GMINA ŻMIGRÓD W OCENIE JEJ MIESZKAŃCÓW. Raport z badań

GMINA ŻMIGRÓD W OCENIE JEJ MIESZKAŃCÓW Raport z badań ŻMIGRÓD 2015

1 METODOLOGIA I OKOLICZNOŚCI BADANIA W ramach prac nad aktualizacją Strategii Rozwoju Miasta i Gminy Żmigród w listopadzie i grudniu 2014 roku przeprowadzono wśród mieszkańców sondaż. Miał on na celu zbadanie opinii na temat warunków życia w gminie i pożądanych kierunków jej rozwoju. Koordynatorem badań była pani Grażyna Kalicka. Jako narzędzie badawcze zastosowano kwestionariusz wypracowany przez Zespół do Spraw Aktualizacji Strategii. Zawierał on 25 pytań zamkniętych i półotwartych. Rozprowadzaniem kwestionariuszy wśród mieszkańców i ich zbieraniem zajmowali się członkowie Zespołu, radni, sołtysi, a także mieszkańcy. Badani wypełniali kwestionariusz samodzielnie. Badanie przeprowadzono na próbie 374 dorosłych mieszkańców gminy. Aby zapewnić reprezentatywność, próbę dobrano kwotowo z uwzględnieniem płci i miejsca zamieszkania respondentów (miasto Żmigród i 41 sołectw na terenie gminy). 1

wiek 2 CHARAKTERYSTYKA DEMOGRAFICZNA ORAZ SOCJOEKONOMICZNA BADANYCH Badaniem, jak już wspomniano, objęto 374 osoby, w tym 190 kobiet i 184 mężczyzn. Były to wyłącznie osoby dorosłe. Strukturę wiekową badanej grupy przedstawia poniższy wykres. Struktura wiekowa badanej grupy 65 LAT I WIĘCEJ 7,8% 55-64 LATA 21,6% 45-54 LATA 16,7% 35-44 LATA 25-34 LATA 20,5% 20,8% 18-24 LATA 12,7% 0% 5% 10% 15% 20% 25% odsetek respondentów Wśród respondentów najmniej zadeklarowało wykształcenie gimnazjalne zaledwie 5 osób, czyli 1,4% tych, którzy odpowiedzieli na pytanie 1. Najliczniejszą grupę wśród badanych (112 osób, czyli prawie 1/3) stanowią natomiast osoby z wykształceniem zawodowym Swoją edukację na szkole podstawowej lub gimnazjum zakończyło łącznie 29 ankietowanych, czyli 8,1%. Wykształceniem co najmniej średnim legitymuje się przeszło 60% ankietowanych (219 osób), a co czwarty badany (90 osób) ma wykształcenie wyższe. Podział badanych ze względu na wykształcenie obrazuje kolejny wykres. 1 Wszędzie poniżej, zarówno w wykresach, jak i w tekście podany jest tzw. procent ważny, czyli odsetek tych, którzy udzielili odpowiedzi na dane pytanie. 2

Podział respondentów ze względu na wykształcenie 6,7% 1,4% 8,1% 25,0% 27,8% 31,1% podstawowe gimnazjalne zawodowe średnie pomaturalne/policealne wyższe Wśród ankietowanych zdecydowanie przeważają osoby pozostające w związkach małżeńskich; jest ich 238, czyli niemal 2/3 ogółu. Z kolei 85 osób, a zatem prawie ¼, określiło się jako wolne. Niewiele osób, bo zaledwie 14, to jest 3,8%, zadeklarowało się jako żyjące w związkach nieformalnych. W pozostałych kategoriach (wdowa/wdowiec oraz rozwiedziony/rozwiedziona) umiejscowiło się odpowiednio 25 (6,8%) i 8 (2,2%) ankietowanych. Dane te graficznie przedstawia poniższy wykres. Podział respondentów ze względu na stan cywilny 6,8% 3,8% 2,2% 64,3% 23,0% wolna/wolny zamężna/żonaty wdowa/wdowiec związek nieformalny rozwiedziona/rozwiedziony Chociaż łączny odsetek osób wolnych, rozwiedzionych i owdowiałych wynosi 32%, to jedynie 22 ankietowanych (6%), prowadzi jednoosobowe gospodarstwa domowe. Reszta aż 94% żyje w gospodarstwach wieloosobowych. Są to najczęściej gospodarstwa 4-osobowe (85 wskazań), 3

liczba dzieci na utrzymaniu a następnie 2- i 3-osobowe (po 72 wskazania). Nie brakuje też gospodarstw większych, 5-osobowych (57) i 6-osobowych (33). W gospodarstwach 7-osobowych lub liczniejszych żyje już tylko 26 respondentów, czyli 1 na 14. Najliczniejsze badane gospodarstwo domowe liczyło 10 członków. Poniżej wykres obrazujący podział gospodarstw domowych ze względu na liczbę osób. Podział gospodarstw domowych ze względu na liczbę osób 7-OSOBOWE I WIĘKSZE 6-OSOBOWE 5-OSOBOWE 4-OSOBOWE 3-OSOBOWE 2-OSOBOWE 1-OSOBOWE 6,0% 7,1% 9,0% 15,5% 19,6% 19,6% 23,2% 0,0% 5,0% 10,0% 15,0% 20,0% 25,0% odsetek respondentów Pomimo że prawie wszyscy badani żyją w wieloosobowych gospodarstwach domowych, prawie połowa nie ma dzieci na utrzymaniu. Mniej więcej co piąty ankietowany utrzymuje jedno dziecko (70 osób) lub dwoje (61 osób), troje dzieci utrzymuje mniej niż co dziesiąty (26 osób). Większa liczba dzieci stanowi rzadkość. Omówione dane w ujęciu procentowym przedstawia poniższy wykres. Podział respondentów ze względu na liczbę dzieci na utrzymaniu 6 5 4 3 2 1 0 0,3% 1,8% 3,7% 8,0% 18,7% 21,5% 46,0% 0% 10% 20% 30% 40% 50% odsetek respondentów 4

liczba pokoi Warto zaznaczyć, że znacząca część respondentów (12,8%) nie udzieliła odpowiedzi na pytanie o liczbę dzieci na utrzymaniu. Być może badanym sprawiało trudność zakwalifikowanie dzieci wprawdzie pracujących, lecz zamieszkujących z rodzicami i nie partycypujących w kosztach utrzymania mieszkania lub domu albo też wspomaganych finansowo inny sposób. Prawie dwóch na trzech ankietowanych mieszka w domach jednorodzinnych, reszta w wielorodzinnych. Pytani o liczbę pokoi w domu/mieszkaniu, badani deklarowali najczęściej 3 pokoje (1/3 ogółu), 4 lub 2 (po 1/5). Do wyjątków należą natomiast mieszkania jednopokojowe zamieszkuje w nich tylko 8 respondentów, czyli 2,2%. Łącznie więc ponad 3/4 badanych mieszka w lokalach co najwyżej 4- pokojowych. Dane te obrazuje wykres poniżej. Podział respondentów ze względu liczbę pokoi w mieszkaniu 6 I WIĘCEJ 5 10,1% 12,6% 4 21,0% 3 33,3% 2 20,8% 1 2,2% 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% odsetek respondentów W świetle badań dominującym sposobem utrzymania pozostaje dla mieszkańców gminy praca najemna, przeważnie wykonywana na podstawie umowy o pracę. Proszeni o wskazanie głównych źródeł utrzymania w gospodarstwie domowym (można było zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź), badani deklarowali najczęściej właśnie umowę o pracę odpowiedziała tak prawie połowa respondentów. Ponad 1/5 badanych wskazała rentę lub emeryturę, nieco mniej gospodarstwo rolne. Tylko 12,4% wymieniło wśród głównych źródeł dochodu własną firmę. Ponadto co dziesiąty badany wskazał prace dorywcze. Umowy zlecenia lub umowy o dzieło, stypendia i zasiłki stanowią główne źródło utrzymania dla kilku lub kilkunastu ankietowanych. Szczegółowe dane zawiera wykres poniżej. 5

Główne źródła utrzymania gospodarstwa domowego odsetek respondentów, którzy wskazali: 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% UMOWA O PRACĘ WŁASNA FIRMA PRACA DORYWCZE GOSPODARSTWO ROLNE UMOWY CYWILNOPRAWNE EMERYTURA/RENTA STYPENDIUM ZASIŁEK INNE 12,4% 9,5% 17,3% 3,5% 22,2% 1,9% 3,8% 3,8% 48,1% Swoją sytuację ekonomiczną mieszkańcy gminy oceniają dość dobrze. Pytani o sposób funkcjonowania swojego gospodarstwa domowego (w aspekcie ekonomicznym) badani wprawdzie najczęściej wybierali odpowiedź średnio żyjemy od pierwszego do pierwszego (143 wskazania), lecz niemal tak samo często odpowiadali raczej dobrze żyjemy dość dostatnio (138 wskazań). Więcej respondentów wybrało odpowiedź bardzo dobrze niczego nam nie brakuje (38) niż odpowiedź raczej źle wystarcza nam jedynie na podstawowe potrzeby (34). Niewielka liczba badanych zaznaczyła odpowiedź bardzo źle żyjemy bardzo biednie (14). Ogółem więc niemal połowa badanych oceniła swoją sytuację ekonomiczną jako dobrą lub bardzo dobrą, prawie 40% jako średnią, a tylko 13% jako złą lub bardzo złą. Ocena sytuacji ekonomicznej gospodarstwa domowego - odsetek wskazań 10,4% 3,8% 9,3% 37,6% 39,0% bardzo źle raczej źle średnio raczej dobrze bardzo dobrze 6

odsetek wskazań Ten pozytywny obraz wydaje się jednak w znacznym stopniu wynikać z niskich aspiracji badanych i relatywnie niskiego poziomu odniesienia. Jako średniacy oceniali się bowiem ci, którym w ostatnim roku nie zawsze starczało na wypoczynek, wyposażenie domu, uczestnictwo w kulturze, a nawet na ubrania, opłaty za mieszkanie i wydatki związane z nauką. Deklarującym złą lub bardzo złą sytuacje finansową brakowało niekiedy na podstawowe potrzeby jak żywność czy środki czystości i higieny osobistej. Szczegółowe dane zawiera poniższy wykres. 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Na co brakowało pieniędzy w ciągu ostatnich 12 miesięcy? 80,7% 76,3% 80,5% 68,9% 57,0% 57,7% 47,9% 75,6% 70,0% 86,3% 7,6% 8,4% 6,6% 6,2% 4,1% 4,8% 6,6% 12,7% 19,7% 7,5% 12,1% 24,8% 19,7% 34,7% 35,7% 44,5% 9,4% 20,6% 4,8% 8,9% tak trudno powiedzieć nie 7

3 OPINIE MIESZKAŃCÓW NA TEMAT WARUNKÓW ŻYCIA W GMINIE Większość badanych pozytywnie ocenia gminę jako miejsce do życia. Około 1/3 ocenia gminę średnio. Niezadowolenie deklaruje tylko co dziesiąty. Najbardziej zadowoleni są przy tym najstarsi i najmłodsi spośród dorosłych mieszkańców gminy. Osoby w średnim wieku deklarują mniejsze zadowolenie. Ogólna ocena gminy jako miejsca do życia 3,5% 7,2% 40,5% 17,1% 31,7% bardzo źle raczej źle średnio raczej dobrze bardzo dobrze Ponad połowa mieszkańców nie wyprowadziłaby się ze swojej miejscowości, nawet gdyby miała taką możliwość: 1/5 zdecydowanie nie, a 1/3 raczej nie. Jednak prawie co czwarty wyprowadziłby się: 8,1% ogółu zdecydowanie, a 15,3% raczej tak. Co piąty nie wie. Czy gdybyś mógł, wyprowadziłbyś się ze swojej miejscowości? 8,1% 21,5% 34,7% 15,3% 20,4% zdecydowanie tak raczej tak nie wiem raczej nie zdcydowanie nie 8

Wyniki te pokrywają się niemal z rozkładem odpowiedzi na pytanie, Czy dziś żyje się tu lepiej niż przed 5-10 laty. Przeszło 60% ankietowanych twierdzi, że tak: 1/5 że zdecydowanie tak, a ponad 40% że raczej tak. Odpowiedzi negatywne wybrało łącznie 16,9% ankietowanych, nie wiem co piąty. Czy dziś żyje się tu lepiej niż 5-10 lat temu? 3,5% 19,4% 13,4% 20,4% 43,3% zdecydowanie tak raczej tak nie wiem raczej nie zdecydowanie nie Co trzeci badany chciałby, aby w przyszłości jego dzieci mieszkały na terenie gminy. Nie chce tego dla swych dzieci co czwarty. Największa grupa, przeszło 40-procentowa, odpowiada na tak postawione pytanie nie wiem. Czy chciałbyś, by twoje dzieci mieszkały tu, gdy dorosną? 41,6% 24,2% 34,3% tak nie nie wiem 9

Wśród atutów zamieszkiwanej przez siebie miejscowości badani najczęściej wskazywali bliskość przyrody; odpowiedź tę wybrało prawie 3/4 respondentów. Ponad połowa doceniła spokój i bezpieczeństwo. Po 1/4 wybrało odpowiedzi dobrzy ludzie oraz czysto. Trudność sprawiło natomiast respondentom wskazanie innych walorów poza przewidzianymi w kwestionariuszu. W kategorii inne pojawiły się np. bliskość Wrocławia i dobre połączenie z nim, szkoły w miejscu zamieszkania, ośrodek zdrowia, boisko Orliki. Dokładne dane przedstawia wykres poniżej. Atuty miejscowości zamieszkiwanej przez respondentów odsetek respondentów, którzy wskazali: 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% ZIELONO, BLISKO PRZYRODY 73,8% SPOKOJNIE, BEZPIECZNIE 56,2% DOBRZY LUDZIE CZYSTO 27,0% 24,9% INNE 5,1% Wysoka ocena bezpieczeństwa znalazła potwierdzenie w rozkładzie odpowiedzi na pytanie Spacerowanie wieczorem w twojej okolicy jest? Jak widać na zamieszczonym poniżej wykresie, większość badanych czuje się w miejscu zamieszkania całkowicie bezpiecznie lub bezpiecznie, 1/3 nie ma zdecydowanej opinii na ten temat, zaś brak poczucia bezpieczeństwa deklaruje 14% (przy czym tylko 4 badanych, to jest 1,1% wybrało odpowiedź bardzo niebezpiecznie ). 10

Spacerowanie wieczorem w twojej okolicy jest... 12,9% 1,1% 9,9% całkowicie bezpieczne 29,3% 46,8% bezpieczne trudno powiedzieć raczej niebezpieczne bardzo niebezpieczne Badani stosunkowo wysoko ocenili nastawienie urzędników gminnych do mieszkańców załatwiających sprawy w urzędzie. Odpowiedzi pozytywne wybrała ponad połowa respondentów: 21% oceniło urzędników bardzo dobrze, zaś 33% dobrze. Blisko 1/3 ankietowanych nie miała w tej kwestii wyrobionego zdania. Z punktu widzenia władz samorządowych nie można jednak lekceważyć faktu, że co szósty badany wyraził o urzędnikach opinię negatywna. Ocena nastawienia urzędników gminnych do mieszkańców załatwiających sprawy w urzędzie 21% 7% 11% bardzo źle - nie są wcale pomocni źle 33% 28% trudno powiedzieć dobrze bardzo dobrze - są bardzo pomocni Za największy problem w gminie respondenci uznali zdecydowanie brak pracy (tę odpowiedź wybrało przeszło 70% badanych) oraz trudności związane z dojazdem do pracy (ponad 35% badanych). Więcej niż 11

20% badanych wśród największych bolączek w gminie wskazało ponadto: wzajemną nieufność i brak życzliwości, trudny dostęp do specjalistycznej opieki zdrowotnej oraz niedostateczną ofertę spędzania czasu wolnego skierowaną do dzieci i młodzieży. Więcej informacji zawiera poniższy wykres. Największe problemy związane z życiem w gminie odsetek respondentów, którzy wskazali 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% BRAK PRACY 71,2% DOJAZD DO PRACY 36,4% BRAK MIESZKANIA TRUDNY DOSTĘP DO LEKARZY SPECJALISTÓW BRAK OPIEKI DLA DZIECI DO LAT TRZECH NIEWYSTARCZAJĄCA OFERTA SPĘDZANIA CZASU WOLNEGO DLA DZIECI I MŁODZIEŻY NIEWYSTARCZAJĄCA OFERTA SPĘDZANIA CZASU WOLNEGO DLA DOROSŁYCH WZAJEMNA NIEUFNOŚĆ I BRAK ŻYCZLIWOŚCI DOJAZDY DO SZKÓŁ INNE 18,6% 25,5% 13,7% 22,7% 17,8% 26,3% 12,3% 4,4% Proszeni o wskazanie, czego najbardziej brakuje młodzieży na terenie gminy, badani najczęściej wybierali: ścieżki rowerowe (48,1% respondentów), połączenia autobusowe (45,4%), miejsca spotkań, świetlice, kluby (35%), obiekty sportowo rekreacyjne (29,2%). Respondenci, którzy wybrali odpowiedź inne, wymienili głównie: świetlicę (postulowano budowę nowej, łatwiejszy dostępu do istniejącej, zatrudnienie opiekuna/animatora w świetlicy), rozrywkę (dyskoteki, imprezy kulturalne, kino) oraz obiekty sportowe (boisko Orliki, kryty basen). 12

Czego brakuje młodzieży? odsetek respondentów, którzy wskazali: 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% OBIEKTY SPORTOWO-REKREACYJNE MIEJSCA SPOTKAŃ: ŚWIETLICE, KLUBY 29,2% 35,0% ŚCIEŻKI ROWEROWE POŁĄCZENIA AUTOBUSOWE 48,1% 45,4% NICZEGO INNE 10,7% 12,8% Wykres na kolejnej stronie prezentuje średnie ocen (w skali od 1 do 6) wystawionych przez badanych wybranym determinantom jakości życia w gminie. Powyżej szkolnej czwórki oceniono: działalność bibliotek (4,43), działalność ośrodka sportu i rekreacji (4,42), jakość opieki w przedszkolach (4,30), bezpieczeństwo w miejscach publicznych (4,26), dostępność miejsc rekreacji i wypoczynku (4,14), czystość środowiska naturalnego (4,06), czystość miejsc publicznych (4,04). Najniższe noty respondenci wystawili natomiast za: dostępność tras rowerowych (3,15), jakość i dostępność transportu publicznego (3,14), przystosowanie budynków użyteczności publicznej do potrzeb osób niepełnosprawnych (3,05), dostęp do specjalistycznej opieki zdrowotnej (2,98). 13

Ocena wybranych determinant jakości życia w gminie średnia ocen w skali od 1 do 6 1,00 1,50 2,00 2,50 3,00 3,50 4,00 4,50 5,00 5,50 6,00 CZYSTOŚĆ ŚRODOWISKA NATURALNEGO CZYSTOŚĆ MIEJSC PUBLICZNYCH 4,06 4,04 JAKOŚĆ NAWIERZCHNI DRÓG 3,65 JAKOŚĆ I DOSTĘPNOŚĆ TRANSPORTU PUBLICZNEGO DOSTĘPNOŚĆ TRAS ROWEROWYCH 3,14 3,15 DOSTĘPNOŚĆ MIEJSC REKREACJI I WYPOCZYNKU BEZPIECZEŃSTWO W MIEJSCACH PUBLICZNYCH ESTETYKA BUDYNKÓW PUBLICZNYCH 3,85 4,14 4,26 PRZYSTOSOWANIE ICH DO POTRZEB NIEPEŁNOSPRAWNYCH 3,05 JAKOŚĆ DRÓG DLA PIESZYCH 3,54 JAKOŚĆ NAUCZANIA W SZKOŁACH PODSTAWOWYCH JAKOŚĆ NAUCZANIA W GIMNAZJACH JAKOŚĆ NAUCZANIA W SZKOŁACH ŚREDNICH 3,91 3,87 3,92 JAKOŚC OPIEKI W PRZEDSZKOLACH DOSTĘPNOŚĆ LEKARZA RODZINNEGO 3,96 4,30 DOSTEPNOŚĆ LEKARZY SPECJALISTÓW 2,98 DZIAŁALNOŚC POMOCY SPOŁECZNEJ DZIAŁALNOŚĆ DOMÓW KULTURY 3,72 3,89 DZIAŁALNOŚĆ BIBLIOTEK DZIAŁALNOŚĆ OŚRODKA SPORTU I REKREACJI 4,43 4,42 DZIALALNOŚĆ MZGK DZIAŁALNOŚC POLICJI 3,88 3,72 14

4 OCZEKIWANIA MIESZKAŃCÓW WOBEC WŁADZ GMINY Proszeni o wskazanie priorytetowych dla gminy obszarów gospodarki w najbliższych latach, badani dali pierwszeństwo przemysłowi nieuciążliwemu dla środowiska (44,1% respondentów wskazało ten kierunek rozwoju) oraz turystyce, usługom i handlowi (43%). Wyraźnie mniejszym poparciem cieszy się przetwórstwo rolno spożywcze (wybrało je 32,4% badanych) oraz rolnictwo (30,5%). Jedynie 14,9% ankietowanych popiera rozwój przemysłu uciążliwego dla środowiska na terenie gminy, nawet jeżeli miałoby to przynieść poprawę sytuacji na lokalnym rynku pracy. Obszary gospodarki, na które powinna stawiać gminna w najbliższych latach Odsetek respondentów, którzy wskazali: 0% 10% 20% 30% 40% 50% ROLNICTWO PRZETWÓRSTWO ROLNO-SPOŻYWCZE 30,5% 32,4% TURYSTYKA, USŁUGI, HANDEL PRZEMYSŁ NIEUCIĄŻLIWY DLA ŚRODOWISKA PRZEMYSŁ UCIĄŻLIWY DLA ŚRODOWISKA, O ILE WZROŚNIE LICZBA MIEJSC PRACY INNE 5,1% 14,9% 43,0% 44,1% Dokładniejsza analiza uzyskanych danych pozwala dostrzec związek pomiędzy wiekiem respondentów a preferowanymi kierunkami rozwoju gminy. Najkrócej: młodsi preferują turystykę, usługi i handel, starsi natomiast przemysł nieuciążliwy dla środowiska. W grupie najmłodszych (18-24 lata) stawianie w najbliższych latach na turystykę, usługi i handel wybiera przeszło połowa badanych. Wraz z wiekiem respondentów systematycznie spada poparcie dla wiązania przyszłości gminy z tymi obszarami gospodarki. Wśród najstarszych (powyżej 64 roku życia) wybór taki aprobuje zaledwie co czwarty. Nieco słabszą tendencję da się zauważyć w odniesieniu do rolnictwa i przemysłu rolno-spożywczego. Tu wraz z wiekiem rośnie poparcie dla stawiania na te dziedziny. 15

Warto też zauważyć, że przyzwolenie na rozwój przemysłu uciążliwego dla środowiska, o ile przyczyni się to zwiększenia liczby miejsc pracy, jest wyraźnie większe wśród badanych przed 25 rokiem życia niż w pozostałych grupach wiekowych. Szczegółowa dane zawiera tabela. ODSETEK WSKAZAŃ rolnictwo przetwórstwo rolnospożywcze turystyka, usługi, handel przemysł nieuciążliwy przemysł uciążliwy inne WIEK 18-24 27,7% 25,5% 51,1% 40,4% 25,5% 2,1% 25-34 26,0% 33,8% 49,4% 35,1% 15,6% 6,5% 35-44 30,3% 27,6% 43,4% 51,3% 9,2% 7,9% 45-54 37,1% 32,3% 38,7% 38,7% 17,7% 3,2% 55-64 31,3% 38,8% 37,5% 50,0% 12,5% 3,8% 65 i więcej 31,0% 34,5% 27,6% 44,8% 10,3% 3,4% Za najważniejsze zadania, na których powinny się skupić władze gminy w najbliższych latach, ankietowani uznali kolejno (według odsetka respondentów wskazujących dane zadanie): wspieranie i aktywizacja zawodowa bezrobotnych (35,5%), wspieranie dostępu mieszkańców do opieki zdrowotnej (33,1%), modernizacja dróg i chodników (31,7%), bezpieczeństwo publiczne (29,3%), wspieranie niepełnosprawnych (26,6%). Więcej obszarów wraz z odsetkiem respondentów wskazujących je jako priorytetowe zawiera wykres na kolejnej stronie. 16

Na jakich zadaniach powinny się skupić władze gminy? odsetek respondentów, którzy wskazali: 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% BEZPIECZEŃSTWO PUBLICZNE 29,3% CZYSTOŚĆ ULIC I MIEJSC PUBLICZNYCH UTRZYMANIE TERENÓW ZIELONYCH WSPIERANIE BEZDOMNYCH 14,0% 13,7% 16,7% WSPIERANIE I AKTYWIZACJA ZAWODOWA BEZROBOTNYCH 35,5% WSPIERANIE MIESZKALNICTWA KOMUNALNEGO WSPIERANIE SAMOTNYCH RODZICÓW 13,7% 14,0% WSPIERANIE NIEPEŁNOSPRAWNYCH 26,6% WSPIERANIE UZALEŻNIONYCH WSPIERANIE SIEROT WSPIERANIE EDUKACJI PRZEDSZKOLNEJ I ŻŁOBKOWEJ WSPIERANIE EDUKACJI SZKOLNEJ 8,9% 10,8% 11,6% 14,2% WSPIERANIE DOSTĘPU MIESZKAŃCÓW DO OPIEKI ZDROWOTNEJ 33,1% WSPIERANIE ORGANIZACJI SPOŁECZNYCH 7,3% WSPIERANIE SPORTU I REKREACJI WSPIERANIE DZIAŁAŃ KULTURALNYCH I INSTYTUCJI KULTURY 12,1% 11,3% MODERNIZACJA DRÓG I CHODNIKÓW 31,7% WODOCIĄGI I KANALIZACJA 15,6% INNE 3,5% 17