Utrata atrakcyjności Miast jako celu migracji czy problem z adekwatnym opisem statystycznym realnych zjawisk Potencjały dla urbanizacji/dezurbanizacji Cywilizacyjne skutki przyspieszenia lub zahamowania procesów urbanizacji 1
Wybrane potencjały dla urbanizacji: Ludność Infrastruktura/środowisko Gospodarka 2
Wybrane potencjały dla urbanizacji: Ludność Przykład koncentracji/dekoncentracji ludności 3
Ruch naturalny ludności Przyrost naturalny na 1000 ludności średniorocznie 2008-2013 1995-2007 -15,37-10,00-7,50-5,00-2,50-1,00 1,01 2,51 5,01 7,51 10,1 - -10,01-7,51-5,01-2,51-1,01 1,00 2,50 5,00 7,50 10,0 11,54 (10) (26) (84) (312) (406) (719) (595) (681) (153) (37) (4) -20,73-10,00-7,50-5,00-2,50-1,00 1,01 2,51 5,01 7,51 10,01 Ogółem Przyrost/ubytek naturalny 95-07 08-13 Ubytek Ogółem Miasta Obsz. wiejskie 3027 859 2168 Ubytek 1173 326 847 95-07 - -10,01-7,51-5,01-2,51-1,01 1,00 2,50 5,00 7,50 10,00 12,1 (16) (33) (118) (372) (409) (800) (553) (570) (129) (23) (4) 08-13 95-07 Przyrost Przyrost lub 0 lub 0 Ubytek 1323 1854 1704 369 533 490 954 1321 1214 08-13 95-07 08-13 Przyrost lub Przyrost lub Ubytek 0 0 38,8 43,7 61,2 56,3 38,0 43,0 62,0 57,0 39,1 44,0 60,9 56,0 4
Rejestrowany ruch wędrówkowy ludności migracje na pobyt stały Saldo migracji ludności - liczba osób na 1000 mieszkańców 2008-2013 1995-2007 -99,9 - -50,1-50,0 - -25,1-25,0 - -5,1-5,0-0,0 0,1-5,0 5,1-25,0 25,1-50,0 50,1-100,0 100,1-250,0 250,1-871,5-142,17 - -50,01 (61) -50,00 - -25,01 (548) -25,00 - -5,01 (1060) -5,00 - -0,01 (242) 0,00-5,00 (195) 5,01-25,00 (475) 25,01-50,00 (223) 50,01-100,00 (141) 100,01-250,00 (76) 250,01-299,71 (6) (720) (659) (523) (104) (89) (342) (220) (190) (139) (41) Ogółem Ogółem Miasta Obsz. wiejskie 3027 859 2168 Saldo migracji 95-07 08-13 Ujemne Ujemne 2000 585 1415 Źródło: A. Gałązka, opracowanie i układ - własne na podstawie danych GUS. 95-07 Dodatnie Dodatnie lub 0 lub 0 Ujemne 1911 1027 1116 697 274 162 1214 753 954 08-13 Ujemne 66,1 68,1 65,3 Dodatnie lub Dodatnie lub 0 0 63,1 33,9 36,9 81,1 31,9 5 18,9 56,0 34,7 44,0
Krzywa koncentracji ludności w miastach w 1995 r. i 2015 r. 24 000 000 19 000 000 14 000 000 9 000 000 4 000 000 1 51 101 151 201 251 301 351 401 451 501 551 601 651 701 751 801 851-1 000 000 1995 2015 6
Krzywa koncentracji ludności na obszarach wiejskich w 1995 r. i 2015 r. 16 000 000 14 000 000 12 000 000 10 000 000 8 000 000 6 000 000 4 000 000 2 000 000 1995 2015 0 1 51 101 151 201 251 301 351 401 451 501 551 601 651 701 751 801 851 901 951 1001 1051 1101 1151 1201 1251 1301 1351 1401 1451 1501 1551 1601 1651 1701 1751 1801 1851 1901 1951 2001 2051 2101 2151 7
Prognoza zmian liczby ludności w miastach wg powiatów w okresie 2015-2025 Prognoza zmian liczby ludności na obszarach wiejskich wg powiatów w okresie 2015-2025 _2014_POW_OG by Prog_W15_25 _2014_POW_OG by PROG_M15_ -13,21 to -7,5 (81) -7,5 to -5 (99) -5 to -2,5 (103) -2,5 to 0 (52) 0 to 2,51 (17) 2,51 to 5,01 (10) 5,01 to 7,51 (6) 7,51 to 10,01 (1) 10,01 to 24 (8) 999 to 999 (3) -13,81 to -7,5 (12) -7,5 to -5 (37) -5 to -2,51 (58) -2,51 to 0 (74) 0 to 2,51 (52) 2,51 to 5,01 (38) 5,01 to 7,51 (17) 7,51 to 10,01 (9) 10,01 to 26 (17) 999 to 999 (66) 8
Prognoza zmian liczby ludności w miastach wg powiatów w okresie 2015-2035 Prognoza zmian liczby ludności na obszarach wiejskich wg powiatów w okresie 2015-2035 _2014_POW_OG by PROG_w_15_35 _2014_POW_OG by PROG_m_15-29,78 to -20 (21) -20 to -15 (86) -15 to -10 (112) -10 to -5 (80) -5 to 0 (40) 0 to 5,01 (19) 5,01 to 10,01 (8) 10,01 to 15,01 (2) 15,01 to 20,01 (1) 20,01 to 41 (8) 999 to 999 (3) -25,98 to -20 (4) -20 to -15 (12) -15 to -10 (43) -10 to -5 (69) -5 to 0 (72) 0 to 5,01 (53) 5,01 to 10,01 (24) 10,01 to 15,01 (13) 15,01 to 20,01 (10) 20,01 to 49 (14) 999 to 999 (66) 9
Wybrane potencjały dla urbanizacji: Infrastruktura Przykład koncentracji/dekoncentracji infrastruktury 10
Rozwój podstawowej infrastruktury technicznej w latach 1995-2007 przykład sieci wodociągowej 11
Rozwój podstawowej infrastruktury technicznej w latach 1995-2007 przykład sieci wodociągowej 12
Wybrane potencjały dla urbanizacji: Podmioty gospodarcze Przykład koncentracji/dekoncentracji podmiotów gospodarczych 13
Rozwój prywatnego sektora pozarolniczego w latach 1970-1988 14
Zakłady osób fizycznych - przykład przedsiębiorczości indywidualnej 15
PODSUMOWANIE utrata atrakcyjności Miast jako celu migracji czy problem z adekwatnym opisem realnych zjawisk potencjały dla urbanizacji cywilizacyjne skutki przyspieszenia lub zahamowania procesów urbanizacji 16
Siły skupiające - efekty aglomeracyjne klasyka (W. Christaller, A Losch, E. Boventer, ( ), P. Krugman Oddziaływania aglomeracyjne 1) Efekty wewnętrzne (głównie efekty skali działalności); 2) Efekty zewnętrzne: - Efekty lokalizacyjne (obsługa dla podmiotów podobnych); - Efekty urbanizacyjne (obsługa dla podmiotów różnych). 17
Współczesne determinanty dezurbanizacji czy nowa faza urbanizacji? sfera finansowo-rzeczowa sfera mentalna umownie negatywne wieloczynnikowe oddziaływania renty gruntowej brak pełnego rachunku kosztów w sferze publicznej oraz indywidualnej, koszty bezładu przestrzennego M I A S T O p e r y f e r i e MIASTO c e n t r u m M I A S T O p e r y f e r i e umownie pozytywne wzrost i rozwój -zwiększenie finansowych i materialnych możliwości sektora publicznego (infrastruktura) i prywatnego (inwestycje komercyjne) elastyczność i technologie wzrost poziomu życia -wzrost oczekiwań w zakresie jakości warunków zamieszkania i pracy, wzorców zaspokajania potrzeb bytowych itp. 18
Cywilizacyjne skutki przyspieszenia lub zahamowania procesów urbanizacji W praktyce -zdecydowany brak zgodności w ocenie ww. skutków niemal we wszystkich składowych sytuacji społeczno-gospodarczej ze względu na.: Cechy podmiotu oceniającego; Skutki bezpośrednie i pośrednie; Skutki kwantyfikowalne, mierzalne i abstrakcyjne ; Przyjmowany horyzont czasu dla dokonywanej oceny; Sposób ujmowania procesów urbanizacji: np.. koncentracja vs. dekoncentracja wszędzie dominuje dychotomiczny podział na koszty bezpośrednie i pośrednie oraz korzyści/straty gospodarcze i społeczne, korzyści społeczne vs. korzyści indywidualne itp..: Sfera środowiska przyrodniczego i szeroko rozumianej infrastruktury; Sfera społeczna, w tym cywilizacyjno-kulturowa ; Sfera gospodarcza; Z powyższego wynika swoista opieszałość i brak zdecydowania władz publicznych w reagowaniu na zagrożenia procesami dezurbanizacji i bezładu przestrzennego w Polsce 19