Poduowan W: H (bz pnu): H Z Z K K + H 0 H +H H w H o, dg.wynna ta aa n. wł. do tanów wł. u ϕ () ϕ (), u ϕ () ϕ () dagonazaa H da: E J±K U ( u + u ) E E n +J±K,n oa zaady Paugo (t podt. H: tyko U ) ab U ( u u ) ab ba A ab ba J +K K U U A a b ab χ typt χ A ngt b a pn ktonu okśa ytę pztznn f. fa.: kotność tu +(ngty & typty w at. -.) koaa znnyh pztz. pnowyh U A χ - typt 0 Ψ( ) U U χ A - ngt Woh Gawk Wtęp do Fzyk Atoow, 008/09, Wykład 4 /
W4: Kęt a pozoy ngtyzn zątk naładowan aą onty agntyzn zwązan z kęt tan atou/ poz. ngtyzn okśon n tyko pzz oddzaływana E-tat, a tż pzz oddzaływana agntyzn zwązan z ont pędu zęśow znn dgna pozotał po oddz. E-tat. Kęt (opato σ ) haaktyzowany pzz obwab: σ ( + ), σ, z Jak kęty? W ato w ontów pędu podgaąyh guło kładana kętów Np. da podynzgo ktonu: kęt obtany ( z ozwązana zęś kątow. h. (0,,... n-)) pn ½ (fkt atywtyzny konkwna. Daa) kęt wypadkowy +, +, 7,, 5,, Woh Gawk Wtęp do Fzyk Atoow, 008/09, Wykład 4 / ± ( ) zna ę o
w ktonów: L J + L + ałkowty kęt zaknętyh podpowłok 0 bo: + Woh Gawk Wtęp do Fzyk Atoow, 008/09, Wykład 4 / σ J pzyu wzytk ożw wat. od do, σ J z oś kwantyza t dowona σ 0 0 L t ty ao ktonów z -/ o z +/, ałkowty kęt okśony wyłązn pzz nzaknęt podpowłok Np. Na: p 6 σ ½ ħ 80 Hg: p 6 p 6 d 0 4 4p 6 4d 0 4f 4 5 5p 6 5d 0 6 5d 0 6 ( ) 6 σ 0 antanow, 64 Gd:...4d 0 4f 7 5 5p 6 5d6 [płn: (4f 4 )...(5d 0 )] tany, któy do wypłnna baku pwn. ktonów, ą ównoważn tano zawaąy tę właśn zbę (tany da ktonów tak a, ak da dzu) da wypłnon podpowłok: 0 + uzup uzup z z + uzup σ σ J σ σ uzup
Oddzaływan pn-obta: kton w pou.-tatyzny o potna W ( ) W ( ) V ( ) q poa w układah: {R} - ab. E gad V B 0 {R } - zwąz. z pouz. ę kton E E' tafo Lontza B' E υ B B' z każdy kęt zwązany ont agntyzny w zzgónoś: µ µ B µ B Woh Gawk Wtęp do Fzyk Atoow, 008/09, Wykład 4 4/
Oddzaływan pn-obta.d. µ oddz. µ z po: E µ B' R ' a pzy pzśu {R} {R } pa Thoaa: (np. J.D. Jakon) {R} {R } ω R ' ω + ω ω ω ω ω E µ B' R T T R R R R E gadv B dw ' E υ dw υ d d σ υ dw E d B' dw d Woh Gawk Wtęp do Fzyk Atoow, 008/09, Wykład 4 5/
w ktonów: E V L dw d H H 0 +V E +V L V E V +V n H E H 0 + V E + V L V E >> V L pzężn L- H 0 H L H 0 + V L + V E V E << V L pzężn - (ą tż pzypadk pośdn) Woh Gawk Wtęp do Fzyk Atoow, 008/09, Wykład 4 6/
pzężn L- t. włan H 0 E ΣE n t. włan H E zażą od L (oddzaływan.-tat. ktonów zaży od onta obt, któ okśaą od L ) Np. H: * Y k k q kq () Y kq () [Y kq f. włan kętów (k, q, )] + anaogzna zęść wynna zwązana z f J q K a + a ng zażn od pa (L, ) ( ) k k k q ± > k k,p p P P Woh Gawk Wtęp do Fzyk Atoow, 008/09, Wykład 4 7/ da pwatków akaznyh uwzgędnon pzz pot. odowy guła Hundta: w dan konfg. nanż nawyżz kotnoś (a da nawyżz L) (typt odpyhan., łabz kan. nz oddz. z ąd nżz ng). n wzytk kobna L, dozwoon pzz zaadę Paugo zota dgnaa na J (n okś. wzan ont. n okś. )
pzężn L-.d. V L zaży od wzg. ont. zy od wzg. ont. L, któa okśa JL+ J nn V L nna nga tuktua ubtna # ożwyh watoś J n [+, L+], na ogół <L + poz. ngt. utpt 0 + ngt kotność tu (L,) / + dubt + typt (nawt gdy L 0 L 0, np. ) p L 0 L L0 0 L0 P P J J J J0 J0 J Woh Gawk Wtęp do Fzyk Atoow, 008/09, Wykład 4 8/ P P P P 0,, P 0 0 n wzytk kobna + L będą azowan: da ktonów ównoważnyh (ta aa podpowłoka (n, )) zakaz Paugo nu wę kobna nż da. nównoważnyh (n, ) + L J
Woh Gawk Wtęp do Fzyk Atoow, 008/09, Wykład 4 9/ pzężn - + + + L L W W V H H ) ( ) ( 0 zoowango ktonu tany podtawow okśon pzz ± ½, a pozoy ngtyzn pzz Σ ndywduanyh ng. okśon (n,, ) ogą odpowadać óżny J - dgnaa E L V H + a watoś okśon pzz J - pozo okśony pzz ( J) óżn pwatk óżn wązana np. gupa IVB: C,, G, n, Pb: L, ntotn ybo tów: n ( ) J
IV B goup qun: C (Z6) G (Z) Pb (Z8) np (n+) + L J n ( ) J np L- oupng ntdat. - oupng [H.A. Wng, M.R. Wh, J.A. Rhadon, Wtęp do fzyk atoow, PWN 98 Woh Gawk Wtęp do Fzyk Atoow, 008/09, Wykład 4 0/
Woh Gawk Wtęp do Fzyk Atoow, 008/09, Wykład 4 / tuktua ubtna zędy wkoś ) ( ) ( W W W E L H 0 ( ) 7 4 0 0 α a H E L (t. ubtna) t. ubtna atoów dno-ktonowyh: kadłub +. wanyny ały kęt od. wanyngo L,,J 0 ±½ wzytk poz. t. aka.(opóz ) ą dubta @ 0, t tyko kładowa, bo (a) 0, (b) pzyu tyko watość: 0 0 + dośw. dowód pnu ktonu!!! poz. ngt. + (H E ): 0, + a b n Rh E n a d dw E ) ( a n 0 4πε α
obzn : + + + ( ) [ ( + ) ( + ) ( ) ] + Gdy /, da dango watoś wat. Pzykład: 0 a n, gdy n, bo Ε / dw()/d / P / P / ½ - D 5/ D / x a n [ ( + ) ( + ) ( + ) ] Woh Gawk Wtęp do Fzyk Atoow, 008/09, Wykład 4 / -/ F 7/ F 5/ x a n E n, / - a n, x a n guły wybou: n dowon, - ± z. pazytoś, - 0, ± pzy pzśah kton. wzytk n z dubty, wzytk nn - typty