13 Reakcja na ogień Palność przy grubości h UL 94 class HB HB HB Sprawdzona grubość próbki do badań UL 94 mm 1,6 1,6 1,6 Właściwości ogólne Gęstość ISO 1183 kg/m³ 1,34 1,42 1,46 Pochłanianie wody, woda o temp. 23 st. C ISO 62 % 4,8 4,5 4,5 Wchłanianie wilgoci, 23 st. C, 50% wilg. wzgl. ISO 62 % 1,8 1,6 1,5 Seria produktów przeznaczonych do kontaktu z wodą (woda zimna) Wskaźniki dot. tworzyw w temp. 23 C Metoda badania Jednostka TEREZ GT3 300 H G30 W TEREZ GT3 300 H G40 W TEREZ GT3 300 H G50 W Właściwości mechaniczne Próbka sucha/kondycjonowana Próbka sucha/kondycjonowana Próbka sucha/kondycjono Udarność z karbem wg Charpy ego 23 st. C ISO 179-1eA kj/m² 11 / 12 15 / 15 17 / 17 Udarność wg Charpy ego 23 st. C ISO 179-1eU kj/m² 80 / NB NB / NB NB / NB Moduł sprężystości przy rozciąganiu ISO 527-1,-2 MPa 10800 / 11000 13500 / 12500 17500 / 16500 Wydłużenie przy zerwaniu ISO 527-1,-2 % 3 / 4 3 / 3 3 / 3 Naprężenie załamania ISO 527-1,-2 MPa 215 / 200 230 / 215 245 / 220 Właściwości termiczne Próbka sucha Próbka sucha Próbka sucha HDT 0,45 MPa ISO 75-1,-2 C 245 248 255 HDT 1,81 MPa ISO 75-1,-2 C 235 238 244 Temperatura topnienia ISO 11357-1,-3 C 260 260 260 Vicat B/50 ISO 306 C 207 210 210 Właściwości elektryczne Porównawczy wskaźnik odporności na prąd (CTI) IEC 60112 V 600 600 600 Wytrzymałość elektryczna IEC 60243-1 kv/mm 33 33 33 Rezystywność skrośna IEC 60093 Ohm m 1E12 1E12 1E12 Rezystywność powierzchniowa IEC 60093 Ohm 1E13 1E13 1E13 Reakcja na ogień Palność przy grubości h UL 94 class HB HB HB Sprawdzona grubość próbki do badań UL 94 mm 1,6 1,6 1,6 Właściwości ogólne Gęstość ISO 1183 kg/m³ 1,34 1,46 1,57 Pochłanianie wody, woda o temp. 23 st. C ISO 62 % 4,8 4,5 4 Wchłanianie wilgoci, 23 st. C, 50% wilg. wzgl. ISO 62 % 1,8 1,5 1,4 TEREZ GT3 GT3x zaspokajają najwyższe wymagania w zakresie su
TEREZ GT3 300 H G40 TF15 TEREZ GT3 300 H G50 TEREZ GT3 300 H G60 TEREZ GT3X 300 H G50 TEREZ GT3X 300 H G60 wana Próbka sucha/kondycjonowana Próbka sucha/kondycjonowana Próbka sucha/kondycjonowana Próbka sucha/kondycjonowana Próbka sucha/kondycjonowana 12 / 13 17 / 17 18 / 18 16 / 16 18 / 18 85 / NB NB / NB 85 / 85 NB / NB 85 / 85 13500 / 13000 17500 / 16500 21500 / 20000 17500 / 16500 21500 / 20000 2 / 3 3 / 3 2 / 2 2;5 / 2;5 2 / 2 215 / 200 245 / 220 260 / 250 245 / 220 260 / 250 Próbka sucha Próbka sucha Próbka sucha Próbka sucha Próbka sucha 245 255 255 255 255 235 244 244 244 244 260 260 260 260 260 207 210 210 210 210 600 600 600 600 600 33 33 33 33 33 1E12 1E12 1E12 1E12 1E12 1E13 1E13 1E13 1E13 1E13 HB HB HB HB HB 1,6 1,6 1,6 1,6 1,6 1,48 1,57 1,68 1,57 1,68 4 4 3,5 4 3,5 1,3 1,4 1,2 1,4 1,2 TEREZ GT3 300 H G60 W wana Próbka sucha/kondycjonowana 18 / 18 85 / 85 21500 / 20000 2 / 2 260 / 250 Próbka sucha 255 244 260 210 600 33 1E12 1E13 HB 1,6 1,68 3,5 1,2 bstytucji metalu Odporność chemiczna Produkty z linii TEREZ GT3 i GT3X są ogólnie odporne na wiele rozpuszczalników organicznych i alkaliów. Produktów GT3 i GT3X nie atakują również benzyny, oleje ani tłuszcze. Silne kwasy powodują u wszystkich poliamidów stosunkowo szybki rozkład hydrolityczny. Produkty GT3 i GT3X są odporne na rozcieńczone kwasy organiczne pod warunkiem, że kontakt z tymi kwasami jest krótkotrwały. Niektóre agresywne chemikalia, takie jak skoncentrowane kwasy mineralne, fenole, metanolowy roztwór chlorku wapnia czy też w wysokim stopniu fl uorowcowany kwas octowy rozpuszczają poliamidy całkowicie. W podwyższonej temperaturze również glikole i różne inne alkohole silnie atakują ten materiał. Aceton Alkohol benzylowy Amoniak Anilina Benzol Benzyna Brom Butan Butanol Chlorek cynku Chlorek magnezu nasycony Chlorek sodu nasycony Chlorek wapnia nasycony Chlorobenzen Chloroform Dwuetyloeter Etanol Eter naftowy Fenol Formaldehyd Freon płynny F12 Freon płynny F22 Gliceryna Heptan Izooktan Ksylen Kwas cytrynowy Kwas mlekowy Kwas moczowy Kwas octowy Kwas salicylowy Kwas siarkowy 10% Kwas solny 1% Kwas szczawiowy Kwas winowy Ług potasowy 50% Metan Metanol Mocznik Mydliny Nadtlenek wodoru 20% Nafta świetlna Nitrobenzen Ocet Octan pentylu Olej hydrauliczny Olej mineralny Olej napędowy Olej silikonowy Olej silnikowy Olej transformatorowy Ozon Pirydyna Płyn chłodniczy Propan Ropa naftowa Siarczan miedzi Siarczan sodu nasycony Siarka Siarkowodór Sole aluminium Styren Terpentyna Tetrachloroetylen Tetrachlorometan Tetrahydronaftalen Tlenek etylenu Tłuszcze Toluen Trichloroetan Trichloroetylen Węglan potasu nasycony Węglan sodu nasycony Wino Woda (23 C) Woda morska odporne; jedynie nieznaczna, odwracalna zmiana wymiarów warunkowo odporne; po dłuższym czasie znacząca zmiana wymiarów unbeständig; unter gewissen Voraussetzungen noch einsetzbar
WYTYCZNE DOTYCZĄCE PRZETWÓRSTWA Zalecane rozmieszczenie przenośników ślimakowych Materiały TEREZ GT3/GT3X można przetwarzać na wszystkich dotychczas stosowanych wtryskarkach. Stosować można powszechnie dostępne na rynku uniwersalne ślimaki z blokadą ruchu wstecznego. Stosunek L/D powinien wynosić 18-24 D, zaś stosunek kompresji 2,5-3,5 : 1. Do obróbki tworzywa TEREZ GT3/ GT3X z dużym dodatkiem włókna szklanego zaleca się stosowanie ślimaków i cylindrów zabezpieczonych przed zużyciem. Zalecane ustawienia temperatur Co najmniej trzy oddzielne, dające się regulować strefy temperaturowe powinny móc wytwarzać w cylindrach temperatury do 320 C. Konieczna jest oddzielna regulacja temperatury w strefi e dyszy. Na kołnierzu cylindra musi być utrzymywana stała temperatura. W trakcie obróbki tworzywa dysza może być otwarta, gdyż ze względu na swą budowę wykazuje się dużą aerodynamicznością i trwałością. Jeśli jednak stop wypływa z dyszy, to w praktyce sprawdzają się dysze z zamknięciem iglicowym. Temperatura obróbki Wilgotność końcowa Czas Temperatura 0,05-0,2 % 4 h 80 C 0,2-0,5 % 8 h 80 C Wskazówki dotyczące czyszczenia agregatów W celu oczyszczenia agregatu należy przepłukać go polipropylenem o niskim MFI. Można również stosować w tym celu dostępne w handlu granulaty czyszczące. Ogólne informacje dotyczące obróbki GT3 GT3X Podajnik C 40-80 Strefa 1-4 C 270-300 Dysza C 290-305 Stop C 290-300 Ścianka formy C 80-120 Suszenie C / h 80 / 4-8 Ciśnienie docisku właśc. bar 300-850 Ciśnienie spiętrzenia hydr. bar 5-20 Produkt Niewzmocniony GF, GK, GF, MF GT3 270-300 C Szybkość wtrysku średnia - duża GT3X 270-300 C Maksymalna prędkość obwodowa ślimaka wynosi 0,3 m/s. Temperatura ścianek formy Wyższe temperatury narzędzi skutkują mniejszym naprężeniem części wtryskowych, lepszą powierzchnią materiału, lepszym obtryskiem włókna szklanego oraz / lub kulek szklanych, wyższym stopniem krystaliczności i mniejszym skurczem wtórnym. Węże i złączki stosowane w celu utrzymywania stałej temperatury narzędzi muszą być odpowiednie do tej temperatury. Podane wartości stanowią wytyczne. Wraz ze wzrostem zawartości materiału wypełniającego należy dążyć do osiągnięcia wyższych wartości. Do suszenia najlepsza będzie suszarka na suche powietrze. Porównanie długości dróg przepływu masy plastycznej GT3 300 H G50 Produkt Temperatura narzędzi GT3X 300 H G60 GT3 80-120 C GT3X 80-120 C GT3X 300 H G50 Warunki suszenia wstępnego Zasadniczo należy stosować suszarkę na suche powietrze. W przypadku form o bardzo wymagających powierzchniach zaleca się, by wilgotność końcowa była 0,05%. Do produkcji niezawodnych pod względem mechanicznym i optycznym części wtryskowych zalecamy suszenie wstępne w temp. 80 C przez co najmniej 4 godz. W przypadku otwartego zbiornika (wilgotnego granulatu) czas suszenia wstępnego można wydłużyć do 8 godzin. 0 10 20 30 40 50 60 Długość drogi przepływu [cm] Porównanie produktów TEREZ GT3/GT3X Spirala przepływu o grubości ścianki 2 mm Wszelkie dane, zalecenia i informacje podawane przez fi rmę TER Hell Plastic GmbH lub w jej imieniu wynikają z badań lub doświadczenia i według jej najlepszej wiedzy są wiarygodne. Za stosowanie, użytkowanie, przetwarzanie bądź korzystanie z tych informacji lub produktów w innz sposób oraz za wszelkie skutki korzystania z nich fi rma TER Hell Plastic GmbH nie ponosi żadnej odpowiedzialności. Nabywca jest zobowiązany zapoznać się z jakością oraz wszelkimi właściwościami produktów. Nabywca ponosi wszelką odpowiedzialność za stosowanie, użytkowanie i przetwarzanie produktów oraz korzystanie z informacji, jak również ze wszelkie tego skutki. Firma TER Hell Plastic GmbH nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek przypadki naruszenia praw patentowych, autorskich bądź innych, znajdujących się w posiadaniu lub pod zarządem osób trzecich, które to przypadki zaistniałyby w wyniku stosowania, użytkowania bądź przetwarzania produktów i korzystania z informacji przez nabywcę.
TER HELL PLASTIC GMBH Bochumer Straße 229 44625 Herne Germany T +49 (0)2323 941-0 F +49 (0)2323 941-333 www.terplastics.com www.tergroup.com