AKADEMIA MORSKA w GDYNI WYDZIAŁ MECHANICZNY Nr 33 Przedmiot: Chłodnictwo i Klimatyzacja Kierunek/Poziom kształcenia: M i BM/ studia pierwszego stopnia Forma studiów: stacjonarne Profil kształcenia: praktyczny Specjalność: Eksploatacja Siłowni Okrętowych i Obiektów Oceanicznych Semestr ECTS Liczba godzin w tygodniu Liczba godzin w semestrze W C L P S W C L S V 2 2 30 VII 2 1 1 15 10 Razem w czasie studiów: 55 Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności i innych kompetencji (jeśli dot. przedmiotu) 1. Wiedza i umiejętności w zakresie przedmiotów: Mechanika płynów, Termodynamika techniczna, Automatyka i robotyka 2. Program musi być zgodny z programem kursu of. Mechanika okrętowego. Tab. 5.3.9 Cele przedmiotu 1. Celem przedmiotu jest przekazanie podstawowej wiedzy i umiejętności w zakresie budowy, działania i eksploatacji okrętowych urządzeń chłodniczych i klimatyzacyjnych, niezbędnych do bezpiecznej obsługi technicznego wyposażenia statku w takie systemy 2. Efekty kształcenia dla całego przedmiotu (EKP) po zakończeniu cyklu kształcenia: Symbol Po zakończeniu przedmiotu student potrafi: Odniesienie do kierunkowych efektów kształcenia EKP1 Wyjaśnić podstawy teoretyczne budowy i działania sprężarkowego K_W04; K_W07 urządzenia chłodniczego i jego głównych elementów: sprężarki, skraplacza, parownika i zaworu rozprężnego EKP2 Obsługiwać urządzenie chłodnicze podczas jego eksploatacji, K_U02; K_U13 dokonywać kontroli podstawowych jego parametrów i oceniać ogólny stan techniczny systemu chłodzenia EKP3 Identyfikować podstawowe przemiany powietrza wilgotnego i K_ W04; K_W07 EKP4 EKP5 ilustrować je na wykresie Molliera (h-x) Interpretować parametry pracy urządzenia i systemu w porównaniu do dokumentacji technicznej instalacji wentylacyjnej lub klimatyzacyjnej pracować w grupie przyjmując w niej różne role, rozumie zasady współpracy, czynnie uczestniczy w ocenie zadań wykonywanych przez poszczególnych członków grupy K_U08; K_U13; K_U16; K_U22 K_K03; K_K05 K_W02, K_U08; K_K05 symbole efektów kształcenia dla kierunku (W-wiedza, U-umiejętności, K-kompetencje społeczne)
Treści programowe: Semestr I Lp. Zagadnienia 1. Chłodnia prowiantowa - zasada działania: a) sprężarka, b) odolejacz, c) skraplacz, d) filtr-odwadniacz, e) zawór rozprężny, f) parownik (parowacz), g) obieg czynnika chłodniczego, h) instalacje pomocnicze, i) automatyka sprężarki i komory chłodniczej. 2. Bieżąca obsługa urządzeń chłodniczych: a) ocena poprawności pracy na podstawie wskazań aparatury kontrolno-pomiarowej, b) sytuacje awaryjne. Liczba godzin Odniesienie W C L/P do EKP dla przedmiotu 2 EKP2 3. Bezpieczeństwo obsługi i urządzeń chłodniczych. 1 EKP2 4. Wiadomości ogólne: a) metody chłodzenia i rodzaje urządzeń chłodniczych, b) zastosowanie chłodnictwa na statkach, c) łańcuch chłodniczy, d) czynniki chłodnicze i oleje chłodnicze, e) podstawy technologii przechowalnictwa żywności. 1 EKP1 5. Obiegi chłodnicze i układy chłodnicze stosowane na statkach morskich: a) podstawy termodynamiczne obiegów chłodniczych, b) obiegi z dochłodzeniem ciekłego czynnika i przegrzaniem par czynnika parowego po stronie ssawnej, c) obiegi o kilku poziomach temperatur parowania, d) obiegi o sprężaniu jedno- i dwustopniowym, e) systemy chłodzenia bezpośrednie i pośredni, f) obiegi o zasilaniu ciśnieniowym, pompowym i grawitacyjnym. 6. Instalacje pomocnicze w układach chłodzenia: a) odessania parowego, b) wytłaczania ciekłego czynnika, c) uzupełniania czynnika, d) uzupełniania oleju, e) bezpieczeństwa, f) spustu czynnika za burtę, g) odpowietrzania, h) wyrównania ciśnienia, i) odwadniania czynnika, j) rekuperacji i odgazowania oleju, k) odszraniania termodynamicznego (powrót cieczy do kolektora cieczy lub zbiornika drenażowego, lub do osuszacza), l) odszraniania elektrycznego, m) odszraniania gorącym glikolem. 7. Sprężarki i agregaty chłodnicze: a) podział sprężarek i agregatów chłodniczych, b) sprężarki i agregaty tłokowe (konstrukcja, regulacja 3 EKP2
wydajności), c) sprężarki śrubowe (konstrukcja, regulacja wydajności, zmienny współczynnik kompresji, funkcje oleju), d) sprężarki i agregaty spiralne (konstrukcja, regulacja wydajności), e) wydajność (moc) chłodnicza, moc napędowa w funkcji parametrów działania sprężarki. 8. Aparatura chłodnicza: a) wymagania stawiane wymiennikom ciepła, b) skraplacze, c) chłodnice powietrza (typy, sposoby chłodzenia ładowni, sposoby zasilania), d) chłodnice do chłodzenia cieczy, e) osuszacze i zespoły osuszające, f) odolejacze amoniakalne i freonowe, g) odgazowywacze oleju instalacji freonowych, h) zbiorniki ciekłego czynnika i oleju, i) odpowietrzacze, j) regeneracyjne wymienniki ciepła, k) chłodnice międzystopniowe, l) pompy czynnika. 9. Automatyzacja urządzeń i instalacji chłodniczych: a) automatyzacja zasilania czynnikiem (rurki kapilarne, zawory rozprężne, układy sterowania poziomem czynnika), b) automatyczne zawory wodne skraplaczy, c) automatyzacja komór chłodniczych, d) automatyzacja agregatów chłodniczych, e) automatyzacja współdziałania agregatów i komór chłodniczych, f) automatyzacja ssania i tłoczenia sprężarek. 10. Bilans cieplny chłodni: a) składniki bilansu cieplnego komór chłodniczych, b) dobór podstawowych elementów urządzenia chłodniczego. 11. Eksploatacja instalacji chłodniczych: a) ogólne zasady eksploatacji instalacji chłodniczych, b) bieżąca i okresowa obsługa instalacji chłodniczych, a) objawy, przyczyny, konsekwencje różnych nieprawidłowości w instalacjach chłodniczych, b) procedury postępowania przy różnych czynnościach eksploatacyjnych (uzupełnienie czynnika, oleju, odpowietrzanie, odwadnianie, lokalizacja i usuwanie nieszczelności, odszranianie, rozruch po dłuższym postoju, odstawienie instalacji). 12. Systemy wentylacji i klimatyzacji stosowane na statkach: a) podstawy klimatyzacji (cel i rodzaje klimatyzacji, parametry klimatyczne pomieszczeń, komfort klimatyczny), b) obróbka powietrza w klimatyzacji (wykresy psychrometryczne, procesy obróbki powietrza, bilans cieplno-wilgotnościowy pomieszczeń), c) systemy i urządzenia klimatyzacyjne, d) automatyzacja urządzeń klimatyzacyjnych, e) wentylacja siłowni okrętowych, f) wentylacja ładowni, g) eksploatacja systemów klimatyzacji wentylacji. 1 EKP1 4 EKP2 4 EKP3, EKP4
13. Statki specjalistyczne:, EKP2 a) statki rybackie, b) promy, c) kontenerowce, d) statki do przewozu gazów skroplonych. 14. Kontenery chłodzone: przykłady typowych kontenerowych 1 EKP1, EKP2 agregatów chłodniczych, ich budowa i eksploatacja. 15. Przepisy instytucji klasyfikacyjnych dotyczące chłodnictwa. 1 EKP2 Semestr VII Lp. Zagadnienia Liczba godzin W L S 1. Badanie jednostopniowego sprężarkowego urządzenia chłodniczego 2. Prowadzenie operacji odzysku czynnika z wykorzystaniem stacji odzysku 3. Badania cieplno-przepływowe poziomego skraplacza płaszczowo-rurowego 4. Badanie i regulacja wybranych elementów automatyki chłodniczej 5. Prowadzenie operacji obsługowych na symulatorze dwukomorowej chłodni prowiantowej 6. Badanie podstawowych procesów obróbki cieplno - wilgotnościowej powietrza w centrali klimatyzacyjnej Odniesienie do EK dla przedmiotu, EKP2, EKP2, EKP2 3 EKP2 2 EKP3, EKP4 7. Prowadzenie operacji przeładunkowych na symulatorze gazowca, EKP2 8. Wybrane problemy eksploatacji urządzeń chłodniczych na statkach 9. Wybrane problemy eksploatacji systemów wentylacji siłowni okrętowych 10. Wybrane problemy eksploatacji systemów klimatyzacji na statkach morskich i obiektach oceanotechnicznych. 11. Aspekty prawne i wymagania instytucji klasyfikacyjnych w zakresie bezpieczeństwa użytkowania urządzeń chłodniczych. 3 EKP2 2 EKP4 3 EKP4 2 EKP2, EKP4 Metody weryfikacji efektów kształcenia /w odniesieniu do poszczególnych efektów/: Symbol EKP Test Egzamin ustny Egzamin pisemny Kolokwium Sprawozdanie Projekt Prezentacja Zaliczenie praktyczne Inne EKP1 X EKP2 X X X (podczas zajęć lab.) EKP3 X EKP4 X X X (podczas zajęć lab.) EKP5 X (podczas zajęć lab.)
Kryteria zaliczenia przedmiotu: Semestr V VII Ocena pozytywna (min. dostateczny) Student uzyskał zakładane efekty kształcenia oraz spełnia wymagania konwencji STCW odnośnie zaliczenia przedmiotu. Uczęszczał na wykłady (dopuszczalne są 3 nieobecności nieusprawiedliwione). Wykład: zaliczenie w formie pisemnej zagadnień z wykładu. Student uzyskał zakładane efekty kształcenia. Wykonał i zaliczył wszystkie zajęcia laboratoryjne i seminaryjne, zgodnie z planem studiów. Ocena końcowa z pracy w laboratorium, ze sprawozdania oraz przedstawionego w ramach zajęć seminaryjnych referatu problemowego. Uwaga: student otrzymuje ocenę powyżej dostatecznej, jeżeli uzyskane efekty kształcenia przekraczają wymagane minimum. Nakład pracy studenta: Szacunkowa liczba godzin na Forma aktywności zrealizowanie aktywności W L P S Godziny kontaktowe 30 15 10 Czytanie literatury 15 Przygotowanie do zajęć laboratoryjnych, seminaryjnych 10 10 Przygotowanie do zaliczenia 15 Opracowanie sprawozdania, referatu problemowego 10 10 Uczestnictwo w zaliczeniach 4 Udział w konsultacjach 5 Łącznie godzin 64 40 30 Liczba punktów ECTS 2 1 1 Sumaryczna liczba punktów ECTS dla przedmiotu 4 Obciążenie studenta związane z zajęciami praktycznymi Obciążenie studenta na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich 40 h 2 ECTS 64 h 4 ECTS Literatura: Literatura podstawowa 1. Bonca Z.: Chłodnictwo okrętowe. Wyd. Akademii Morskiej w Gdyni, 2006 2. Bonca Z.: Automatyka chłodnicza i klimatyzacyjna. Wyd. WSM w Gdyni, 2000 3. Bonca Z. Dziubek R.: Zagadnienia obliczeniowe z chłodnictwa i klimatyzacji. Wyd. WSM w Gdyni, 2000 4. Bonca Z., Depta A.: Wentylacja i klimatyzacja okrętowa. Wyd. WSM w Gdyni, 1999 5. Bonca Z. Dziubek R.: Okrętowe urządzenia chłodnicze. Laboratorium, cz. II, Wyd. WSM w Gdyni, 1996 6. Bonca Z. Dziubek R.: Budowa i eksploatacja kontenerów chłodniczych. Wyd. WSM w Gdyni, 1994 Literatura uzupełniająca 1. Ullrich H.J: Technika Chłodnicza. Poradnik. Tom I i II. Wyd. MASTA, Gdańsk 1998, 1999. 2. Ullrich H.J.: Technika Klimatyzacyjna. Wyd. MASTA, Gdańsk 2001 3. Praca zbiorowa: Nowe czynniki chłodnicze i nośniki ciepła. Poradnik 2004, Wyd. MASTA, Gdańsk 2004
4. Targański W., Staniszewski D.: Odzysk ciepła w instalacjach chłodniczych i klimatyzacyjnych. Wyd. MASTA, Gdańsk 2007. 5. Chorowski M.: Kriotechnika. Podstawy z zastosowania. Wyd. MASTA, Gdańsk 2007 Prowadzący przedmiot: Tytuł/stopień, imię, nazwisko 1. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: dr inż. Zenon Bonca 2. Pozostałe osoby prowadzące zajęcia: dr inż. Dariusz Nanowski Jednostka dydaktyczna KSO KSO Objaśnienie skrótów: W zajęcia audytoryjne, Ć ćwiczenia, L laboratorium, P projekt, S seminarium, E egzamin, ECTS - (ang. European Credit Transfer System) - punkty zdefiniowane w europejskim systemie akumulacji i transferu punktów zaliczanych jako miara średniego nakładu pracy osoby uczącej się, niezbędnego do uzyskania zakładanych efektów kształcenia, Konwencja STCW (ang. Standards of Training, Certification and Watchkeeping) - międzynarodowa konwencja o wymaganiach w zakresie wyszkolenia marynarzy, wydawania świadectw oraz pełnienia wacht. Data aktualizacji: 22.03.2013 r.