Zużycie energii na ogrzewanie budynków w wybranych polskich miastach w sezonie grzewczym 211/212 r. Józef Dopke Słowa kluczowe: temperatura, średnia miesięczna temperatura, średnia temperatura w sezonie grzewczym, stopniodni grzania, liczba stopniodni grzania, temperatura bazowa, sezon grzewczy, zużycie energii, ogrzewanie Streszczenie Omówiono średnie miesięczne temperatury powietrza w sezonie grzewczym 1.9.211-31.3.212 r. dla wybranych polskich miast. Podano miesięczną liczbę stopniodni grzania dla temperatury bazowej 15 o C dla tych miast w sezonach grzewczych 21/211 r. i 211/212 r. Dokonano analizy zmian w zużyciu energii na ogrzewanie budynków dla sezonu grzewczego 211/212 r. w stosunku do poprzedniego sezonu grzewczego 21/211 r. oraz w wieloleciu dla analizowanych miast Polski. Średnie miesięczne temperatury powietrza w sezonie grzewczym 211/212 r. Ze średnich dobowych temperatur powietrza [1] obliczono średnią miesięczną temperaturę powietrza. Z pośród analizowanych miast Polski (tabela 1) najniższa średnia miesięczna temperatura powietrza najczęściej występowała w Zakopanem (wrzesień, listopad i grudzień 211 r. oraz styczeń, marzec i maj 212 r.) (tabela 2). Najwyższa średnia miesięczna temperatura powietrza najczęściej występowała we Wrocławiu (wrzesień i grudzień 211 r. oraz styczeń i maj 212 r.). 1
Tabela 1. Lokalizacja geograficzna miejsca pomiarów meteorologicznych analizowanych miast Polski [1] oraz liczba stopniodni grzania Sd(15 o C) w sezonach grzewczych 21/211 r. i 211/212 r. Szerokość Długość Wysokość Sd(15 o C) L.p. Miasto geograficzna geograficzna npm 21/11 r. 211/12 r. --- --- --- --- m npm o Cdzień Cdzień 1 Zakopane 49 o 17'59''N 19 o 58'1''E 857 3394 3361,3 2 Suwałki 54 o 7'58''N 22 o 56'59''E 186 --- 316,1 3 Białystok 53 o 6'''N 23 o 1'1''E 151 325,9 341,3 4 Lublin Radawiec 51 o 13'1''N 22 o 23'59''E 24 2961,6 2867,3 5 Kielce 5 o 49'1''N 2 o 41'59''E 261 297 286,2 6 Krosno 49 o 4'58''N 21 o 45'''E 278 2823,5 2853,2 7 Olsztyn 53 o 46'1''N 2 o 25'1''E 137 3149,8 2826,8 8 Kraków 5 o 4'58''N 19 o 48'''E 237 2824,1 2726,3 9 Rzeszów Jasionka 5 o 6'''N 22 o 3'''E 21 2744 2724,5 1 Warszawa Okęcie 52 o 1'1''N 2 o 58'1''E 16 2834,2 2695,5 11 Chojnice 53 o 43'1''N 17 o 33"''E 172 379,1 2688,8 12 -Rębiechowo 54 o 22'58''N 18 o 28'1''E 138 382,1 2663,6 13 Bielsko-Biała 49 o 47'59''N 19 o '''E 399 --- 2656,7 14 Częstochowa 5 o 49'1''N 19 o 6'''E 295 2729,4 2652 15 Łódź 51 o 46'58''N 19 o 23'59''E 19 2869,5 2651,7 16 Katowice 5 o 13'58''N 19 o 1'58''E 284 2854,7 2648,4 17 Elbląg 54 o 1'1''N 19 o 25'58''E 43 2995,2 2636,7 18 Malbork 54 o 1'58''N 19 o 7'58''E 5 2985,5 2626,8 19 Tarnów 5 o 1'58''N 2 o 58'58''E 29 --- 269,6 2 Toruń 53 o 2'59''N 18 o 34'58''E 72 2939 2576 21 Łeba 54 o 45'''N 17 o 31'58''E 6 2938,4 2564,6 22 Lębork 54 o 32'59''N 17 o 45'''E 41 2897,1 2541,1 23 Opole 5 o 47'59''N 17 o 58'1''E 163 2638 2484,6 24 Gdynia Oksywie 54 o 34'1''N 18 o 31'1''E 7 2885 2482,2 25 Koszalin 54 o 12'''N 16 o 8'56''E 34 2812,2 2476,3 26 Ustka 54 o 34'58''N 16 o 52'1''E 11 2836,4 2451,5 27 Hel 54 o 36'''N 18 o 49'1''E 3 289 2445,9 28 Port Płn. 54 o 23'59''N 18 o 41'59''E 7 --- 241,4 29 Szczecin 53 o 23'59''N 14 o 37'1''E 7 2735,4 2399,3 3, ul. Słowackiego 2 54 o 15'''N 18 o 4'1''E 1 2844,2 2376,3 31 Poznań 52 o 25'1''N 16 o 51'''E 84 2732,6 2375,4 32 Legnica 51 o 12'''N 16 o 11'59''E 124 267 235,1 33 Zielona Góra 51 o 55'58''N 15 o 31'58''E 192 2597 237,7 34 Wrocław 51 o 6'''N 16 o 52'58''E 124 2456,1 2218,5 2
Tabela 2. Średnia miesięczna temperatura powietrza [1] w miesiącach sezonu grzewczego 211/212 r. dla wybranych miast Polski Miasto Średnia temperatura powietrza ( o C) miesięczna w sezonie 9. 211 1. 211 11. 211 12. 211 1. 212 2. 212 3. 212 4. 212 5. 212 211/ 212 r. Zakopane 13,26 5,67,65 -,95-3,58-9,53 1,34 6,77 11,41 2,78 Suwałki 13,38 6,69 2,74 1,34-3,22-9,57 2,5 7,35 13,16 3,77 Białystok 13,45 6,42 2,16 1,59-2,67-8,94 2,75 7,91 13,74 4,5 Lublin Radawiec 14,59 7,51 2,2 1,34-2,22-7,86 7,9 9,21 14,62 5,14 Kielce 14,45 7,75 2,5 1,21-1,87-7,71 3,91 8,86 14,28 4,77 Krosno 15,81 8,15 2,42,51-2,5-8,71 4,34 9,83 14,35 4,91 Olsztyn 14,22 5,36 3,12 2,28-1,76-7,33 3,35 8,21 13,58 4,56 Kraków 15,19 5,23 2,19 1,5-1,33-7,28 4,54 9,8 15,11 4,99 Rzeszów Jasionka 15,67 7,91 2,32 2,42-1,79-8,13 4,94 1,8 15,7 5,39 Warszawa Okęcie 14,89 8,28 2,82 2,4-1,15-6,69 4,52 9,21 15,36 5,52 Chojnice 14,22 8,65 3,21 2,19 -,72-5,23 4,56 7,91 13,64 5,38 -Rębiechowo 14,22 8,93 4,12 2,61 -,9-4,94 4,29 7,38 12,9 5,4 Bielsko-Biała 15,71 8,92 3,55 2,5-1,1-6,99 4,63 9,77 14,63 5,74 Częstochowa 15,57 8,87 3,33 1,78-1,33-6,46 4,84 9,66 15,24 5,72 Łódź 14,74 8,63 2,99 2,3 -,89-6,19 4,86 9,32 15,3 5,67 Katowice 14,89 8,45 2,59 1,76-1,35-7,4 4,44 9,51 14,63 5,28 Elbląg 14,68 9,28 4,18 2,95 -,78-6,5 3,94 8,4 13,77 5,6 Malbork 15,4 9,29 3,84 3,1 -,82-6,8 4,5 8,17 13,46 5,6 Tarnów 16,5 8,94 3,8 2,65-1,32-7,61 5,14 1,67 15,19 5,87 Toruń 14,84 9,13 3,33 3 -,39-5,75 5,1 9,19 15,2 5,94 Łeba 14,8 9,78 5 3,9,62-3,51 3,48 6,58 11,88 5,75 Lębork 14,43 9,45 4,88 3,32,16-3,98 4,18 7,64 12,94 5,89 Opole 15,72 9,45 4,2 2,51,5-5,73 5,63 1 15,51 6,35 Gdynia Oksywie 15,6 9,82 5,36 3,46,44-2,97 4,7 6,51 12,15 6,6 Koszalin 14,72 9,75 4,95 3,45 1,5-3,34 4,38 7,51 13,17 6,18 Ustka 15,29 1,35 5,54 3,68 1,14-2,87 3,65 6,79 12,4 6,18 Hel 15,3 1,55 6,12 3,81,9-2,94 3,73 6,26 11,68 6,16 Port Płn. 15,66 1,43 5,45 3,82,62-3,44 4,92 6,94 12,65 6,34 Szczecin 14,84 9,38 4,28 3,53 1,34-3,35 5,74 8,3 13,98 6,45 16,2 1,39 5,2 3,36 -,22-4,28 5,83 8,8 14,82 6,64 Poznań 15,65 9,92 4,5 3,6,68-4,43 6,22 9,64 15,89 6,8 Legnica 15,96 9,48 3,95 3,83 1,15-4,23 6,64 9,44 15,19 6,82 Zielona Góra 16,41 1,16 3,93 3,96 1,19-3,84 6,81 9,59 15,95 7,13 Wrocław 16,48 1,25 4,42 4,25 1,55-3,84 7,5 1,34 16,43 7,44 Wart. średnia 15,4 8,74 3,64 2,59 -,62-5,8 4,65 8,58 14,8 5,65 Min 13,26 5,23,65 -,95-3,58-9,57 1,34 6,26 11,41 2,78 Max 16,48 1,55 6,12 4,25 1,55-2,87 7,9 1,67 16,43 7,44 Średnie miesięczne temperatury powietrza w Białymstoku (rys. 1) we wrześniu (13,45 o C), grudniu (1,59 o C) 211 r., styczniu (-2,67 o C), marcu (2,75 o C) i maju (13,74 o C) 212 r. były wyższe od średnich temperatur dla wielolecia 26/7-211/12 r., które wynosiły odpowiednio 12,78 o C, -,73 o C, -3,2 o C, 2,43 o C i 13,4 o C. W październiku (6,42 o C) i listopadzie (2,16 o C) 211 r. oraz lutym (-8,94 o C) i kwietniu (7,91 o C) 212 r. średnie miesięczne temperatury były niższe od średnich wielolecia 26/7-211/12 r., które wynosiły 7 o C, 3,13 o C, - 3,81 o C i 8,29 o C. Średnia temperatura powietrza w Białymstoku w sezonie grzewczym wyno- 3
siła 4,5 o C i była niższa niż w wieloleciu 26/7-211/12 r. (4,35 o C) o,3 o C. Najcieplejszym sezonem grzewczym w wieloleciu 26/7-211/12 r. w Białymstoku był sezon 26/7 r. (6,21 o C), następnie 27/8 r. (4,88 o C), 28/9 r. (4,44 o C) i 211/212 r. (4,5 o C) a najzimniejszym sezonem grzewczym 21/211 r. (3,14 o C) a następnie 29/1 r. (3,37 o C). 15 Białystok 1 Średnia temperatura powietrza ( o C) 5-5 -1 wrzesień październik listopad grudzień styczeń luty marzec kwiecień maj sezon grzewczy 26/7 r. 27/8 r. 28/9 r. 29/1 r. 21/11 r. 211/12 r. średnia 26/7-211/12 r. -15 Miesiąc sezonu grzewczego (-) Rys. 1. Średnia miesięczna temperatura powietrza w sezonach grzewczych od najcieplejszego sezonu 26/27 r. do 211/212 r. oraz w wieloleciu 26/7 r.-211/12 r. dla najzimniejszego miasta wojewódzkiego w Polsce Białegostoku Średnie miesięczne temperatury powietrza we Wrocławiu (rys. 2) we wrześniu (16,48 o C), październiku (1,25 o C) i grudniu (4,25 o C) 211 r. oraz w styczniu (1,55 o C), marcu (7,5 o C) i maju (16,43 o C) 212 r. były wyższe od średnich temperatur dla wielolecia 26/7-211/12 r., które wynosiły odpowiednio 14,75 o C, 9,23 o C, 1,1 o C,,34 o C, 5,31 o C i 14,79 o C. W listopadzie (4,42 o C) 211 r. oraz lutym (-3,84 o C) i kwietniu (1,34 o C) 212 r. średnie miesięczne temperatury były niższe od średnich wielolecia 26/7-211/12 r., które wynosiły 5,59 o C,,23 o C i 1,68 o C. Średnia temperatura powietrza w sezonie grzewczym we Wrocławiu wynosiła 7,44 o C i była niższa niż w wieloleciu 26/7-211/12 r. (6,89 o C) o,55 o C. Najcieplejszym sezonem grzewczym w wieloleciu 26/7-211/12 r. we Wrocławiu był sezon 26/7 r. (8,73 o C), następnie 211/12 r. (7,44 o C), 27/8 r. (6,72 o C), 28/9 r. (6,66 o C) i 21/211 r. (6,26 o C) a najzimniejszym sezonem grzewczym 29/21 r. (5,55 o C). Średnia temperatura powietrza w sezonie grzewczym 211/212 r. była najniższa w Zakopanem i wynosiła 2,78 o C, następnie w Suwałkach 3,77 o C, Białymstoku 4,5 o C, Olsztynie 4,56 o C i Kielcach 4,77 o C. Najwyższa średnia temperatura powietrza w sezonie grzewczym 211/212 r. była we Wrocławiu 7,44 o C, następnie w Zielonej Górze 7,13 o C, Legnicy 6,82 o C, Poznaniu 6,8 o C i u 6,64 o C (rys. 3). 4
2 Wrocław Średnia temperatura powietrza (oc) 15 1 5 26/7 r. 27/8 r. 28/9 r. 29/1 r. 21/11 r. 211/212 r. średnia 26/7-211/12 r. wrzesień październik listopad grudzień styczeń luty marzec kwiecień maj sezon grzewczy -5-1 Miesiące sezonu grzewczego (-) Rys. 2. Średnia miesięczna temperatura powietrza w sezonach grzewczych od najcieplejszego sezonu 26/27 r. do 211/212 r. oraz w wieloleciu 26/7 r.-211/12 r. dla najcieplejszego miasta wojewódzkiego w Polsce Wrocławia 1 Średnia temperatura powietrza w sezonie grzewczym ( o C) 9 8 7 6 5 4 3 2 1 Białystok Kraków Rzeszów Jasionka Warszawa Okęcie Szczecin Olsztyn Krosno Łódź Wrocław 26/27 r. 27/28 r. 28/29 r. 29/21 r. 21/211 r. 211/212 r. Sezon grzewczy Rys. 3. Średnia temperatura powietrza w sezonach grzewczych od najcieplejszego sezonu 26/27 r. do 211/212 r. dla dziesięciu polskich miast 5
Liczba stopniodni grzania w sezonie grzewczym 211/212 r. Miesięczną liczbę stopniodni grzania Sd(15 o C) obliczono z definicji [2] ze średnich dobowych temperatur powietrza t śr (i) [1] dla temperatury bazowej t b =15 o C [3-7]. Obliczone miesięczne liczby stopniodni grzania Sd(15 o C) podano w tabeli 3. Z pośród analizowanych 33 miast najcieplejszymi o najmniejszej liczbie stopniodni grzania Sd(15 o C) w sezonie Tabela 3. Miesięczna liczba stopniodni grzania Sd(15 o C) dla temperatury bazowej 15 o C w miesiącach sezonu grzewczego 211/212 r. dla wybranych polskich miast Miasto Liczba stopniodni grzania Sd(15 o C) ( o Cdzień) miesięczna w sezonie 9. 211 1. 211 11. 211 12. 211 1. 212 2. 212 3. 212 4. 212 5. 212 211/ 212 r. Zakopane 69,4 289,3 43,5 494,6 575,9 7 423,4 257,3 12,9 3361,3 Suwałki 55,8 259,2 367,7 423,4 564,9 7,7 41,5 247,1 85,8 316,1 Białystok 57,8 268 385,1 415,8 55,6 683,5 379,6 227,1 73,6 341,1 Lublin Radawiec 38 235,2 389,5 423,4 533,9 653,2 338,3 194,1 61,7 2867,3 Kielce 39 226,2 388,5 427,4 523,1 647,4 343,8 198 66,8 286,2 Krosno 21 216,8 377,3 449,1 542,4 676,3 33,4 175,9 64 2853,2 Olsztyn 4,6 21,5 356,4 394,3 519,6 636,5 361,3 226,7 8,9 2826,8 Kraków 23,8 212 384,4 418,6 56,2 633 324,2 173,1 51 2726,3 Rzeszów Jasionka 2,4 224,3 38,3 389,9 52,6 659,4 311,9 166 51,7 2724,5 Warszawa Okęcie 28,8 214,4 365,3 39,8 5,8 618,5 324,9 196,7 55,3 2695,5 Chojnice 42,7 2,3 353,8 397,2 487,3 576,4 323,6 227,8 79,7 2688,8 -Rębiechowo 4,2 191,6 326,4 384,1 492,8 569 332 231,9 95,6 2663,6 Bielsko-Biała 4,2 194,5 343,6 387,6 499,2 624,7 321,4 184 61,5 2656,7 Częstochowa 22,5 196,9 35 49,9 56,3 61,2 315 184,1 57,1 2652 Łódź 32,6 22,5 36,4 393,7 492,6 63,8 314,2 194,7 57,2 2651,7 Katowice 35,6 28 372,3 41,5 56,9 536,6 327,4 186,7 64,4 2648,4 Elbląg 32 181,8 324,6 373,5 489,1 6,1 342,8 213,7 79,1 2636,7 Malbork 24,7 183 334,8 371,7 49,3 6,1 325,6 213,4 83,2 2626,8 Tarnów 18,2 19,6 357,6 382,7 55,9 644,2 35,7 152,7 52 269,6 Toruń 36,2 188,6 35 372 477 59,8 37 198,8 55,6 2576 Łeba 25,3 163,5 299,9 369,2 445,8 53,8 357 252,7 12,4 2564,6 Lębork 37,5 174,4 33,7 362,2 46,1 542,2 335,3 226,3 99,4 2541,1 Opole 2,2 18,6 329,4 387,1 463,6 587,6 29,6 175,4 5,1 2484,6 Oksywie 2,7 166 289,2 357,8 451,5 513 319,3 254,6 11,1 2482,2 Koszalin 3,3 165,8 31,6 358,2 432,4 538,1 329,1 227,8 93 2476,3 Ustka 16,4 148,1 283,8 351 429,8 511,3 351,7 246,4 113 2451,5 Hel 12,7 142,5 266,5 346,9 437,1 513,3 349,5 262,3 115,1 2445,9 Port Płn. 11,1 15,3 286,6 346,6 445,9 526 312,6 241,8 89,5 241,4 Szczecin 3,6 177,9 321,7 355,6 423,5 521,4 287,2 28,9 72,5 2399,3 1,8 153 299,3 36,7 471,8 547,8 284,2 192,2 56,5 2376,3 Poznań 21,7 169 328,5 353,5 443,8 551,6 272,2 187,6 47,5 2375,4 Legnica 17 18,9 331,5 346,4 429,2 544,8 259,1 19,9 5,3 235,1 Zielona Góra 12,6 165,3 332,2 342,3 428 533,9 254 189,4 5 237,7 Wrocław 11,9 162,7 317,5 333,2 416,9 533,4 246,5 155,6 4,8 2218,5 Średnia 29,4 193,9 34,9 384,7 484,3 59 323,6 27,7 73,7 2628,1 Min 1,8 142,5 266,5 333,2 416,9 511,3 246,5 152,7 4,8 2218,5 Max 69,4 289,3 43,5 494,6 575,9 7,7 423,4 262,3 12,9 3361,3 6
grzewczym 211/212 r. miastami były: Wrocław (2219 o Cdni), Zielona Góra (238 o Cdni), Legnica (235 o Cdni), Poznań (2375 o Cdni), (3376 o Cdni) i Szczecin (2399 o Cdni). Najzimniejszymi miastami były: Zakopane (3361 o Cdni), Suwałki (316 o Cdni) Białystok (341 o Cdni), Lublin Radawiec (2867 o Cdni), Kielce (286 o Cdni), Krosno (2853 o Cdni) i Olsztyn (2827 o Cdni). Dla 33 analizowanych miast średnia arytmetyczna liczba stopniodni grzania wynosiła 2628,1 o Cdni. Miastem o liczbie Sd(15 o C) najbardziej zbliżonej do średniej był w sezonie grzewczym 211/212 r. Malbork (2626,8 o Cdni). Zmiany zużycia energii na ogrzewanie w sezonie grzewczym 211/212 r. w stosunku do poprzedniego 21/211 r. Liczba stopniodni grzania Sd(15 o C) dla 32 miast była niższa w sezonie grzewczym 211/212 r. niż w poprzednim sezonie grzewczym 21/211 r. (rys. 4). Oznacza to, że w tych miastach zużyto w sezonie 211/212 r. mniej energii na ogrzewanie budynków niż w poprzednim sezonie grzewczym. Największy spadek zużycia energii na ogrzewanie w sezonie 211/212 r. względem poprzedniego sezonu grzewczego stwierdzono w: u o 16,45%, Helu o 15,37%, Gdyni Oksywiu o 13,96%, u-rębiechowie o 13,58%, Ustce o 13,57% i Łebie o 12,72% (rys. 5). Jedynym wyjątkiem jest Krosno, gdzie liczba stopniodni grzania w sezonie grzewczym 211/212 r. wynosiła Sd(15 o C)=2853,2 o Cdzień i była większa niż liczba stopniodni grzania Sd(15 o C)=2823,5 o Cdzień w poprzednim sezonie grzewczym 21/212 r. W tym mieście zużyto o 1,5% więcej energii na ogrzewania w sezonie 211/212 r. niż w 21/211 r. 4 LIczba stopniodni grzania Sd(15 o C) ( o Cdzień) 35 3 25 2 15 1 5 Zakopane Białystok Lublin Radawiec Kielce Krosno Olsztyn Kraków Rzeszów Jasionka Warszawa Okęcie Chojnice -Rębiechowo Częstochowa Łódź Katowice Elbląg Malbork Toruń Łeba Lębork Opole Gdynia Oksywie Koszalin Ustka Hel Szczecin 7 21/211 r. 211/212 r. Poznań Legnica Zielona Góra Wrocław Rys. 4. Liczba stopniodni grzania Sd(15 o C) w sezonie grzewczym 21/211 r. i 211/212 r. dla wybranych miast Polski
Zmiana zużycia energii na ogrzewanie w sezonie 211/12 r. względem sezonu 21/11 r. (%) 2-2 -4-6 -8-1 -12-14 -16 Zakopane Białystok Lublin Radawiec Kielce Krosno Olsztyn Kraków Rzeszów Jasionka Warszawa Okęcie Chojnice -Rębiechowo Częstochowa Łódź Katowice Elbląg Malbork Toruń Łeba Lębork Opole Gdynia Oksywie Koszalin Ustka Hel Szczecin Poznań Legnica Zielona Góra Wrocław -18 Rys. 5. Zmiana zużycia energii na ogrzewanie budynków w sezonie grzewczym 211/212 r. w stosunku do poprzedniego sezonu grzewczego 21/211 r. w wybranych miastach Polski Zmiany zużycia energii na ogrzewanie w sezonie grzewczym 211/212 r. w stosunku do sezonów grzewczych w wieloleciu W ostatnich dziesięciu sezonach grzewczych najzimniejszym był sezon grzewczy 22/23 r., a następnym w kolejności sezon 21/211 r. (rys. 6). Najcieplejszym sezonem grzewczym był sezon 26/27 r. Od tego sezonu grzewczego każdy następny jest chłodniejszy (rys. 7). To oziębienie klimatyczne trwające już pięć sezonów grzewczych powoduje, że rośnie liczba stopniodni grzania, od której liniowo jest zależne zużycie energii (paliw) na ogrzewanie budynków. 8
35 Malbork 3 Gdynia Oksywie Hel Liczba stopniodni grzania Sd(15 o C) ( o Cdzień) 25 2 15 1 5 22/3 r. 23/4 r. 24/5 r. 25/6 r. 26/7 r. 27/8 r. 28/9 r. 29/1 r. 21/11 r. 211/12 r. Rys. 6. Liczba stopniodni grzania Sd(15 o C) w sezonach grzewczych od 23/24 r. do 211/212 r. dla wybranych miast Pomorza 35 3 Liczba stopniodni grzania Sd(15 o C) ( o Cdzień) 25 2 15 1 Białystok Kraków Rzeszów Jasionka Warszawa Okęcie Częstochowa Łódź Malbork Gdynia Oksywie Hel Szczecin Zielona Góra Wrocław II 5 26/7 r. 27/8 r. 28/9 r. 29/1 r. 21/11 r. 211/12 r. Sezon grzewczy (-) Rys. 7. Liczba stopniodni grzania Sd(15 o C) w sezonach grzewczych od 26/27 r. do 211/212 r. dla wybranych miast Polski Te zmiany klimatyczne powodują zmiany w zużyciu energii na ogrzewanie budynków. W okresie ostatnich dziesięciu sezonów grzewczych od 22/23 r. do 211/212 r. zużycie energii na ogrzewanie budynków w najzimniejszym sezonie 22/23 r. było wyższe około 9
o 5% niż w najcieplejszym sezonie grzewczym 26/27 r. W sezonie 211/212 r. zużyto o 33,5% w Warszawie Okęciu, 3,5% w Łodzi, 28,5% w Malborku, 26% w Gdyni Oksywiu, 24,1% w Helu i o 21,5% w u więcej energii na ogrzewanie budynków niż w najcieplejszym sezonie grzewczym 26/27 r. 6 Zmiana zużycia energii na ogrzewanie w stosunku do najcieplejszego sezonu 26/7 r. (%) 5 4 3 2 1 Warszawa Okęcie Łódź Malbork Gdynia Oksywie Hel 22/3 r. 23/4 r. 24/5 r. 25/6 r. 26/7 r. 27/8 r. 28/9 r. 29/1 r. 21/11 r. 211/12 r. Sezon grzewczy (-) Rys. 8. Zmiana zużycia energii na ogrzewanie budynków w sezonach grzewczych od 22/23 r. do 211/212 r. w stosunku do najcieplejszego sezonu grzewczego 26/27 r. w wybranych miastach Polski Wnioski W sezonie grzewczym 211/212 r. identyczny budynek zużył na ogrzewanie więcej energii (paliw) o: 51,5% w Zakopanem, 4% w Suwałkach, 37,1% w Białymstoku, 27,4% w Olsztynie, 22,9% w Krakowie, 21,5% w Warszawie, 19,5% w Łodzi, 19,4% w Katowicach, 12% w Opolu, 11,9% w Gdyni Oksywiu, 8,1% w Szczecinie, 7,1% w u niż ten sam budynek w najcieplejszym mieście we Wrocławiu. W regionie Pomorza sezonie grzewczym 211/212 r. identyczny budynek zużył na ogrzewanie więcej energii (paliw) o: 13,2% w Chojnicach, 12,1 w u-rębiechowie, 1,5% w Malborku, 7,9% w Łebie, 6,9% w Lęborku, 4,5% w Gdyni Oksywiu, 3,2% w Ustce, 2,9% w Helu i 1,4% w u Porcie Północnym niż ten sam budynek w najcieplejszym mieście w u. Nawet w tak małym terytorialnie regionie jak Trójmiasto różnice w zużyciu energii na ogrzewanie w sezonie grzewczym 211/212 r. między najzimniejszym iem- Rębiechowem (port lotniczy) a najcieplejszym iem (ul. Słowackiego 2) wynosiły 12,1% (rys. 9). 1
14 Róznice w zużyciu energii na ogrzewanie w stosunku do a (%) 12 1 8 6 4 2 Chojnice Rębiechowo Elbląg Malbork Toruń Łeba Lębork Gdynia Oksywie 21/11 r. 211/12 r. Ustka Hel Port Płn. -2 Rys. 9. Różnice w zużyciu energii na ogrzewanie budynków w wybranych miastach Pomorza w sezonach grzewczych 21/211 r. i 211/212 r. w stosunku do najcieplejszego miastach tego regionu a Od sezonu grzewczego 26/27 r. każdy następny jest chłodniejszy. To oziębienie klimatyczne powoduje, że zużywa się coraz więcej energii (paliw) na ogrzewanie budynków oraz wzrasta emisja dwutlenku węgla w stosunku do sezonu grzewczego 26/27 r. Częste reklamacje odbiorców gazu ziemnego na wzrost wysokości rachunków są spowodowane zmianami klimatycznymi. W wieloleciu 1951-211 były jeszcze zimniejsze sezony grzewcze. W najzimniejszym wojewódzkim mieście Polski Białymstoku w latach 1951-26 (rys. 1) minimalna średnia roczna temperatura wynosiła 5,1 o C w 1987 r. a maksymalna 8,6 o C w 2 r. Średnią temperaturę powietrza w dziewięciu miesiącach grzewczych roku dla Białegostoku w wieloleciu 1951-26 podano na rys. 11. Nie uwzględnia ona miesięcy letnich (czerwiec, lipiec i sierpień). W każdy dziesięcioleciu można zauważyć wzrost amplitudy zmian między maksymalna i minimalną średnią temperaturą powietrza w dziewięciu miesiącach grzewczych roku od: 2,72 o C w latach 1951-196, 3,32 o C w latach 1961-197, 3,13 o C w latach 1971-198, 4,14 o C w latach 1981-199 i 4,11 o C w latach 1991-2. O ile maksymalne temperatury powietrza w każdej dekadzie lat rosną, to minimalne temperatury powietrza pozostają na zbliżonym poziomie. Można więc prognozować występowanie coraz to cieplejszych lat grzewczych oraz tak zimnych lat grzewczych jak w latach pięćdziesiątych. Należy się więc liczyć z wystąpieniem zimniejszych sezonów grzewczych [7, 8] i z istotnym wzrostem zużycia paliw na ogrzewanie budynków w tych latach i mieć naukowe narzędzia do prognozowania tego wzrostu zużycia energii oraz uwzględnienia w planach zapotrzebowania na energię na ogrzewanie budynków. 11
12 Białystok 1951-26 Średnia roczna temperatura oraz odchylenie standardowe średnich miesięcznych temperatur powietrza ( o C) 11 1 9 8 7 6 5 4 3 2 1 y =,6x 2-2,446x + 2399,9 y =,8x 2-3,1325x + 393,6 średnia roczna temperatura powietrza odchylenie standardowe średnich miesięcznych temperatur powietrza 195 1955 196 1965 197 1975 198 1985 199 1995 2 25 Rys. 1. Średnia roczna temperatura powietrza oraz odchylenia standardowe średnich miesięcznych temperatur powietrza dla Białegostoku w wieloleciu 1951-26. Średnie temperatury miesięczne wg [9] Rok 7 Średnia temperatura powietrza w 9 miesiącach grzewczych roku ( o C) 6 5 4 3 2 1 y =,181x - 32,274 R 2 =,775 195 1955 196 1965 197 1975 198 1985 199 1995 2 25 Rys. 11. Średnia temperatura powietrza w dziewięciu miesiącach grzewczych roku dla Białegostoku w wieloleciu 1951-26. Średnie temperatury miesięczne wg [9] Rok 12
Literatura [1] Ogimet. WWW.ogimet.com [2] Degree-days: theory and application TM41:26. The Chartered Institution of Building Services Engineers 222 Balham High Road, London SW129BS. [3] M. Błaziak, M. Reszczyńska. Magazyn Polski Gaz i Nafta PGNiG S. A. 1998. [4] Dopke J.: Obliczanie miesięcznej liczby stopniodni grzania. WWW.cire.pl 24.3.29 r., WWW.ogrzewnictwo.pl 26.3.29 r. [5] Dopke J.: Zależność między liczbami stopniodni grzania na przykładzie Częstochowy. WWW.cire.pl 6.12.211 r., WWW.info-ogrzewanie.pl 6.12.211 r., WWW.ogrzewnictwo.pl 7.12.211 r. [6] Dopke J.: Różnice w zużyciu energii na ogrzewanie budynków dwudziestu polskich miast w sezonie grzewczym 21/211 r. WWW.cire.pl 13.7.211 r., WWW.imp.gda.pl 2.7.211 r., WWW.info-ogrzewanie.pl 2.7.211 r. [7] Dopke J.: Ile paliw na ogrzewanie budynków zużyto w minionym sezonie grzewczym. WWW.ogrzewnictwo.pl 18.6.21 r. [8] Dopke J.: Wpływ ocieplenia klimatu na zużycie paliw na ogrzewanie w Warszawie. WWW.cire.pl 6.1.21 r. [9] Pogoda w Polsce. Białystok Średnia miesięczna temperatura powietrza w latach 1951-26. pogol-chilan.com/z-12295-t-sr.htm Józef Dopke jozefdopke@wp.pl All rights reserved. This work may not be translated or copied in whole or in part without the written permission of the publisher (Józef Dopke, jozefdopke@wp.pl), except for brief excerpts in connection with reviews or scholary analysis. Use in connection with any form of information storage and retrieval, electronic adaptation, computer software, or by similar or dissimilar methodology now known or hereafter developed is forbidden. 13