Temat: Lekcja wychowawcza poświęcona tematyce przemocy w oparciu o film Męska sprawa Sławomira Fabickiego. Opracowanie: Katarzyna Duma Etap edukacyjny: gimnazjum Czas: 2-3 godziny lekcyjne (najlepiej bez odstępu czasowego) Cele: Uczenie się rozpoznawania przemocy i form przemocy. Uczenie się sposobów radzenia sobie z sytuacjami, w których dochodzi do przemocy. Stworzenie okazji do zrozumienia, co może zrobić świadek przemocy. Zdobycie wiedzy na temat osób bądź instytucji które mogą pomóc w sytuacji kiedy jesteś świadkiem przemocy, ofiarą przemocy bądź sprawcą. Metody pracy: praca indywidualna, praca na forum z całą klasą - dyskusja, praca w grupach. Środki dydaktyczne: film Męska sprawa Sławomira Fabickiego, 26 (Filmoteka Szkolna, pakiet nr 18) karta pracy do filmu Męska sprawa Sławomira Fabickiego
Przebieg pierwszej lekcji: 1. Nauczyciel udziela uczniom informacji na temat celu zajęć np. Dzisiejsze zajęcia będą dotyczyć zjawiska przemocy. Celem warsztatów jest nauka rozpoznawania i radzenia sobie w sytuacjach zagrażających waszemu bezpieczeństwu. Spróbujemy również zastanowić się, co możemy zrobić żeby sobie w tych sytuacjach radzić. 2. Nauczyciel dzieli tablicę na dwie części. W jednej części zapisuje przemoc fizyczna, w drugiej przemoc psychiczna. Prosi uczniów aby podali zachowania dotyczące tych dwóch zjawisk. Dodaje pominięte zachowania na podstawie tabeli z kart pracy do filmu. 3. Nauczyciel udziela informacja na temat projekcji filmu -tytuł, reżyser, czas trwania. 4. Przed pokazem filmu nauczyciel rozdaje uczniom kartę pracy do filmu. 5. Projekcja filmu Męska sprawa Sławomira Fabickiego. Przebieg drugiej lekcji: 1. A. Prezentacja prac z kart pracy. Nauczyciel zakreśla na tablicy formy przemocy prezentowanych w filmie. Na drugiej zapisuje role ofiary, świadków i sprawców przemocy. Uzupełnia, jeśli jest to konieczne. Przemoc ficzyczna popychanie, odpychanie, obezwładnianie, przytrzymywanie, policzkowanie, szczypanie, kopanie, duszenie, bicie otwartą ręką i pięściami, Przemoc psychiczna wyśmiewanie poglądów, religii, pochodzenia, opinii, narzucanie własnych poglądów, swojego zdania karanie przez odmowę uczuć, zainteresowania, szacunku, stała krytyka, ocenianie wmawianie choroby psychicznej, izolacja społeczna - kontrolowanie
bicie przedmiotami, ciskanie w kogoś przedmiotami, parzenie, użycie broni, orzucanie w niebezpiecznej okolicy, nieudzielanie koniecznej pomocy i ograniczanie kontaktów z innymi osobami, domaganie się posłuszeństwa i podporządkowania ograniczanie snu i pożywienia, wyzywanie, poniżanie, upokarzanie, zawstydzanie, stosowanie gróźb, szantażowanie, używanie wulgarnych epitetów, B. Zapisz kto jest w filmie: ofiarą przemocy świadkami przemocy sprawcami przemocy 2. Praca z fragmentami filmu. Celem tego ćwiczenia jest stworzenie okazji do zrozumienia, co może zrobić świadek przemocy. Nauczyciel rozdaje uczniom kartę pracy Świadek. Udziela instrukcji do zadania. Prezentuje fragmenty filmu. Pierwszej grupie fragment przemocy wobec Bartka ze strony ojca - 00:01:58-00:04:10 Drugiej grupie fragment przemocy wobec Bartka ze strony trenera - 00:20:00-00:22:00 Po zakończeniu pracy ochotnicy prezentują jej efekty. Następnie odbywa się dyskusja na temat ćwiczenia. 3. Zakończenie zajęć, podsumowanie.
Przebieg trzeciej lekcji 1. Nauczyciel informuje o celu lekcji (jeśli zajęcia odbywają się w większym odstępie czasowym) oraz krótko przypomina treść poprzednich godzin programu. Można powiedzieć np.: Na poprzednich godzinach rozmawialiśmy o sytuacjach niebezpiecznych nazwanych przemocą. Uczyliśmy się je rozpoznawać. Film przedstawia Bartka, który doznaje przemocy i nie może się sam obronić przed doznawaną krzywdą. Dlatego ważne jest aby wszyscy wiedzieli, co mogą zrobić, jeśli przydarzyłoby im się coś takiego lub jeśli wiedzieliby, że innym się coś takiego przydarza. Warto pamiętać, że wszyscy mamy prawo prosić innych o pomoc. Jeśli ktoś nas krzywdzi, to on ponosi za to odpowiedzialność a nie my. 2. Nauczyciel dzieli klasę na dwa zespoły. Każdemu z zespołów rozdaje kartę pracy Mail do Bartka. Udziela instrukcji do zadania np. Wyobraźcie sobie, że Bartek chodzi do waszej szkoły. Jesteście przyjaciółmi Bartka. Wiecie o tym, że doświadcza on przemocy. Waszym zadaniem jest napisanie do niego maila, który mógłby mu pomóc. W konstruowaniu maila skorzystajcie z zapisanych zasad. Na zdanie macie 20 min. Po zakończeniu pracy zespoły prezentują prace -jedna osoba z zespołu odczytuje maila. Następnie odbywa się dyskusja na temat ćwiczenia. Nauczycie zapisuje na tablicy wymienione osoby, instytucje które mogą pomóc w sytuacji przemocy i uzupełnia propozycje. 3. Nauczyciel podsumowuje pracę. Ważna jest uwaga nauczyciela, że jeśli ktoś cierpi z powodu innej osoby, to przeżywa dużo lęku, złości, bezradności i innych trudnych uczuć - podobnie jak bohater filmu Bartek. Ważne aby podkreślić, że jest to normalne w takiej sytuacji, każdy na jego miejscu tak by się czuł. Inni ludzie są po to, by wtedy pomagać. Propozycje pracy domowej lub ćwiczenia dodatkowego. Nauczyciel rozdaje każdemu czystą kartkę papieru. Prosi o napisanie zakończenia prezentowanego filmu.
Karta pracy do filmu Męska sprawa Sławomira Fabickiego 1. Zaznacz formy przemocy, które są pokazane w tym filmie Przemoc ficzyczna popychanie, odpychanie, obezwładnianie, przytrzymywanie, policzkowanie, szczypanie, kopanie, duszenie, bicie otwartą ręką i pięściami, bicie przedmiotami, ciskanie w kogoś przedmiotami, parzenie, użycie broni, porzucanie w niebezpiecznej okolicy, nieudzielanie koniecznej pomocy Przemoc psychiczna wyśmiewanie poglądów, religii, pochodzenia, opinii, narzucanie własnych poglądów, swojego zdania karanie przez odmowę uczuć, zainteresowania, szacunku, stała krytyka, ocenianie wmawianie choroby psychicznej, izolacja społeczna -kontrolowanie i ograniczanie kontaktów z innymi osobami, domaganie się posłuszeństwa i podporządkowania ograniczanie snu i pożywienia, wyzywanie, poniżanie, upokarzanie, zawstydzanie, stosowanie gróźb, szantażowanie, używanie wulgarnych epitetów, 2. Zapisz kto jest w filmie: ofiarą przemocy świadkami przemocy sprawcami przemocy
Karta pracy Świadek Fragment filmu - przemoc wobec Bartka ze strony ojca. Na podstawie obejrzanego fragmentu filmu odpowiedz na następujące pytania. Jak w tej sytuacji mogli pomóc świadkowie przemocy - matka i brat. Co mogliby zrobić, powiedzieć, jak mogliby się zachować - aby zatrzymać przemoc, pomóc Bartkowi. Fragment filmu - przemoc wobec Bartka ze strony trenera Na podstawie obejrzanego fragmentu filmu odpowiedz na następujące pytania. Jak w tej sytuacji mogli pomóc świadkowie przemocy - drużyna piłkarska. Co mogliby zrobić, powiedzieć, jak mogliby się zachować - aby zatrzymać przemoc, pomóc Bartkowi.
Karta pracy Mail do Bartka Wyobraźcie sobie, że Bartek chodzi do waszej szkoły. Jesteście przyjaciółmi Bartka. Wiecie o tym, że doświadcza on przemocy. Waszym zadaniem jest napisanie do niego maila, który mógłby mu pomóc. W konstruowaniu maila skorzystajcie z poniższych zasad: - Nie osądzaj i nie obwiniaj. - Wyjaśnij, że nie jest odpowiedzialny za przemoc, że na nią nie zasłużył. -Udziel informacji, że przemoc jest problemem społecznym, że wiele osób jest w podobnej sytuacji. - Udziel informacji, że przemoc jest przestępstwem. - Nie tłumacz, nie usprawiedliwiaj zachowań sprawcy. Zachowanie sprawcy jest zamierzone i świadome. Jest sposobem sprawowania władzy. Nic nie usprawiedliwia przemocy. - Dostarcz informacji, gdzie może uzyskać pomoc. Zastanów się kto może być pomocny: ktoś dorosły - ciocia, wujek, wychowawca, pedagog szkolny, psycholog. instytucje - Policja, Ośrodek Pomocy Społecznej, Kurator, Niebieska Linia (tel: 801-120-002). Do: Temat: