PARLAMENT EUROPEJSKI 2009-2014 Komisja Petycji 27.6.2014 KOMUNIKAT DLA POSŁÓW Przedmiot: Petycja nr 0238/2012, którą złożył Sven D. Adler (Niemcy), w sprawie umieszczenia zawodu architekta krajobrazu w europejskim wykazie zawodów regulowanych Petycja nr 0281/2012, którą złożył Gabino José Carballo Pérez (Hiszpania) z 38 podpisami, w sprawie uznawania zawodu architekta krajobrazu na mocy dyrektywy 2005/36/WE Petycja nr 1797/2012, którą złożył Gabino José Carballo Pérez (Hiszpania), w sprawie umieszczenia zawodu architekta krajobrazu na liście zawodów regulowanych 1. Streszczenie petycji 0238/2012 Składający petycję jest architektem krajobrazu z Niemiec, który mieszka i prowadzi działalność w Hiszpanii. Jego dyplom i zawód nie są uznawane w Hiszpanii, co oznacza, że może on pracować wyłącznie wówczas, gdy w swoim zespole zatrudnia architekta lub powierza mu zarządzanie projektem. Składający petycję domaga się umieszczenia jego zawodu w wykazie zawodów regulowanych na mocy dyrektywy 2005/36/WE w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych, podlegającej obecnie przeglądowi. Streszczenie petycji 0281/2012 Składający petycję wykonują zawód architekta krajobrazu; większość z nich to obywatele Hiszpanii, którzy jednak wykształcenie zawodowe zdobyli w innych państwach członkowskich. Informują oni o licznych trudnościach, jakie napotykają w związku z brakiem CM\1030768.doc PE496.617v04-00 Zjednoczona w różnorodności
formalnego uznawania ich zawodu na szczeblu europejskim. Problemy takie jak brak dostępu do zamówień publicznych czy brak możliwości zarejestrowania działalności zawodowej pojawiają się głównie w krajach takich jak Hiszpania, które, jak się wydaje, nie uznały w sposób formalny rzeczonego zawodu. Składający petycję odnotowują, że dyrektywa 2005/36/WE w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych jest obecnie zmieniana. Domagają się oni, by zawód architekta krajobrazu wpisać na listę uznawanych zawodów. Streszczenie petycji 1797/2012 Składający petycję domaga się umieszczenia zawodu architekta krajobrazu na liście zawodów regulowanych. Wyjaśnia, że w Hiszpanii architekci krajobrazu nie mogą realizować projektów samodzielnie, a swój zawód mogą wykonywać jedynie we współpracy z architektem lub inżynierem. Składający petycję proponuje umieszczenie tego zawodu na liście zawodów regulowanych w drodze przeglądu dyrektywy 2005/36/WE w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych lub dyrektywy 2006/123/WE dotyczącej usług na rynku wewnętrznym. 2. Dopuszczalność W odniesieniu do petycji 0238/2012 Petycja uznana została za dopuszczalną dnia 21 czerwca 2012 r. Zwrócono się do Komisji o przekazanie informacji (art. 202 ust. 6 Regulaminu). W odniesieniu do petycji 0281/2012 Petycja uznana została za dopuszczalną dnia 28 czerwca 2012 r. Zwrócono się do Komisji o przekazanie informacji (art. 202 ust. 6 Regulaminu). W odniesieniu do petycji 1797/2012 Petycja uznana została za dopuszczalną dnia 15 lipca 2013 r. Zwrócono się do Komisji o przekazanie informacji (art. 202 ust. 6 Regulaminu). 3. Odpowiedź Komisji otrzymana dnia 28 września 2012 r. W odniesieniu do petycji 0238/2012 i 0281/2012 Składający petycję domagają się uwzględnienia zawodu architekta krajobrazu w wykazie zawodów regulowanych. W prawie UE, a w szczególności w dyrektywie 2005/36/WE w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych oraz w dyrektywie 2006/123/WE dotyczącej usług na rynku wewnętrznym, określa się zasady dostępu do działalności zawodowej w danym państwie członkowskim specjalistów pochodzących z innych państw członkowskich. Sama regulacja zawodów leży w gestii państw członkowskich. W ramach ograniczeń, jakie nakłada zasada proporcjonalności, każde państwo członkowskie określa, czy i jak ograniczyć dostęp do działalności zawodowej na swoim terytorium. A zatem Komisja nie ma uprawnień do regulowania zawodów na szczeblu UE czy też do narzucania jakiemukolwiek państwu członkowskiemu regulacji konkretnego zawodu. Ponadto składający petycję opisują specyficzne trudności z wykonywaniem w Hiszpanii zawodu, do którego kwalifikacje uzyskali oni w innych państwach członkowskich. Komisja otrzymała już informacje, zgodnie z którymi architekci krajobrazu w Hiszpanii nie mogą samodzielnie realizować projektów; wolno im podejmować działania tylko w ramach PE496.617v04-00 2/6 CM\1030768.doc
współpracy z architektami czy inżynierami. W oparciu o te informacje Komisja wystąpiła do władz hiszpańskich o wyjaśnienia dotyczące przepisów prawnych i praktyk administracyjnych mających zastosowanie w dziedzinie architektury krajobrazu w Hiszpanii. Komisja będzie się starała dopilnować, by obywatele europejscy, przy uwzględnieniu warunków i ograniczeń określonych w prawie UE, mogli również w Hiszpanii wykonywać zawód, do którego kwalifikacje uzyskali w państwie członkowskim pochodzenia. Jedną z opcji dla władz hiszpańskich mogłoby być przyznanie architektom krajobrazu z innych państw członkowskich częściowego dostępu do odnośnego zawodu, jeżeli spełnione zostałyby warunki takiego dostępu zgodnie z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości. W petycji 238/2012 znajduje się też odniesienie do nieuznawania architekta krajobrazu za odrębny zawód w Grecji. Komisja nie otrzymała jednak żadnych skarg dotyczących nieuznania kwalifikacji danego obywatela w dziedzinie architektury krajobrazu w Grecji. Jeżeli taka skarga wpłynie, Komisja będzie się starała dopilnować, by przestrzegano praw tego obywatela. Wniosek W świetle powyższego Komisja uważa, że na mocy prawa unijnego nie można wpisać zawodu architekta krajobrazu do wykazu zawodów regulowanych na szczeblu UE. Takie wpisy w wykazie zawodów objętych dyrektywą 2005/36/WE dokonywane są z inicjatywy państw członkowskich, nie zaś Komisji. Komisja prowadzi szczegółowe dochodzenie dotyczące domniemanych problemów z uznawaniem w Hiszpanii kwalifikacji zawodowych w dziedzinie architektury krajobrazu uzyskanych w innych państwach członkowskich. Komisja poinformuje Parlament Europejski o wyniku tego dochodzenia. 4. Dodatkowa odpowiedź Komisji otrzymana dnia 30 kwietnia 2013 r. W odniesieniu do petycji 0238/2012 i 0281/2012 Na podstawie prowadzonego do tej pory dochodzenia, a w szczególności wziąwszy pod uwagę odpowiedzi przekazane przez władze hiszpańskie na pytania Komisji oraz dodatkowe informacje dostarczone przez składających petycję, Komisja uważa, że obywatele UE posiadający kwalifikacje w dziedzinie architektury krajobrazu uzyskane w innym państwie członkowskim mogą napotykać nieuzasadnione przeszkody ograniczające swobodę przedsiębiorczości i swobodę świadczenia usług w Hiszpanii. Komisja rozumie, że w prawie hiszpańskim nie istnieją przepisy, które uzależniają prowadzenie działalności zwykle wykonywanej przez architektów krajobrazu w innych krajach (np. projektowanie parków i ogrodów) od posiadania określonych kwalifikacji. Niemniej jednak wydaje się, że niektóre przepisy prawa hiszpańskiego dotyczące zamówień publicznych oraz roli publicznych organów zawodowych pośrednio wpływają na możliwości samodzielnego wykonywania zawodu przez architektów krajobrazu. CM\1030768.doc 3/6 PE496.617v04-00
Na tym etapie Komisja nie może przekazać żadnych dodatkowych szczegółów, tak aby nie zaszkodzić wymianie informacji z Królestwem Hiszpanii, jeśli podjęte zostałyby kroki prawne w tej sprawie w następstwie trwającego dochodzenia. Wniosek Komisja będzie kontynuowała prowadzenie dialogu z hiszpańskimi władzami w celu dopilnowania, aby swobody przyznane obywatelom UE na mocy Traktatu były respektowane w odniesieniu do wykonywania przez specjalistów, którzy uzyskali kwalifikacje w innych państwach członkowskich, czynności związanych z architekturą krajobrazu. Komisja poinformuje Parlament Europejski o kolejnych krokach, które podejmie w związku z tą sprawą. 5. Dodatkowa odpowiedź Komisji (II) otrzymana dnia 19 grudnia 2013 r. W odniesieniu do petycji 238/2012, 281/2012 i 1797/2012 Komisja wystąpiła o dalsze wyjaśnienia dotyczące ram prawnych mających zastosowanie do działalności architektów krajobrazu w Hiszpanii. Komisja nadal analizuje różne przepisy prawa hiszpańskiego, które mają zastosowanie ogólnie do usług świadczonych w ramach wolnych zawodów, a zwłaszcza do sektora budowlanego, aby określić, w jakim zakresie nakładają one jakiekolwiek pośrednie ograniczenia na działalność architektów krajobrazu, którzy zdobyli kwalifikacje zawodowe w innych państwach członkowskich, i jakie są możliwe środki prawne. Komisja podejmie decyzję o dalszym postępowaniu w tej sprawie w pierwszych miesiącach 2014 r. Jednocześnie Komisja śledzi z uwagą prace rządu hiszpańskiego nad projektem ustawy o usługach świadczonych w ramach wolnych zawodów oraz o stowarzyszeniach osób wykonujących takie zawody, ponieważ ustawa ta rozwiąże być może niektóre z największych problemów, z którymi borykają się europejscy architekci krajobrazu w Hiszpanii. Na obecnym etapie Komisja nie może przekazać żadnych dodatkowych szczegółów, aby nie zaszkodzić wymianie informacji z Królestwem Hiszpanii, jeśli podjęte zostaną kroki prawne w tej sprawie w następstwie trwającego dochodzenia. Wniosek Komisja pozostanie w kontakcie z władzami hiszpańskimi i poinformuje Parlament Europejski o kolejnych krokach, które podejmie w związku z przedmiotową sprawą. 6. Dodatkowa odpowiedź Komisji (III) otrzymana dnia 27 czerwca 2014 r. Petycje 238/2012, 281/2012 i 1797/2012 Jak już wyjaśniono w poprzednich odpowiedziach Komisji na te petycje zawody nie są PE496.617v04-00 4/6 CM\1030768.doc
regulowane na szczeblu europejskim, ale podlegają raczej kompetencjom państw członkowskich. Komisja nie jest zatem w stanie nic uczynić w związku z prośbą składającego petycję. Dyrektywa 2005/36/WE określa tylko warunki uznawania kwalifikacji zawodowych i dostępu do zawodów regulowanych między państwami członkowskimi i ze szczególnym uwzględnieniem kwalifikacji i doświadczenia zdobytych w innym państwie członkowskim. Niemniej jednak, jak wyjaśniono w poprzednich petycjach, Komisja nawiązała kontakt z hiszpańskimi władzami w celu wyjaśnienia, czy jakiekolwiek przeszkody utrudniają architektom krajobrazu, którzy zdobyli kwalifikacje w innym państwie członkowskim, wykonywanie zawodu w Królestwie Hiszpanii oraz jaki jest ich charakter. Komisja przeanalizowała szczegółowo ich sytuację na podstawie informacji otrzymanych od hiszpańskich władz. Główną przeszkodą, przed jaką stają architekci krajobrazu, jest wymóg posiadania tzw. visado. Visado to rodzaj poświadczenia umiejętności umożliwiającego wykonywanie zawodu, wydawanego przez organizacje zawodowe ich członkom. Obecnie istnieje prawny wymóg posiadania takiego poświadczenia, aby uczestniczyć w przetargach z udziałem organów publicznych. Ponieważ zawód architekta krajobrazu nie jest w Hiszpanii regulowany nie istnieją organizacje zawodowe występujące w ich imieniu, a w konsekwencji specjaliści od architektury krajobrazu nie mogą uzyskać visados. W trakcie dyskusji hiszpańskie władze oświadczyły, że mają zamiar usunąć z procedur przetargowych dotyczących przedsięwzięć, które mają wyłącznie związek z architekturą krajobrazu przepis nakładający wymóg posiadania visado. Komisja przyjmuje z zadowoleniem ten krok, który wyeliminuje przeszkodę utrudniającą architektom krajobrazu dostęp do publicznych przedsięwzięć z dziedziny architektury krajobrazu. Druga część pytania dotyczyła art. 2 ley 38/2009, de 5 de noviembre, de Ordenación de la Edificación (LOE), który wymaga, aby proyectista (projektant) brał odpowiedzialność za działania objęte zakresem przepisów, które obejmują, zgodnie z art. 2 ust. 3, los elementos de urbanización que permanezcan adscritos al edificio (elementy zagospodarowania przestrzennego, które przynależą do budynku). W związku z powyższym art. 10 ust. 2 lit. b) stwierdza, że proyectista powinien posiadać szczególne kwalifikacje akademickie, takie jak arquitecto, ingeniero lub ingeniero técnico, czyli musi być posiadającym pełne kwalifikacje architektem lub inżynierem. Oznacza to, że działalność związana z projektowaniem i konstruowaniem budynków lub ich części jest zarezerwowana dla osób wykonujących te zawody. Hiszpania potwierdziła, że przedsięwzięcia polegające tylko na projektowaniu krajobrazu, w przeciwieństwie do ogólnych architektonicznych prac budowlanych, nie podlegają temu przepisowi. Może się zdarzyć na przykład, że obszary zielone w ramach szerszego przedsięwzięcia budowlanego są objęte przetargiem i w związku z tym, aby zrealizować przedsięwzięcie architekt krajobrazu musiałby być w rzeczywistości nadzorowany przez jednego z wyżej wymienionych specjalistów, ale jednocześnie nic nie stałoby na przeszkodzie, aby architekci krajobrazu mieli dostęp do przedsięwzięć dotyczących projektowania obszarów zieleni, które byłyby ogłaszane w przetargu jako odrębne projekty. Wnioski Komisja jest zdania, że zamiar hiszpańskich władz polegający na usunięciu wymogu posiadania visado z przedsięwzięć publicznych zwiększy możliwości świadczenia usług przez architektów krajobrazu. Poza tym, jak już wcześniej stwierdzono, to państwa członkowskie CM\1030768.doc 5/6 PE496.617v04-00
decydują, które zawody podlegają regulacji. PE496.617v04-00 6/6 CM\1030768.doc