KARPATY I POGÓRZE KARPACKIE

Transkrypt

1 KARPATY I POGÓRZE KARPACKIE

2 KARPATY Góry orogenezy alpejskiej Najwyższy szczyt Gerlach 2655 m n.p.m. Podział Karpat: Karpaty Zewnętrzne: Pogórze Karpackie Beskidy Karpaty Wewnętrzne Tatry Obniżenie Orawsko-Podhalańskie

3 BESKIDY Beskidy Zachodnie: Beskid Śląski Beskid Mały Beskid Makowski Beskid Żywiecki Beskid Wyspowy Gorce Beskid Sądecki Beskid Niski Beskidy Wschodnie: Bieszczady

4 BUDOWA GEOLOGICZNA Flisz karpacki: Piaskowce i łupki ułożone na przemian Powstał na dnie mórz wskutek działalności tzw. prądów zawiesinowych, które doprowadziły do frakcjonalnego uwarstwienia. Proces powstania trwał wiele milionów lat

5 HYDROLOGIA Przez Karpaty przechodzi Wielki Europejski Dział Wodny (między zlewiskiem Morza Czarnego a zlewiskiem Morza Bałtyckiego)

6 BESKID ŚLĄSKI Źródła Wisły na wysokości 1107 m n.p.m., na zachodnim stoku Baraniej Góry (potoki źródłowe: Biała i Czarna Wisełka) Najwyższy szczyt: Skrzyczne (1257 m n.p.m.) Ważne miejscowości turystyczne: Szczyrk, Ustroń, Wisła, Brenna, Istebna Zamek Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w Wiśle: modernistyczny, wzniesiony w latach według projektu Adolfa Szyszko-Bohusza dla prezydenta RP Ignacego Mościckiego; w latach i od 2002 rezydencja Prezydenta RP

7 ZAMEK PREZYDENTA RP W WIŚLE Zamek Górny i Zamek Dolny

8 BESKID ŻYWIECKI Drugie co do wysokości pasmo górskie w Karpatach (i w Polsce) Babia Góra (Diablak) 1725 m n.p.m.

9 KOTLINA ŻYWIECKA Północną część zajmuje Jezioro Żywieckie (tama w Tresnej) wybudowane na Sole. Najważniejsze miasto Żywiec Browar (powstał w 1856 r.) - należy do holenderskiego koncernu Heineken i wchodzi w skład grupy piwowarskiej Grupa Żywiec Pierwszy w Polsce ośrodek gry w bule Liczne zabytki

10 BESKID SĄDECKI Od zachodu dolina Dunajca Najwyższy szczyt - Radziejowa (1262 m n.p.m.). Uzdrowiska: Krynica-Zdrój, Muszyna, Piwniczna- Zdrój, Żegiestów-Zdrój, Szczawnica

11 BESKID NISKI W centrum Beskidu Niskiego znajduje się Magurski Park Narodowy XIX w. - odkryto złoża ropy naftowej Ignacy Łukasiewicz konstruktor lampy naftowej, prekursor eksploatacji przemysłowej Gorlickie Zagłębie Naftowe - pierwsza prowincja naftowa na świecie

12 BESKID NISKI ŁEMKOWIE Należą do Słowian Wschodnich Język rusiński (gwara łemkowska) (obecnie także polski i ukraiński) Religia: prawosławie i grekokatolicyzm Wypędzenie w 1947 r. na Ziemie Odzyskane

13 BIESZCZADY część gór Karpackich, dawniej rozbójnictwem sławna, przytułek łotrów Samuel Bogumił Linde Najwyższy szczyt - Tarnica (1346 m n.p.m.) Połoniny łąki górskie w Bieszczadach (głównie) Jezioro Solińskie Zapora w Solinie ma 81,8 m wysokości i 664 m długości, jest najwyższa w Polsce. Bieszczadzki PN Miejscowości turystyczne: Ustrzyki Dolne Ustrzyki Górne Połonina Szerokiego Wierchu, Bieszczady

14 GOSPODARKA BESKIDÓW Potencjał przyrodniczy: Obszar zasobny w wodę Urozmaicona rzeźba terenu Działalność gospodarcza: Zbiorniki retencyjne: Jezioro Żywieckie na Sole Jezioro Czorsztyńskie na Dunajcu Jezioro Rożnowskie na Dunajcu Jezioro Solińskie na Sanie Turystyka: Piesza Rowerowa Narciarstwo, snowboard Uzdrowiskowa: Krynica-Zdrój, Muszyna, Piwniczna Zdrój, Szczawnica (Beskid Sądecki) Przemysł środków transportu, włókienniczy, odzieżowy

15 OBNIŻENIE ORAWSKO-PODHALAŃSKIE Pieniny część wapiennego pasa skałkowego ciągnącego się w Obniżeniu Orawsko- Podhalańskim. Pienińskie pasmo rozcięte jest doliną Dunajca, który tworzy niezwykle malowniczy i ciekawy przełom. Pieniński Park Narodowy Wapienne podłoże Strome stoki Relikty trzeciorzędowe (endemity): Złocień Zawadzkiego Dębik ośmiopłatkowy Przełom to fragment doliny rzecznej o wąskim dnie i urwistych zboczach (wykształcony w miejscu gdzie rzeka pokonuje pasmo górskie)

16 PIENINY Trzy Korony (982 m n.p.m.)

17 TATRY Podział: Tatry Zachodnie i Wysokie

18 TATRY BUDOWA GEOLOGICZNA Tatry Zachodnie: Wapień Dolomit Tatry Wysokie: Granit Gnejs Formy polodowcowe krajobrazu wysokogórskiego: Doliny U-kształtne Doliny zawieszone Cyrki lodowcowe Jeziora cyrkowe Moreny Wygłady lodowcowe

19 TATRY RZEŹBA WYSOKOGÓRSKA Duże różnice wysokości Turnie (szczyty o ostrym wierzchołku i stromych stokach) Granie (strome, skaliste grzbiety górskie) Wodospady (np. Wielka Siklawa 70 m) Rzeźba krasowa w Tatrach Zachodnich

20 TATRY - PRZYRODA Tatrzański Park Narodowy unikalny charakter rzeźby wysokogórskiej endemity i relikty: ostróżka tatrzańska dębik ośmiopłatkowy, szarotka alpejska, limba europejska wiele gatunków zwierząt wysokogórskich, takich jak świstaki czy kozice górskie.

21 PIĘTRA KLIMATYCZNO-ROŚLINNE

22 TURYSTYKA GŁÓWNA GAŁĄŹ GOSPODARKI

23 TURYSTYKA W TATRACH Około miliona osób rocznie W szczycie sezonu na wjazd kolejką na Kasprowy trzeba było czekać nawet i pięć godzin, na wejście na kopułę Giewontu - około godziny.

24 PROBLEM ANTROPOPRESJI Antropopresja działalność człowieka wpływająca na środowisko przyrodnicze Pozytywny charakter: Ochrona przyrody Negatywny charakter Zanieczyszczenie środowiska (wód, gleb, powietrza) Hałas Wpływ na funkcjonowanie zwierząt (płoszenie, pozostawianie śmieci zatrucia) Niszczenie roślinności