Ćwiczenia ogólnogeograficzne regionalne Polska Południowa - III r. geografii (kod w USOS 0503-CORPP-3-S1) Zostaną uruchomione 2 grupy po 48studentów: Grupa 1 - prowadzący dr R. Skowron, dr M. Kachnic, dr M. Biczkowski Grupa 2 - prowadzący dr A. Krawiec, dr hab. P. Molewski, mgr S. Piszczek Szczegółowy program ćwiczeń dla każdej z grup oraz koszty wyjazdu podano poniżej: Grupa 1 Ćwiczenia ogólno geograficzne regionalne Polska Południowa Osoba(y) prowadzące zajęcia: dr R. Skowron, dr M. Kachnic, dr M. Biczkowski 30.05 (poniedziałek) 1. dzień Wyjazd autokarem z parkingu przed Wydziałem BiNoZ, o godz. 6:30 (godzina podstawienia autokaru: 6 20, przyjazd do Bochni ok. 20:30 Toruń Włocławek Łódź Bełchatów Częstochowa Sosnowiec Kraków Bochnia nocleg: Dom Pielgrzyma, ul. Stasiaka 10, 32-700 Bochnia, tel. (14) 612-21-95 a) Zbiornik włocławski i jego wpływ na stosunki hydrologiczne okolicy b) budowa geologiczna i tektonika Rowu Kleszczowa, c) eksploatacja węgla brunatnego oraz problemy hydrogeologiczne w kopalni Bełchatów, d) zmiany hydrologiczne w wyniku oddziaływania kopalni Bełchatów (rzeka Widawka), e) górnictwo węgla kamiennego i antropogeniczne przemiany na obszarze GOP-u (problematyka hydrologiczna i zagadnienia geografii przemysłu), f) Kraków jako ośrodek kulturalny i gospodarczy, 2. dzień Wyjście do kopalni soli w Bochni ok. 7:30, wyjazd z Bochni ok. 10.00, Przyjazd do Zakopanego ok. 20.30 Bochnia Rożnów Nowy Sącz Krościenko Nowy Targ - Zakopane nocleg pozostałych dni: Zakopane, DW Bristol, ul. Bulwary Słowackiego 9, tel. (18) 20 66 337 a) geneza i pochodzenie soli kamiennej w Polsce b) Stanowisko w Tylmanowej a) rzeka Dunajec przykład rzeki o niewyrównanym typie przepływu, c) budowa geologiczna i morfologia Pienińskiego Pasa Skałkowego, przełom Dunajca, d) ośrodek uzdrowiskowy Krościenko - Szczawnica, b) charakterystyka wezbrań w dorzeczu górnej Wisły, c) problematyka hydrologiczna zbiorników retencyjnych na przykładzie Zbiornika Czchów- Rożnów i Czorsztyn-Niedzica Sromowce Niżne i ich rola w środowisku przyrodniczym, e) Góra Wżar wulkanity Pienińskiego Pasa Skałkowego, 3. 5. dzień UWAGA - kolejność tras wycieczkowych w dniach 3 5 zostanie ustalona na miejscu w zależności od warunków pogodowych Masyw Babiej Góry: Świnna Poręba Zawoja Babia Góra Przełęcz Krowiarki Chochołów Zakopane; Wyjazd o godz. 7:30, powrót ok. 16:00 a) ogólna budowa geologiczna i morfologia Karpat Zewnętrznych
b) sedymentologia i tektonika płaszczowin karpackich, c) geologia i geomorfologia Beskidu Żywieckiego, d) Analiza występowania trzęsień ziemi na przykładzie Kotliny Nowotarskiej. e) piętra roślinne Babiej Góry, f) osadnictwo i turystyka w rejonie Zawoi g) Niecka Podhalańska - wody geotermalne, 4. dzień * Zakopane - Kiry - Dolina Kościeliska - Zakopane (trasa minimum, zmienna grupami); Wyjazd o godz. 7:00, powrót ok. 15:00 (dla trasy obowiązkowej) a) budowa geologiczna i morfologia pasma reglowego i wierchowego w zachodniej części Tatr, b) zależności pomiędzy budową geologiczną a rzeźbą poszczególnych odcinków Doliny Kościeliskiej, c) zjawiska i formy krasowe, d) wybrane zagadnienia hydrologiczne, sieć rzeczna w Tatrach. 5. dzień * Zakopane - parking Palenica - Morskie Oko, Czarny Staw, Dolina Pięciu Stawów Polskich - Zakopane; Wyjazd o godz. 7:00, powrót ok. 17:00 (dla trasy obowiązkowej) a) ogólna charakterystyka geologiczna i geomorfologiczna Tatr Wysokich, b) przeobrażenie glacjalne c) hydrologiczne problemy Tatr Wysokich, d) charakterystyka jezior tatrzańskich, e) wybrane zagadnienia klimatu Tatr, f) piętra roślinne 6. dzień (powrót) Zakopane Ojców Pieskowa Skała Klucze Ogrodzieniec Łódź Toruń Wyjazd o godz. 6:00, planowany przyjazd do Torunia około godz. 20:00 a) Ojcowski Park Narodowy, Dolina Prądnika, b) zjawiska krasowe, omówienie zagadnień geologicznych Jury Krakowsko-Częstochowskiej. c) krajobraz jury krakowsko-częstochowskiej, d) szlak orlich gniazd (Pieskowa Skała, Ogrodzieniec), e) sprawdzian wiadomości. Wstępna kalkulacja kosztów: Do wpłaty: 270 zł/osobę - są to koszty noclegów oraz szacowane koszty wynajęcia autokaru. Inne przewidywane koszty (opłaty za wstępy do parków, kopalni) to ok. 35 zł/osobę. Zaliczenie na ocenę na podstawie 1) wypowiedzianego referatu, 2) notatnika terenowego i 3) kolokwium, które odbędzie się po ćwiczeniach terenowych. Obecność na wszystkich punktach jest obowiązkowa. Grupa 2 Ćwiczenia ogólno geograficzne regionalne Polska Południowa Osoba(y) prowadzące zajęcia: dr A. Krawiec, dr hab. P. Molewski, mgr S. Piszczek Wymagania wstępne: podstawy z zakresu geografii fizycznej, geologii i geografii społecznoekonomicznej Cele nauczania: Celem zajęć jest zapoznanie studentów z poszczególnymi regionami i środowiskiem geograficznym Polski Południowej.
Treści przedmiotu: rzeźba młodo- i staroglacjalna Niżu Polskiego, budowa geologiczna i tektonika Rowu Kleszczowa, eksploatacja węgla brunatnego oraz problemy hydrogeologiczne i hydrologiczne w kopalni Bełchatów, antropogeniczne przemiany na obszarze GOP-u, górnictwo węgla kamiennego, zbiornik na Skawie - Świnna Poręba, geologia i geomorfologia Beskidu Żywieckiego, płaszczowina magurska, piętra roślinne Babiej Góry, osadnictwo i turystyka w rejonie Zawoi, budowa geologiczna i morfologia Tatr i Podhala, zjawiska i formy krasowe, przeobrażenie glacjalne, sieć rzeczna i jeziora tatrzańskie, wybrane zagadnienia klimatu Tatr, piętra roślinne, Niecka Podhalańska - wody geotermalne, Zamek w Niedzicy, rola i znaczenie zespołu zbiorników Czorsztyn-Niedzica i Sromowce Wyżne, Góra Wżar - wulkanity neogeńskie, budowa geologiczna i morfologia Pienińskiego Pasa Skałkowego, przełom Dunajca, ośrodek uzdrowiskowy Krościenko - Szczawnica, Gorce, Beskid Wyspowy, Beskid Makowski, Ojcowski Park Narodowy, krajobraz jury krakowsko-częstochowskiej, szlak orlich gniazd (Pieskowa Skała, Ogrodzieniec, Olsztyn), górnictwo rud cynku i ołowiu, Pustynia Błędowska. Program ćwiczeń: 29.05 (niedziela) Wyjazd autokarem z parkingu przy Klubie Od Nowa, ul. Gagarina 37 o godz. 6:25 (godzina podstawienia autokaru: 6 20). Toruń Włocławek Łódź Bełchatów Częstochowa Tarnowskie Góry Zabrze Tychy Oświęcim Wadowice Świnna Poręba nocleg: Szkoła Podstawowa Świnna Poręba, 34-106 Mucharz, pow. Wadowice g) rzeźba młodo- i staroglacjalna Niżu Polskiego, h) budowa geologiczna i tektonika Rowu Kleszczowa, i) eksploatacja węgla brunatnego oraz problemy hydrogeologiczne w kopalni Bełchatów, j) zmiany hydrologiczne w wyniku oddziaływania kopalni Bełchatów (rzeka Widawka), k) Kopalnia Guido Zabrze, l) antropogeniczne przemiany na obszarze GOP-u, m) górnictwo węgla kamiennego, eksploatacja piasków podsadzkowych, n) Oświęcim, o) Wadowice, p) zbiornik na Skawie - Świnna Poręba 30.05 (poniedziałek) wyjazd o godz. 7:30; Masyw Babiej Góry: Świnna Poręba Zawoja Widły Babia Góra Przełęcz Krowiarki Chochołów Zakopane; nocleg: Zakopane, DW Bristol, ul. Bulwary Słowackiego 9, tel. (18) 20 66 337 d) geologia i geomorfologia Beskidu Żywieckiego, e) sedymentologia i tektonika płaszczowiny magurskiej, f) procesy i formy stokowe w podszczytowej partii Babiej Góry, g) piętra roślinne Babiej Góry, h) osadnictwo i turystyka w rejonie Zawoi, i) ogólna budowa geologiczna i morfologia Tatr i Podhala 31.05 (wtorek) wyjazd o godz. 7:15;*Zakopane Kiry Dolina Kościeliska Zakopane (trasa minimum, zmienna grupami); e) budowa geologiczna i morfologia pasma reglowego i wierchowego w zachodniej części Tatr, f) zależności pomiędzy budową geologiczną a rzeźbą poszczególnych odcinków Doliny Kościeliskiej, g) zjawiska i formy krasowe, h) wybrane zagadnienia hydrologiczne, sieć rzeczna w Tatrach, i) przeobrażenie glacjalne
01.06 (środa) wyjazd /lub wyjście / o godz. 7:15; *Zakopane parking Palenica Morskie Oko, Czarny Staw, Dolina Pięciu Stawów Polskich Zakopane lub Kuźnice Murowaniec Liliowe Zakopane (trasy różne, zmienne grupami); g) ogólna charakterystyka geologiczna i geomorfologiczna Tatr Wysokich, h) sieć rzeczna i jeziora tatrzańskie, i) główne i zawieszone doliny glacjalne, j) przykłady form związanych z erozją i akumulacją lodowcową, k) charakterystyka jezior tatrzańskich, l) wybrane zagadnienia klimatu Tatr, m) piętra roślinne 02.06 (czwartek) wyjazd o godz. 7:15; Zakopane - Niedzica, Zapora na Dunajcu Krościenko Zakopane h) Niecka Podhalańska - wody geotermalne, i) Zamek w Niedzicy, j) rola i znaczenie zespołu zbiorników Czorsztyn-Niedzica i Sromowce Wyżne, k) Góra Wżar wulkanity neogeńskie (andezyty), l) budowa geologiczna i morfologia Pienińskiego Pasa Skałkowego, przełom Dunajca, m) ośrodek uzdrowiskowy Krościenko - Szczawnica, n) Gorce, Beskid Wyspowy, Beskid Makowski 03.06 (piątek) wyjazd o godz. 6:00; Zakopane Ojców Pieskowa Skała Olkusz Klucze Ogrodzieniec Złoty Potok Olsztyn Częstochowa Łódź Toruń f) Ojcowski Park Narodowy, Dolina Prądnika, zjawiska krasowe, g) krajobraz jury krakowsko-częstochowskiej, h) szlak orlich gniazd (Pieskowa Skała, Ogrodzieniec, Olsztyn), i) górnictwo rud cynku i ołowiu, j) Pustynia Błędowska, k) Klucze papiernia Planowany przyjazd do Torunia około godz. 20 00 * - kolejność tras wycieczkowych w Zakopanem zostanie ustalona na miejscu w zależności od warunków pogodowych Wstępna kalkulacja kosztów: Do wpłaty: 260 zł/osobę - są to koszty noclegów (25 x 5 = 125 zł osobę) oraz szacowane koszty wynajęcia autokaru (135 zł/osobę). Inne przewidywane koszty (opłaty za wstępy do parków, kopalni) to ok. 35 zł/osobę. Uwaga! Metody oceny pracy studenta (forma zaliczenia): Zaliczenie odbywa się na podstawie pisemnego sprawdzianu z zakresu ćwiczeń terenowych oraz po sprawdzeniu notatek terenowych. Obecność na wszystkich punktach jest obowiązkowa. Zalecane lektury i materiały pomocnicze: Program ćwiczeń terenowych z projektowanymi punktami terenowymi oraz problematyką dotyczącą poszczególnych stanowisk otrzymują studenci na 4 miesiące przed wyjazdem. LITERATURA:
BAC-MOSZASZWILI M., GĄSIENICA-SZOSTAK M., 1990: Tatry Polskie. Przewodnik geologiczny dla turystów. Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa BIRKENMAJER K., 1979: Przewodnik geologiczny po pienińskim pasie skałkowym. Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa GAWĘDA A., 2010: Po graniach Tatr. Przewodnik geologiczny dla turystów. Wydawnictwo: dobrewydawnictwo.pl., Katowice KLIMASZEWSKI M. (red.), 1972: Geomorfologia Polski, T. 1, Polska Południowa. Góry i Wyżyny, PWN, Warszawa KONDRACKI J. 2002: Geografia regionalna Polski Wydawnictwo Naukowe PWN RACKI G., BARDZIŃSKI W., ZIELIŃSKI T., 1999: Z kamiennej księgi pradziejów Górnego Śląska. Przewodnik geologiczny. Skrypty Uniwersytetu Śląskiego nr 553: 1-192 SŁOMKA T., KICIŃSKA-ŚWIDERSKA A., DOKTOR M., JONIEC A. (red.), 2006: Katalog obiektów geoturystycznych w Polsce. Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie STARKEL L., 1999: Geografia Polski-środowisko przyrodnicze. Wydawnictwo Naukowe PWN STUPNICKA E., 199: Geologia regionalna Polski, Wyd. UW, Warszawa Program ćwiczeń zamieszczony jest również na stronie: http://www.home.umk.pl/~kach/tatry1.htm