Pokaż nogi - skleroterapia w walce z żylakami Stale nosisz spodnie, chociaż marzysz o zwiewnej sukience. Mimo nienagannej figury, wciąż zasłaniasz nogi, bo martwi cię ich nieestetyczny wygląd. Gęsta sieć pajączków i żylaki nie dodają im uroku. Dawno już zapomniałaś o kusych minispódniczkach. Leżą na dnie szafy, czekając na lepsze czasy. Niestety, mogą się nie doczekać, jeśli nie weźmiesz sprawy w swoje ręce. Na pewno od razu myślisz, że mowa o operacji. Bronisz się: Nigdy! Przecież słyszałam, jakie to bolesne. Otóż, nie. Istnieje i bezoperacyjny sposób pozbywania się żylaków. Jest nim skleroterapia. Stale nosisz spodnie, chociaż marzysz o zwiewnej sukience. Mimo nienagannej figury, wciąż zasłaniasz nogi, bo martwi cię ich nieestetyczny wygląd. Gęsta sieć pajączków i żylaki nie dodają im uroku. Dawno już zapomniałaś o kusych minispódniczkach. Leżą na dnie szafy, czekając na lepsze czasy. Niestety, mogą się nie doczekać, jeśli nie weźmiesz sprawy w swoje ręce. Na pewno od razu myślisz, że mowa o operacji. Bronisz się: Nigdy! Przecież słyszałam, jakie to bolesne. Otóż, nie. Istnieje i bezoperacyjny sposób pozbywania się żylaków. Jest nim skleroterapia. Skleroterapia - czym jest i jak działa? "Skleroterapia stanowi metodę z wyboru tylko w takich przypadkach, w których odradza się zabieg chirurgiczny, np. z powodu przeszkód technicznych, niepewnego rezultatu lub gdy ryzyko operacji jest wysokie. Terapię przeprowadza się również na wyraźne życzenie pacjenta, którego lekarz musi uprzednio dokładnie poinformować o przewidywanych efektach i możliwych powikłaniach oraz przedstawić wady i zalety skleroterapii w porównaniu z postępowaniem chirurgicznym." Skleroterapia, zwana też sklerotyzacją, obliteracją bądź nastrzykiwaniem, to metoda leczenia żylaków polegająca na podaniu do światła niewydolnej żyły substancji drażniącej, tzw. sklerosantu. Wstrzyknięcie środka chemicznego uszkadza komórki śródbłonka, powodując skurcz, zakrzep i kontrolowany stan zapalny ściany naczynia. W ten sposób, celowo wywołana reakcja zapalna prowadzi do zwężenia, obkurczenia, a następnie zwłóknienia i w efekcie trwałego zamknięcia żyły poprzez jej zarośnięcie. Ważnym elementem terapii jest postępowanie po zabiegu. Bezpośrednio po wstrzyknięciu leku sklerotyzującego stosuje się ucisk zewnętrzny, którego zadaniem jest zlepienie ścian żyły celem wykluczenia refluksu, czyli wstecznego przepływu krwi, jaki występuje w niewydolnych naczyniach. 2000-2016 Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone. str. 1/5
Odmianą skleroterapii służącą zamykaniu bardzo drobnych żyłek, tzw. teleangiektazji jest mikroskleroterapia. Tego rodzaju zabieg przeprowadza się przy użyciu okularów powiększających i bardzo delikatnych, miniaturowych igiełek. Obserwowany w ciągu ostatnich lat postęp techniczny nie ominął także i skleroterapii. USG z Dopplerem umożliwia precyzyjną diagnostykę z nieinwazyjną wizualizacją naczyń, dzięki czemu rozwinęła się echoskleroterapia, czyli technika skleroterapii, w której lek podawany jest do żyły pod kontrolą USG. Środki obliterujące Rodzaj substancji, która będzie użyta do skleroterapii ustala flebolog - specjalista chorób żył wykonujący zabieg. O jego wyborze decyduje wielkość i średnica niewydolnej żyły, a także preferencje osobiste. Stężenie środka obliterującego dobiera się w zależności od rozmiaru i lokalizacji chorego naczynia. Substancje sklerotyzujące różnią się między sobą odczynowością. Wyróżnia się trzy grupy sklerosantów: 1. środki hipertoniczne - roztwory soli kuchennej lub glukozy o wysokich stężeniach, które uszkadzają naczynia poprzez odwodnienie; 2. roztwory detergentów - odwadniają, a tym samym uszkadzają wewnętrzną warstwę śródbłonka naczynia; 3. leki bazujące na związkach jodu - działają drażniąco na błonę komórek śródbłonka, powodując jej uszkodzenie. W chwili obecnej, najczęściej stosuje się takie substancje chemiczne, jak salicylan sodu oraz siarczan sodowy tetradecylu, a z preparatów Fibrovein i Polidokanol (Aetoxysclerol). Używane w trakcie leczenia środki nie są toksyczne dla organizmu i stanowią odpowiednio rozcieńczone fabrycznie leki. Gwarantuje to większe bezpieczeństwo i skuteczność przeprowadzanego zbiegu. Najnowocześniejszą techniką sklerotyzacji jest tzw. skleroterapia piankowa Tessariego. Metoda ta polega na wstrzyknięciu do żylaka leku w postaci specjalnie spreparowanej pianki. Piankę wytwarza się poprzez zmieszanie sklerosantu z powietrzem w proporcji 1:5. Istotną zaletą tej techniki jest to, że środek w postaci pianki nie rozpływa się w żyle i zakleja tylko wybrane naczynia. Ponadto, taka postać leku oddziałuje na ścianę naczynia na większej powierzchni, zapewniając tym samym mniejsze zużycie sklerosantu. Wskazania Skleroterapia stanowi metodę z wyboru tylko w takich przypadkach, w których odradza się zabieg chirurgiczny, np. z powodu przeszkód technicznych, niepewnego rezultatu lub gdy ryzyko operacji jest wysokie. Terapię przeprowadza się również na wyraźne życzenie pacjenta, którego lekarz musi uprzednio dokładnie poinformować o przewidywanych efektach i możliwych powikłaniach oraz przedstawić wady i zalety skleroterapii w porównaniu z postępowaniem chirurgicznym. Warto mieć tutaj na uwadze, że żylaki to nie tylko defekt natury estetycznej, ale też poważny problem zdrowotny. Najczęstszymi wskazaniami do zabiegu skleroterapii są: - teleangiektazje (pajączki żylne skóry), 2000-2016 Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone. str. 2/5
- wenulektazje (rozszerzone naczynka śródskórne), - zmiany w obrębie żył siatkowatych, - małe żylaki (1-3 mm), - żylaki pozostałe lub nawracające po operacji, - żylaki umiejscowione wokół owrzodzenia, - niewydolne żyły powierzchowne i przeszywające, - krwawienie z rozerwanego żylaka (doraźnie). Zmiany żylakowe, którym towarzyszą poważne uszkodzenia głównych, powierzchniowych pni żylnych kończyn dolnych, żyły odstrzałkowej i odpiszczelowej, są wskazaniem do leczenia chirurgicznego. Przy uszkodzeniach zastawek żylnych tych żył, gdy ma miejsce niewydolności ich głównych ujść do układu żył głębokich, pod kolanem lub w pachwinie, skleroterapia może być stosowana tylko jako zabieg uzupełniający po operacji. Przeciwwskazania Przeszkody w przeprowadzeniu zabiegu skleroterapii stanowią: - uczulenie na środki obliterujące, - zakrzepica żył głębokich, - poważne choroby układowe, - infekcje układowe lub miejscowe, - rozległe zakażenia bakteryjne skóry, - ciężkie przypadki niedokrwienia kończyn, - nie dające się wyleczyć obrzęki kończyn dolnych, - unieruchomienie. Procedura Skleroterapia jest zabiegiem wymagającym współpracy pacjenta z lekarzem. Powodzenie terapii zależy od ścisłego przestrzegania ustalonego protokołu leczenia. Na sukces składają się nie tylko umiejętności i doświadczenie osoby przeprowadzającej zabieg. Istotne jest także, by pacjent stosował się do zaleceń lekarza tak przed leczeniem, jak i po nim. Przygotowanie do zabiegu: Podczas pierwszej konsultacji lekarz flebolog ocenia krążenie żylne za pomocą badania USG--Doppler. Celem dokładnego badania ultradźwiękowego jest sprawdzenie stanu zastawek żylnych regulujących kierunek przepływu krwi w naczyniach. Brak przeciwwskazań umożliwia zaproponowanie pacjentowi indywidualnego toku leczenia. Przez 2-3 tygodnie przed planowanym zabiegiem zaleca się przyjmowanie ok. 4-6 tabletek Rutinoscorbinu dziennie. Czasami, jeśli lekarz uzna to za konieczne, może skierować na dodatkowe badania: arteriografię, USG jamy brzusznej, badanie przepływów tętniczych, badanie radiologiczne. Przebieg zabiegu: Zabieg przeprowadzany jest w warunkach ambulatoryjnych, zazwyczaj bez znieczulenia. W jego trakcie pacjent przyjmuje pozycję leżącą. Dzięki takiej pozycji ciśnienie w układzie żylnym obniża się prawie do zera, a opróżnione z krwi naczynia łatwiej ulegają działaniu leków o niskich stężeniach. Obszar skóry, na którym będzie przeprowadzany zabieg przemywa się alkoholem. 2000-2016 Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone. str. 3/5
Lekarz zaznacza najpierw większe żyły, które podda skleroterapii wcześniej, a dopiero potem małe pajączki. Lek wstrzykuje się bezpośrednio w światło chorego naczynia przy pomocy małej strzykawki z bardzo cienką igłą. Cały zabieg trwa z reguły ok. 10-30 minut. Podczas niego lekarz wykonuje od kilku do kilkunastu nakłuć. Po wyjęciu igły zakładany jest opatrunek uciskowy. Najczęściej nastrzykiwanie przeprowadza się na wybranej części nogi. Natomiast, gdy leczeniu poddaje się gęstą sieć drobnych pajączków, obszar zabiegu zostaje ograniczony do kawałka skóry o powierzchni od 100 do 200 cm2. Jeśli zmiany są znaczne, donaczyniowe zastrzyki obliterujące aplikuje się w trakcie kilku sesji odbywających się co parę dni. Lekarz ustala częstotliwość spotkań zależności od wielkości zmian i własnego doświadczenia. Zasinienia i obrzęki, które powstają w obrębie żył poddanych zabiegowi znikają zwykle po kilku minutach lub godzinach. Proces gojenia się może trwać od 4 tygodni do 6 miesięcy, a jego tempo zależy od wielkości żyły i stopnia zaawansowania choroby. Po wchłonięciu przez organizm zwłókniałego naczynia żylak staje się zupełnie niewidoczny. Postępowanie po zabiegu: Kiedy zabieg dobiegnie końca, pacjent w założonym już opatrunku uciskowym powinien spacerować przez około pół godziny. W żadnym wypadku nie wolno wtedy stać, siedzieć ani leżeć. Przez pierwszą dobę po zabiegu należy unikać gwałtownych ćwiczeń fizycznych. Opatrunek, mogą to być rajstopy lub pończochy uciskowe o I-II klasie ucisku bądź bandaż elastyczny, nosi się przez kilka dni w zależności od indywidualnych zaleceń lekarza. Przez cały ten czas wskazana jest aktywność fizyczna, powinno się ograniczyć dłuższe stanie i siedzenie. Ruch powoduje, że ciśnienie krwi w obrębie powierzchniowego układu żylnego obniża się, co z kolei zapewnia szybsze zamykanie się żył. W trakcie odpoczynku należy unosić nogi do góry, aby krew lepiej odpływała z żył. Poleca się też masaże obstrzykiwanych okolic. Ponadto, istnieje istotny zakaz, którym jest przegrzewanie nóg. Niewskazane są gorące kąpiele, sauna, solarium, ekspozycja na słońce. Niewielkie obrzęki są zjawiskiem normalnym. Przechodzą po zdjęciu opatrunku. Jeśli dzieje się inaczej, gdy obrzęk jest duży, pojawia się intensywny ból bądź inne dolegliwości, należy skonsultować się z lekarzem. Raz zamknięte żylaki na ogół nie otwierają się ponownie, jednak sklerotyzacja nie wpływa na indywidualną podatność na tworzenie się kolejnych. Po pewnym czasie mogą powstawać nowe zmiany tuż obok miejsc, w których wcześniej przeprowadzono zabieg. Aby zmniejszyć ryzyko pojawiania się dolegliwości, należy zmienić niewłaściwy tryb życia, eliminując czynniki sprzyjające jej występowaniu. Profilaktyka przeciwżylakowa obejmuje sposób życia, a więc stosowanie diety bogatej w błonnik, witaminę C i warzywa, unikanie nadwagi, ćwiczenia fizyczne usprawniające krążenie, ograniczenie przyjmowania leków hormonalnych. Zaleca się też noszenie pończoch lub rajstop przeciwżylakowych oraz zewnętrzne stosowanie preparatów poprawiających napięcie naczyń, zawierających w swym składzie wyciągi z kasztanowca. Doustnie można zażywać preparaty rutyny, escyny, diosminy, hesperydyny. Możliwe powikłania i skutki uboczne Mimo wielkiego bezpieczeństwa i skuteczności terapii, mogą wystąpić: - reakcje alergiczne na środek zastosowany do skleroterapii, - przebarwienia, - zaczerwienienia, siniaki i bolesność w okolicach nastrzykiwanych miejsc, - uszkodzenia skóry na skutek pęknięcia naczynia, - odczyny zapalne, swędzenie lub pieczenie w miejscu podania. Niezwykle rzadko może dojść do martwicy skóry, która goi się pozostawiając bliznę. Zdarzają się 2000-2016 Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone. str. 4/5
też przypadki zakrzepowego zapalenia żył głębokich. Stąd też, przed podjęciem właściwego leczenia, niezbędna jest dokładna diagnostyka i indywidualna ocena ryzyka dla pacjenta. 2000-2016 Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone. str. 5/5