RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 183260 (13) B1 (2 1) Numer zgłoszenia: 331182 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia: 09.07.1997 (86) Data i numer zgłoszenia międzynarodowego: 09.07.1997, PCT/AT97/00157 (87) Data i numer publikacji zgłoszenia międzynarodowego: 15.01.1998, W098/01587, PCT Gazette nr 02/98 (51 ) IntCl7 C21B 13/02 (54) Sposób kondycjonowania i instalacja do kondycjonowania gazu redukującego (30) Pierwszeństwo: 10.07.1996, AT,A1227/96 (73) Uprawniony z patentu: VOEST-ALPINE INDUSTRIEANLAGENBAU GMBH, Linz, AT (43) Zgłoszenie ogłoszono: 21.06.1999 BUP 13/99 (72) Twórcy wynalazku: Leopold W. Kepplinger, Leonding, AT Johann Wurm, Bad Zell, AT Herbert Mizelli, Micheldorf, AT Walter R. Kästner, Zwettl a.d. Rodl, AT Günther Brunnbauer, Wallem, AT (45) o udzieleniu patentu ogłoszono: 28.06.2002 WUP 06/02 (74) Pełnomocnik: Grabowska Małgorzata, SULIMA*GRABOWSKA*SIERZPUTOWSKA PL 183260 B1 (57) 1. Sposób kondycjonowania gorącego gazu redukującego, zawierającego CO i H2, stosowanego do redukcji rudy metali w kawałkach, zwłaszcza rudy żelaza, przy czym ten gaz redukujący wytwarza się w strefie zgazowywania nośników węgla, zwłaszcza węgla, przy dopływie tlenu, a następnie gaz ten chłodzi się do temperatury odpowiedniej dla procesu redukcji, znamienny tym, że ten ochłodzony metodą bez dodawania H2O i/lub CO2 gaz redukujący kondycjonuje się na drodze jego przepływu ze strefy zgazowywania nośników węgla i stapiania rudy metali do strefy redukcji rudy metali poprzez ciągłe dodawanie doń H2O i/lub C02 w ilościach zapewniających, w temperaturze odpowiedniej dla procesu redukcji, termodynamiczną trwałość tego gazu redukującego.
Sposób kondycjonowania i instalacja do kondycjonowania gazu redukującego Zastrzeżenia patentowe 1. Sposób kondycjonowania gorącego gazu redukującego, zawierającego CO i H2, stosowanego do redukcji rudy metali w kawałkach, zwłaszcza rudy żelaza, przy czym ten gaz redukujący wytwarza się w strefie zgazowywania nośników węgla, zwłaszcza węgla, przy dopływie tlenu, a następnie gaz ten chłodzi się do temperatury odpowiedniej dla procesu redukcji, znamienny tym, że ten ochłodzony metodą bez dodawania H2O i/lub CO2 gaz redukujący kondycjonuje się na drodze jego przepływu ze strefy zgazowywania nośników węgla i stapiania rudy metali do strefy redukcji rudy metali poprzez ciągłe dodawanie doń H2O i/lub CO2 w ilościach zapewniających, w temperaturze odpowiedniej dla procesu redukcji, termodynamiczną trwałość tego gazu redukującego. 2. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że H2O i/lub C 02 dodaje się w ilości zapewniającej osiągnięcie przez ten gaz redukujący równowagi reakcji Boudouard'a i reakcji heterogenicznej gazu wodnego w temperaturze korzystnej dla procesu redukcji. 3. Sposób według zastrz. 1 albo 2, znamienny tym, że H2O dodaje się do gorącego gazu redukującego w postaci pary wodnej. 4. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że CO2 dodaje się do gorącego gazu redukującego w postaci innego gazu zawierającego C 02. 5. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że do gorącego gazu redukującego dodaje się gaz gardzielowy, wytworzony w procesie redukcji rudy metalu. 6. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że do gorącego gazu redukującego dodaje się tego samego rodzaju gaz redukujący, ale o niższej temperaturze, a następnie do tego zmieszanego gazu redukującego tego samego rodzaju dodaje się H2O i/lub CO2. 7. Instalacja do kondycjonowania gazu redukującego obejmująca co najmniej jedną komorę do redukcji rudy metali oraz co najmniej jedną komorę do zgazowywania nośników węgla i stapiania rudy metali, przy czym te komory są połączone kanałami do przemieszczania wsadu oraz przewodami rurowymi dla gorącego gazu redukującego, a ponadto komora do redukcji rudy metali jest zaopatrzona w przewód zasypowy do doprowadzania wsadu, komora do zgazowywania nośników węgla i stapiania rudy metali zaś jest zaopatrzona w przewody rurowe do doprowadzania płynnych nośników węgla i gazu zawierającego tlen, znamienna tym, że rurowy przewód (4), którym jest połączona komora (1) do redukcji rudy metali z komorą (3) do zgazowywania nośników węgla i stapiania rudy metali i którym przepływa poddawany kondycjonowaniu gaz redukujący, jest połączony przewodem rurowym ze źródłami CO2 i/lub H2O. 8. Instalacja według zastrz. 7, znamienna tym, że komora (1) do redukcji rudy metali jest połączona rurowym przewodem (14) gazu gardzielowego poprzez rurowe rozgałęzienie (20) z rurowym przewodem (4) gazu redukującego. 9. Instalacja według zastrz. 7 albo 8, znamienna tym, że z rurowego przewodu (4) gazu redukującego jest odprowadzony przewód powrotny (17) gazu redukującego, przebiegający przez płuczkę (16) i sprężarkę (18) i z powrotem do przewodu (4) gazu redukującego w kierunku ruchu strumienia gazu przed rozgałęzieniem przewodu powrotnego (17) gazu redukującego, zwłaszcza przed układem zamontowanego w przewodzie (4) gazu redukującego urządzenia odpylającego (4'), przy czym źródła CO2 i/lub H2O są połączone z przewodem powrotnym (17) gazu redukującego.
183 260 3 Przedmiotem wynalazku jest sposób kondycjonowania gazu redukującego, zawierającego CO i H2 i stosowanego do redukcji rudy metali w kawałkach, zwłaszcza rudy żelaza, przy czym ten gaz redukujący stosowanego do redukcji rudy metali w kawałkach, zwłaszcza rudy żelaza, przy czym ten gaz redukujący wytwarza się w strefie zgazowywania nośników węgla, zwłaszcza węgla, przy dopływie tlenu, a następnie gaz ten chłodzi się do temperatury odpowiedniej dla procesu redukcji. Przedmiotem wynalazku jest także instalacja kondycjonowania gazu redukującego obejmująca co najmniej jedną komorę do redukcji rudy matali i co najmniej jedną komorę do zgazowywania nośników węgla i stapiania rudy matali, przy czym te komory są połączone kanałami do przemieszczania wsadu oraz przewodami rurowymi dla gorącego gazu redukującego, a ponadto komora do redukcji rud metali jest zaopatrzona w przewód zasypowy do doprowadzania wsadu, komora do zgazowywania nośników węgla i stapiania rudy metali zaś jest zaopatrzona w przewody rurowe do doprowadzania płynnych nośników węgla i gazu zawierającego tlen. Znany jest z DE-C-30 34 539 i EP-B-0 114 040 sposób kondycjonowania gazu redukującego. W tym znanym sposobie z co najmniej częściowo zredukowanego żelaza gąbczastego, przy doprowadzaniu nośników węgla i gazu zawierającego tlen, w strefie stapiania rudy metali i zgazowywania nośników węgla wytapia się surówkę lub wstępny produkt stalowy i wytwarza się gaz redukujący zawierający CO i H2. Temperatura powstałego w strefie stapiania i zgazowywania gazu redukującego wynosi od 1000 do 1200 C. Powstające w tym procesie związki węglowodorowe ulegają rozpadowi. Jednocześnie wskutek wysokiej temperatury zawartość CO2 i H2O ulega obniżeniu do poniżej 6% CO2 i 4% H2O ze względu na ich przemianę w CO i H2. Ten bardzo gorący gaz redukujący, przed jego wykorzystaniem w reaktorze redukującym, trzeba przed jego wprowadzeniem do tego reaktora ochłodzić. Przykładowo według zgłoszenia DE-C-30 34 539 do chłodzenia zastosowano kolejno chłodnicę wtryskową i wieżę myjącą. Część tak ochłodzonego gazu redukującego zmieszano z gazem redukującym odprowadzanym ze strefy stapiania i zgazowywania. Takie znane chłodzenie gazu redukującego do temperatuiy 700-900 C z użyciem ochłodzonego gazu redukującego tego samego rodzaju, zapobiega podczas redukcji rudy nadtopnieniu kawałków rudy w strefie redukcji, bez zmniejszenia zdolności redukujących ochłodzonego gazu redukującego. Ujemną stroną procesu jest termodynamiczna niestabilność tak ochłodzonego gazu, z tlenku węgla powstaje dwutlenek węgla i węgiel zgodnie z równaniem Boudouard'a, a ponadto zgodnie z równowagą heterogenicznej reakcji gazu wodnego zachodzi reakcja tlenku węgla z wodorem, z wytworzeniem wody i węgla, przy czym obie te reakcje są egzotermiczne. Prowadzi to do podwyższenia temperatury gazu redukującego, a zatem do podwyższenia temperatury wsadu w reaktorze, co powoduje tworzenie się aglomeratów. Prowadzi to nie tylko do zakłócenia procesu redukcji, ale także utrudnia odprowadzanie wsadu ze strefy redukcji. Z FR-A-2 236 951 jest znany sposób, zgodnie z którym gorący gaz redukujący, wytworzony w piecu elektrycznym, wprowadza się do znajdującego się bezpośrednio nad tym piecem elektrycznym szybu redukującego, chłodząc go na wejściu poprzez wtryśnięcie wody, pary wodnej, dwutlenku węgla, węglowodorów lub innych czynników chłodzących, dla uniknięcia aglomeracji materiałów zawierających tlenki metali w szybie redukującym. W FR-A-766 167 opisano sposób, zgodnie z którym wytworzony w agregacie stapiającym gorący gaz redukujący wprowadza się bezpośrednio do komory do redukcji, przy czym chłodzi się go w górnym obszarze agregatu stapiającego, to znaczy jeszcze przed wprowadzeniem do komory do redukcji, albo poprzez wprowadzenie zużytego gazu redukującego po usunięciu kwasu węglowego, albo poprzez wprowadzenie mieszaniny kwasu węglowego lub pary wodnej i węgla, dla uniknięcia aglomeracji materiałów wsadowych w komorze do redukcji. Istnieje zatem potrzeba wyeliminowania tych wad i trudności poprzez opracowanie sposobu opisanego powyżej typu oraz instalacji do realizacji tego sposobu, które umożliwią takie kondycjonowanie gazu redukującego, aby osiągnął on temperaturę korzystną w procesie redukcji rud metali, a więc poniżej temperatury, w której może nastąpić nadtopnienie i zlepianie
4 183 260 się (tworzenie aglomeratów) co najmniej częściowo zredukowanej rudy metalu. Wynalazek ponadto ma pozwolić na uniknięcie chemicznej korozji elementów układu przemieszczania się gazu, to znaczy ścian komór i rurociągów gazowych, części wewnętrznych całej aparatury i podobnych. Istota wynalazku polega na tym, że sposób kondycjonowania gorącego gazu redukującego, zawierającego CO i H2, stosowanego do redukcji rudy metali w kawałkach, zwłaszcza rudy żelaza, w którym ten gaz redukujący wytwarza się w strefie zgazowywania nośników węgla, zwłaszcza węgla, przy dopływie tlenu, a następnie gaz ten chłodzi się do temperatury odpowiedniej dla procesu redukcji, charakteryzuje się tym, że ten ochłodzony metodą bez dodawania H2O i/lub CO2 gaz redukujący kondycjonuje się na drodze jego przepływu ze strefy zgazowywania nośników węgla i stapiania rudy metali do strefy redukcji rudy metali poprzez ciągłe dodawanie doń H2O i/lub CO2 w ilościach zapewniających w temperaturze odpowiedniej dla procesu redukcji termodynamiczną trwałość tego gazu redukującego. Przez dodanie H2O i/lub CO2 wpływa się na termodynamicznie uwarunkowany rozpad CO i H2O stanowiących środki redukujące lub hamuje się go. Ustala się zakres stężeń w gazie redukującym, przy którym silnie egzotermiczne reakcja Boudouard'a i heterogeniczna reakcja gazu wodnego są na tyle stłumione, że nie może dojść do niekorzystnego wzrostu temperatury gazu redukującego. Równocześnie stopień utlenienia gazu redukującego można kontrolować, a chemiczną korozję metalicznych części aparatury można powstrzymać. Korzystnie H2O i/lub CO2 dodaje się w ilości zapewniającej osiągnięcie przez ten gaz redukujący równowagi reakcji Boudouard'a i reakcji heterogenicznej gazu wodnego w temperaturze korzystnej dla procesu redukcji. Zgodnie z korzystnym przykładem realizacji sposoby według wynalazku H2O dodaje się do gorącego gazu redukującego w postaci pary wodnej. Korzystnie także CO2 dodaje się do gorącego gazu redukującego w postaci w postaci innego gazu zawierającego CO2. Ponadto korzystnie do gorącego gazu redukującego dodaje się gaz gardzielowy wytworzony w procesie redukcji rudy metalu. Można także stosować inne gazy zawierające CO2, np. pochodzące procesu oczyszczania CO2. W kolejnym korzystnym przykładzie realizacji wynalazku, dla uzyskania intensywnego ochłodzenia gazu redukującego do gorącego gazu redukującego dodaje się tego samego rodzaju gaz redukujący, ale o niższej temperaturze, a następnie do tego zmieszanego gazu redukującego tego samego rodzaju dodaje się H2O i/lub CO2. Istota wynalazku odnośnie instalacji do kondycjonowania gazu redukującego polega na tym, że rurowy przewód, którym jest połączona komora do redukcji rudy metali z komorą do zgazowywania nośników węgla i stapiania rudy metali i którym przepływa poddawany kondyc jonowaniu gaz redukujący, jest połączony przewodem rurowym ze źródłami CO2 i/lub H2O. Korzystnie komora do redukcji rudy metali jest połączona rurowym przewodem gazu gardzielowego poprzez rurowe rozgałęzienie z rurowym przewodem gazu redukującego. Korzystnie z rurowego przewodu gazu redukującego jest odprowadzony przewód powrotny gazu redukującego, przebiegający przez płuczkę i sprężarkę i z powrotem do przewodu gazu redukującego w kierunku ruchu strumienia gazu przed rozgałęzieniem przewodu powrotnego gazu redukującego, zwłaszcza przed układem zamontowanego w przewodzie gazu redukującego urządzenia odpylającego, przy czym źródła CO2 i/lub H2O są połączone z przewodem powrotnym gazu redukującego. Przedmiot wynalazku jest uwidoczniony w przykładzie wykonania na rysunku, który przedstawia schematycznie instalację według wynalazku. Do pierwszego pieca szybowego, stanowiącego komorę 1 do redukcji rudy metali, wprowadza się od góry z użyciem urządzenia zasilającego, takiego jak przewód zasilający 2, rudę żelaza w kawałkach i/lub rudę żelaza w grudkach, ewentualnie razem z materiałami pomocniczymi, poprzez system śluzowy, nie pokazany na schemacie, z wytworzeniem ruchomego złoża stałego. Przez ruchome złoże stałe rozumie się ciągły ruchomy strumień materiału, którego poruszające się cząstki stykają się ze strumieniem gazu redukującego.
183 260 5 Korzystnie stosuje się ciągły strumień materiału poruszający się na skutek działania siły ciężkości. Komorę do redukcji rudy metali, zamiast pieca szybowego, może stanowić urządzenie z ruchomym rusztem lub piec obrotowy. Ten pierwszy piec szybowy jest połączony z komorą 3 do zgazowywania nośników węgla i stapiania rudy metali, w której ze stałych nośników węgla, takich jak węgiel, i gazu zawierającego tlen, powstaje gaz redukujący. Gaz redukujący doprowadza się rurowym przewodem do tego pieca szybowego, przy czym w rurowym przewodzie 4 znajduje się ewentualnie urządzenie 4' do oczyszczania gazu drogą odpylania na sucho. Komora 3 do zgazowywania nośników węgla i stapiania rudy metali jest połączona z przewodem doprowadzającym 5, którym jest podawany nośnik węgla, z przewodem doprowadzającym 6 dla zasilania gazem zawierającym tlen, jak również ewentualnie z przewodem doprowadzającym 7, którym w temperaturze pokojowej są podawane nośniki węgla w stanie ciekłym lub gazowym, takie jak węglowodory, a także spalone dodatki. W komorze 3 do zgazowywania nośników węgla i stapiania rudy metali zbiera się poniżej strefy 8 stapiania i zgazowywania stopiona płynna surówka żelaza 9 i stopiony płynny żużel 10, odprowadzane spustem 11. Ruda żelaza zredukowana do żelaza gąbczastego w strefie redukcji 12 w piecu szybowym, razem z dodatkami spalonymi w strefie redukcji 12, jest przeprowadzona przewodem zasilającym 13, łączącym ten piec szybowy z komorą 3 do stapiania rudy metali i zgazowywania nośników węgla, przykładowo z użyciem przenośnika ślimakowego. Do górnej części pieca szybowego jest podłączony rurowy przewód 14 gazu gardzielowego, przez który odprowadza się gaz gardzielowy wytworzony z gazu redukującego w strefie redukcji 12. Odprowadzany przewodem 14 gaz gardzielowy oczyszcza się najpierw w płuczce 15, dla możliwie całkowitego oddzielenia cząstek pyłu i obniżenia zawartości pary wodnej, po czym w takim stanie stosuje się go w dalszym procesie. Część gazu redukującego wprowadza się ponownie do obiegu poprzez płuczkę 16 i przewód powrotny 17 ze sprężarką 18 i wprowadza do rurowego przewodu 4 dla nadania odpowiednich właściwości gazowi redukującemu wychodzącemu w stanie bardzo gorącym z komory 3 do zgazowywania nośników węgla i stapiania rudy metali, przed wprowadzeniem do urządzenia 4' oczyszczającego gaz, zwłaszcza dla ochłodzenia do temperatury z zakresu korzystnego w procesie redukcji w piecu szybowym (około 700 do 900 C). W wyżej opisanym urządzeniu najważniejsze miejsca zasilania 19 są szczególnie korzystne dla realizacji połączenia ze źródłem CO2 i/lub H2O, zwłaszcza z urządzeniami zasilającymi gazem zawierającym CO2 i/lub H2O, których sposób działania jest bliżej objaśniony w przykładach II do IV. Miejsca zasilania 19 znajdują się albo w przewodach 4, które łączą komorę 3 do zgazowywania nośników węgla i stapiania rudy metali z komorą do redukcji rudy metali, albo w obiegu chłodzącym gazu redukującego. Dzięki usytuowaniu miejsca zasilania 19 w obiegu chłodzącym za sprężarką 18, można stosować mniejszą sprężarkę 18, a ogrzany przez sprężanie gaz można chłodzić przez dodanie H2O i/lub CO2. Niniejszy wynalazek zilustrowano w poniższych przykładach I - IV. Przykład I odnosi się jedynie do stanu techniki. Podane wartości analizy gazu wyrażono w procentach objętościowo. Przykład I: Zgodnie ze stanem techniki, przykładowo zgodnie ze sposobem opisanym w zgłoszeniu EP-B-0114 040, wytworzony gaz redukujący ma skład analityczny przedstawiony w tabeli I. Gaz redukujący odprowadza się w temperaturze 1050 C i pod ciśnieniem 0,45 MPa z komory 3 do stapiania rudy metali i zgazowywania nośników węgla. Powinna nastąpić redukcja rudy żelaza.
6 183 260 Tabela I CO 65% H2 30% CO2 1% H2O 1% CH4 1% N2 2% Dla osiągnięcia temperatury w której zachodzi redukcja to znaczy około 850 C, gaz redukujący musi być zmieszany z gazem chłodzącym. Zgodnie z przykładem I zostaje domieszany tego samego rodzaju gaz chłodzący o temperaturze 70 C i również pod ciśnieniem 0,45 MPa. Dla osiągnięcia temperatury 850 C koniecznym jest dodanie 27,8% gazu chłodzącego. Występują tu następujące wady: Potrzebne są bardzo duże ilości gazu chłodzącego, co oznacza konieczność odprowadzania dużej części gorącego gazu redukującego i zastosowania chłodzenia, co zwiększa koszty energii i aparatury. Sumaryczna ilość CO2 i H2O nie odpowiada stanowi równowagi, toteż po domieszaniu gazu chłodzącego na drodze do pieca szybowego następują silnie egzotermicznie reakcje rozpadu CO i H2 według równania 2CO <-> CO2 + C (reakcja Boudouard'a), względnie CO + H2 <-> H2O + C (heterogeniczna reakcja gazu wodnego). Powoduje to podwyższenie temperatury, co może wymagać dalszego domieszania gazu chłodzącego. Podwyższenie temperatury prowadzi do tworzenia się aglomeratów w materiale wsadowym. Dochodzi do tego chemiczna korozja gazem redukującym wykonanych z metalicznego tworzywa przewodów rurowych, wewnętrznych części itp. Ponadto reakcja przemiany CO i H2O zmniejsza skuteczne ilości gazu w procesie redukcji. Przykład II: Do gazu redukującego o chemicznym składzie według tabeli I doprowadzono bogaty w CO2 gaz o temperaturze 70 C i ciśnieniu 0,45 MPa. Analiza bogatego w CO2 gazu podano w tabeli II. Tabela II CO 13% H2 2% CO2 77% H2O 5% CH4 1% N2 2% Przez dodanie 12,3% tego samego rodzaju ochłodzonego gazu zgodnie z przykładem I i 10,7% gazu bogatego w CO2 z tabeli II do redukującego gazu z tabeli I, otrzymano gaz redukujący o temperaturze 850 C i ciśnieniu 0,45 MPa, którego chemiczny skład przedstawiono w tabeli III. Tabela III CO 60,5% H2 27,5% CO2 7,6% H2O 1,4% CH4 1,0% N2 2,0%
183 260 7 Przy takim gazie redukującym sumaryczna zawartość CO2 i H2O jest bliska wartości równowagi przy 850 C, dzięki czemu można uniknąć prawie całkowicie rozkładu CO i H2. Dodanie bogatego w CO2 gazu następuje do obiegu gazu ochłodzonego, przykładowo do przewodu powrotnego 17 pokazanego na rysunku. Można przyjąć, że istotne zmniejszenie obiegu gazu ochłodzonego jest możliwe, gdyż dodaje się nie więcej niż 12,3% gazu ochłodzonego, zamiast 27,8% gazu ochłodzonego jak w przykładzie I. Odpowiednio dla przykładu II jest możliwe dodawanie gazu o niskiej wartości kalorycznej, a więc celowe zastosowanie gazu o bogatej zawartości CO2. Redukcja rudy żelaza przeprowadzona tak kondycjonowanym gazem redukującym pozwala niezawodnie uniknąć silnego przegrzania wsadu w piecu szybowym, a zredukowany materiał bez trudności przechodzi do komory 3 do zgazowywania nośników węgla i stapiania rudy metali. Przykład III: W tym przykładzie do gazu redukującego z komory 3 do zgazowywania nośników węgla i stapiania rudy metali, dodaje się odprowadzony z pieca szybowego gaz gardzielowy po oczyszczeniu, ochłodzeniu i sprężeniu, o temperaturze 70 C i ciśnieniu 0,45 MPa. Chemiczną analizę gazu gardzielowego podano w poniższej tabeli IV. Tabela IV CO 42% H 2 19% CO2 34% H2O 2 % CH4 1% N 2 2 % Przez domieszanie 23,3% gazu gardzielowego do gazu redukującego powstaje mieszanina gazu o temperaturze 850 C i ciśnieniu 0,45 MPa. Analiza chemiczna powstałej mieszaniny gazu podana jest w tabeli V. Również w tym przypadku sumaryczna zawartość CO2 i H2O jest bliska równowagi tak, że prawie całkowicie unika się reakcji Boudouard'a i heterogenicznej reakcji gazu wodnego. Tabela V CO 60,6% H 2 27,9% CO2 7,3% H2O 1,2% CH4 1,0% N 2 2,0% W przykładzie III jest również potrzebna mniejsza ilość gazu do ochłodzenia gazu redukującego odprowadzanego z komory 3 do stapiania rudy metali i zgazowywania nośników węgla, niż w przykładzie I. Domieszanie gazu gardzielowego następuje do przewodu 4, względnie przewodu 17, przewodem 14 gazu gardzielowego do rozgałęzienia 2 0 prowadzącego do przewodu 4 przez sprężarkę 21 i odpowiednie urządzenie chłodzące i ewentualnie poprzez miejsca zasilania 19. Przykład IV: W przykładzie IV do tego samego rodzaju gazu ochłodzonego dodaje się pary wodnej. Chemiczny skład gazu redukującego odprowadzanego z komory 3 do zgazowywania nośników węgla i stapiania rudy metali oraz gazu ochłodzonego są identyczne jak w przykładzie I. Parę (100% H2O) o temperaturze 250 C dodaje się pod ciśnieniem 1,2 MPa. Przy zmieszaniu 18% gazu chłodzącego z 8,5% pary wodnej tworzy się gaz redukujący o temperaturze 850 C i ciśnieniu 0,45 MPa. Analizę chemiczną tak otrzymanego gazu redukującego podano w tabeli VI.
8 183 260 Tabela VI CO 60,7% H2 28,0% CO2 0,9% H2O 7,6% CH4 0,9% N2 1,9% Ten wariant ma również tę zaletę, że obiegi gazu chłodzącego jest zmniejszony, przy czym sumaryczna zawartość CO2 i H2O jest bliska stanu równowagi. Dodatkową korzyścią w tym wariancie jest niewielka zmiana ilości reduktorów. Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 50 egz. Cena 2,00 zł.